Tác Động Của Việc Tham Gia Của Ngân Hàng Nước Ngoài Đến Hiệu Quả Ngân Hàng Tại Việt Nam

• Tác giả: Luong Cong Hoang
• Người hướng dẫn: Dr. Pham Dinh Long
• Trường học: University of Economics
• Chuyên ngành: Development Economics
• Đề tài: Tác Động Của Việc Tham Gia Của Ngân Hàng Nước Ngoài Đến Hiệu Quả Ngân Hàng Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• LIST OF ABBREVIATIONS
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. The evolution of Vietnam’s banking sector
• 1.2. The research objective
• 1.3. Organization of the thesis
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. The theoretical literature
• 2.2. Theory of productivity and efficiency
• 2.3. The method of efficiency measurement
• 2.3.1. Data envelope analysis (DEA)
• 2.3.2. Stochastic frontier analysis (SFA)
• 2.4. Economy of scope and economy of scale
• 2.5. International research of foreign bank efficiency
• 3. CHAPTER 3: DATA AND METHODOLOGY
• 4. CHAPTER 4: RESULTS AND DISCUSSION

I. Tổng Quan Tác Động Ngân Hàng Nước Ngoài Đến Việt Nam

Các ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thống kinh tế. Thông qua các hoạt động, ngân hàng kết nối các tác nhân kinh tế thặng dư và thâm hụt vốn. Do sức mạnh trung gian tài chính của ngành ngân hàng, có nhiều nghiên cứu thực nghiệm với mục tiêu nâng cao hiệu quả và sự ổn định của ngân hàng. Những năm gần đây, môi trường kinh doanh đã có nhiều thay đổi do sự bùng nổ của kinh tế, toàn cầu hóa, bãi bỏ quy định và đổi mới công nghệ. Điều này dẫn đến áp lực cạnh tranh và sự bất ổn của ngành ngân hàng. Rosengard & Du (2009) mô tả bãi bỏ quy định tài chính là sự chuyển đổi từ một hệ thống tài chính khép kín sang một hệ thống tài chính cạnh tranh. Cụ thể hơn, với hệ thống ngân hàng, điều đó có nghĩa là việc chuyển giao ngân hàng từ độc quyền hoặc độc quyền nhóm, nơi có hạn chế về cạnh tranh, gia nhập ngân hàng, mở rộng và đa dạng hóa, sang một hệ thống ngân hàng mở và cạnh tranh hơn. Chính phủ nỗ lực tạo ra “sân chơi bình đẳng” không chỉ giữa các ngân hàng thuộc sở hữu tư nhân và các ngân hàng thuộc khu vực công mà còn giữa các ngân hàng nước ngoài và ngân hàng trong nước. Bài viết này xem xét tác động của việc bãi bỏ quy định ngân hàng đối với hiệu quả ngân hàng của Việt Nam. Xem xét hiệu quả ngân hàng nào đã được cải thiện sau khi bãi bỏ quy định tài chính.

1.1. Lịch Sử Phát Triển Của Ngành Ngân Hàng Việt Nam

Ngành ngân hàng được coi là cả cơ hội tiếp cận công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả thị trường, và thách thức trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt từ việc bãi bỏ quy định tài chính. Điều này có nghĩa là sự chuyển đổi từ độc quyền hoặc độc quyền nhóm ngân hàng, nơi hạn chế cạnh tranh, gia nhập thị trường, mở rộng và đa dạng hóa, sang một hệ thống ngân hàng mở và cạnh tranh. Trước năm 1945, Việt Nam là một nước phong kiến thuộc địa dưới sự cai trị của thực dân Pháp. Hệ thống ngân hàng và tín dụng mang tên Ngân hàng Đông Dương được thành lập để phục vụ thực dân Pháp. Trong giai đoạn 1945 – 1986, hệ thống ngân hàng của Việt Nam hoạt động theo mô hình ngân hàng đơn và chưa định hướng theo thị trường (Siregar, 1999). Vào thời điểm đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) đóng vai trò là công cụ ngân sách của chính phủ, một phương tiện cho các chính sách của chính phủ bằng cách cung cấp nguồn lực tài chính cho Nhà nước và tài trợ cho các Ngân hàng Thương mại Nhà nước (SOCs).

