I. Tổng Quan Về Tác Động của Phương Pháp Giảng Dạy Phân Hóa
Nghiên cứu về sự khác biệt cá nhân trong học tập không còn là điều mới mẻ. Trước những năm 1970, sự khác biệt này thường được đo lường thông qua các bài kiểm tra trí thông minh tiêu chuẩn. Tuy nhiên, nhờ những thành tựu trong tâm lý học vào những năm 1970, các nhà nghiên cứu nhận ra sự hạn hẹp của cách tiếp cận này. Do đó, khái niệm về sự khác biệt cá nhân đã được mở rộng, bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau như phong cách học của sinh viên, sở thích, động lực, giới tính và độ tuổi. Trong số đó, phong cách học có lẽ là một trong những khía cạnh phổ biến nhất được nghiên cứu. Các nghiên cứu về phong cách học đã diễn ra liên tục trong khoảng năm thập kỷ. Trong những năm gần đây, số lượng nhà nghiên cứu làm việc trong lĩnh vực này đã tăng lên đáng kể. Bên cạnh lĩnh vực tâm lý học, nghiên cứu về phong cách học cũng đã được thực hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm quản lý, đào tạo nghề và đặc biệt là giáo dục ở các môi trường và cấp độ khác nhau.
1.1. Định Nghĩa Phong Cách Học và Sự Đa Dạng trong Nghiên Cứu
Kể từ khi phong cách học lần đầu tiên được sử dụng vào những năm 1970, các nghiên cứu về lĩnh vực này đã tiếp diễn trong khoảng năm thập kỷ. Mặc dù vẫn chưa đủ kết luận để chứng minh sự nổi lên, những năm gần đây đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số lượng các nhà nghiên cứu làm việc trong lĩnh vực này. Bên cạnh lĩnh vực tâm lý học, nghiên cứu về phong cách học cũng đã được thực hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm quản lý, đào tạo nghề và đặc biệt là giáo dục ở các môi trường và cấp độ khác nhau. Vì một số lượng lớn các nghiên cứu dựa trên nghiên cứu và thực hành đã cố tình nhắm vào phong cách học, hiện có rất nhiều định nghĩa, vị trí lý thuyết, mô hình, cách giải thích và biện pháp xây dựng trong lĩnh vực này (Cassidy, 2004). Một mặt, đây có thể là bằng chứng thuyết phục về sự phổ biến của lý thuyết này trong giáo dục và nó cung cấp cho các nhà điều tra quan tâm tài liệu mở rộng hữu ích để hiểu thấu đáo vấn đề.
1.2. Ảnh Hưởng của Phong Cách Học Đến Động Lực Học Tập Của Sinh Viên
Theo Tomlinson (2001), mục tiêu của phương pháp giảng dạy phân hóa là khuyến khích giáo viên chủ động chuẩn bị và cung cấp một loạt các hoạt động có thể phục vụ cho sự khác biệt của sinh viên (bao gồm cả phong cách học). Mặc dù thiếu các nghiên cứu thực nghiệm về hiệu quả của phương pháp giảng dạy phân hóa, nhưng phản hồi tích cực từ giáo viên trong quá trình áp dụng phương pháp này trong nhiều môi trường học đường khác nhau đã được báo cáo trên toàn thế giới. Nhiều nhà nghiên cứu đã tranh luận về các lý thuyết phù hợp/không phù hợp, cho thấy giáo viên nên cố gắng kết hợp phong cách giảng dạy của họ với phong cách học của sinh viên hoặc cố gắng mở rộng vùng thoải mái của họ bằng cách buộc họ phải học với các phong cách học khác nhau. Một cách tiếp cận khác, giảng dạy phân hóa, đã thu hút được nhiều sự chú ý trong các môi trường giáo dục.
II. Vấn Đề Thiếu Động Lực Học Tập và Nhu Cầu Cá Nhân Hóa
Là một giảng viên tại một trường đại học chuyên ngành tiếng Anh, nhà nghiên cứu của nghiên cứu này đã giảng dạy một số khóa học về kỹ năng tiếng Anh (nghe, đọc, nói và viết). Do đó, cô đã phải đối phó với các tình huống giảng dạy khác nhau cũng như nhiều loại sinh viên chuyên ngành tiếng Anh khác nhau. Thông qua quá trình tự quan sát lớp học liên tục, phỏng vấn không chính thức với sinh viên và đánh giá nhật ký bài học của sinh viên (một cuốn nhật ký học tập mà sinh viên được yêu cầu viết từ đầu mỗi khóa học để phản ánh quan điểm và cảm xúc của họ về các bài học và giáo viên), nhà nghiên cứu gần đây đã xác định được một số vấn đề đáng ngờ trong lớp đọc của mình: 1) sinh viên không đủ động lực để tích cực tham gia vào các hoạt động trên lớp; 2) một số sinh viên tham gia nhiều hơn vào một số hoạt động nhất định trong khi đôi khi những người khác thậm chí không tỏ ra quan tâm đến những hoạt động này chút nào.
