I. Thực trạng sử dụng dịch vụ y tế của người cao tuổi không bảo hiểm
Nghiên cứu tập trung vào thực trạng sử dụng dịch vụ y tế của người cao tuổi không có bảo hiểm y tế tại xã Lam Điền, huyện Chương Mỹ, Hà Nội năm 2011. Kết quả cho thấy, tỷ lệ người cao tuổi không có bảo hiểm y tế chiếm 32,4%, với mức độ sử dụng dịch vụ y tế thấp, chỉ 0,45 lượt khám/năm. Dịch vụ y tế chủ yếu được sử dụng tại trạm y tế xã (41,5%), trong khi chi phí khám chữa bệnh trung bình là 135.722 đồng/lần. Điều này phản ánh sự hạn chế trong tiếp cận dịch vụ y tế do thiếu bảo hiểm và điều kiện kinh tế khó khăn.
1.1. Tình hình sức khỏe và ốm đau
Tỷ lệ người cao tuổi ốm trong 4 tuần trước nghiên cứu là 54,3%, với các bệnh thường gặp như tim mạch (53,6%) và xương khớp (27,5%). Các cụ bà có tỷ lệ ốm cao hơn các cụ ông. Khi ốm, người chăm sóc chính là vợ/chồng hoặc con (61,3%), và người quyết định điều trị cũng chủ yếu là gia đình (41,9%).
1.2. Chi phí khám chữa bệnh
Chi phí khám chữa bệnh trung bình là 135.722 đồng/lần, với mức cao nhất tại y tế công tuyến (trên 500.000 đồng) và thấp nhất khi tự chữa (45.000 đồng). Khoảng 17,5% người cao tuổi phải bán tài sản để trang trải chi phí khám chữa bệnh, cho thấy gánh nặng tài chính đối với nhóm đối tượng này.
II. Các yếu tố liên quan đến sử dụng dịch vụ y tế
Nghiên cứu chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng dịch vụ y tế của người cao tuổi không có bảo hiểm y tế. Giới tính là yếu tố quan trọng, với tỷ lệ cụ bà quan tâm đến sức khỏe cao hơn cụ ông (44,6% cụ ông tự chữa so với 22,4% cụ bà). Khoảng cách và chi phí cũng là yếu tố quyết định, người cao tuổi thường chọn địa điểm khám chữa bệnh gần và chi phí thấp.
2.1. Ảnh hưởng của giới tính
Cụ bà có xu hướng sử dụng dịch vụ y tế nhiều hơn cụ ông, phản ánh sự quan tâm lớn hơn đến sức khỏe. Khi ốm, 44,6% cụ ông tự chữa trong khi chỉ 22,4% cụ bà làm điều tương tự.
2.2. Khoảng cách và chi phí
Người cao tuổi ưu tiên chọn địa điểm khám chữa bệnh gần (dưới 1 km) và chi phí thấp. Điều này cho thấy sự hạn chế trong khả năng di chuyển và tài chính của nhóm đối tượng này.
III. Đề xuất và khuyến nghị
Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện việc sử dụng dịch vụ y tế cho người cao tuổi không có bảo hiểm y tế. Cần tăng cường hỗ trợ tài chính, mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế, và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế tại trạm y tế xã. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ đặc biệt cho nhóm đối tượng này, đặc biệt là về chi phí khám chữa bệnh.
3.1. Hỗ trợ tài chính
Cần có chính sách hỗ trợ tài chính để giảm gánh nặng chi phí khám chữa bệnh cho người cao tuổi không có bảo hiểm y tế, đặc biệt là nhóm có thu nhập thấp.
3.2. Mở rộng bảo hiểm y tế
Mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế để bao phủ nhiều hơn nhóm người cao tuổi, đặc biệt là ở các vùng nông thôn như xã Lam Điền.