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Đánh Giá Tác Động Thực Tế

Nghiên cứu này hướng đến điều tra hiệu quả kinh tế của hệ thống ngân hàng Việt Nam dưới tác động của việc bãi bỏ quy định tài chính của Việt Nam kể từ năm 2007. Thay vì so sánh hậu quả của việc bãi bỏ quy định với hậu quả của việc không bãi bỏ quy định, chúng tôi đánh giá hiệu quả hoạt động của các ngân hàng trong nước của Việt Nam bằng cách sử dụng kết quả của các ngân hàng nước ngoài làm chuẩn mực. Phù hợp với Claessens et al. (2001) tin rằng ở các nước đang phát triển như Việt Nam, các ngân hàng nước ngoài có hiệu quả hơn các ngân hàng trong nước. Do đó, việc giả định rằng các ngân hàng nước ngoài có cấu trúc và tổ chức quản lý vượt trội, lực lượng lao động lành nghề và đổi mới kỹ thuật là hợp lý. Không có nghiên cứu trước đây ở Việt Nam sử dụng một bộ dữ liệu bao gồm các ngân hàng nước ngoài trước đây.

II. Phương Pháp Đo Lường Hiệu Quả Ngân Hàng Cách Tiếp Cận

Farrell (1957), người đầu tiên giới thiệu lý thuyết về hiệu quả. Ông đã làm rõ 3 loại hiệu quả: hiệu quả kỹ thuật (TE), hiệu quả phân bổ (AE) và hiệu quả kinh tế (EE). Một ngân hàng được xem là có hiệu quả khi họ đạt được mức đầu ra tối đa từ một nhóm đầu vào nhất định hoặc đạt được mức đầu ra nhất định từ việc sử dụng ít hơn đầu vào tối thiểu (hiệu quả kỹ thuật); và hiệu quả phân bổ, ước tính khả năng của ngân hàng trong việc xử lý đầu vào theo tỷ lệ tối ưu với mức giá của chúng. Hiệu quả kinh tế được phản ánh bằng phép nhân của hiệu quả phân bổ và hiệu quả kỹ thuật. Trong tài liệu, chúng ta có thể đo lường hiệu quả chi phí và hiệu quả lợi nhuận như là sự đối lập của hiệu quả kinh tế. Cụ thể hơn, hiệu quả chi phí ước tính cách giảm thiểu chi phí để đạt được một mức sản lượng nhất định. Dựa trên hàm chi phí mà tổng chi phí phụ thuộc vào số lượng sản lượng, giá đầu vào, hiệu quả và số hạng sai số. Trong khi đó, phân tích hiệu quả lợi nhuận đo lường cách đạt được lợi nhuận tối đa có thể đạt được với một mức đầu vào nhất định.

2.1. Phân Tích SFA Stochastic Frontier Analysis Ưu Điểm

Theo các nghiên cứu trước đây, có hai cách tiếp cận chính để đánh giá hiệu quả của các ngân hàng, phân tích bao dữ liệu (DEA) và phân tích biên ngẫu nhiên (SFA). Thứ nhất, được thành lập bởi Charnes, Cooper và Rhodes (1978), DEA là một kỹ thuật phi tham số áp dụng kỹ thuật lập trình tuyến tính để thiết lập các thực hành tốt nhất. Thứ hai, trong khi đó, được phát triển bởi Aigner et al., Meeusen và Van den Broeck (1977), SFA là một kỹ thuật tham số phân biệt phần dư từ một hàm ước tính thành một số hạng lỗi ngẫu nhiên và hiệu quả. Thay vì sử dụng phương pháp DEA, chúng tôi áp dụng các quy trình ước tính SFA được đề xuất bởi Berger et al. Chúng tôi ước tính hiệu quả chi phí và hiệu quả lợi nhuận phụ thuộc vào các yếu tố đầu vào và đầu ra nhất định của các ngân hàng nước ngoài, ngân hàng lớn và các ngân hàng trong nước khác.

