Thực trạng và yếu tố ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc lá ở nam giới trên 18 tuổi tại huyện Thanh Trì, Hà Nội

• Tác giả: Vũ Thị Kim Ngân
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phạm Ngọc Châu
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Thực Trạng Và Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Ý Định Bỏ Thuốc Lá Ở Nam Giới Trên 18 Tuổi Tại Thanh Trì, Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Một số định nghĩa
• 1.2. Thành phần của thuốc lá
• 1.3. Tác hại của thuốc lá
• 1.4. Thực trạng hút thuốc lá và ý định bỏ hút thuốc lá
• 1.5. Các giai đoạn thay đổi hành vi
• 1.6. Một số yếu tố liên quan đến ý định bỏ hút thuốc lá
• 1.7. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Mô tả cắt ngang có phân tích
• 2.4. Cỡ mẫu
• 2.5. Phương pháp chọn mẫu
• 2.6. Khái niệm, thước đo
• 2.7. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 2.8. Quản lý và phân tích số liệu
• 2.9. Hạn chế của nghiên cứu, sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 2.10. Thông tin đối tượng nghiên cứu
• 2.11. Thực trạng ý định bỏ hút thuốc lá
• 2.12. Mối liên quan giữa ý định bỏ hút thuốc lá với một số yếu tố
• 2.12.1. Tiền sử bỏ hút thuốc lá
• 2.12.2. Lý do bỏ hút thuốc lá
• 2.12.3. Các biện pháp sử dụng để bỏ hút thuốc lá
• 2.12.4. Lý do tái nghiện hút thuốc lá
• 2.12.5. Mức độ phụ thuộc Nicotine
• 2.12.6. Động lực bỏ hút thuốc lá
• 2.12.7. Tự tin bỏ hút thuốc lá
• 2.12.8. Yếu tố gia đình
• 2.12.9. Chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng
• 2.12.10. Hỗ trợ bỏ hút thuốc lá
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan Thực Trạng Hút Thuốc Lá tại Thanh Trì Hà Nội

Hút thuốc lá là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng hàng đầu trên thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo các can thiệp bỏ thuốc lá nên bắt đầu từ đánh giá ý định bỏ thuốc lá. Nghiên cứu này tập trung vào thực trạng hút thuốc lá và các yếu tố ảnh hưởng đến ý định cai thuốc lá của nam giới trên 18 tuổi tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Điều này rất quan trọng vì Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới cao trên thế giới, và việc tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ cai thuốc lá còn hạn chế. Hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam và là gánh nặng kinh tế lớn cho quốc gia. Vì vậy, việc nghiên cứu ý định bỏ thuốc lá ở nam giới trưởng thành tại Thanh Trì, Hà Nội là rất cần thiết để xây dựng các chương trình phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả.

1.1. Tác Hại Của Thuốc Lá Ảnh hưởng Sức Khỏe và Kinh tế

Hút thuốc lá gây ra nhiều bệnh tật nghiêm trọng, từ ung thư phổi đến bệnh tim mạch. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó khoảng 70 chất gây ung thư. Nicotine trong thuốc lá là chất gây nghiện mạnh. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO), sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của khoảng 30% các trường hợp tử vong do ung thư. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thuốc lá gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế, bao gồm chi phí y tế điều trị bệnh tật, giảm năng suất lao động và các chi phí xã hội khác.

1.2. Tỷ Lệ Hút Thuốc Lá So sánh Việt Nam với Thế Giới

Năm 2010, ước tính có khoảng 1,25 tỷ người trưởng thành hút thuốc lá trên toàn thế giới. Mặc dù tỷ lệ hút thuốc lá đang giảm ở các nước phát triển, nhưng lại tăng ở một số nước Châu Á, Nam Mỹ và Châu Phi. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới cao trên thế giới. Kết quả điều tra toàn cầu về hút thuốc lá ở người trưởng thành ở Việt Nam (GATS) năm 2015 ước tính khoảng 15,6 triệu người Việt Nam trên 15 tuổi hút thuốc lá; tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trên 15 tuổi chiếm 45,3%.

1.3. Ý định Bỏ Thuốc Lá Tiền đề quan trọng để cai thuốc

Ý định bỏ thuốc lá là điều kiện tiên quyết để chuẩn bị và thực hiện hành vi bỏ thuốc lá. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo các can thiệp bỏ thuốc lá nên bắt đầu từ việc đánh giá ý định bỏ thuốc lá. Theo GATS (2015) Việt Nam, tỷ lệ người hút thuốc trên 15 tuổi có ý định bỏ thuốc lá là 65,7% và 55,1% người hút đã nỗ lực bỏ thuốc trong 12 tháng qua.

