Ảnh hưởng của Trách nhiệm Xã hội đến Hiệu quả Tài chính và Rủi ro Kiệt quệ Tài chính tại Doanh nghiệp Niêm yết Việt Nam

• Tác giả: Lê Minh Hiếu
• Người hướng dẫn: Ths. Trần Kim Long
• Trường học: Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Ngân hàng
• Đề tài: Tác động của Trách nhiệm Xã hội đến Hiệu quả Tài chính và Rủi ro Kiệt quệ Tài chính tại Doanh nghiệp Niêm yết Việt Nam
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• TÓM TẮT ĐỀ TÀI
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu:
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.6. Ý NGHĨA VÀ GIỚI HẠN CỦA NGHIÊN CỨU
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. GIỚI THIỆU
• 2.2. HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CÔNG TY
• 2.2.1. Định nghĩa hiệu quả tài chính
• 2.2.2. Cách thức đo lường hiệu quả tài chính
• 2.3. TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI (CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY – CSR)
• 2.3.1. Trách nhiệm xã hội (CSR)
• 2.3.2. Các cách tiếp cận trách xã nhiệm xã hội
• 2.3.3. Đo lường trách nhiệm xã hội (CSR)
• 2.3.4. Lý do công ty nên đầu tư vào trách nhiệm xã hội
• 2.3.4.1. Áp lực từ người lao động
• 2.3.4.2. Áp lực từ người tiêu dùng
• 2.3.4.3. Áp lực từ cộng đồng
• 2.3.4.4. Áp lực từ môi trường
• 2.3.5. Lợi ích đem lại từ việc thực hiện trách nhiệm xã hội
• 2.3.6. Các quan điểm lý thuyết nghiên cứu về trách nhiệm xã hội trước đây
• 2.3.6.1. Lý thuyết cổ đông (Shareholder Theory)
• 2.3.6.2. Lý thuyết người đại diện
• 2.3.6.3. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder Theory)
• 2.3.6.4. Lý thuyết tính chính đáng
• 2.4. MỐI QUAN HỆ GIỮA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI VÀ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
• 2.4.1. Tác động của trách nhiệm xã hội đến hiệu quả tài chính
• 2.4.2. Tác động của các biến đại diện công ty đến hiệu quả tài chính
• 2.5. MỐI QUAN HỆ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH TỚI VIỆC THỰC HIỆN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
• 2.5.1. Tác động của hiệu quả tài chính tới thực hành trách nhiệm xã hội
• 2.5.2. Tác động của các biến đại diện đặc điểm công ty đến tình hình thực hiện trách nhiệm xã hội
• 2.6. RỦI RO KIỆT QUỆ TÀI CHÍNH
• 2.6.1. Định nghĩa rủi ro kiệt quệ tài chính
• 2.6.2. Các lý thuyết liên quan đến rủi ro kiệt quệ tài chính
• 2.6.2.1. Lý thuyết đánh đổi
• 2.6.2.2. Lý thuyết trật tự phân hạng
• 2.7. MỐI QUAN HỆ GIỮA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI, HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH VÀ RỦI RO KIỆT QUỆ TÀI CHÍNH
• 2.7.1. Tác động của trách nhiệm xã hội làm giảm rủi ro kiệt quệ tài chính
• 2.7.2. Tác động của hiệu quả tài chính đến rủi ro kiệt quệ tài chính
• 2.7.3. Tác động của các biến đại diện công ty đến rủi ro kiệt quệ tài chính
• 2.8. CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TRƯỚC ĐÂY LIÊN QUAN ĐẾN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI VÀ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH
• 2.8.1. Các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội và hiệu qủa tài chính trên thế giới
• 2.8.2. Các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội và hiệu qủa tài chính ở các nước đang phát triển
• 2.8.3. Các nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính ở Việt Nam
• 2.9. CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH TÁC ĐỘNG ĐẾN THỰC HIỆN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