2.2. Dữ Liệu Nghiên Cứu BankScope Và Báo Cáo Tài Chính

Dựa trên bộ dữ liệu từ Bankscope (Bureau van Dijk) và một số giá trị bị thiếu đã được thu thập từ báo cáo thường niên của 37 ngân hàng trong giai đoạn hậu WTO từ năm 2009-2015, chúng tôi nhận thấy rằng các ngân hàng nước ngoài không phải là hiệu quả nhất nói chung, nhưng bốn ngân hàng lớn dường như có hiệu quả ở cả cách tiếp cận chi phí và lợi nhuận. Chúng tôi cũng thảo luận về những lý do đằng sau kết quả này.

III. Bức Tranh Thị Trường Thị Phần Và Tỷ Lệ Cho Vay Tiền Gửi

Sau khi gia nhập WTO năm 2007, Việt Nam đã tiến hành một loạt các đợt bãi bỏ quy định tài chính với mục đích nâng cao hiệu quả và sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Liên quan đến các cam kết của WTO, chính phủ Việt Nam đã ban hành nghị định số 22/2006/NĐ-CP cho phép một nhà đầu tư tổ chức nước ngoài điển hình sở hữu 15% cổ phần trong một ngân hàng trong nước. Tuy nhiên, tối đa 30% cổ phần trong một ngân hàng trong nước cụ thể do tất cả các tổ chức nước ngoài nắm giữ. Hơn nữa, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể được phân loại là nhà đầu tư “chiến lược”. Do đó, họ có thể tăng cổ phần của mình trong một ngân hàng trong nước cụ thể từ 15% lên 20%. Bên cạnh đó, đây là lần đầu tiên các ngân hàng 100% vốn nước ngoài được phép hoạt động tại Việt Nam từ ngày 1 tháng 4 năm 2007. Chính xác hơn, HSBC Việt Nam là ngân hàng nước ngoài đầu tiên thành lập một ngân hàng 100% vốn nước ngoài vào đầu năm 2009.

3.1. Tự Do Hóa Tài Chính Ảnh Hưởng Đến Ngân Hàng Nước Ngoài

Từ năm 2009 đến năm 2017, Việt Nam bao gồm bảy ngân hàng nước ngoài với 100% vốn đầu tư nước ngoài, cụ thể là HSBC (Hồng Kông), ANZ (Úc), Shinhan (Hàn Quốc), Standard Chartered (Anh), Hong Leong (Malaysia), Public Bank (Malaysia) và Woori Bank (Hàn Quốc). Việc bãi bỏ quy định tiếp theo là đa dạng hóa quyền sở hữu ngân hàng. Điều này có nghĩa là việc tư nhân hóa đã được chính phủ hết sức ủng hộ. Ngân hàng trung ương khuyến khích chuyển đổi quyền sở hữu nhà nước sang quyền sở hữu tư nhân. Theo Thông báo số 03/TB-VPCP của Chính phủ, quyền sở hữu nhà nước đã giảm 49% vào năm 2010.

3.2. Cạnh Tranh Ngân Hàng Số Lượng Và Sáp Nhập Mua Lại

Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng đã có một cải thiện đáng kể kể từ những năm 1990. Khi số lượng các ngân hàng thương mại cổ phần tăng từ 4 vào năm 1991 lên 51 vào năm 1997. Trên thực tế, sự thay đổi nhanh chóng cũng làm tăng thêm sự bất ổn như sở hữu chéo, tăng nợ xấu. Để củng cố ngành ngân hàng ổn định, một số luật mới đã được SBVs thực hiện thông qua sáp nhập và mua lại, tái cấu trúc ngân hàng. Do đó, số lượng các ngân hàng trong nước đã giảm từ 42 xuống 34 trong giai đoạn 2006 – 2015.

