Thành Quả Của Doanh Nghiệp Dưới Tác Động Của Quyền Lực CEO

• Tác giả: Hồ Thủy Tiên
• Người hướng dẫn: TS. Trần Thị Hải Lý
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Quyền Lực CEO Đến Thành Quả Doanh Nghiệp Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. TÓM TẮT
• 2. GIỚI THIỆU
• 3. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• Danh mục từ viết tắt
• Danh mục bảng biểu
• Danh mục tài liệu tham khảo

I. Giới Thiệu Tác Động Quyền Lực CEO Đến Doanh Nghiệp Việt

Bài nghiên cứu này tập trung xem xét ảnh hưởng của quyền lực CEO đến thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam trong giai đoạn 2008-2012. Trong nhiều công ty, CEO có quyền đưa ra mọi quyết định quan trọng. Nghiên cứu sử dụng các thước đo khác nhau để đại diện cho quyền lực CEO, bao gồm CEO là cổ đông sáng lập, CEO là thành viên HĐQT, CEO là chủ tịch HĐQT. Ba thước đo thành quả doanh nghiệp được sử dụng là Tobin's Q, ROA và tỷ suất sinh lợi vượt trội. Mục tiêu là đánh giá tác động của việc gia tăng quyền lực cho các CEO ở những công ty cổ phần Việt Nam là tích cực hay tiêu cực, từ đó đưa ra gợi ý để cải thiện hiệu quả hoạt động doanh nghiệp Việt Nam.

1.1. Vai Trò CEO Quyết Định Đến Thành Quả Tài Chính

Các quyết định của nhà quản trị có thể có hoặc có thể không ảnh hưởng đến thành quả của doanh nghiệp, nhưng nếu chúng được thực thi thì quyết định cũng như các đặc điểm của nhà quản trị sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng thành quả của công ty. Quyền ra quyết định của CEO thường được thể hiện thông qua việc kiêm nhiệm những chức vụ quan trọng trong hội đồng quản trị như Chủ tịch hội đồng quản trị hay họ đồng thời là cổ đông sáng lập công ty.

1.2. Nghiên Cứu Về Quyền Lực CEO Tổng Quan Hiệu Quả Doanh Nghiệp

Bài nghiên cứu này gồm bốn phần: đầu tiên là tổng hợp lại một số nghiên cứu và bằng chứng thực nghiệm liên quan đến quyền lực CEO và thành quả doanh nghiệp, từ đó tiến hành xây dựng giả thuyết nghiên cứu. Trong phần 2, phương pháp nghiên cứu bao gồm việc xây dựng thước đo quyền lực CEO, thước đo thành quả và các biến kiểm soát cũng như việc thiết lập mô hình hồi quy sẽ được đề cập đến.

II. Thách Thức Quyền Lực CEO Tác Động Đến Lợi Nhuận Ra Sao

Vấn đề cốt lõi là khi quyền lực càng tập trung vào CEO thì thành quả doanh nghiệp sẽ chuyển biến tích cực hay tiêu cực? Việc nghiên cứu vấn đề này trên thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ góp phần đánh giá được tác động của việc gia tăng quyền lực cho các CEO ở những công ty cổ phần Việt Nam là tích cực hay tiêu cực, ủng hộ quan điểm của lý thuyết quản trị hay lý thuyết chi phí đại diện. Dựa theo nghiên cứu của Sah & Stiglitz (1986, 1991) và lý thuyết về quản trị và tổ chức theo phong cách tự do quyết định, quan điểm được đưa ra là một công ty mà CEO là người đưa ra hầu hết các quyết định trọng yếu thì sẽ làm gia tăng rủi ro vì các sai lầm do ý kiến chủ quan gây ra không được đa dạng hóa tốt.

2.1. Lý Thuyết Quản Trị Tranh Luận Về Vai Trò CEO

Trong lý thuyết quản trị có nhiều tranh luận trái chiều về tầm quan trọng của các nhà quản trị cấp cao. Một nghiên cứu trước đây của Lieberson và O‟Connor (1972) về lãnh đạo và thành quả của tổ chức đối với trường hợp các doanh nghiệp lớn cho thấy mức độ ảnh hưởng của CEO chỉ có khả năng giải thích rất ít cho khả năng sinh lợi của công ty.