II. Phân tích Yếu Tố Ảnh Hưởng đến Ý định Bỏ Thuốc tại Thanh Trì

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc lá ở nam giới trên 18 tuổi. Các yếu tố này bao gồm mức độ nghiện nicotine, tiền sử cai thuốc lá, động lực cai thuốc, sự tự tin vào khả năng cai thuốc, các yếu tố gia đình và xã hội, và sự hỗ trợ từ cộng đồng. Nghiên cứu này sẽ khám phá những yếu tố này tại huyện Thanh Trì, Hà Nội, nhằm hiểu rõ hơn về những thách thức và cơ hội để giúp nam giới cai thuốc lá thành công. Yếu tố ảnh hưởng được xem xét bao gồm: tiền sử bỏ hút thuốc lá, lý do bỏ thuốc lá, các biện pháp sử dụng để bỏ thuốc lá, lý do tái nghiện hút thuốc lá, mức độ phụ thuộc Nicotine, động lực bỏ hút thuốc lá, tự tin bỏ hút thuốc lá, yếu tố gia đình, chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng, hỗ trợ bỏ hút thuốc lá.

2.1. Mức độ Nghiện Nicotine và Quyết Tâm Bỏ Thuốc Lá

Mức độ nghiện nicotine là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc lá. Người nghiện nặng thường khó cai thuốc lá hơn người nghiện nhẹ. Khi hút thuốc lá làm tăng nồng độ dopamin trong máu nên nhiều người muốn tìm đến thuốc lá để lấy sự tự tin, tập trung, phấn khởi trong công việc. Chính vì thể họ càng có ý định bỏ thuốc lá. Nghiên cứu sẽ sử dụng các công cụ đo lường mức độ nghiện nicotine để đánh giá tác động của yếu tố này.

2.2. Tiền Sử Bỏ Thuốc và Kinh Nghiệm Cai Thuốc Lá

Những người đã từng cố gắng cai thuốc lá thường có kinh nghiệm và bài học quý giá. Nghiên cứu sẽ xem xét tiền sử bỏ thuốc của đối tượng, bao gồm số lần cố gắng cai thuốc, phương pháp cai thuốc đã sử dụng, và lý do tái nghiện. So với nhóm chưa bao giờ thử bỏ thuốc lá thì nhóm đã ít nhất 1 lần thử bỏ thuốc lá bằng nhiều biện pháp khác nhau với thời gian bỏ thuốc lá chưa thành công khác nhau.

2.3. Vai trò của Động Lực Bỏ Thuốc Lá và Sự Tự Tin Cai Thuốc

Động lực bỏ thuốc lá và sự tự tin cai thuốc là hai yếu tố tâm lý quan trọng. Động lực bỏ thuốc lá có thể đến từ nhiều nguồn, như lo lắng về sức khỏe, áp lực từ gia đình và xã hội, hoặc mong muốn tiết kiệm tiền. Sự tự tin cai thuốc thể hiện niềm tin của cá nhân vào khả năng cai thuốc lá thành công. Việc nhận thức được lợi ích về sức khỏe và lo lắng về tình trạng sức khỏe tương lai nếu tiếp tục sử dụng thuôc lá giúp đối tượng có ý định bỏ thuốc lá cao hơn.

III. Tác động của Yếu Tố Gia Đình và Xã Hội đến Cai Thuốc Lá

Môi trường gia đình và xã hội có ảnh hưởng lớn đến ý định bỏ thuốc lá và khả năng cai thuốc thành công. Gia đình có người thân hút thuốc lá có thể tạo ra áp lực và cám dỗ lớn hơn. Các chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng và sự hỗ trợ từ cộng đồng có thể khuyến khích nam giới cai thuốc lá. Nghiên cứu này sẽ đánh giá tác động của các yếu tố này tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Quan điểm chung về hút thuốc lá càng có hại thì ý định bỏ thuốc lá càng cao. Các yếu tố gia đình như sống xung đột với các thành viên khác trong gia đình do hút thuốc lá, cấm hút thuốc lá trong nhà có ảnh hưởng tích cực đến ý định bỏ thuốc lá của nam giới.

3.1. Ảnh hưởng từ Người Thân Hút Thuốc Lá trong Gia Đình

Nếu các thành viên trong gia đình hút thuốc lá, người có ý định bỏ thuốc lá sẽ gặp nhiều khó khăn hơn do tác động từ môi trường xung quanh. Gia đình cần tạo môi trường không khói thuốc để giúp người thân cai thuốc dễ dàng hơn.