• 2.10. CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM VỀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI, HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH ĐẾN RỦI RO KIỆT QUỆ TÀI CHÍNH
• 2.11. XÁC ĐỊNH CÁC KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THU THẬP DỮ LIỆU
• 3.1. KHUNG NGHIÊN CỨU
• 3.2. THIẾT KẾ MẪU NGHIÊN CỨU VÀ THU THẬP DỮ LIỆU
• 3.2.1. Dữ liệu thu thập:
• 3.2.2. Xử lý dữ liệu
• 3.3. PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI (CSR)
• 3.3.1. Bước một – Lựa chọn thành phần trách nhiệm xã hội
• 3.3.1.1. Phân tích dữ liệu thứ cấp từ báo cáo thường niên
• 3.3.1.2. Quy trình phân tích báo cáo thường niên
• 3.3.1.3. Lựa chọn chủ đề nghiên cứu trong báo cáo thường niên
• 3.3.2. Bước hai – Xây dựng bảng câu hỏi cho các tiêu chí trách nhiệm xã hội thành phần
• 3.3.3. Bước ba – Tính toán chỉ số trách nhiệm xã hội
• 3.3.3.1. Quy trình
• 3.3.3.2. Phương pháp không trọng số
• 3.4. HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH, RỦI RO KIỆT QUỆ TÀI CHÍNH VÀ BIẾN KIỂM SOÁT
• 3.4.1. Đo lường hiệu quả tài chính
• 3.4.1.1. Tỷ số lợi nhuận/tổng tài sản (ROA)
• 3.4.2. Đo lường rủi ro kiệt quệ tài chính (FD)
• 3.4.3. Các biến kiểm soát
• 3.4.3.1. Quy mô công ty (Size)
• 3.4.3.2. Đòn bẩy tài chính (Lev)
• 3.4.4. Yếu tố dịch bệnh (Covid-19)
• 3.4.5. Số năm hoạt động (Act)
• 3.4.6. Hệ số khả năng thanh toán nhanh (QUICK)
• 3.4.7. Tỷ trọng tiền mặt trên tổng tài sản (CASH)
• 3.5. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU
• 3.5.1. Mô hình hồi quy
• 3.5.2. Các kiểm tra kỹ thuật
• 3.6. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ
• 4.2. PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN
• 4.3. KIỂM TRA KỸ THUẬT MÔ HÌNH (1) VÀ (2)
• 4.3.1. Kiểm tra đa cộng tuyến với các biến độc lập
• 4.3.2. Kiểm tra hiện tượng phương sai thay đổi
• 4.3.3. Kiểm tra hiện tượng tự tương quan
• 4.4. PHÂN TÍCH MÔ HÌNH HỒI QUY MÔ HÌNH (1) VÀ (2)
• 4.5. MỐI QUAN HỆ TÁC ĐỘNG CỦA TRACH NHIỆM XÃ HỘI TỔNG DẾN HIỆU QUẢ TAI CHINH
• 4.6. MỐI QUAN HỆ TÁC ĐỘNG CỦA HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH TỚI THỰC HÀNH TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI
• 4.7. KIỂM TRA KỸ THUẬT MÔ HÌNH (3)
• 4.7.1. Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến trong mô hình nghiên cứu
• 4.7.2. Kiểm tra hiện tượng phương sai thay đổi
• 4.7.3. Kiểm tra hiện tượng tự tương quan
• 4.8. PHÂN TÍCH MÔ HÌNH HỒI QUY MÔ HÌNH (3)
• 4.9. TÁC ĐỘNG CỦA TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI VÀ HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH ĐẾN RỦI RO KIỆT QUỆ TÀI CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP
• 4.10. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TRONG NGHIÊN CỨU
• 4.10.1. Thảo luận việc thực hiện trách nhiệm xã hội ở Việt Nam
• 4.10.2. Mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính
• 4.10.3. Mối quan hệ hiệu quả tài chính đến thực hiện trách nhiệm xã hội
• 4.10.4. Mối quan hệ của thực hiện trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính đến rủi ro kiệt quệ tài chính
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN
• 5.1. Gợi ý cho các doanh nghiệp
• 5.2. Gợi ý cho Chính phủ
• 5.3. GỢI Ý HƯỚNG NGHIÊN CỨU TRONG TƯƠNG LAI
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• null. Tài liệu trong nước:
• null. Tài liệu nghiên cứu nước ngoài