2.2. Quyền Lực CEO Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Đầu Tư

Quan điểm được đưa ra trong bài nghiên cứu này là các nhà quản lý chỉ có thể tác động đến thành quả của công ty khi họ có khả năng ảnh hưởng đến các quyết định trọng yếu. Quyền ra quyết định của CEO thường được thể hiện thông qua việc kiêm nhiệm những chức vụ quan trọng trong hội đồng quản trị như Chủ tịch hội đồng quản trị hay họ đồng thời là cổ đông sáng lập công ty.

2.3. Quản Trị Rủi Ro Liên Quan Quyết Định Của CEO

Khi vừa nắm trong tay quyền điều hành vừa nắm giữ vị trí quan trọng thì quyền lực của CEO sẽ càng gia tăng, khả năng ra quyết định sẽ càng cao, việc này tất yếu sẽ ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, đầu tư và phát triển của doanh nghiệp, thông qua đó sẽ tác động đến thành quả của công ty.

III. Phương Pháp Đo Lường Quyền Lực CEO Ảnh Hưởng Ra Sao

Khả năng ra quyết định của CEO được đo lường bằng các thước đo quyền lực CEO như sau: CEO là cổ đông sáng lập, CEO kiêm chủ tịch hội đồng quản trị, CEO là thành viên trong hội đồng quản trị hay cũng có thể CEO vừa là cổ đông sáng lập vừa kiêm nhiệm chức chủ tịch hội đồng quản trị dựa trên tình hình thực tế ở Việt Nam. Thước đo thành quả doanh nghiệp được sử dụng trong bài bao gồm ROA đại diện cho thành quả về mặt kế toán, Tobin‟s Q và tỷ suất sinh lợi vượt trội thì đại diện cho thành quả về giá trị thị trường của doanh nghiệp.

3.1. Thước Đo Quyền Lực Đánh Giá Năng Lực CEO

Thước đo quyền lực CEO bao gồm các yếu tố như CEO là cổ đông sáng lập, CEO kiêm chủ tịch hội đồng quản trị, CEO là thành viên trong hội đồng quản trị hoặc CEO vừa là cổ đông sáng lập vừa kiêm nhiệm chức chủ tịch hội đồng quản trị. Những yếu tố này thể hiện mức độ quyền lực và khả năng ra quyết định của CEO.

3.2. Thước Đo Thành Quả ROA Tobin s Q Tỷ Suất Sinh Lợi

Thước đo thành quả doanh nghiệp được sử dụng bao gồm ROA đại diện cho thành quả về mặt kế toán, Tobin’s Q và tỷ suất sinh lợi vượt trội đại diện cho thành quả về giá trị thị trường. Những thước đo này giúp đánh giá hiệu quả hoạt động và giá trị của doanh nghiệp.

3.3. Biến Kiểm Soát Yếu Tố Ảnh Hưởng Hiệu Quả Doanh Nghiệp

Một số biến kiểm soát cũng được đưa vào mô hình khi hồi quy, chẳng hạn như quy mô và độ tuổi của công ty, số năm CEO được bổ nhiệm, đòn bẩy tài chính. Bởi vì giả thuyết đặt ra liên quan đến những điểm khác biệt trong sự biến động của thành quả nên sau khi hồi quy, tiến hành kiểm định phương sai thay đổi đối với chuỗi dữ liệu là việc cần làm.

IV. Kết Quả Quyền Lực CEO Ảnh Hưởng Gì Đến Thành Quả

Kết quả kiểm định cho thấy ảnh hưởng của quyền lực CEO lên thành quả của doanh nghiệp là khá yếu. Đối với thước đo Tobin‟s Q thì hai trong ba thước đo quyền lực CEO có ảnh hưởng ngược chiều đến thành quả công ty. Mặt khác, khi đưa vào mô hình thước đo quyền lực CEO mới, CEO là cổ đông sáng lập kiêm chủ tịch hội đồng quản trị, kết quả cho thấy có sự tác động tích cực của hai thước đo quyền lực CEO còn lại đến thành quả thị trường hay Tobin‟s Q của doanh nghiệp.