2.1. Thực Trạng Động Lực Học Tập Thấp Ở Sinh Viên
Những hoạt động khác nhau có thể gợi lên những phản ứng và cảm xúc khác nhau từ các sinh viên khác nhau. Điều này khiến nhà nghiên cứu lo ngại nghiêm trọng đến mức cô quyết định điều tra tình hình để tìm kiếm câu trả lời một cách có cấu trúc hơn là một cách không chính thức như trước đây. Xem xét kiến thức có thể dẫn đến vấn đề hiện tại, nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số yếu tố có ảnh hưởng đáng kể đến động lực của sinh viên, chẳng hạn như niềm tin, trạng thái cảm xúc, năng khiếu, tính cách, tuổi tác và phong cách học (To and Nguyen, 2009). Mặc dù tất cả những yếu tố này đều ảnh hưởng đến sinh viên và do đó đáng để nghiên cứu, nhà nghiên cứu dự định chỉ tập trung vào yếu tố phong cách học liên quan đến động lực do sự quan tâm của cô và những bất lợi rõ ràng của việc nghiên cứu nhiều điều kiện cùng một lúc.
2.2. Sự Cần Thiết Của Giảng Dạy Thích Ứng Dựa Trên Nhu Cầu Học Tập
Do sự phát triển của nghiên cứu não bộ và tâm lý học về sự khác biệt cá nhân, lĩnh vực lý thuyết về phong cách học đã thu hút được nhiều sự chú ý từ các nhà nghiên cứu giáo dục kể từ những năm 1970. Tuy nhiên, mãi đến những năm 1980 với sự suy giảm của chủ nghĩa hành vi (mô hình kích thích/phản ứng), khái niệm về sở thích học tập cá nhân mới được xem xét nghiêm túc trong một số nghiên cứu như một yếu tố ảnh hưởng cơ bản đến việc học của sinh viên. Những nghiên cứu này đã đi đến một số phát hiện quan trọng: 1) người học có các phong cách học ưa thích khác nhau, quyết định phản ứng và thái độ của họ đối với các loại hoạt động trong lớp cụ thể và 2) sự thích ứng của giáo viên với các phong cách học khác nhau có thể có tác động đến động lực học tập của sinh viên (Hunt, 1979, được trích dẫn trong Willing, 1988, 1988, tr.
III. Cách Giảng Dạy Phân Hóa Tăng Động Lực Học Tập hiệu quả
Vì phong cách học là một yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập, sự thích ứng của giáo viên với các phương thức học tập khác nhau của sinh viên dường như có thể làm tăng mức độ động lực. Nhiều nhà nghiên cứu đã tranh luận về các lý thuyết phù hợp/không phù hợp, cho thấy giáo viên nên cố gắng kết hợp phong cách giảng dạy của họ với phong cách học của sinh viên hoặc cố gắng mở rộng vùng thoải mái của họ bằng cách buộc họ phải học với các phong cách học khác nhau. Một cách tiếp cận khác, giảng dạy phân hóa, đã thu hút được nhiều sự chú ý trong các môi trường giáo dục.
3.1. Áp Dụng Mô Hình Học Tập Đa Dạng Trong Lớp Học
Theo Tomlinson (2001), mục tiêu của phương pháp giảng dạy phân hóa là khuyến khích giáo viên chủ động chuẩn bị và cung cấp một loạt các hoạt động có thể phục vụ cho sự khác biệt của sinh viên (bao gồm cả phong cách học). Mặc dù thiếu các nghiên cứu thực nghiệm về hiệu quả của phương pháp giảng dạy phân hóa, nhưng phản hồi tích cực từ giáo viên trong quá trình áp dụng phương pháp này trong nhiều môi trường học đường khác nhau đã được báo cáo trên toàn thế giới. Ví dụ, sử dụng mô hình VARK (Visual, Auditory, Read/Write, Kinesthetic) để thiết kế bài giảng phù hợp với người học trực quan, thính giác, đọc-viết và vận động.
3.2. Tạo Môi Trường Học Tập Cá Nhân Hóa và Tích Cực
Việc tạo ra một môi trường học tập cá nhân hóa cho phép sinh viên phát huy tối đa tiềm năng của mình. Điều này bao gồm việc cung cấp các nguồn tài liệu đa dạng, cho phép sinh viên lựa chọn cách họ học và cách họ thể hiện kiến thức. Ví dụ, cung cấp các bài tập lựa chọn, các dự án nhóm đa dạng, và các hoạt động tương tác khuyến khích sự tham gia của sinh viên.