I. Tổng quan về Tác động của Trách nhiệm Xã hội đến Hiệu quả Tài chính

Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) đã trở thành một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả tài chính của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam. Nghiên cứu này sẽ phân tích mối quan hệ giữa CSR và hiệu quả tài chính, đồng thời chỉ ra những lợi ích mà doanh nghiệp có thể đạt được khi thực hiện các chính sách xã hội. Theo nghiên cứu của Albuquerque et al. (2020), các doanh nghiệp thực hiện CSR thường có kết quả tài chính tốt hơn trong thời kỳ khủng hoảng.

1.1. Định nghĩa Trách nhiệm Xã hội trong Doanh nghiệp

Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) được định nghĩa là nghĩa vụ của doanh nghiệp trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội. Điều này bao gồm việc cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân viên, gia đình họ, cộng đồng địa phương và xã hội nói chung.

1.2. Tác động của CSR đến Hiệu quả Tài chính

Nghiên cứu cho thấy rằng việc thực hiện CSR có thể dẫn đến tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. Doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội cao thường được khách hàng và nhà đầu tư đánh giá cao hơn, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh.

II. Vấn đề và Thách thức trong việc Thực hiện Trách nhiệm Xã hội

Mặc dù có nhiều lợi ích từ việc thực hiện CSR, nhưng các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam vẫn gặp phải nhiều thách thức. Những khó khăn này bao gồm nguồn lực hạn chế, áp lực từ thị trường và sự thiếu hiểu biết về lợi ích lâu dài của CSR. Theo nghiên cứu của Nelling (2008), nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của CSR trong việc cải thiện hiệu quả tài chính.

2.1. Nguồn lực Hạn chế và Chi phí Thực hiện

Nhiều doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc đầu tư vào các hoạt động CSR do nguồn lực tài chính hạn chế. Điều này dẫn đến việc họ không thể thực hiện các chương trình xã hội có ý nghĩa.

2.2. Thiếu Nhận thức về Lợi ích của CSR

Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về lợi ích của việc thực hiện CSR. Họ thường coi đây là một chi phí thay vì một khoản đầu tư có thể mang lại lợi nhuận lâu dài.

III. Phương pháp Nghiên cứu Tác động của CSR đến Hiệu quả Tài chính

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp hồi quy để phân tích mối quan hệ giữa CSR, hiệu quả tài chính và rủi ro kiệt quệ tài chính. Dữ liệu được thu thập từ 59 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2018-2021. Các mô hình hồi quy như FEM, REM và OLS sẽ được áp dụng để kiểm tra các giả thuyết nghiên cứu.

3.1. Thiết kế Mẫu Nghiên cứu

Mẫu nghiên cứu bao gồm 59 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE và HNX. Dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của các công ty này.

3.2. Phương pháp Phân tích Dữ liệu

Sử dụng các mô hình hồi quy để phân tích mối quan hệ giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc. Các kiểm tra kỹ thuật sẽ được thực hiện để đảm bảo tính chính xác của mô hình.

IV. Kết quả Nghiên cứu về Tác động của CSR đến Rủi ro Kiệt quệ Tài chính

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc thực hiện CSR có tác động tích cực đến hiệu quả tài chính và giảm thiểu rủi ro kiệt quệ tài chính. Doanh nghiệp thực hiện CSR thường có khả năng chống chịu tốt hơn trong thời kỳ khủng hoảng. Theo nghiên cứu của Farooq (2021), CSR không chỉ cải thiện hình ảnh doanh nghiệp mà còn tạo ra giá trị bền vững.

4.1. Tác động của CSR đến Rủi ro Kiệt quệ Tài chính

Nghiên cứu chỉ ra rằng các doanh nghiệp thực hiện CSR có xu hướng giảm thiểu rủi ro kiệt quệ tài chính. Điều này cho thấy rằng CSR có thể là một chiến lược hiệu quả trong việc quản lý rủi ro.

4.2. Kết quả Thực nghiệm từ Doanh nghiệp Niêm yết

Kết quả từ 59 doanh nghiệp niêm yết cho thấy rằng những công ty có chính sách CSR mạnh mẽ thường có hiệu quả tài chính tốt hơn và ít gặp phải tình trạng kiệt quệ tài chính.

V. Kết luận và Hướng đi Tương lai cho Doanh nghiệp Niêm yết

Nghiên cứu này khẳng định rằng trách nhiệm xã hội có tác động tích cực đến hiệu quả tài chính và giảm thiểu rủi ro kiệt quệ tài chính. Doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam cần chú trọng hơn đến việc thực hiện CSR như một phần trong chiến lược phát triển bền vững. Hướng đi tương lai cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức về CSR và phát triển các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ.

5.1. Đề xuất cho Doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần xây dựng các chiến lược CSR rõ ràng và cụ thể, đồng thời đầu tư vào các hoạt động xã hội có ý nghĩa để nâng cao hiệu quả tài chính.

5.2. Vai trò của Chính phủ trong việc Thúc đẩy CSR

Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp thực hiện CSR, từ đó tạo ra môi trường kinh doanh bền vững hơn.