4.1. Tobin s Q Tác Động Ngược Chiều Từ Quyền Lực CEO

Đối với thước đo Tobin’s Q, hai trong ba thước đo quyền lực CEO có ảnh hưởng ngược chiều đến thành quả công ty. Điều này cho thấy một số hình thức quyền lực CEO có thể không mang lại kết quả tích cực cho giá trị thị trường của doanh nghiệp.

4.2. CEO Sáng Lập Kiêm Chủ Tịch Tác Động Tích Cực

Khi đưa vào mô hình thước đo quyền lực CEO mới, CEO là cổ đông sáng lập kiêm chủ tịch hội đồng quản trị, kết quả cho thấy có sự tác động tích cực của hai thước đo quyền lực CEO còn lại đến thành quả thị trường hay Tobin’s Q của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các kết quả này là không nhất quán khi hai thước đo thành quả còn lại được sử dụng.

V. Ứng Dụng Quản Trị Doanh Nghiệp Hiệu Quả Với CEO Empowerment

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối quan hệ giữa quyền lực CEO và thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam. Các nhà quản lý có thể sử dụng kết quả này để đánh giá và điều chỉnh cơ cấu quyền lực trong tổ chức, nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động doanh nghiệp Việt Nam. Việc hiểu rõ vai trò CEO trong việc ra quyết định có thể giúp cải thiện quản trị doanh nghiệp và phát triển bền vững.

5.1. Tối Ưu Cơ Cấu Quyền Lực Mối Quan Hệ CEO và HĐQT

Các nhà quản lý cần xem xét cẩn thận cơ cấu quyền lực trong tổ chức để đảm bảo rằng CEO có đủ quyền để đưa ra quyết định hiệu quả, nhưng cũng không lạm dụng quyền lực. Cần có sự cân bằng giữa quyền lực CEO và sự giám sát của HĐQT để tránh rủi ro và đảm bảo sự minh bạch.

5.2. Phát Triển Bền Vững Ảnh Hưởng CEO

Việc nghiên cứu vấn đề này trên thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ góp phần đánh giá được tác động của việc gia tăng quyền lực cho các CEO ở những công ty cổ phần Việt Nam là tích cực hay tiêu cực, ủng hộ quan điểm của lý thuyết quản trị hay lý thuyết chi phí đại diện. Từ đó, có thể giải đáp phần nào câu hỏi để cải thiện thành quả của công ty thì nên tăng cường hay hạn chế quyền lực của các CEO

VI. Kết Luận Tương Lai Nghiên Cứu Quyền Lực CEO Ở Việt Nam

Nghiên cứu này đã khám phá mối quan hệ phức tạp giữa quyền lực CEO và thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam, song vẫn còn nhiều hạn chế cần được giải quyết trong các nghiên cứu tiếp theo. Cần mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng các phương pháp phân tích sâu hơn và xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ này, như văn hóa doanh nghiệp và phong cách lãnh đạo CEO. Kết quả nghiên cứu góp phần vào việc đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp Việt Nam.

6.1. Hạn Chế Nghiên Cứu Cần Mở Rộng Phạm Vi

Điểm hạn chế của luận văn và hướng nghiên cứu tiếp theo. Cần mở rộng phạm vi nghiên cứu, sử dụng các phương pháp phân tích sâu hơn và xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ này.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Phong Cách Lãnh Đạo CEO