3.2. Vai trò của Chính Sách Cấm Hút Thuốc Lá nơi Công Cộng

Chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng giúp giảm thiểu sự tiếp xúc với khói thuốc lá, khuyến khích mọi người cai thuốc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các chính sách này cần được thực thi nghiêm ngặt để đạt hiệu quả cao nhất.

3.3. Tầm quan trọng của Hỗ Trợ Cộng Đồng trong Quá Trình Cai Thuốc

Hỗ trợ cộng đồng có vai trò quan trọng trong quá trình cai thuốc lá. Các chương trình tư vấn, nhóm hỗ trợ và sự giúp đỡ từ bạn bè, người thân có thể tạo động lực và cung cấp kiến thức, kỹ năng cần thiết để cai thuốc thành công. Việc tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ cai thuốc lá và tư vấn bỏ hút thuốc lá cần được quan tâm hơn.

IV. Đề xuất Giải Pháp Hỗ Trợ Cai Thuốc Lá hiệu quả tại Thanh Trì

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần có các giải pháp cụ thể để hỗ trợ nam giới trên 18 tuổi tại huyện Thanh Trì, Hà Nội cai thuốc lá hiệu quả. Các giải pháp này bao gồm tăng cường giáo dục về tác hại của thuốc lá, cung cấp các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ cai thuốc, thực thi nghiêm ngặt các chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng, và xây dựng môi trường xã hội ủng hộ việc cai thuốc lá. Cần xây dựng các chương trình phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả để giúp nam giới cai thuốc lá thành công.

4.1. Tăng cường Giáo dục về Tác Hại Của Thuốc Lá

Giáo dục về tác hại của thuốc lá là biện pháp quan trọng để nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi. Cần có các chương trình giáo dục đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, sử dụng các kênh truyền thông hiệu quả để tiếp cận đến cộng đồng. Cần nhấn mạnh những tác động của thuốc lá đến sức khỏe và kinh tế.

4.2. Cung cấp Dịch vụ Tư vấn và Hỗ Trợ Cai Thuốc Lá

Cần có các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ cai thuốc lá dễ dàng tiếp cận, thân thiện và hiệu quả. Các dịch vụ này có thể bao gồm tư vấn cá nhân, nhóm hỗ trợ, cung cấp các sản phẩm hỗ trợ cai thuốc lá và các liệu pháp điều trị khác. Cần tăng cường sự hỗ trợ từ các nhân viên y tế.

4.3. Xây dựng Môi Trường Không Khói Thuốc Lá trong Cộng Đồng

Cần tạo ra một môi trường xã hội ủng hộ việc cai thuốc lá, nơi mà hút thuốc lá không còn được coi là hành vi chấp nhận được. Các biện pháp có thể bao gồm thực thi nghiêm ngặt các chính sách cấm hút thuốc lá nơi công cộng, khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc và tạo ra các không gian công cộng không khói thuốc.

V. Kết luận và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai về Cai Thuốc Lá

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng hút thuốc lá và các yếu tố ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc lá ở nam giới trên 18 tuổi tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các chương trình phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả hơn. Cần có các nghiên cứu tiếp theo để khám phá sâu hơn về các yếu tố tâm lý, xã hội và văn hóa ảnh hưởng đến hành vi hút thuốc lá và quá trình cai thuốc lá. Nghiên cứu cũng có thể tập trung vào đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp cai thuốc lá khác nhau.

5.1. Tóm tắt Kết Quả Nghiên Cứu chính về Ý Định Bỏ Thuốc Lá

Nghiên cứu đã xác định được một số yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc lá, bao gồm mức độ nghiện nicotine, tiền sử cai thuốc, động lực cai thuốc, và các yếu tố gia đình và xã hội. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần có các giải pháp toàn diện để hỗ trợ nam giới cai thuốc lá thành công.

5.2. Đề xuất Hướng Nghiên Cứu tiếp theo về Hành Vi Hút Thuốc Lá

Cần có các nghiên cứu định tính để hiểu sâu hơn về trải nghiệm và quan điểm của người hút thuốc lá về việc cai thuốc. Các nghiên cứu cũng có thể tập trung vào đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp cai thuốc lá khác nhau, và tìm kiếm các phương pháp cai thuốc lá mới và hiệu quả hơn. Việc nghiên cứu thêm về tâm lý bỏ thuốc lá là cần thiết.

