Tăng Cường Đầu Tư Trực Tiếp Của Nhật Bản Vào Việt Nam Qua Các Hiệp Định Thương Mại Tự Do

Đối với các nước đang phát triển như Việt Nam, đầu tư trực tiếp nước ngoài được coi là nhân tố quan trọng cho sự tăng trưởng kinh tế. Vốn đầu tư nước ngoài ngày càng thể hiện vai trò quan trọng đối với tăng trưởng, phát triển kinh tế của Việt Nam nói chung và các vùng, địa phương trong cả nước nói riêng. Trong đó, Nhật Bản là quốc gia đã đầu tư trực tiếp vào Việt Nam nhiều năm và luôn là một trong số những nước có vốn đầu tư vào Việt Nam lớn nhất.

Việc Việt Nam và Nhật Bản cùng tham gia ký kết các hiệp định thương mại tự do là Hiệp định đối tác Kinh tế toàn diện ASEAN – Nhật Bản và Hiệp định đối tác Kinh tế Việt Nam – Nhật Bản trong những năm vừa qua cũng sẽ tạo một bước đệm lớn để nâng cao sự hợp tác kinh tế giữa hai nước. Nhất là trong thời kỳ hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn chủ trương tăng cường hợp tác kinh tế thương mại với tất cả các quốc gia trên thế giới thì việc tận dụng ưu thế cả hai nước đều tham gia vào các Hiệp định thương mại tự do để tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp của Nhật Bản vào Việt Nam ngày càng trở nên quan trọng.

Trong Hiệp định AJCEP, Việt Nam cùng các nước thành viên thoả thuận cam kết giảm thuế nhập khẩu hàng hoá từ Nhật Bản, từ đó chi phí nhập khẩu từ Nhật Bản đối với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài của Nhật Bản tại Việt Nam giảm, khuyến khích các nhà đầu tư Nhật Bản đầu tư vốn đầu tư trực tiếp sang thị trường Việt Nam.

Bên cạnh các quy tắc xuất xứ hàng hoá thì các quy tắc trong thương mại: “hàng rào kĩ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là những vấn đề ảnh hưởng đến thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản. Việt Nam và Nhật Bản phải đảm bảo các yêu cầu về quy chuẩn kỹ thuật, các tiêu chuẩn và các hoạt động đánh giá sự phù hợp nhằm mục đích tránh những rào cản không hợp lí với thương mại hai nước”.

Khi các nhà đầu tư Nhật Bản đầu tư ra sản xuất ở nước ngoài và nhập khẩu lại các mặt hàng sản xuất được về nước mình với một số lượng lớn sẽ làm cho đồng nội tệ có xu hướng tăng lên. Chính vì vậy, điều này tác động tới tỷ giá đối hoái của đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ. Tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ có xu hướng giảm dần khiến cho các nhà sản xuất trong nước tăng cường thực hiện các hoạt động xuất khẩu, tăng thu ngoại tệ cho đất nước.

Thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp và thiếu minh bạch là một trong những rào cản lớn nhất đối với các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các doanh nghiệp Nhật Bản. Việc đơn giản hóa và minh bạch hóa thủ tục hành chính là rất cần thiết để cải thiện môi trường đầu tư.

Cơ sở hạ tầng giao thông, năng lượng và viễn thông còn hạn chế, đặc biệt ở các khu vực ngoài các thành phố lớn, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp. Chi phí logistics cao cũng làm giảm tính cạnh tranh của hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Nguồn nhân lực có kỹ năng và trình độ chuyên môn cao còn thiếu hụt, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao và quản lý. Việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề là rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp FDI.

Cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật để đảm bảo phù hợp với các cam kết trong các FTA, tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và dễ dự đoán cho các nhà đầu tư.

Đơn giản hóa và minh bạch hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian và chi phí tuân thủ cho các doanh nghiệp. Áp dụng công nghệ thông tin để số hóa các quy trình hành chính.

Tăng cường đầu tư vào giáo dục và đào tạo nghề, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao và quản lý. Hợp tác với các trường đại học và tổ chức đào tạo của Nhật Bản để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Việt Nam có lợi thế về chi phí lao động cạnh tranh và vị trí địa lý thuận lợi để phát triển công nghiệp chế biến chế tạo và công nghiệp hỗ trợ. Cần thu hút các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào các lĩnh vực này để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Năng lượng tái tạo và nông nghiệp công nghệ cao là những lĩnh vực có tiềm năng phát triển lớn ở Việt Nam. Cần khuyến khích các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào các dự án năng lượng mặt trời, năng lượng gió, và các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Ngành dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ logistics, tài chính và công nghệ thông tin, cũng có nhiều cơ hội để thu hút FDI Nhật Bản. Cần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào các khu công nghiệp và khu kinh tế để tận dụng lợi thế về cơ sở hạ tầng và chính sách ưu đãi.

Việc theo dõi và đánh giá tác động của các FTA là rất quan trọng để điều chỉnh chính sách phù hợp và đảm bảo rằng Việt Nam đang tận dụng tối đa lợi ích từ các hiệp định này.

Cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư bằng cách đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cần tăng cường hợp tác với Nhật Bản để thúc đẩy FDI, bao gồm việc tổ chức các hội nghị xúc tiến đầu tư, trao đổi thông tin, và hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam.