Tổ Chức và Hoạt Động của Thư Viện Trường Đại Học Thủy Lợi

Thư viện Trường Đại học Thủy Lợi ra đời song hành cùng Học viện Thủy lợi - Điện lực năm 1959. Ban đầu, thư viện là tổ trực thuộc Phòng Đào tạo. Năm 1989, thư viện tách ra thành đơn vị độc lập. Trước tháng 6/2005, thư viện nằm trên tầng 5 nhà A1. Sau khi cơ sở hạ tầng được đầu tư, ngày 28/6/2005, thư viện chính thức chuyển về tòa nhà A45. Từ 2005-2006, thư viện được trang bị mới về cơ sở vật chất. Từ đó, thư viện chuyển từ phương thức phục vụ truyền thống sang hiện đại. Kho mở hoạt động từ tháng 3/2006 với hệ thống an ninh như cổng từ, chỉ từ, tem từ. Theo thống kê đến tháng 3/2007, thư viện có 428 tên với 205.090 bản giáo trình, 18 tài liệu giáo trình điện tử, tài liệu tham khảo tiếng Việt trong kho mở là 6.976 bản, thư viện sử dụng phần mềm quản lý thư viện Libol 6.0 của công ty Tinh Vân.

Căn cứ theo quyết định số 1154/QĐ-ĐHTL-TCCB ngày 16/10/2006, thư viện có chức năng cơ bản sau: "Giúp Hiệu trưởng về công tác thông tin - thư viện; phục vụ độc giả; cho mượn tài liệu, giáo trình phục vụ giảng dạy, nghiên cứu và học tập." Nói cách khác, chức năng của thư viện là phục vụ tài liệu, thông tin cho công tác giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học, tạo nguồn nhân lực có đủ trình độ phát triển ngành Thủy lợi. Bên cạnh đó, thư viện còn có nhiệm vụ nghiên cứu, thu thập, bổ sung, xử lý tài liệu khoa học kỹ thuật công nghệ thủy lợi và các tài liệu liên quan phục vụ giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên và sinh viên. Vai trò của thư viện ngày càng quan trọng trong bối cảnh đổi mới giáo dục.

Thư viện cần xây dựng kế hoạch dài hạn và hàng năm về bổ sung tài liệu, giáo trình, sách, báo, tạp chí với chủ đề phù hợp. Cần phải quản lý công tác biên soạn, in ấn giáo trình, tài liệu giảng dạy và học tập của trường. Thư viện cũng cần tập hợp, phân loại tài liệu theo chuẩn quốc gia và quốc tế; cập nhật, xử lý, bảo quản thông tin trên máy tính, tổ chức khai thác và truyền thông tin đến độc giả. Đặc biệt, trong thời đại số, việc xây dựng và phát triển thư viện số là một yêu cầu cấp thiết. Cần phải đầu tư vào hạ tầng công nghệ, số hóa tài liệu, và xây dựng các công cụ tìm kiếm, truy cập thông tin hiệu quả.

Thư viện cần quản lý, sử dụng hiệu quả trang thiết bị và cơ sở vật chất theo hướng hiện đại hóa. Cần tham mưu và giúp hiệu trưởng về công tác thư viện ở địa bàn xa trường. Cần phải ứng dụng các phần mềm quản lý thư viện hiện đại, xây dựng hệ thống tìm kiếm, truy cập thông tin trực tuyến, và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ người dùng tin như tư vấn, hướng dẫn, và đào tạo kỹ năng tìm kiếm thông tin. Bên cạnh đó, cần phải đảm bảo an ninh, bảo mật thông tin, và phòng chống các nguy cơ tấn công mạng.

Thư viện cần phục vụ sách, giáo trình, bài giảng, tài liệu tham khảo, báo, tạp chí và các loại tài liệu khác cho độc giả tại thư viện. Phục vụ cho mượn về nhà gồm sách, giáo trình, bài giảng, tài liệu tham khảo, báo, tạp chí và các loại tài liệu khác. Cần phải xây dựng quy trình hoạt động rõ ràng, chi tiết cho từng khâu, từ bổ sung đến cung cấp thông tin. Cần phải áp dụng các công cụ hỗ trợ quản lý quy trình, như sơ đồ quy trình, bảng phân công công việc, và hệ thống theo dõi tiến độ. Bên cạnh đó, cần phải thường xuyên đánh giá, cải tiến quy trình để nâng cao hiệu quả hoạt động.