Cần xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ này, như văn hóa doanh nghiệp và phong cách lãnh đạo CEO. Phân tích các yếu tố định tính có thể cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về mối liên hệ giữa quyền lực CEO và hiệu quả doanh nghiệp.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2008 – 2012, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua nhiều biến động mạnh với chỉ số VN-Index giảm từ 921,1 điểm xuống còn 413,7 điểm, tương đương giảm hơn 50%. Trong bối cảnh này, tác động của quyền lực CEO đến thành quả doanh nghiệp trở thành vấn đề nghiên cứu cấp thiết nhằm hiểu rõ vai trò của nhà quản trị cấp cao trong việc tạo dựng giá trị công ty. Luận văn tập trung phân tích ảnh hưởng của quyền lực CEO đến thành quả của 82 công ty phi tài chính niêm yết trên sàn HOSE trong giai đoạn trên, sử dụng ba thước đo thành quả gồm Tobin’s Q, ROA và tỷ suất sinh lợi vượt trội. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá mức độ ảnh hưởng của các dạng quyền lực CEO như CEO là cổ đông sáng lập, CEO là thành viên hội đồng quản trị, CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị, cũng như thước đo quyền lực mới kết hợp giữa cổ đông sáng lập và Chủ tịch hội đồng quản trị, đến hiệu quả hoạt động và giá trị thị trường của doanh nghiệp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc cân nhắc phân bổ quyền lực quản trị nhằm tối ưu hóa thành quả kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tài chính biến động và cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị và kinh tế học về quyền lực CEO và ảnh hưởng của nhà quản trị cấp cao đến thành quả doanh nghiệp. Trước hết, lý thuyết về quyền lực CEO của Finkelstein (1992) phân loại quyền lực thành bốn dạng: quyền cơ cấu, quyền sở hữu, quyền lực chuyên môn và quyền lực dựa vào uy tín. Quyền lực CEO được thể hiện qua việc kiêm nhiệm các chức vụ quan trọng như Chủ tịch hội đồng quản trị hoặc là cổ đông sáng lập. Thứ hai, lý thuyết về tự do quản trị (Hambrick & Mason, 1984) nhấn mạnh vai trò của nhà quản trị cấp cao trong việc ra quyết định chiến lược và ảnh hưởng đến kết quả tổ chức. Thứ ba, lý thuyết chi phí đại diện (Fama & Jensen, 1983) cảnh báo về rủi ro khi quyền lực tập trung quá mức vào CEO, có thể dẫn đến giám sát kém hiệu quả và thành quả doanh nghiệp suy giảm. Các khái niệm chính bao gồm quyền lực CEO, thành quả doanh nghiệp (đo bằng Tobin’s Q, ROA, tỷ suất sinh lợi vượt trội), và các biến kiểm soát như quy mô công ty, tuổi công ty, đòn bẩy tài chính, nhiệm kỳ CEO.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng của 82 công ty phi tài chính niêm yết trên sàn HOSE trong giai đoạn 2008 – 2012, với tổng cộng 410 quan sát. Dữ liệu về quyền lực CEO được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo thường niên và các nguồn công khai khác. Ba biến giả được xây dựng để đo quyền lực CEO: CEO là cổ đông sáng lập, CEO là thành viên hội đồng quản trị, CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị. Thước đo thành quả doanh nghiệp gồm Tobin’s Q (giá trị thị trường trên giá trị sổ sách), ROA (tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản), và tỷ suất sinh lợi vượt trội (điều chỉnh theo mô hình CAPM). Các biến kiểm soát bao gồm tỷ lệ sở hữu của CEO, quy mô công ty (logarithm tổng tài sản), tuổi công ty, đòn bẩy tài chính, nhiệm kỳ CEO, và chi tiêu vốn trên doanh thu. Phương pháp phân tích chính là hồi quy dữ liệu bảng với các mô hình Pooled Regression, GLS, Fixed Effect Model (FEM) và Random Effect Model (REM). Kiểm định Hausman được sử dụng để lựa chọn mô hình phù hợp. Kiểm định phương sai thay đổi (White test) và điều chỉnh robust được áp dụng để đảm bảo độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của quyền lực CEO đến Tobin’s Q: Kết quả hồi quy cho thấy Tobin’s Q chịu tác động nhiều nhất từ các biến quyền lực CEO với hệ số R2 lên đến 46,5%. Tuy nhiên, hai thước đo quyền lực CEO “CEO là cổ đông sáng lập” và “CEO là thành viên hội đồng quản trị” có hệ số hồi quy âm và có ý nghĩa thống kê ở mức 5%, cho thấy quyền lực CEO theo các dạng này có xu hướng làm giảm giá trị thị trường công ty. Mô hình FEM không tìm thấy ý nghĩa thống kê cho các biến quyền lực CEO, cho thấy ảnh hưởng này khá yếu và không đồng nhất.

