I. Giáo Dục Học Một Khoa Học
Chương này đi sâu vào giáo dục học, phân tích nó như một khoa học. Nội dung xoay quanh khái niệm, lịch sử hình thành, đối tượng, nhiệm vụ, và phương pháp nghiên cứu của giáo dục học. Đặc biệt, chương nhấn mạnh mối quan hệ giữa giáo dục học và các khoa học khác, khẳng định vị thế độc lập của giáo dục học trong hệ thống khoa học nghiên cứu về con người và xã hội.
1.1. Lý Thuyết Giáo Dục Từ Khái Niệm Đến Bản Chất
Phần này tập trung khai phá giáo dục như một hiện tượng xã hội, mổ xẻ khái niệm giáo dục, quá trình giáo dục, và các tính chất của giáo dục. Giáo dục được định nghĩa là quá trình tác động nhằm hình thành nhân cách cho thế hệ sau. Tính lịch sử, tính giai cấp, và tính kế thừa là ba thuộc tính quan trọng của giáo dục, được phân tích kỹ lưỡng trong phần này.
1.2. Lịch Sử Giáo Dục Hành Trình Từ Tư Tưởng Đến Khoa Học
Lịch sử ra đời và phát triển của giáo dục học được trình bày theo trình tự thời gian, từ thời kỳ cổ đại đến thời kỳ cận đại. Các tư tưởng giáo dục của các nhà hiền triết như Socrates, Aristotle, J.A. Comenius (J.Cômenxki),... được phân tích trong bối cảnh lịch sử cụ thể. Sự ra đời của chủ nghĩa Marx đánh dấu bước ngoặt quan trọng, đưa giáo dục học trở thành một khoa học độc lập với cơ sở phương pháp luận vững chắc.
1.3. Đối Tượng và Nhiệm Vụ Trọng Tâm Nghiên Cứu Của Giáo Dục Học
Đối tượng nghiên cứu của giáo dục học là quá trình giáo dục con người, tập trung vào bản chất, quy luật, xu hướng, và tương lai phát triển của quá trình này. Nhiệm vụ của giáo dục học là giải thích, dự đoán, tìm tòi, và ứng dụng các lý thuyết, phương pháp, hình thức, và phương tiện giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
1.4. Phương Pháp Giáo Dục Công Cụ Hiệu Quả Cho Nghiên Cứu
Chương trình bày chi tiết về phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu giáo dục học. Phương pháp luận được hiểu là hệ thống quan điểm chỉ đạo quá trình nghiên cứu, bao gồm quan điểm duy vật biện chứng, quan điểm lịch sử - logic, quan điểm thực tiễn, và quan điểm hệ thống. Các phương pháp nghiên cứu được chia thành hai nhóm chính: phương pháp nghiên cứu lý luận (phân tích, tổng hợp, phân loại, mô hình hóa) và phương pháp nghiên cứu thực tiễn (quan sát, đàm thoại, điều tra).