IV. Đánh Giá Hiệu Quả Chi Phí Và Lợi Nhuận Kết Quả Nghiên Cứu

Để cụ thể hơn, hiệu quả kỹ thuật (TE) được giải thích là tỷ lệ đầu vào đã được sử dụng bởi một công ty hoàn toàn hiệu quả sản xuất cùng một vectơ đầu ra với mức sử dụng đầu vào của công ty đang được xem xét (Chen, Skully & Brown, 2005). Để thành công trong việc đạt được đầu ra mong muốn, chúng tôi nỗ lực giảm thiểu lãng phí tài nguyên, cụ thể là vật liệu, lao động, năng lượng và thời gian bên cạnh việc cải thiện chất lượng quản lý. Đổi mới công nghệ trong ngành sẽ được phản ánh bởi biên giới sản xuất. Có thể nói, nếu các công ty được coi là hiệu quả kỹ thuật (TE), chúng có thể hoạt động trên biên giới này. Mặt khác, các công ty kém hiệu quả kỹ thuật nếu chúng hoạt động dưới biên giới. Khoảng cách càng xa, các công ty càng kém hiệu quả.

4.1. Hiệu Quả Kinh Tế Phân Tích Tổng Quan

Nếu có sẵn thông tin về giá đầu vào và đầu ra, và một giả định về hành vi như tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí là phù hợp, thì sự kết hợp của thông tin này có thể được sử dụng để đo lường hiệu suất của một công ty. Trong trường hợp đó, hiệu quả phân bổ (AE), ngoài hiệu quả kỹ thuật (TE) có thể được khuyến nghị. Hiệu quả phân bổ (AE) được định nghĩa là một cách sử dụng tối ưu cho sự kết hợp giảm thiểu chi phí của đầu vào. Do đó, để hoàn toàn hiệu quả, công ty m...

4.2. Hàm Chi Phí Yếu Tố Ảnh Hưởng

Dựa trên hàm chi phí mà tổng chi phí phụ thuộc vào số lượng sản lượng, giá đầu vào, hiệu quả và số hạng sai số. Trong khi đó, phân tích hiệu quả lợi nhuận đo lường cách đạt được lợi nhuận tối đa có thể đạt được với một mức đầu vào nhất định. Nó có thể được ước tính tương tự như hàm chi phí bằng cách thay đổi một số biến.

V. Thách Thức Và Triển Vọng Ngân Hàng Việt Nam Hội Nhập

Phân tích hiệu quả biên ngẫu nhiên (SFA) được đề xuất bởi Berger et al. Chúng tôi ước tính hiệu quả chi phí và hiệu quả lợi nhuận phụ thuộc vào các yếu tố đầu vào và đầu ra nhất định của các ngân hàng nước ngoài, bốn ngân hàng lớn và các ngân hàng trong nước khác. Dựa trên bộ dữ liệu từ Bankscope (Bureau van Dijk) và một số giá trị bị thiếu đã được thu thập từ báo cáo thường niên của 37 ngân hàng trong giai đoạn hậu WTO từ năm 2009-2015, chúng tôi nhận thấy rằng các ngân hàng nước ngoài không phải là hiệu quả nhất nói chung, nhưng bốn ngân hàng lớn dường như có hiệu quả ở cả cách tiếp cận chi phí và lợi nhuận. Chúng tôi cũng thảo luận về những lý do đằng sau kết quả này.

5.1. Quản Trị Rủi Ro Yếu Tố Quyết Định Thành Công

Quản lý rủi ro ngân hàng hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và hiệu quả hoạt động của các tổ chức tài chính. Các ngân hàng cần có các chính sách và quy trình quản lý rủi ro chặt chẽ để đối phó với các thách thức như nợ xấu, biến động lãi suất và rủi ro thị trường.

5.2. Ứng Dụng Fintech Xu Hướng Phát Triển Ngân Hàng Số

Sự phát triển của công nghệ ngân hàng và Fintech đang tạo ra những cơ hội mới cho các ngân hàng để nâng cao hiệu quả hoạt động, cung cấp các dịch vụ số và tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả hơn. Các ngân hàng cần nắm bắt xu hướng này và đầu tư vào các giải pháp ngân hàng số để duy trì tính cạnh tranh trên thị trường.