2. Ảnh hưởng đến ROA: Hệ số hồi quy giữa ROA và các thước đo quyền lực CEO đều âm nhưng không có ý nghĩa thống kê rõ ràng, ngoại trừ biến “CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị” có tác động âm yếu ở mức 10% trong Pooled Regression. Điều này phản ánh quyền lực CEO không có ảnh hưởng rõ ràng đến thành quả kế toán, có thể do các thủ thuật kế toán làm sai lệch báo cáo tài chính tại một số doanh nghiệp.

3. Ảnh hưởng đến tỷ suất sinh lợi vượt trội: Các hệ số hồi quy đều dương nhưng không có ý nghĩa thống kê, ngoại trừ biến “CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị” trong mô hình FEM có ý nghĩa yếu ở mức 10%. Mô hình REM được chọn theo kiểm định Hausman, tuy nhiên R2 không có ý nghĩa, cho thấy mô hình chưa phù hợp để giải thích biến động tỷ suất sinh lợi vượt trội.

4. Thước đo quyền lực CEO mới (CEO là cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị): Khi thay thế biến “CEO là thành viên hội đồng quản trị” bằng biến mới này, kết quả cho thấy tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê ở mức 5% và 10% đối với Tobin’s Q trong các mô hình Pooled Regression và REM. Điều này khẳng định quyền lực tập trung cao độ vào CEO trong vai trò cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị có ảnh hưởng tích cực đến giá trị thị trường doanh nghiệp. Tuy nhiên, tác động này không rõ nét bằng biến “CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị” riêng lẻ. Đối với ROA và tỷ suất sinh lợi vượt trội, kết quả vẫn không có ý nghĩa thống kê rõ ràng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy quyền lực CEO có ảnh hưởng phức tạp và không đồng nhất đến thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2012. Sự biến động mạnh của thị trường chứng khoán và các yếu tố bên ngoài như khủng hoảng kinh tế toàn cầu có thể làm lu mờ mối quan hệ giữa quyền lực CEO và giá trị công ty. Việc quyền lực CEO tập trung vào cổ đông sáng lập hoặc thành viên hội đồng quản trị có thể làm giảm giá trị thị trường, phù hợp với lý thuyết chi phí đại diện khi quyền lực tập trung làm giảm hiệu quả giám sát. Ngược lại, quyền lực tập trung cao độ khi CEO đồng thời là cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị lại có tác động tích cực, phù hợp với lý thuyết quản trị cho rằng sự thống nhất trong ra quyết định giúp tiết kiệm chi phí thông tin và tăng hiệu quả quản trị. Kết quả không rõ ràng với ROA có thể do các yếu tố kế toán không minh bạch tại một số doanh nghiệp Việt Nam. Tỷ suất sinh lợi vượt trội không phản ánh đầy đủ thành quả do hạn chế của mô hình CAPM một nhân tố. Các biểu đồ so sánh hệ số hồi quy giữa các mô hình FEM, REM và Pooled Regression minh họa sự khác biệt trong ảnh hưởng quyền lực CEO đến các thước đo thành quả, đồng thời bảng ma trận tương quan cho thấy mối liên hệ không cao giữa các thước đo thành quả, giải thích sự khác biệt trong kết quả hồi quy.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường vai trò CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị và cổ đông sáng lập: Các doanh nghiệp nên xem xét việc tập trung quyền lực vào CEO trong vai trò này nhằm nâng cao hiệu quả ra quyết định và giá trị thị trường, đặc biệt trong các công ty có chi phí thông tin cao. Thời gian thực hiện: 1-2 năm; Chủ thể: Ban lãnh đạo công ty, Hội đồng quản trị.

2. Cải thiện minh bạch và quản trị tài chính: Để tăng tính chính xác của các thước đo kế toán như ROA, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng báo cáo tài chính, giảm thiểu các thủ thuật kế toán. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Phòng tài chính kế toán, Kiểm toán nội bộ.