Thư viện cần phải xác định rõ các dịch vụ cần cung cấp cho người dùng, như cho mượn tài liệu, cung cấp thông tin tham khảo, hướng dẫn tìm kiếm thông tin, đào tạo kỹ năng thông tin, và cung cấp không gian học tập. Cần phải xây dựng tiêu chuẩn chất lượng cho từng dịch vụ, đo lường, đánh giá chất lượng dịch vụ, và thực hiện các biện pháp cải tiến chất lượng. Bên cạnh đó, cần phải lắng nghe ý kiến phản hồi của người dùng, và thường xuyên cập nhật, điều chỉnh dịch vụ để đáp ứng nhu cầu.

Thư viện cần phải tham khảo các tiêu chuẩn thư viện đại học, cả trong nước và quốc tế. Cần phải xác định các tiêu chuẩn phù hợp với điều kiện thực tế của thư viện. Cần phải xây dựng kế hoạch thực hiện các tiêu chuẩn, và theo dõi tiến độ thực hiện. Bên cạnh đó, cần phải thường xuyên rà soát, điều chỉnh tiêu chuẩn để đảm bảo tính phù hợp, hiệu quả.

Để đánh giá hiệu quả phục vụ, Thư viện cần xây dựng bảng khảo sát và thực hiện định kỳ với các nhóm người dùng tin khác nhau như sinh viên năm nhất, năm cuối, học viên cao học, nghiên cứu sinh và giảng viên. Phân tích kết quả khảo sát để tìm ra điểm mạnh, điểm yếu của thư viện và đưa ra các giải pháp cụ thể. Thông báo công khai kết quả khảo sát cho người dùng tin để nâng cao tính minh bạch và tạo sự tin tưởng.

Thư viện cần phải xác định các loại tài liệu cần số hóa, như sách, báo, tạp chí, bài giảng, luận văn, và các tài liệu khác. Cần phải xây dựng quy trình số hóa tài liệu, và tuân thủ các chuẩn về định dạng, chất lượng hình ảnh, và mô tả dữ liệu. Cần phải xây dựng hệ thống lưu trữ, quản lý, và tìm kiếm thông tin số hóa. Bên cạnh đó, cần phải đảm bảo bản quyền, và các vấn đề pháp lý liên quan.

Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được ứng dụng để cải thiện nhiều khía cạnh của thư viện số, ví dụ như gợi ý tài liệu phù hợp dựa trên sở thích của người dùng, tự động tóm tắt nội dung tài liệu, hỗ trợ tìm kiếm thông tin hiệu quả hơn, và phát hiện các tài liệu vi phạm bản quyền. Việc ứng dụng AI đòi hỏi đội ngũ cán bộ thư viện phải có kiến thức về AI và phối hợp chặt chẽ với các chuyên gia công nghệ.

Cán bộ thư viện cần trang bị kiến thức và kỹ năng về công nghệ thông tin, quản lý thông tin, và dịch vụ thông tin. Cần phải chủ động học hỏi, cập nhật kiến thức mới, và tham gia các khóa đào tạo chuyên môn. Cần phải có tinh thần phục vụ, nhiệt tình, và sẵn sàng giúp đỡ người dùng tin. Bên cạnh đó, cần phải có khả năng làm việc nhóm, giao tiếp hiệu quả, và giải quyết vấn đề sáng tạo.

Thư viện cần chủ động tham gia vào các mạng lưới thư viện, cả trong nước và quốc tế. Cần phải chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, và nguồn lực với các thư viện khác. Cần phải tham gia vào các dự án hợp tác, và các chương trình trao đổi cán bộ. Liên kết thư viện giúp mở rộng phạm vi phục vụ, nâng cao chất lượng dịch vụ, và đóng góp vào sự phát triển chung của ngành thư viện.