Tổng quan nghiên cứu

Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và gánh nặng kinh tế trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có gần 6 triệu người chết do các bệnh liên quan đến thuốc lá, trong đó 70% xảy ra ở các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, tỷ lệ nam giới trên 15 tuổi hút thuốc lá vẫn ở mức cao, khoảng 45,3% theo điều tra toàn cầu về hút thuốc lá (GATS) năm 2015. Huyện Thanh Trì, Hà Nội, là một địa bàn chưa có nhiều nghiên cứu về ý định bỏ hút thuốc lá ở nam giới trên 18 tuổi, trong khi nhóm này chiếm tỷ lệ hút thuốc lá cao và khó tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ bỏ thuốc.

Nghiên cứu được thực hiện trên 310 nam giới hút thuốc lá tại huyện Thanh Trì năm 2017 nhằm mô tả thực trạng ý định bỏ hút thuốc lá và xác định các yếu tố cá nhân, gia đình, xã hội liên quan đến ý định này. Mục tiêu cụ thể là đánh giá tỷ lệ ý định bỏ thuốc lá theo mô hình thay đổi hành vi Prochaska và phân tích các yếu tố ảnh hưởng như mức độ nghiện nicotine, tiền sử bỏ thuốc, động lực bỏ thuốc, cũng như tác động của chính sách cấm hút thuốc nơi công cộng và truyền thông. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các can thiệp phù hợp nhằm nâng cao tỷ lệ bỏ thuốc thành công, góp phần giảm thiểu tác hại thuốc lá tại địa phương và mở rộng áp dụng cho các vùng khác.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình thay đổi hành vi của Prochaska và cộng sự, mô hình này phân chia quá trình bỏ thuốc lá thành sáu giai đoạn: tiền dự định, dự định, chuẩn bị, hành động, duy trì và kết thúc. Ý định bỏ thuốc lá được xem là bước khởi đầu quan trọng trong quá trình thay đổi hành vi. Ngoài ra, khung lý thuyết còn tham khảo mô hình nghiên cứu của Eshetu Girma (2009) với các biến nền như tuổi, giới tính, trình độ học vấn; biến trung gian gồm thời gian hút thuốc, mức độ phụ thuộc nicotine, mức độ tự tin; và biến đầu ra là ý định bỏ thuốc lá. Các khái niệm chính bao gồm:

• Mức độ phụ thuộc nicotine: Đánh giá bằng bảng Fagerstrom thu gọn, phân loại thành mức độ nhẹ, trung bình, nặng và rất nặng.
• Tiền sử bỏ thuốc lá: Số lần và thời gian từng cố gắng bỏ thuốc.
• Động lực bỏ thuốc lá: Nhận thức về lợi ích sức khỏe, lo lắng về sức khỏe tương lai, quan điểm về tác hại thuốc lá.
• Yếu tố gia đình và xã hội: Cấm hút thuốc trong nhà, xung đột gia đình do hút thuốc, chính sách cấm hút thuốc nơi công cộng, truyền thông phòng chống tác hại thuốc lá.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang với phân tích đa biến. Cỡ mẫu được tính toán dựa trên tỷ lệ có ý định bỏ thuốc lá 53,6% theo GATS 2015, với sai số 6% và mức ý nghĩa 5%, thu được mẫu tối thiểu 271 người, dự trù 310 người để bù trừ tỷ lệ từ chối. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện từ danh sách nam giới trên 18 tuổi hút thuốc lá tại huyện Thanh Trì.

Dữ liệu được thu thập từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2017 bằng bộ câu hỏi cấu trúc dựa trên các nghiên cứu quốc tế và GATS Việt Nam. Điều tra viên được tập huấn kỹ lưỡng để đảm bảo thu thập thông tin chính xác, giảm thiểu sai số nhớ lại và phỏng vấn. Dữ liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm Epidata 3 và SPSS 20.0. Phân tích bao gồm thống kê mô tả, kiểm định χ2 và hồi quy logistic đa biến để xác định các yếu tố liên quan đến ý định bỏ thuốc lá với mức ý nghĩa 5%. Nghiên cứu được phê duyệt bởi Hội đồng Đạo đức Trường Đại học Y tế Công cộng và tuân thủ các quy định về bảo mật và tự nguyện tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ ý định bỏ hút thuốc lá: Trong 310 nam giới hút thuốc lá, 48,4% có ý định bỏ thuốc lá (bao gồm 32,8% ở giai đoạn dự định và 16,2% ở giai đoạn chuẩn bị bỏ trong vòng 1 tháng tới), trong khi 51,6% không có ý định bỏ thuốc. Tỷ lệ này thấp hơn so với tỷ lệ ý định bỏ thuốc lá trên toàn quốc (khoảng 65-67%).