Tổng quan nghiên cứu

Ngành ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong phát triển hệ thống kinh tế, kết nối các tác nhân kinh tế thặng dư và thiếu hụt vốn. Tại Việt Nam, từ sau khi gia nhập WTO năm 2007, quá trình mở cửa và tái cấu trúc ngành ngân hàng diễn ra mạnh mẽ với sự tham gia ngày càng tăng của các ngân hàng nước ngoài và chính sách đa dạng hóa sở hữu. Giai đoạn 2009-2015 chứng kiến sự thay đổi rõ nét trong cơ cấu thị trường ngân hàng với 37 ngân hàng được khảo sát, bao gồm nhóm "Big Four" ngân hàng nhà nước, các ngân hàng trong nước khác và ngân hàng 100% vốn nước ngoài. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá tác động của việc gia nhập ngân hàng nước ngoài và quá trình phi điều tiết tài chính đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng nội địa Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích biên ngẫu nhiên (SFA) để đo lường hiệu quả chi phí và lợi nhuận, đồng thời phân tích quy mô kinh tế và phạm vi kinh tế nhằm xác định khả năng mở rộng và đa dạng hóa sản phẩm của các nhóm ngân hàng. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng chính sách phát triển ngành ngân hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh và ổn định hệ thống tài chính quốc gia.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết hiệu quả kinh tế của Farrell (1957), phân biệt ba loại hiệu quả: hiệu quả kỹ thuật (TE), hiệu quả phân bổ (AE) và hiệu quả kinh tế (EE). Hiệu quả kinh tế được tính bằng tích của TE và AE, phản ánh khả năng tối ưu hóa đầu vào và đầu ra trong sản xuất dịch vụ ngân hàng. Hai phương pháp phổ biến để đo lường hiệu quả ngân hàng là Phân tích bao đóng dữ liệu (DEA) và Phân tích biên ngẫu nhiên (SFA). SFA được lựa chọn trong nghiên cứu này do khả năng phân tách sai số ngẫu nhiên và sai số do kém hiệu quả, đồng thời phù hợp với dữ liệu bảng. Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình hàm logarit Cobb-Douglas và hàm translog để ước lượng hàm chi phí và hàm lợi nhuận, từ đó đánh giá hiệu quả chi phí và lợi nhuận của ba nhóm ngân hàng: ngân hàng 100% vốn nước ngoài, "Big Four" ngân hàng nhà nước và các ngân hàng nội địa khác. Lý thuyết về quy mô kinh tế và phạm vi kinh tế cũng được sử dụng để phân tích lợi ích từ việc mở rộng quy mô hoạt động và đa dạng hóa sản phẩm.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ cơ sở dữ liệu BankScope của Bureau van Dijk, FitchRatings và báo cáo thường niên của 37 ngân hàng Việt Nam trong giai đoạn 2009-2015. Dữ liệu là dạng bảng không cân bằng, bao gồm 6 ngân hàng nước ngoài, 4 ngân hàng nhà nước lớn và 27 ngân hàng nội địa khác. Phương pháp phân tích sử dụng SFA với hai mô hình: mô hình hiệu quả không đổi theo thời gian (time-invariant) và mô hình hiệu quả biến đổi theo thời gian (time-variant) theo đề xuất của Greene (2005). Các biến đầu vào gồm giá vốn huy động, giá tài sản cố định và giá lao động; các biến đầu ra gồm dư nợ cho vay, tài sản sinh lời khác và thu nhập phi lãi. Mô hình chi phí và lợi nhuận được ước lượng bằng phương pháp cực đại hóa hàm hợp lý (MLE). Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng kiểm định quy mô kinh tế dựa trên hàm Cobb-Douglas và đánh giá phạm vi kinh tế theo phương pháp của Mester (2008). Thời gian nghiên cứu từ 2009 đến 2015 nhằm phản ánh giai đoạn sau khi Việt Nam thực hiện các cam kết WTO và mở cửa thị trường ngân hàng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiệu quả chi phí và lợi nhuận chung: Trung bình hiệu quả chi phí và lợi nhuận của toàn ngành ngân hàng Việt Nam trong giai đoạn 2009-2015 lần lượt đạt khoảng 96,04% và 96,04%, cho thấy các ngân hàng có thể giảm khoảng 3,47% chi phí đầu vào hoặc tăng 3,96% đầu ra mà không cần thay đổi đầu vào.

