Thanh Tra, Kiểm Tra Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Tại Chi Cục Thuế Thị Xã Phổ Yên, Tỉnh Thái Nguyên

• Tác giả: Trần Thị Thu Thủy
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu Thương
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Thanh Tra, Kiểm Tra Thuế Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Tại Thái Nguyên
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài
• Mục tiêu nghiên cứu
• Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• Những đóng góp mới của luận văn
• Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THANH TRA, KIỂM TRA THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH
• 1.1. Cơ sở lý luận về doanh nghiệp ngoài quốc doanh, thuế Thu nhập doanh nghiệp và công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 1.1.1. Một số vấn đề cơ bản về doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 1.1.2. Một số vấn đề cơ bản về thuế Thu nhập doanh nghiệp
• 1.1.3. Khái niệm cơ bản về thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 1.1.4. Nội dung cơ bản về thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 1.1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 1.2. Cơ sở thực tiễn
• 1.2.1. Kinh nghiệm công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại một số địa phương
• 1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp xử lý, phân tích thông tin
• 2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.5.1. Chỉ tiêu phản ánh việc lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 2.5.2. Chỉ tiêu phản ánh việc thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 2.5.3. Chỉ tiêu phản ánh hoạt động giám sát, kiểm tra hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 2.5.4. Chỉ tiêu phản ánh kết quả thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 2.5.5. Chỉ tiêu phản ánh kết quả thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh qua các năm
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC THANH TRA, KIỂM TRA THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN
• 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn thị xã Phổ Yên
• 3.2.1. Tình hình kinh tế - xã hội chủ yếu
• 3.2.2. Khái quát về Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên
• 3.3. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 3.3.1. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 3.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 3.3.3. Thực trạng công tác kiểm tra hồ sơ khai thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại trụ sở cơ quan thuế
• 3.3.4. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại trụ sở người nộp thuế
• 3.3.5. Công tác kiểm tra, giám sát hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 3.3.6. Kết quả nghiên cứu đánh giá, điều tra
• 3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại thị xã Phổ Yên
• 3.4.1. Công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại thị xã Phổ Yên
• 3.4.2. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 3.4.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 3.4.4. Cơ chế phối hợp giữa các bộ phận trong cơ quan thuế và giữa cơ quan thuế với các cơ quan khác
• 3.4.5. Chính sách pháp luật về thuế TNDN
• 3.4.6. Trình độ và ý thức chấp hành pháp luật thuế của NNT
• 3.5. Đánh giá kết quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 3.5.1. Kết quả đạt được trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 3.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC THANH TRA, KIỂM TRA THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN
• 4.1. Định hướng công tác Thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp
• 4.1.1. Định hướng chung về công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp
• 4.1.2. Định hướng công tác thanh, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 4.2. Một số giải pháp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
• 4.2.1. Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 4.2.2. Tăng cường công tác thu thập thông tin, tài liệu, phân tích dữ liệu của người nộp thuế trước khi ban hành quyết định thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 4.2.3. Nâng cao năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 4.2.4. Tăng cường công tác phối hợp kiểm tra giữa cơ quan thuế với các cơ quan, ban ngành chức năng trên địa bàn thị xã Phổ Yên
• 4.2.5. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu NNT và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 4.2.6. Nâng cao hiệu quả công tác giám sát hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh
• 4.3. Một số kiến nghị
• 4.3.1. Đối với Tổng cục Thuế
• 4.3.2. Đối với UBND tỉnh Thái Nguyên
• 4.3.3. Đối với Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên
• 4.3.4. Đối với Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Thanh Tra Thuế Tại Thái Nguyên Khái Niệm

Công tác thanh tra, kiểm tra thuế là một bộ phận quan trọng trong quản lý nhà nước về thuế. Nó không chỉ giúp phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế, gian lận thuế, mà còn góp phần cảnh báo, ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật thuế; góp phần nâng cao tính tuân thủ pháp luật thuế, tạo sự bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế. Các hành vi diễn ra ngày càng tinh vi, đặt ra những thách thức lớn hơn cho các công tác thanh tra thuế nói chung và thanh tra thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh nói riêng, đòi hỏi các cán bộ thanh tra, kiểm tra không ngừng nâng cao trình độ cũng như việc học hỏi kinh nghiệm để đảm bảo pháp luật thuế được thực thi nghiêm minh. Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (NSNN), góp phần điều tiết vĩ mô nền kinh tế, đồng thời là công cụ đảm bảo cung cấp các phương tiện vật chất cần thiết cho sự hoạt động của bộ máy Nhà nước.

