Tự Tạo Việc Làm Của Lao Động Nông Thôn Tại Nghệ An

Việc làm nông thôn có những đặc điểm riêng biệt ảnh hưởng đến quá trình tạo việc làm và tự tạo việc làm. Theo [39, tr.], tạo việc làm là quá trình tạo ra số lượng, chất lượng tư liệu sản xuất, sức lao động và các điều kiện kinh tế xã hội khác để kết hợp tư liệu sản xuất và sức lao động, đem lại thu nhập cho người lao động. Hiện nay, nhiều quan điểm cho rằng tạo việc làm cho lao động nông thôn là yêu cầu tất yếu của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cần thay đổi để tránh sự ỷ lại và khuyến khích sự chủ động của người lao động.

Tự tạo việc làm không chỉ là giải pháp tạm thời khi thiếu việc làm mà còn là động lực để lao động nông thôn chủ động tạo ra việc làm, tăng thu nhập và góp phần xóa đói giảm nghèo. Nghệ An, sau gần 30 năm đổi mới, tỷ lệ hộ nông dân giảm, một bộ phận chuyển sang dịch vụ, thủ công nghiệp hoặc di cư. Thu nhập của người dân còn thấp, đặc biệt là hộ thuần nông. Thói quen sản xuất nhỏ lẻ hạn chế sức cạnh tranh. Khả năng tích lũy kinh tế của nông dân ít, gây khó khăn cho tái sản xuất. Vấn đề lao động và việc làm ở nông thôn Nghệ An còn nhiều khó khăn cần giải quyết.

Do không tạo được việc làm ổn định tại địa phương, tình trạng lao động rời xa quê hương tìm kiếm công việc ở nhiều địa phương khác nhau diễn ra tương đối phổ biến. Vấn đề tự tạo việc làm không nên coi là giải pháp tạm thời khi thiếu việc làm, góp phần giảm bớt tỷ lệ thất nghiệp, mà nên khuyến khích đặc biệt lao động nông thôn để họ chủ động tạo được việc làm, tăng thu nhập góp phần xóa đói giảm nghèo.

Dân số và lao động Nghệ An tiếp tục tăng ổn định, hằng năm có hơn 30 nghìn người được bổ sung vào lực lượng lao động. Dự báo mỗi năm số lao động cần giải quyết việc làm lên tới 3,4 - 4 vạn người và một bộ phận lao động nông nghiệp bị thu hồi đất, lao động thất nghiệp ở khu vực thành thị có nhu cầu về việc làm đã tạo sức ép lớn cho công tác giải quyết việc làm, tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm vẫn diễn ra khá căng thẳng.

Các yếu tố cá nhân như trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, sức khỏe đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi tư duy và khả năng tự tạo việc làm của lao động nông thôn. Việc nâng cao trình độ và kỹ năng giúp người lao động tiếp cận với các cơ hội việc làm mới và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ có giá trị cao hơn.

Hộ gia đình và mạng lưới cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và thúc đẩy tự tạo việc làm. Mối quan hệ gia đình, dòng họ và cộng đồng có thể cung cấp nguồn vốn, kiến thức, kinh nghiệm và các mối quan hệ cần thiết để khởi nghiệp và phát triển kinh doanh. Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng giúp giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công.

Các yếu tố cộng đồng như cơ chế chính sách, dịch vụ tài chính và khả năng chia sẻ thông tin từ các tổ chức đoàn thể địa phương có tác động mạnh mẽ đến tự tạo việc làm. Chính sách hỗ trợ, nguồn vốn vay ưu đãi và thông tin thị trường giúp người lao động có thêm động lực và điều kiện để khởi nghiệp và phát triển kinh doanh.

Đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề là giải pháp quan trọng để nâng cao khả năng tự tạo việc làm của lao động nông thôn. Cần có các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thị trường và đặc điểm của từng địa phương. Việc trang bị kiến thức và kỹ năng giúp người lao động tiếp cận với các công việc có thu nhập cao hơn và tạo ra các sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng.

Khó khăn trong tiếp cận vốn là một trong những rào cản lớn đối với tự tạo việc làm. Cần có các chính sách hỗ trợ vốn vay ưu đãi, đơn giản hóa thủ tục vay vốn và tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận với các dịch vụ tài chính. Việc có đủ vốn giúp người lao động khởi nghiệp và mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.

Cần phát triển thị trường lao động nông thôn, tạo điều kiện cho người lao động tìm kiếm việc làm và kết nối với các doanh nghiệp, nhà tuyển dụng. Việc cung cấp thông tin thị trường lao động, tổ chức các phiên giao dịch việc làm và hỗ trợ tư vấn nghề nghiệp giúp người lao động có thêm cơ hội tìm kiếm việc làm phù hợp.

Luận án đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về tự tạo việc làm, tập trung khai thác các yếu tố ảnh hưởng đến tự tạo việc làm của lao động nông thôn. Điều này cung cấp một khung phân tích toàn diện và sâu sắc về vấn đề này, giúp các nhà hoạch định chính sách và các nhà nghiên cứu có cái nhìn rõ ràng hơn về các yếu tố tác động đến tự tạo việc làm.

Luận án xây dựng các nhóm yếu tố ảnh hưởng tự tạo việc làm phi nông nghiệp của lao động nông thôn theo ba cấp độ khác nhau (cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng). Các kết quả phân tích đã cho thấy cách nhìn toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng tự tạo việc làm phi nông nghiệp của lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Luận án đo lường xác suất tự tạo việc làm phi nông nghiệp so với không tự tạo việc làm phi nông nghiệp khi có sự tác động của các nhóm yếu tố bằng mô hình Binary logictics. Từ đó luận án xác định mức độ tác động của các yếu tố đến khả năng tự tạo việc làm phi nông nghiệp.

Sau khi thực hiện các phân tích từ thực trạng luận án đã xác định yếu tố thuộc về cá nhân sẽ góp phần làm thay đổi tư duy tự tạo việc làm của lao động nông thôn. Tác động của các yếu tố thuộc về cá nhân (trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, sức khỏe...) sẽ làm thay đổi khả năng tự tạo việc làm phi nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An.