Tác Động Của Dòng Vốn Quốc Tế Đến Sự Ổn Định Tài Chính ASEAN - Luận Án Tiến Sĩ

• Tác giả: Lương Thị Thu Thủy
• Người hướng dẫn: TS Nguyễn Trần Phúc
• Trường học: Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Tác Động Của Dòng Vốn Quốc Tế Đến Sự Ổn Định Tài Chính ASEAN
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu của đề tài
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5.1. Dữ liệu nghiên cứu
• 1.5.2. Phương pháp phân tích
• 1.6. Đóng góp của đề tài
• 1.7. Kết cấu của đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu
• 2.1.1. Khái niệm về dòng vốn quốc tế
• 2.1.2. Khái niệm về sự ổn định tài chính
• 2.1.3. Cơ sở lý thuyết liên quan đến vấn đề nghiên cứu
• 2.1.4. Lý thuyết về dòng vốn quốc tế
• 2.1.4.1. Lý thuyết về dòng vốn trực tiếp
• 2.1.4.2. Lý thuyết về dòng vốn gián tiếp và dòng vốn khác
• 2.1.5. Lý thuyết về ổn định tài chính
• 2.1.6. Lý thuyết về tác động của dòng vốn quốc tế đến sự ổn định tài chính
• 2.2. Lược khảo các nghiên cứu liên quan
• 2.2.1. Lược khảo các yếu tố tác động đến ổn định tài chính
• 2.2.1.1. Tác động đến ổn định tài chính từ hội nhập tài chính toàn cầu
• 2.2.1.2. Tác động đến ổn định tài chính của yếu tố trong nước và yếu tố toàn cầu
• 2.2.1.3. Tác động đến ổn định tài chính thông qua kênh ngân hàng toàn cầu
• 2.2.1.4. Tác động vay nợ nước ngoài của các công ty tại thị trường mới nổi
• 2.2.2. Đo lường ổn định tài chính
• 2.2.3. Các bằng chứng thực nghiệm về tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính
• 2.2.4. Một số nhận xét và khoảng trống nghiên cứu
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 3.3. Mô hình nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp phân tích
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thực trạng dòng vốn quốc tế và ổn định tài chính tại ASEAN và Việt Nam
• 4.1.1. Thực trạng dòng vốn quốc tế và ổn định tài chính tại các quốc gia ASEAN
• 4.1.2. Thực trạng dòng vốn quốc tế và ổn định tài chính tại Việt Nam
• 4.2. Kết quả nghiên cứu mô hình thực nghiệm tại ASEAN
• 4.2.1. Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu
• 4.2.2. Phân tích tương quan
• 4.2.3. Kết quả hồi quy theo phương pháp OLS
• 4.2.4. Kiểm tra độ bền của phương pháp ước lượng OLS và đo lường thay thế
• 4.2.5. Kết quả hồi quy theo phương pháp ước lượng tác động cố định (FEM-Fixed effects model)
• 4.2.6. Kết quả hồi quy theo phương pháp ước lượng GMM
• 4.2.7. Ảnh hưởng của quy mô ngân hàng
• 4.2.8. Ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính toàn cầu
• 4.3. Kết quả nghiên cứu mô hình thực nghiệm tại Việt Nam
• 4.3.1. Thống kê mô tả và ma trận tương quan
• 4.3.2. Kết quả hồi quy theo phương pháp ước lượng OLS và FEM
• 4.3.3. Kiểm định bền vững bằng phương pháp thay thế đo lường biến độc lập quan tâm chính
• 4.3.4. Kết quả hồi quy theo phương pháp ước lượng GMM
• 4.3.5. Tác động từ cuộc khủng hoảng
• 4.3.6. Ảnh hưởng từ quy mô ngân hàng
• KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Một số hàm ý chính sách
• 5.1.1. Đối với cơ quan quản lý
• 5.1.2. Đối với các NHTM
• 5.2. Hạn chế của luận án và gợi mở hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Luận án tiến sĩ 'Tác động dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính ASEAN' tập trung phân tích mối quan hệ giữa dòng vốn quốc tế và ổn định tài chính tại các quốc gia ASEAN. Nghiên cứu này được thực hiện trong bối cảnh ASEAN đang trở thành một khu vực kinh tế năng động, thu hút nhiều đầu tư nước ngoài và đối mặt với các rủi ro tài chính từ sự biến động của dòng vốn quốc tế. Luận án sử dụng dữ liệu từ 96 ngân hàng thương mại tại 6 quốc gia ASEAN từ năm 2008 đến 2019, áp dụng các phương pháp định lượng như OLS, FEM và GMM để đánh giá tác động của các loại hình dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính.

