Luận án tiến sĩ về mô hình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone tại huyện Quan Hóa, Thanh Hóa

• Tác giả: Hoàng Bình Yên
• Người hướng dẫn: PGS, TS Phạm Đức Mạnh
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Nghiên Cứu Mô Hình Điều Trị Thay Thế Nghiện Opioid Bằng Methadone Tại Huyện Quan Hóa, Thanh Hóa (2015-2017)
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Chất gây nghiện và chất ma tuý
• 1.2. Chất dạng thuốc phiện (CDTP)
• 1.3. Khái niệm về nghiện chất và ngƣời nghiện CDTP
• 1.4. Cai nghiện
• 1.5. Hội chứng cai và tái nghiện
• 1.6. Điều trị thay thế Methadone và cơ sở điều trị Methadone
• 1.7. Tuân thủ điều trị Methadone
• 1.8. Bỏ liều, bỏ điều trị Methadone và tái sử dụng ma tuý
• 1.9. Vi phạm pháp luật
• 1.10. Chất lƣợng cuộc sống
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỊA ĐIỂM, ĐỐI TƢỢNG VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Địa điểm nghiên cứu
• 2.1.2. Đối tƣợng nghiên cứu
• 2.1.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Mẫu nghiên cứu
• 2.2.3. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu
• 2.2.4. Phƣơng pháp thu thập số liệu và công cụ nghiên cứu
• 2.2.5. Phƣơng pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.2.6. Đạo đức trong nghiên cứu
• 2.2.7. Các biện pháp khống chế sai số
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG MA TUÝ Ở NGƢỜI NGHIỆN MA TUÝ TRƢỚC KHI THAM GIA MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM ĐIỀU TRỊ METHADONE TẠI TUYẾN XÃ, HUYỆN QUAN HOÁ, TỈNH THANH HOÁ (2015-2017)
• 3.1.1. Đặc điểm nhân khẩu, xã hội, việc làm của đối tƣợng nghiên cứu
• 3.1.2. Thực trạng sử dụng ma túy trƣớc khi tham gia điều trị Methadone
• 3.1.3. Hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV của đối tƣợng nghiên cứu
• 3.1.4. Kết quả xét nghiệm trƣớc khi điều trị Methadone
• 3.1.5. Tình trạng sức khỏe của đối tƣợng nghiên cứu
• 3.1.6. Chất lƣợng cuộc sống và sự hài lòng về sức khỏe
• 3.1.7. Đặc điểm liên quan đến tiếp cận với dịch vụ y tế tại trạm y tế
• 3.2. KẾT QUẢ CỦA MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM ĐIỀU TRỊ METHADONE TẠI TUYẾN XÃ, HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA (2015-2017)
• 3.2.1. Tình trạng tham gia nghiên cứu sau 12 tháng và 24 tháng điều trị Methadone
• 3.2.2. Kết quả về giảm sử dụng ma tuý của đối tƣợng nghiên cứu
• 3.2.3. Kết quả về giảm các hành vi nguy cơ, dự phòng lây nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C của đối tƣợng nghiên cứu
• 3.2.4. Kết quả về tăng sự tiếp cận xét nghiệm HIV và điều trị ARV
• 3.2.5. Kết quả đạt đƣợc về làm giảm phạm tộivà bạo lực gia đình
• 3.2.6. Kết quả về thay đổi khả năng lao động và thu nhập của bệnh nhân
• 3.2.7. Kết quả về thay đổi sức khỏe và thay đổi chất lƣợng cuộc sống
• 3.2.8. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả điều trị Methadone tại xã Thành Sơn và Trung Sơn
• 3.3. Thuận lợi, khó khăncủa mô hình điều trị Methadone tại trạm y tế
• 3.4. Tính phù hợp và khả năng duy trì của mô hình
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG MA TUÝ CỦA BỆNH NHÂN TRƢỚC KHI THAM GIA MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM ĐIỀU TRỊ METHADONE TẠI TUYẾN XÃ, HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA (2015-2017)
• 4.1. Đặc điểm của ngƣời nghiện ma tuý tại hai xã Thành Sơn và Trung Sơn
• 4.2. Thực trạng sử dụng ma tuý, cai nghiện và tái nghiện của đối tƣợng nghiên cứu
• 4.3. Hành vi nguy cơ và kết quả xét nghiệm của đối tƣợng nghiên cứu
• 4.4. Tình trạng sức khỏe và chất lƣợng cuộc sống của đối tƣợng nghiên cứu
• 4.5. Thực trạng tiếp cận, sử dụng dịch vụ can thiệp giảm hại và y tế
• 5. KẾT QUẢ CỦA MÔ HÌNH THÍ ĐIỂM ĐIỀU TRỊ METHADONE TẠI TUYẾN XÃ, HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA (2015 – 2017)
• 5.1. Tình hình bệnh nhân tham gia nghiên cứu sau 12 tháng và 24 tháng
• 5.2. Kết quả đạt đƣợc về giảm sử dụng ma túy
• 5.3. Kết quả giảm hành vi nguy cơ và dự phòng lây nhiễm HIV, VGB, VG C
• 5.4. Kết quả làm giảm phạm tội trong đối tƣợng tham gia điều trị
• 5.5. Kết quả làm tăng khả năng lao động, cơ hội có việc làm và kinh tế
• 5.6. Kết quả cải thiện về sức khỏe tâm thần, thể chất, quan hệ tình dục và thay đổi chất lƣợng cuộc sống
• 5.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả điều trị Methadone tại trạm y tế xã
• 5.8. Tính phù hợp, hạn chế và khả năng duy trì của mô hình
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về mô hình điều trị thay thế nghiện opioid bằng methadone

Mô hình điều trị thay thế nghiện opioid bằng methadone đã được triển khai tại huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa từ năm 2015 đến 2017. Mô hình này nhằm mục đích giảm thiểu tình trạng nghiện opioid và các vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Theo nghiên cứu, methadone là một loại thuốc có tác dụng giảm cơn thèm thuốc và giúp người nghiện duy trì cuộc sống bình thường. Việc áp dụng mô hình này tại tuyến xã đã cho thấy sự cần thiết trong việc đưa dịch vụ điều trị đến gần hơn với người bệnh, từ đó nâng cao khả năng tuân thủ điều trị. Kết quả cho thấy, mô hình này không chỉ giúp giảm tỷ lệ tái nghiện mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

1.1. Tình hình nghiện opioid tại huyện Quan Hóa

Tình hình nghiện opioid tại huyện Quan Hóa rất phức tạp. Theo số liệu thống kê, đến cuối năm 2017, có khoảng 700 người nghiện ma túy, trong đó phần lớn là nghiện heroin. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người nghiện mà còn tác động tiêu cực đến gia đình và xã hội. Việc lạm dụng opioid dẫn đến nhiều hệ lụy, bao gồm gia tăng tỷ lệ lây nhiễm HIV và các bệnh truyền nhiễm khác. Do đó, việc triển khai mô hình điều trị thay thế bằng methadone là một giải pháp cần thiết để giảm thiểu tác động của tình trạng nghiện ma túy trong cộng đồng.

II. Kết quả nghiên cứu mô hình điều trị methadone

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mô hình điều trị thay thế bằng methadone tại huyện Quan Hóa đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Sau 12 tháng điều trị, tỷ lệ người bệnh giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp đã giảm đáng kể. Cụ thể, tỷ lệ này giảm từ 98,2% trước khi điều trị xuống còn 12,4% sau 24 tháng. Điều này cho thấy methadone không chỉ giúp người nghiện kiểm soát cơn thèm thuốc mà còn giảm thiểu hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV. Hơn nữa, mô hình này cũng đã cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh, giúp họ có cơ hội tìm kiếm việc làm và tái hòa nhập cộng đồng.

2.1. Tác động của methadone đến sức khỏe người bệnh

Việc sử dụng methadone trong điều trị nghiện đã cho thấy tác động tích cực đến sức khỏe của người bệnh. Nghiên cứu cho thấy, sau khi tham gia chương trình điều trị, nhiều bệnh nhân đã cải thiện sức khỏe tâm thần và thể chất. Họ không chỉ giảm thiểu các triệu chứng cai nghiện mà còn có khả năng tham gia các hoạt động xã hội. Điều này chứng tỏ rằng methadone không chỉ là một phương pháp điều trị hiệu quả mà còn là một công cụ quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người nghiện.

III. Thách thức và cơ hội trong việc duy trì mô hình

Mặc dù mô hình điều trị thay thế bằng methadone đã đạt được nhiều thành công, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Một trong những thách thức lớn nhất là việc duy trì sự tuân thủ điều trị của người bệnh. Nhiều bệnh nhân gặp khó khăn trong việc tiếp cận dịch vụ do khoảng cách địa lý và điều kiện kinh tế. Hơn nữa, sự kỳ thị xã hội đối với người nghiện cũng là một rào cản lớn. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các tổ chức y tế, có thể tạo ra nhiều cơ hội để cải thiện mô hình này. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của điều trị thay thế sẽ góp phần giảm thiểu kỳ thị và khuyến khích người nghiện tham gia điều trị.

3.1. Chính sách y tế và hỗ trợ từ cộng đồng

Chính sách y tế đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mô hình điều trị methadone. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở y tế và cộng đồng để đảm bảo người bệnh có thể tiếp cận dịch vụ một cách dễ dàng. Hỗ trợ từ cộng đồng, bao gồm việc tạo ra môi trường thân thiện và không kỳ thị, sẽ giúp người nghiện cảm thấy an toàn hơn khi tham gia điều trị. Điều này không chỉ giúp nâng cao tỷ lệ tuân thủ điều trị mà còn góp phần vào việc giảm thiểu tình trạng nghiện ma túy trong xã hội.