I. Giới thiệu về Hát Then và vai trò trong giảng dạy âm nhạc
Hát Then là một thể loại âm nhạc dân gian đặc sắc của người Tày, Nùng tại Cao Bằng. Hát Then không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc. Việc đưa Hát Then vào giảng dạy tại Trường Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về văn hóa dân gian mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Theo nghiên cứu, Hát Then có thể được tích hợp vào chương trình giảng dạy âm nhạc, giúp sinh viên phát triển kỹ năng âm nhạc và nhận thức về văn hóa dân tộc. Việc này cũng tạo cơ hội cho sinh viên thể hiện khả năng sáng tạo và niềm đam mê với âm nhạc dân gian. Như một giáo viên âm nhạc đã từng nói: "Âm nhạc dân gian là linh hồn của văn hóa, và việc giảng dạy nó là trách nhiệm của mỗi nhà giáo."
1.1. Đặc điểm của Hát Then
Hát Then có những đặc điểm riêng biệt, phản ánh đời sống tâm linh và văn hóa của người Tày. Các làn điệu Hát Then thường được biểu diễn trong các nghi lễ, hội hè, và mang tính chất cầu nguyện, chúc phúc. Đặc biệt, Hát Then không chỉ đơn thuần là âm nhạc mà còn là một phần không thể thiếu trong các hoạt động văn hóa cộng đồng. Việc giảng dạy Hát Then trong chương trình âm nhạc sẽ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về nguồn gốc, ý nghĩa và giá trị của thể loại âm nhạc này. Hơn nữa, việc học Hát Then cũng giúp sinh viên phát triển kỹ năng biểu diễn và cảm thụ âm nhạc, từ đó nâng cao khả năng sáng tạo trong nghệ thuật. Như một nhà nghiên cứu đã chỉ ra: "Âm nhạc dân gian là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa các thế hệ."
II. Thực trạng giảng dạy âm nhạc tại Trường Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng
Tại Trường Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng, chương trình giảng dạy âm nhạc hiện tại còn nhiều hạn chế. Thời gian dành cho môn âm nhạc trong chương trình học là khá ít, không đủ để sinh viên có thể tiếp cận và thực hành nhiều thể loại âm nhạc, đặc biệt là Hát Then. Nhiều sinh viên chưa có cơ hội tìm hiểu về Hát Then, dẫn đến việc thiếu kiến thức và kỹ năng trong việc biểu diễn thể loại âm nhạc này. Theo khảo sát, phần lớn sinh viên chưa biết đến Hát Then, mặc dù họ có niềm yêu thích với âm nhạc dân gian. Việc thiếu hụt kiến thức về Hát Then trong chương trình giảng dạy âm nhạc đã ảnh hưởng đến khả năng phát triển văn hóa âm nhạc của sinh viên. Như một giảng viên đã nhận định: "Việc không đưa Hát Then vào giảng dạy là một thiếu sót lớn trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc."
2.1. Những khó khăn trong việc giảng dạy âm nhạc
Một trong những khó khăn lớn nhất trong việc giảng dạy âm nhạc tại Trường Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng là thiếu tài liệu và giáo trình phù hợp cho việc dạy Hát Then. Các giảng viên âm nhạc chưa có đủ kiến thức và kỹ năng để truyền đạt cho sinh viên về thể loại âm nhạc này. Hơn nữa, việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa liên quan đến Hát Then cũng chưa được chú trọng, dẫn đến việc sinh viên không có cơ hội thực hành và trải nghiệm thực tế. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự đầu tư vào tài liệu giảng dạy và tổ chức các buổi thực hành âm nhạc dân gian, giúp sinh viên có cơ hội tiếp cận và tìm hiểu sâu hơn về Hát Then. Như một chuyên gia đã nói: "Giáo dục âm nhạc không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn là tạo ra môi trường để sinh viên trải nghiệm và sáng tạo."
III. Giải pháp đưa Hát Then vào giảng dạy
Để đưa Hát Then vào giảng dạy tại Trường Cao đẳng Sư phạm Cao Bằng, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần xây dựng chương trình giảng dạy âm nhạc có tích hợp Hát Then vào nội dung học. Thứ hai, tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm về Hát Then với sự tham gia của các nghệ nhân và giảng viên âm nhạc. Thứ ba, khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động ngoại khóa liên quan đến Hát Then, như biểu diễn, thực hành và nghiên cứu. Việc này không chỉ giúp sinh viên nâng cao kỹ năng mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và yêu thích âm nhạc dân gian. Như một nhà giáo dục đã từng nói: "Giáo dục âm nhạc là một hành trình khám phá và trải nghiệm, không chỉ là việc học thuộc lòng."
3.1. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa
Tổ chức các hoạt động ngoại khóa là một trong những giải pháp quan trọng để đưa Hát Then vào giảng dạy. Các hoạt động này có thể bao gồm các buổi biểu diễn, hội thi hát Hát Then, hoặc các lớp học thực hành với sự hướng dẫn của các nghệ nhân. Những hoạt động này không chỉ giúp sinh viên có cơ hội thực hành mà còn tạo ra không gian giao lưu văn hóa, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về giá trị của Hát Then trong đời sống cộng đồng. Hơn nữa, việc tham gia vào các hoạt động này sẽ giúp sinh viên phát triển kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và tự tin hơn trong việc biểu diễn âm nhạc. Như một nghệ sĩ đã chia sẻ: "Âm nhạc là ngôn ngữ của tâm hồn, và việc biểu diễn là cách để chúng ta kết nối với nhau."