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Các cuộc khủng hoảng tài chính như năm 1997-1998 và 2008-2009 đã cho thấy dòng vốn quốc tế, đặc biệt là dòng vốn gián tiếp, có thể gây ra sự bất ổn tài chính. ASEAN, với sự hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), đang trở thành một khu vực kinh tế mở, phụ thuộc nhiều vào dòng vốn quốc tế. Việc nghiên cứu tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính là cần thiết để đưa ra các chính sách phù hợp, đảm bảo sự phát triển bền vững của khu vực.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Luận án nhằm mục tiêu phân tích tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính ASEAN, so sánh tác động trong giai đoạn khủng hoảng và sau khủng hoảng, đồng thời đánh giá sự khác biệt theo quy mô ngân hàng. Nghiên cứu cũng đề xuất các hàm ý chính sách để quản lý và giám sát dòng vốn quốc tế hiệu quả.

II. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Luận án dựa trên các lý thuyết về dòng vốn quốc tế, ổn định tài chính và tác động của dòng vốn quốc tế đến hệ thống tài chính. Các khái niệm như dòng vốn trực tiếp (FDI), dòng vốn gián tiếp (FII) và ổn định tài chính được định nghĩa rõ ràng. Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với các mô hình hồi quy OLS, FEM và GMM để phân tích dữ liệu từ 96 ngân hàng thương mại tại 6 quốc gia ASEAN.

2.1. Lý thuyết về dòng vốn quốc tế

Dòng vốn quốc tế bao gồm dòng vốn trực tiếp (FDI) và dòng vốn gián tiếp (FII). FDI thường ổn định hơn và có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, trong khi FII dễ biến động và có thể gây ra rủi ro tài chính. Lý thuyết về ổn định tài chính nhấn mạnh vai trò của hệ thống ngân hàng trong việc duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô.

2.2. Phương pháp nghiên cứu

Luận án sử dụng dữ liệu từ 96 ngân hàng thương mại tại 6 quốc gia ASEAN từ năm 2008 đến 2019. Các phương pháp định lượng như OLS, FEM và GMM được áp dụng để đánh giá tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính. Các biến số được đo lường thông qua chỉ số ổn định tài chính (FSI) và các chỉ số liên quan đến dòng vốn quốc tế.

III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng dòng vốn gián tiếp có tác động đáng kể đến sự bất ổn tài chính tại các quốc gia ASEAN, trong khi dòng vốn trực tiếp có tác động tích cực hơn. Sự biến động của dòng vốn quốc tế sau giai đoạn khủng hoảng tài chính 2008-2009 cũng được ghi nhận là mạnh mẽ hơn so với giai đoạn khủng hoảng. Ngoài ra, các ngân hàng lớn chịu tác động rõ rệt hơn từ dòng vốn quốc tế so với các ngân hàng nhỏ.

3.1. Tác động của dòng vốn gián tiếp

Kết quả cho thấy dòng vốn gián tiếp có mối liên hệ chặt chẽ với sự bất ổn tài chính tại các quốc gia ASEAN. Sự biến động của dòng vốn gián tiếp sau khủng hoảng tài chính 2008-2009 đã làm gia tăng rủi ro tài chính, đặc biệt là tại các ngân hàng lớn.

3.2. Tác động của dòng vốn trực tiếp

Dòng vốn trực tiếp (FDI) có tác động tích cực đến ổn định tài chính, giúp tăng cường năng lực tài chính của các ngân hàng và hệ thống tài chính. Tuy nhiên, tác động này không rõ rệt bằng dòng vốn gián tiếp.

IV. Hàm ý chính sách và kết luận

Luận án đưa ra các hàm ý chính sách quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách tại ASEAN. Cần có các biện pháp quản lý và giám sát chặt chẽ hơn đối với dòng vốn gián tiếp để giảm thiểu rủi ro tài chính. Đồng thời, các chính sách thu hút dòng vốn trực tiếp cần được khuyến khích để tăng cường ổn định tài chính. Nghiên cứu cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo, bao gồm việc mở rộng phạm vi nghiên cứu và phân tích sâu hơn về tác động của dòng vốn quốc tế đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế.

4.1. Hàm ý chính sách

Các nhà hoạch định chính sách cần tăng cường giám sát dòng vốn gián tiếp để hạn chế rủi ro tài chính. Đồng thời, các chính sách thu hút dòng vốn trực tiếp cần được ưu tiên để thúc đẩy ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế bền vững.

4.2. Kết luận

Luận án đã làm rõ tác động của dòng vốn quốc tế đến ổn định tài chính tại các quốc gia ASEAN. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng cho việc hoạch định chính sách tài chính trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh ASEAN đang hướng tới sự phát triển bền vững và hội nhập kinh tế sâu rộng.