2. Mức độ phụ thuộc nicotine: 40,7% đối tượng nghiện nicotine mức trung bình, 30,6% mức nhẹ và 28,7% mức nặng. Người nghiện mức trung bình có khả năng có ý định bỏ thuốc cao gấp 5,5 lần so với nhóm nghiện nhẹ (p<0,001), trong khi nhóm nghiện nặng có khả năng thấp hơn nhưng vẫn cao gấp 3,1 lần (p=0,008).

3. Tiền sử bỏ thuốc lá: 63,5% từng cố gắng bỏ thuốc ít nhất một lần. Những người đã từng thử bỏ thuốc bằng nhiều biện pháp có ý định bỏ thuốc cao gấp 2,16 lần so với nhóm chưa từng thử (p=0,042). Lý do bỏ thuốc chủ yếu là vì sức khỏe (52,3%), phản đối của gia đình và bạn bè (33,5%) và chi phí cao (23,3%).

4. Động lực và nhận thức: Người nhận thức rõ lợi ích sức khỏe khi bỏ thuốc có ý định bỏ thuốc cao gấp 4,7 lần (p<0,001). Lo lắng về sức khỏe tương lai cũng làm tăng ý định bỏ thuốc gấp 2,96 lần (p=0,004). Quan điểm cho rằng thuốc lá có hại làm tăng ý định bỏ thuốc gấp 6,45 lần (p<0,001).

5. Yếu tố gia đình và xã hội: Cấm hút thuốc trong nhà và xung đột gia đình do hút thuốc có ảnh hưởng tích cực đến ý định bỏ thuốc. Tuy nhiên, nghiên cứu không tìm thấy mối liên quan đáng kể giữa ý định bỏ thuốc với giới tính, trình độ học vấn hay chính sách thuế thuốc lá.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy tỷ lệ ý định bỏ thuốc lá tại huyện Thanh Trì thấp hơn mức trung bình quốc gia, phản ánh khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ hỗ trợ và truyền thông hiệu quả tại địa phương. Mức độ nghiện nicotine là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc, phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy người nghiện vừa phải có động lực bỏ thuốc cao hơn nhóm nghiện nhẹ hoặc nặng do nhận thức rõ tác hại và khó khăn trong việc duy trì thói quen.

Tiền sử bỏ thuốc lá và động lực cá nhân như nhận thức về lợi ích sức khỏe đóng vai trò then chốt trong việc hình thành ý định bỏ thuốc. Các yếu tố gia đình như cấm hút thuốc trong nhà và xung đột do hút thuốc cũng thúc đẩy ý định bỏ thuốc, tương tự các nghiên cứu tại Mỹ và Hàn Quốc. Tuy nhiên, sự thiếu liên quan của các yếu tố như trình độ học vấn và chính sách thuế thuốc lá có thể do đặc thù văn hóa và mức độ thực thi chính sách tại địa phương.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ ý định bỏ thuốc lá theo các giai đoạn của mô hình Prochaska, biểu đồ mức độ nghiện nicotine theo Fagerstrom và bảng phân tích hồi quy logistic đa biến để minh họa các yếu tố ảnh hưởng chính.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức: Triển khai các chiến dịch truyền thông đa phương tiện tập trung vào lợi ích sức khỏe khi bỏ thuốc và tác hại của thuốc lá, nhằm nâng cao động lực bỏ thuốc. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhận thức tích cực lên ít nhất 70% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Trung tâm Y tế huyện phối hợp với các cơ quan truyền thông.

2. Phát triển dịch vụ hỗ trợ bỏ thuốc lá tại cộng đồng: Thiết lập các điểm tư vấn và hỗ trợ bỏ thuốc lá tại trạm y tế xã, cung cấp các liệu pháp thay thế nicotine và tư vấn hành vi. Mục tiêu tăng tỷ lệ người hút thuốc tiếp cận dịch vụ lên 30% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế Hà Nội và Trung tâm Y tế huyện Thanh Trì.

3. Khuyến khích xây dựng môi trường không khói thuốc trong gia đình: Tuyên truyền và vận động các gia đình cấm hút thuốc trong nhà, giảm xung đột do hút thuốc, qua đó tăng ý định bỏ thuốc lá. Mục tiêu 50% hộ gia đình có quy định cấm hút thuốc trong nhà trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ đạo phòng chống tác hại thuốc lá huyện, các tổ dân phố.