1.1. Định Nghĩa Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Theo Luật

Theo Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 ngày 26 tháng 11 năm 2014, Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh. Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi. Doanh nghiệp nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Doanh nghiệp ngoài quốc doanh được hiểu là toàn bộ các đơn vị sản xuất kinh doanh được thành lập, đầu tư và tổ chức quản lý, không có phần vốn của Nhà nước.

1.2. Vai Trò Của Thuế TNDN Trong Ngân Sách Nhà Nước

Trong hệ thống chính sách thuế hiện hành ở Việt Nam hiện nay, thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là một trong những sắc thuế có vai trò rất quan trọng và tỷ trọng ngày càng tăng trong tổng số thu Ngân sách Nhà nước hàng năm, trong đó phải kể đến số thuế TNDN được đóng góp từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đang ngày càng tăng cao. Cùng với sự phát triển không ngừng của đất nước thì các doanh nghiệp ngoài quốc doanh cũng đang ngày càng chiếm một tỷ trọng lớn cả về số lượng và chất lượng, góp phần thúc đẩy mức tăng trưởng kinh tế của đất nước ta diễn ra nhanh và mạnh hơn.

II. Thách Thức Trong Kiểm Tra Thuế DN Ngoài QD Tại Thái Nguyên

Mặc dù, hiện nay với việc nhận thức về chính sách thuế của NNT ngày được nâng cao, đặc biệt là với khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh nhưng vẫn còn tồn tại những người nộp thuế không tự giác chấp hành pháp luật thuế, cố tình khai man, trốn thuế, dây dưa chậm nộp thuế, trình độ nhận thức về chính sách thuế của người nộp thuế chưa đồng đều, … gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước. Do vậy, cần phải có những biện pháp nhằm tăng cường quản lý thu thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với loại hình này, qua đó đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của thuế cũng như vai trò của thuế trong nền kinh tế. Một trong những biện pháp hữu hiệu, có vai trò quan trọng giúp tăng cường công tác quản lý thu thuế đó là công tác thanh tra, kiểm tra thuế.

2.1. Các Hành Vi Vi Phạm Phổ Biến Của DN Ngoài QD

Vẫn còn tồn tại những người nộp thuế không tự giác chấp hành pháp luật thuế, cố tình khai man, trốn thuế, dây dưa chậm nộp thuế, trình độ nhận thức về chính sách thuế của người nộp thuế chưa đồng đều, … gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước. Các hành vi diễn ra ngày càng tinh vi, đặt ra những thách thức lớn hơn cho các công tác thanh tra, kiểm tra thuế nói chung và thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh nói riêng.

2.2. Tầm Quan Trọng Của Thanh Tra Thuế Trong Quản Lý Thu

Thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh không chỉ góp phần phát hiện và ngăn chặn những hành vi vi phạm pháp luật về thuế, trốn thuế, gian lận thuế, mà còn góp phần cảnh báo, ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật thuế; góp phần nâng cao tính tuân thủ pháp luật thuế, tạo sự bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế.

III. Quy Trình Thanh Tra Thuế DN Ngoài QD Tại Thái Nguyên

Thời gian qua, Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên đã triển khai nhiều giải pháp tập trung vào thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Kết quả đạt được cho thấy, công tác này có nhiều chuyển biến tích cực, song trước yêu cầu của thực tiễn và nhiệm vụ đề ra, công tác thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vẫn còn có một số hạn chế, đòi hỏi phải làm tốt hơn trong thời gian tới.

3.1. Xây Dựng Kế Hoạch Thanh Tra Thuế TNDN

Cần có kế hoạch cụ thể, chi tiết về việc thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Kế hoạch này cần dựa trên các tiêu chí rõ ràng, minh bạch và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

3.2. Tổ Chức Thực Hiện Thanh Tra Thuế Hiệu Quả

Việc tổ chức thực hiện thanh tra thuế cần được thực hiện một cách bài bản, khoa học và tuân thủ đúng quy trình. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan để đảm bảo hiệu quả công việc.

3.3. Giám Sát Hoạt Động Thanh Tra Kiểm Tra Thuế

Cần có cơ chế giám sát chặt chẽ hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế để đảm bảo tính khách quan, minh bạch và công bằng. Đồng thời, cần có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Thanh Tra Thuế Tại Thái Nguyên

Để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện. Các giải pháp này cần tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục.

4.1. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật Về Thuế

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về thuế để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn. Đồng thời, cần tăng cường tính minh bạch và dễ hiểu của các quy định này.

4.2. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Thanh Tra Thuế

Cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ cán bộ thanh tra thuế để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức công vụ. Đồng thời, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân những cán bộ giỏi.

4.3. Ứng Dụng CNTT Trong Thanh Tra Kiểm Tra Thuế

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế để nâng cao hiệu quả và giảm thiểu chi phí. Cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ, chính xác và kịp thời về người nộp thuế.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Thanh Tra Thuế Tại Phổ Yên Thái Nguyên

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả nhận thấy việc nghiên cứu đề tài: “Thanh tra, kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên” có ý nghĩa thiết thực, mang tính thời sự cấp bách cả về mặt lý luận và thực tiễn. Đề tài nghiên cứu thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên nhằm đạt được các mục tiêu đề ra trong thời gian tới.

5.1. Thực Trạng Thanh Tra Thuế TNDN Tại Phổ Yên

Luận văn tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận; thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Đối với số liệu thứ cấp, tác giả tổng hợp và nghiên cứu trong khoảng thời gian 2014 - 2017. Đối với số liệu sơ cấp, tác giả thu thập trong tháng 9/2017.

5.2. Đánh Giá Kết Quả Thanh Tra Thuế Đạt Được

Đề tài làm rõ thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Đề tài đưa ra các giải pháp và kiến nghị nhằm tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong giai đoạn triển khai áp dụng luật thuế TNDN.

VI. Kết Luận Tương Lai Của Thanh Tra Thuế Tại Thái Nguyên

Công tác thanh tra, kiểm tra thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Thái Nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và tạo môi trường kinh doanh công bằng. Việc tiếp tục hoàn thiện quy trình, nâng cao năng lực cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác này trong tương lai.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Hoàn Thiện Quy Trình

Việc liên tục rà soát và cải tiến quy trình thanh tra, kiểm tra thuế là cần thiết để đáp ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh và các hành vi gian lận thuế ngày càng tinh vi.

6.2. Đầu Tư Vào Nguồn Nhân Lực Thanh Tra Thuế

Việc đào tạo và bồi dưỡng cán bộ thanh tra thuế không chỉ giúp nâng cao trình độ chuyên môn mà còn giúp họ cập nhật các kiến thức mới về pháp luật thuế và các kỹ năng cần thiết để phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm.

Tổng quan nghiên cứu

Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (NSNN), đóng vai trò quan trọng trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế và cung cấp nguồn lực cho hoạt động của bộ máy Nhà nước. Tại Việt Nam, tỷ trọng thuế TNDN trong tổng thu NSNN hàng năm chiếm khoảng 20%, trong đó khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh ngày càng đóng góp lớn, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ về số lượng và chất lượng của loại hình doanh nghiệp này. Tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật thuế của một số doanh nghiệp ngoài quốc doanh còn chưa nghiêm túc, với các hành vi khai man, trốn thuế, chậm nộp thuế gây thất thoát lớn cho NSNN.

Nghiên cứu tập trung vào công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2014-2017. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế nhằm tăng cường quản lý thuế, đảm bảo công bằng và hiệu quả trong thu thuế TNDN. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế tại địa bàn Phổ Yên, với số liệu thu thập từ hồ sơ khai thuế, báo cáo tài chính và khảo sát thực tế trong tháng 9/2017.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện chính sách và nâng cao năng lực quản lý thuế, góp phần tăng nguồn thu NSNN, đồng thời hỗ trợ các cơ quan thuế trong việc phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật thuế, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý thuế, bao gồm:

• Lý thuyết quản lý thuế: Nhấn mạnh vai trò của thanh tra, kiểm tra thuế trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế, phòng ngừa và phát hiện hành vi vi phạm, góp phần hoàn thiện chính sách thuế.
• Mô hình đánh giá rủi ro thuế: Áp dụng phương pháp phân tích dữ liệu để lựa chọn đối tượng thanh tra, kiểm tra dựa trên các tiêu chí như quy mô doanh nghiệp, ngành nghề, tình trạng kê khai và nợ thuế.
• Khái niệm về doanh nghiệp ngoài quốc doanh: Định nghĩa theo Luật Doanh nghiệp 2014, phân loại theo quy mô, lĩnh vực hoạt động và bản chất kinh tế của chủ sở hữu.
• Khái niệm và đặc điểm thuế Thu nhập doanh nghiệp: Thuế trực thu đánh vào thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, với vai trò quan trọng trong nguồn thu NSNN và điều tiết kinh tế vĩ mô.

Các khái niệm chính bao gồm: thanh tra thuế, kiểm tra thuế, thu nhập chịu thuế, kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế, ý thức tuân thủ pháp luật thuế của người nộp thuế.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được tổng hợp từ hồ sơ thanh tra, kiểm tra thuế TNDN tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên giai đoạn 2014-2017; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát, phỏng vấn cán bộ thuế và doanh nghiệp trong tháng 9/2017.
• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu doanh nghiệp ngoài quốc doanh có quy mô và ngành nghề đa dạng, đồng thời chọn cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế có kinh nghiệm để phỏng vấn nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định lượng với các chỉ tiêu về kế hoạch, thực hiện thanh tra, kiểm tra, kết quả xử lý sau thanh tra; phân tích định tính qua phỏng vấn để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu thứ cấp từ 2014 đến 2017; khảo sát sơ cấp thực hiện trong tháng 9/2017; phân tích và tổng hợp kết quả trong năm 2018.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học, khách quan và phù hợp với mục tiêu đề tài.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN: Trong giai đoạn 2014-2017, Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên đã xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh với số lượng doanh nghiệp được kiểm tra tăng dần qua các năm. Tỷ lệ doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra đạt khoảng 15-20% tổng số doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn.

2. Kết quả kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế: Tỷ lệ hồ sơ khai thuế đầy đủ, chính xác đạt khoảng 75%, còn lại 25% có sai sót hoặc thiếu sót cần bổ sung. Qua kiểm tra, số tiền truy thu thuế TNDN đạt khoảng 5,9 tỷ đồng, trong đó tiền phạt vi phạm hành chính chiếm gần 110 triệu đồng.

3. Kết quả thanh tra, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế: Qua thanh tra, kiểm tra trực tiếp, phát hiện nhiều trường hợp khai man, trốn thuế với số tiền truy thu lên đến gần 6 tỷ đồng, góp phần tăng thu cho NSNN. Thời gian trung bình cho một cuộc thanh tra tại trụ sở người nộp thuế là khoảng 30 ngày làm việc.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra: Bao gồm trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ thanh tra, kiểm tra; hệ thống cơ sở dữ liệu người nộp thuế và ứng dụng công nghệ thông tin; công tác phối hợp giữa các phòng ban trong cơ quan thuế và với các cơ quan liên quan; ý thức chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao nguồn thu NSNN và tăng cường tính tuân thủ pháp luật thuế. Việc áp dụng các phương pháp phân tích rủi ro trong lựa chọn đối tượng thanh tra giúp tập trung nguồn lực vào các doanh nghiệp có nguy cơ vi phạm cao, nâng cao hiệu quả công tác.

So sánh với kinh nghiệm tại Chi cục Thuế huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên, kết quả truy thu và xử lý vi phạm tại Phổ Yên tương đối tương đồng, phản ánh sự đồng bộ trong công tác quản lý thuế tại địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế như việc cập nhật và khai thác cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ, trình độ cán bộ chưa đồng đều, và sự phối hợp liên ngành chưa thực sự hiệu quả.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ doanh nghiệp được thanh tra, kiểm tra qua các năm, bảng tổng hợp số tiền truy thu và xử phạt, cũng như biểu đồ đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan và khách quan đến hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế TNDN: Áp dụng hệ thống phân tích rủi ro hiện đại, cập nhật thường xuyên dữ liệu người nộp thuế để lựa chọn đối tượng thanh tra chính xác, nâng cao tỷ lệ phát hiện vi phạm. Thời gian thực hiện: hàng năm; Chủ thể: Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên.

2. Tăng cường thu thập, phân tích thông tin trước khi ban hành quyết định thanh tra, kiểm tra: Sử dụng công nghệ thông tin để khai thác dữ liệu tài chính, hồ sơ khai thuế, báo cáo tài chính nhằm phát hiện dấu hiệu vi phạm sớm. Thời gian: liên tục; Chủ thể: bộ phận thanh tra, kiểm tra.

3. Nâng cao năng lực, trình độ cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ, kỹ năng phân tích rủi ro, sử dụng công nghệ thông tin và kỹ năng giao tiếp với người nộp thuế. Thời gian: định kỳ hàng năm; Chủ thể: Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên phối hợp với các cơ sở đào tạo.