3. Đa dạng hóa cơ cấu hội đồng quản trị: Giảm sự tập trung quyền lực quá mức vào một cá nhân bằng cách tăng số lượng thành viên hội đồng quản trị độc lập, nhằm cân bằng quyền lực và giảm rủi ro chi phí đại diện. Thời gian thực hiện: 2-3 năm; Chủ thể: Hội đồng quản trị, Cổ đông.

4. Đào tạo và phát triển năng lực CEO: Tăng cường đào tạo về quản trị chiến lược và kỹ năng ra quyết định cho CEO nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và giảm thiểu rủi ro do quyết định chủ quan. Thời gian thực hiện: 1 năm; Chủ thể: Ban nhân sự, Đơn vị đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ tác động của quyền lực CEO đến thành quả công ty, từ đó điều chỉnh cơ cấu quản trị phù hợp để tối ưu hóa giá trị doanh nghiệp.

2. Nhà đầu tư và cổ đông: Cung cấp thông tin về vai trò của CEO trong việc tạo ra giá trị thị trường, hỗ trợ quyết định đầu tư và giám sát quản trị công ty.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tài chính – quản trị: Là tài liệu tham khảo quý giá về mối quan hệ giữa quyền lực CEO và thành quả doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường Việt Nam.

4. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách: Hỗ trợ xây dựng các quy định về quản trị công ty, minh bạch thông tin và bảo vệ quyền lợi cổ đông, góp phần phát triển thị trường chứng khoán bền vững.

Câu hỏi thường gặp

1. Quyền lực CEO được đo lường như thế nào trong nghiên cứu này?
   Quyền lực CEO được đo bằng các biến giả thể hiện CEO là cổ đông sáng lập, CEO là thành viên hội đồng quản trị, CEO kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị, và biến mới kết hợp CEO là cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị.

2. Tại sao kết quả ảnh hưởng của quyền lực CEO đến ROA không rõ ràng?
   Do một số doanh nghiệp sử dụng thủ thuật kế toán làm sai lệch báo cáo tài chính, khiến ROA không phản ánh chính xác thành quả kế toán thực tế, làm giảm độ tin cậy của kết quả hồi quy.

3. Tác động của quyền lực CEO đến giá trị thị trường doanh nghiệp như thế nào?
   Quyền lực CEO tập trung cao độ (CEO là cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị) có tác động tích cực đến giá trị thị trường (Tobin’s Q), trong khi quyền lực phân tán hoặc chỉ là thành viên hội đồng quản trị có thể tác động tiêu cực.

4. Phương pháp phân tích dữ liệu được sử dụng là gì?
   Nghiên cứu sử dụng hồi quy dữ liệu bảng với các mô hình Pooled Regression, GLS, Fixed Effect Model (FEM) và Random Effect Model (REM), kết hợp kiểm định Hausman và điều chỉnh robust để đảm bảo độ tin cậy.

5. Nghiên cứu có áp dụng được cho các thị trường khác không?
   Kết quả nghiên cứu phù hợp với bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2008-2012, có thể tham khảo nhưng cần điều chỉnh khi áp dụng cho các thị trường có đặc thù khác về quản trị và biến động kinh tế.

Kết luận

• Quyền lực CEO có ảnh hưởng phức tạp và không đồng nhất đến thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2012.
• Thước đo quyền lực CEO mới (CEO là cổ đông sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị) có tác động tích cực rõ ràng đến giá trị thị trường doanh nghiệp.
• Ảnh hưởng của quyền lực CEO đến thành quả kế toán (ROA) và tỷ suất sinh lợi vượt trội chưa được chứng minh rõ ràng do các yếu tố kế toán và mô hình đo lường.
• Kết quả nghiên cứu hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc cân nhắc phân bổ quyền lực quản trị nhằm tối ưu hóa hiệu quả và giá trị công ty.
• Hướng nghiên cứu tiếp theo nên mở rộng mẫu, cập nhật dữ liệu mới và xem xét các yếu tố môi trường kinh doanh để làm rõ hơn mối quan hệ quyền lực CEO và thành quả doanh nghiệp.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và cổ đông nên xem xét áp dụng các khuyến nghị về cơ cấu quyền lực CEO để nâng cao hiệu quả quản trị và giá trị doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường biến động.