4. Thực thi nghiêm Luật phòng chống tác hại thuốc lá tại nơi công cộng: Tăng cường kiểm tra, xử phạt vi phạm và nâng cao nhận thức về quy định cấm hút thuốc nơi công cộng để tạo môi trường thuận lợi cho người bỏ thuốc. Mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc nơi công cộng 20% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Công an, chính quyền địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà hoạch định chính sách y tế công cộng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và điều chỉnh các chính sách phòng chống tác hại thuốc lá phù hợp với đặc điểm địa phương, nâng cao hiệu quả can thiệp.

2. Cán bộ y tế và nhân viên tư vấn cai thuốc lá: Áp dụng các phát hiện về yếu tố ảnh hưởng để thiết kế chương trình tư vấn cá nhân hóa, tăng cường hỗ trợ người hút thuốc có ý định bỏ thuốc.

3. Nhà nghiên cứu và học viên ngành y tế công cộng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, khung lý thuyết và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo về hành vi sức khỏe và phòng chống tác hại thuốc lá.

4. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Dựa trên luận văn để triển khai các hoạt động truyền thông, vận động xây dựng môi trường không khói thuốc và hỗ trợ người dân bỏ thuốc lá hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

1. Ý định bỏ hút thuốc lá là gì và tại sao quan trọng?
   Ý định bỏ hút thuốc lá là mong muốn hoặc kế hoạch bỏ thuốc trong tương lai gần, được xem là bước đầu tiên trong quá trình thay đổi hành vi. Nó giúp xác định nhóm đối tượng cần tập trung hỗ trợ để tăng tỷ lệ bỏ thuốc thành công.

2. Mức độ nghiện nicotine ảnh hưởng thế nào đến ý định bỏ thuốc?
   Người nghiện nicotine mức trung bình có ý định bỏ thuốc cao hơn nhóm nghiện nhẹ hoặc nặng, do họ nhận thức rõ tác hại và có động lực thay đổi. Mức độ nghiện cao có thể gây khó khăn trong việc bỏ thuốc do triệu chứng cai nghiện nặng.

3. Yếu tố gia đình có vai trò gì trong việc bỏ thuốc lá?
   Gia đình có thể tạo môi trường hỗ trợ hoặc cản trở việc bỏ thuốc. Cấm hút thuốc trong nhà và xung đột do hút thuốc làm tăng ý định bỏ thuốc, giúp người hút thuốc có động lực và sự hỗ trợ cần thiết.

4. Chính sách cấm hút thuốc nơi công cộng có tác động thế nào?
   Chính sách này giúp giảm tiếp xúc với khói thuốc, tạo môi trường thuận lợi cho người bỏ thuốc và khuyến khích ý định bỏ thuốc. Tuy nhiên, hiệu quả còn phụ thuộc vào mức độ thực thi và nhận thức cộng đồng.

5. Làm thế nào để tăng tỷ lệ bỏ thuốc thành công ở nam giới trên 18 tuổi?
   Cần kết hợp truyền thông nâng cao nhận thức, phát triển dịch vụ hỗ trợ bỏ thuốc, xây dựng môi trường không khói thuốc trong gia đình và thực thi chính sách cấm hút thuốc nơi công cộng. Hỗ trợ tâm lý và điều trị thay thế cũng rất quan trọng.

Kết luận

• Tỷ lệ ý định bỏ hút thuốc lá ở nam giới trên 18 tuổi tại huyện Thanh Trì là 48,4%, thấp hơn mức trung bình quốc gia.
• Mức độ nghiện nicotine, tiền sử bỏ thuốc và nhận thức về lợi ích sức khỏe là các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến ý định bỏ thuốc.
• Yếu tố gia đình như cấm hút thuốc trong nhà và xung đột do hút thuốc có tác động tích cực đến ý định bỏ thuốc.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp truyền thông, hỗ trợ bỏ thuốc, xây dựng môi trường không khói thuốc và thực thi chính sách cấm hút thuốc nơi công cộng.
• Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai can thiệp tại cộng đồng, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu trên phạm vi rộng hơn.

Luận văn này cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá tại địa phương và toàn quốc. Đề nghị các cơ quan y tế, chính quyền và tổ chức liên quan phối hợp triển khai các khuyến nghị nhằm nâng cao sức khỏe cộng đồng.