2. So sánh hiệu quả giữa các nhóm ngân hàng: Ngân hàng nhà nước "Big Four" đạt hiệu quả chi phí và lợi nhuận cao nhất, với điểm trung bình chi phí khoảng 0,96 và lợi nhuận khoảng 0,97. Ngân hàng 100% vốn nước ngoài có hiệu quả chi phí thấp hơn các ngân hàng nội địa khác, nhưng lại có hiệu quả lợi nhuận cao hơn nhóm ngân hàng nội địa còn lại. Hiệu quả chi phí của ngân hàng nước ngoài dao động mạnh trong khi nhóm "Big Four" có xu hướng giảm nhẹ theo thời gian.

3. Quy mô thị trường và tỷ trọng tài sản: "Big Four" chiếm khoảng 50-54% thị phần tổng tài sản trong giai đoạn nghiên cứu, trong khi ngân hàng nước ngoài chỉ chiếm khoảng 3%. Mặc dù số lượng ngân hàng nội địa nhiều hơn, nhưng thị phần tài sản của nhóm này thấp hơn nhóm nhà nước lớn.

4. Phạm vi kinh tế và quy mô kinh tế: Tất cả các nhóm ngân hàng đều gặp phải hiện tượng bất lợi về phạm vi kinh tế (diseconomies of scope), tuy nhiên mức độ khác nhau. Ngân hàng nước ngoài có khả năng tận dụng quy mô kinh tế trong doanh thu tốt hơn so với nhóm "Big Four" và các ngân hàng nội địa khác, nhóm này gần như không tận dụng được lợi thế quy mô.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhóm ngân hàng nhà nước lớn vẫn giữ vị thế dẫn đầu về hiệu quả hoạt động, có thể do quy mô lớn, nguồn lực mạnh và sự hỗ trợ từ chính sách nhà nước. Ngân hàng nước ngoài tuy có hiệu quả chi phí thấp hơn, nhưng khả năng tạo ra lợi nhuận tốt hơn nhờ tận dụng quy mô kinh tế và áp dụng công nghệ hiện đại, quản trị tiên tiến. Sự khác biệt này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy ngân hàng nhà nước có thể hưởng lợi từ các ưu đãi chính sách, trong khi ngân hàng nước ngoài mang lại áp lực cạnh tranh và đổi mới công nghệ. Hiện tượng bất lợi về phạm vi kinh tế phản ánh việc đa dạng hóa sản phẩm chưa thực sự hiệu quả, có thể do chi phí quản lý tăng hoặc thiếu sự đồng bộ trong hoạt động đa ngành. Biểu đồ hiệu quả chi phí và lợi nhuận theo thời gian minh họa sự biến động và xu hướng giảm nhẹ hiệu quả chi phí của nhóm ngân hàng lớn, cho thấy áp lực cạnh tranh và yêu cầu cải tiến liên tục trong bối cảnh mở cửa thị trường.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường áp dụng công nghệ và đổi mới quản trị: Các ngân hàng nhà nước và nội địa cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tài chính (Fintech) và cải tiến quy trình quản trị nhằm nâng cao hiệu quả chi phí và lợi nhuận, giảm thiểu lãng phí nguồn lực. Thời gian thực hiện: 1-3 năm; Chủ thể: Ban lãnh đạo ngân hàng, cơ quan quản lý.

2. Khuyến khích đa dạng hóa sản phẩm có chọn lọc: Tránh mở rộng sản phẩm tràn lan gây bất lợi về phạm vi kinh tế, tập trung phát triển các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh và phù hợp với nhu cầu thị trường. Thời gian thực hiện: 2 năm; Chủ thể: Ngân hàng, chuyên gia phân tích thị trường.

3. Hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngân hàng nội địa: Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng chính sách hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh để các ngân hàng nội địa nâng cao hiệu quả hoạt động. Thời gian thực hiện: 3-5 năm; Chủ thể: Cơ quan quản lý nhà nước.

4. Tăng cường giám sát và quản lý rủi ro: Đặc biệt với các ngân hàng có quy mô lớn và đa dạng sản phẩm, cần áp dụng các công cụ quản lý rủi ro hiện đại để đảm bảo ổn định tài chính và bền vững trong dài hạn. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Ngân hàng, cơ quan giám sát.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý ngân hàng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách phát triển ngành ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập và mở cửa thị trường tài chính.