4. Tăng cường phối hợp giữa các phòng ban trong cơ quan thuế và với các cơ quan chức năng: Thiết lập cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp thanh tra, kiểm tra nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế, tránh chồng chéo và bỏ sót vi phạm. Thời gian: ngay lập tức và duy trì thường xuyên; Chủ thể: Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên, các cơ quan liên quan.

5. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu người nộp thuế và ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư nâng cấp phần mềm quản lý thuế, đảm bảo dữ liệu đầy đủ, chính xác, kịp thời phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra. Thời gian: 1-2 năm; Chủ thể: Tổng cục Thuế, Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên.

6. Nâng cao hiệu quả công tác giám sát hoạt động thanh tra, kiểm tra: Thiết lập quy trình giám sát chặt chẽ, đánh giá thường xuyên chất lượng công việc, xử lý nghiêm các hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Lãnh đạo Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý thuế tại các Chi cục, Cục Thuế: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế TNDN, áp dụng các giải pháp quản lý hiện đại, cải thiện quy trình làm việc.

2. Doanh nghiệp ngoài quốc doanh: Hiểu rõ hơn về quy trình thanh tra, kiểm tra thuế, các quyền và nghĩa vụ khi bị thanh tra, từ đó nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế, giảm thiểu rủi ro vi phạm.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính, thuế: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn công tác thanh tra, kiểm tra thuế, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu trong lĩnh vực thuế.

4. Cơ quan hoạch định chính sách và các tổ chức liên quan: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách thuế, xây dựng các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Câu hỏi thường gặp

1. Thanh tra và kiểm tra thuế TNDN khác nhau như thế nào?
   Thanh tra thuế là hoạt động kiểm tra toàn diện, thường áp dụng với doanh nghiệp lớn hoặc có dấu hiệu vi phạm, thời gian kéo dài và phạm vi rộng. Kiểm tra thuế là hoạt động thường xuyên, chủ yếu dựa trên hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế hoặc trụ sở doanh nghiệp, phạm vi hẹp hơn.

2. Làm thế nào để lựa chọn doanh nghiệp vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra?
   Cơ quan thuế sử dụng phương pháp phân tích rủi ro dựa trên các tiêu chí như quy mô, ngành nghề, tình trạng kê khai, nợ thuế và các dấu hiệu vi phạm để lựa chọn doanh nghiệp có nguy cơ cao nhằm tối ưu nguồn lực.

3. Thời gian trung bình cho một cuộc thanh tra thuế tại trụ sở người nộp thuế là bao lâu?
   Theo khảo sát, thời gian trung bình khoảng 30 ngày làm việc, có thể kéo dài đến 45 ngày hoặc hơn nếu trường hợp phức tạp.

4. Các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có được miễn thuế TNDN không?
   Có, theo quy định, một số khoản thu nhập thuộc lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, dịch vụ kỹ thuật phục vụ nông nghiệp, hoạt động xã hội được miễn thuế theo Luật thuế TNDN.

5. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp gì cho công tác thanh tra, kiểm tra thuế?
   Công nghệ thông tin hỗ trợ thu thập, phân tích dữ liệu người nộp thuế, phát hiện rủi ro, lựa chọn đối tượng thanh tra chính xác, giảm thời gian xử lý và nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế.

Kết luận

• Thanh tra, kiểm tra thuế TNDN đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế thị xã Phổ Yên đã góp phần nâng cao nguồn thu NSNN và tăng cường tính tuân thủ pháp luật thuế.
• Công tác xây dựng kế hoạch, lựa chọn đối tượng thanh tra dựa trên phân tích rủi ro là yếu tố then chốt nâng cao hiệu quả quản lý thuế.
• Trình độ chuyên môn của cán bộ, hệ thống cơ sở dữ liệu và ứng dụng công nghệ thông tin là những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả thanh tra, kiểm tra.
• Cần tăng cường phối hợp liên ngành và giám sát nội bộ để đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và phòng ngừa tiêu cực trong công tác thanh tra, kiểm tra thuế.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện quy trình, nâng cao năng lực cán bộ và ứng dụng công nghệ thông tin sẽ là bước đi thiết thực trong giai đoạn tiếp theo.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, hoàn thiện hệ thống dữ liệu và tăng cường phối hợp liên ngành trong năm tới.

Call to action: Các cơ quan thuế và doanh nghiệp ngoài quốc doanh cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và phát triển bền vững.