2. Ban lãnh đạo và quản lý ngân hàng: Giúp hiểu rõ hiệu quả hoạt động của từng nhóm ngân hàng, từ đó đề ra chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh và tối ưu hóa nguồn lực.

3. Các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực kinh tế phát triển và tài chính ngân hàng: Cung cấp phương pháp luận và dữ liệu thực tiễn để nghiên cứu sâu hơn về hiệu quả ngân hàng trong môi trường chuyển đổi.

4. Nhà đầu tư và chuyên gia phân tích tài chính: Hỗ trợ đánh giá tiềm năng và rủi ro của các ngân hàng Việt Nam dựa trên hiệu quả chi phí, lợi nhuận và quy mô kinh tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao nghiên cứu chọn phương pháp phân tích biên ngẫu nhiên (SFA) thay vì DEA?
   SFA cho phép phân tách sai số do yếu tố ngẫu nhiên và sai số do kém hiệu quả, phù hợp với dữ liệu bảng và có khả năng kiểm soát biến thiên theo thời gian, trong khi DEA là phương pháp phi tham số không phân biệt được hai loại sai số này.

2. Hiệu quả chi phí và lợi nhuận của ngân hàng nước ngoài thấp hơn nhóm "Big Four" có phải do hạn chế về quy mô?
   Ngân hàng nước ngoài có quy mô nhỏ hơn và thị phần thấp hơn, tuy nhiên họ tận dụng tốt quy mô kinh tế trong doanh thu. Hiệu quả thấp hơn có thể do chi phí đầu tư ban đầu cao và cạnh tranh khốc liệt trong giai đoạn đầu hoạt động.

3. Phạm vi kinh tế là gì và tại sao các ngân hàng Việt Nam gặp bất lợi về phạm vi kinh tế?
   Phạm vi kinh tế đề cập đến lợi ích chi phí khi đa dạng hóa sản phẩm. Bất lợi về phạm vi kinh tế có thể do chi phí quản lý tăng, thiếu đồng bộ trong hoạt động đa ngành hoặc chưa khai thác hiệu quả các sản phẩm mới.

4. Tỷ lệ cho vay trên huy động (LDR) thấp của ngân hàng nước ngoài có ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả?
   LDR thấp cho thấy ngân hàng nước ngoài sử dụng nguồn vốn thận trọng, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận nhưng cũng giảm rủi ro thanh khoản, phù hợp với chiến lược kinh doanh thận trọng trong môi trường mới.

5. Nghiên cứu có đề xuất gì cho việc nâng cao hiệu quả của các ngân hàng nội địa?
   Nghiên cứu khuyến nghị tăng cường ứng dụng công nghệ, cải tiến quản trị, tập trung đa dạng hóa sản phẩm có chọn lọc và nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua đào tạo và chuyển giao công nghệ.

Kết luận

• Ngân hàng nhà nước "Big Four" duy trì hiệu quả chi phí và lợi nhuận cao nhất trong ngành ngân hàng Việt Nam giai đoạn 2009-2015.
• Ngân hàng 100% vốn nước ngoài chưa đạt hiệu quả chi phí cao nhưng tận dụng tốt quy mô kinh tế trong doanh thu và có hiệu quả lợi nhuận tương đối tốt.
• Tất cả nhóm ngân hàng đều gặp bất lợi về phạm vi kinh tế, cho thấy cần cân nhắc chiến lược đa dạng hóa sản phẩm.
• Hiệu quả chi phí và lợi nhuận có xu hướng biến động theo thời gian, phản ánh áp lực cạnh tranh và yêu cầu đổi mới liên tục.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động, bao gồm đổi mới công nghệ, quản trị, đa dạng hóa sản phẩm và chính sách hỗ trợ từ cơ quan quản lý.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và chính sách cần áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược phát triển ngành ngân hàng bền vững, đồng thời các nhà nghiên cứu có thể mở rộng phân tích với dữ liệu cập nhật và các yếu tố mới trong bối cảnh kinh tế hiện nay.