IV. Ứng Dụng Thực Tế Nghiên Cứu Tác Động Giảng Dạy Phân Hóa Tại HN
Vì những lý do đã đề cập ở trên, nhà nghiên cứu đã quyết định bắt đầu một dự án nghiên cứu hành động có tên “Ảnh hưởng của hướng dẫn phân biệt của giáo viên dựa trên phong cách học tập của sinh viên đối với động lực của họ: Một nghiên cứu hành động” để tìm ra giải pháp cho vấn đề lớp học. Mặc dù các giải pháp được đề xuất bởi các nghiên cứu của các nhà nghiên cứu khác có thể đã được chứng minh là hiệu quả, nhưng chúng có thể không bao giờ hoạt động cho hoàn cảnh thường độc đáo của cô. Nghiên cứu hành động đã được sử dụng cho mục tiêu thực tế là giải quyết vấn đề, hơn là loại nghiên cứu khác để xây dựng hoặc kiểm tra lý thuyết.
4.1. Mục Tiêu Nghiên Cứu Đánh Giá Mức Độ Tham Gia Của Sinh Viên
Nghiên cứu này nhằm mục đích kiểm tra mối quan hệ giữa ba khái niệm phong cách học, hướng dẫn khác biệt và động lực học tập trong môi trường lớp học giáo dục đại học. Dự án nghiên cứu hành động này được thực hiện nhằm mục đích giải quyết vấn đề mức độ động lực thấp, có thể gây ra thành tích thấp của sinh viên tại trường đại học. Dưới ánh sáng của mục tiêu chung đó, một số mục tiêu cụ thể được đưa ra để phác thảo các hướng đi thực tế của nghiên cứu như sau: 1) Xác định phong cách học của lớp học và mức độ động lực học tập hiện tại; 2) Dự án và thực hiện một số khác biệt về hướng dẫn dựa trên các phương thức học tập khác nhau của sinh viên nhằm cải thiện động lực học tập của họ; 3) Đánh giá tác động của can thiệp tâm lý-sư phạm đối với mức độ động lực của sinh viên.
4.2. Phương Pháp Nghiên Cứu Thu Thập Dữ Liệu và Phân Tích Kết Quả
Trong nghiên cứu, sau khi các cuộc khảo sát về phong cách học tập và động lực được thực hiện và phân tích, kết quả sẽ được chuyển đến sinh viên vì lợi ích riêng của họ. Hơn nữa, nếu giả thuyết của nhà nghiên cứu về hướng dẫn khác biệt theo phong cách học tập là đúng, thì động lực của sinh viên sẽ tăng lên đáng kể. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, do giới hạn của một nghiên cứu hành động duy nhất về khái quát hóa cho toàn bộ dân số, bài viết này có thể không thêm nhiều giá trị vào nội dung của tài liệu hiện có cũng như không đủ sức thuyết phục các nhà hoạch định chính sách và quản trị viên trường học thay đổi phương pháp luận hoặc chương trình giảng dạy. Tuy nhiên, nếu nhiều nghiên cứu hành động như thế này được thực hiện và các phát hiện được xác nhận, mọi thứ sẽ thay đổi theo chiều hướng tốt.
V. Phân tích Kết Quả Học Tập và Mức Độ Hài Lòng Của Sinh Viên
Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của phương pháp giảng dạy phân hóa thông qua việc phân tích kết quả học tập của sinh viên, mức độ hài lòng của họ và sự thay đổi trong động lực học tập. Các công cụ đánh giá bao gồm khảo sát, phỏng vấn và quan sát lớp học. Kết quả cho thấy việc áp dụng phương pháp giảng dạy phân hóa đã có tác động tích cực đến động lực học tập và kết quả học tập của sinh viên.
5.1. Đánh Giá Khách Quan Hiệu Quả Giảng Dạy Thông Qua Kiểm Tra
Trong lớp học nơi có sử dụng Phương pháp giảng dạy phân hóa, sự tương tác giữa người dạy và người học rất tốt. Sự trao đổi kiến thức được diễn ra liên tục từ người học đến người dạy và ngược lại. Đồng thời, học sinh chủ động trong việc học và làm bài tập được giao, luôn cố gắng hết mình trong việc lĩnh hội tri thức mới.
5.2. Thu Thập Ý Kiến Chủ Quan Về Mức Độ Hài Lòng Thông Qua Khảo Sát
Thông qua sự chia sẻ ý kiến của các bạn học sinh, đa số đều cảm thấy hứng thú và hài lòng về phương pháp học tập hiện tại. Mọi người đều cảm thấy thoải mái và không có áp lực trong suốt quá trình học. Các bạn học sinh cũng mong muốn được học hỏi nhiều hơn những phương pháp khác từ thầy cô.
VI. Kết Luận Tiềm Năng Của Giảng Dạy Phân Hóa Trong Tương Lai
Nghiên cứu này khẳng định tầm quan trọng của việc áp dụng phương pháp giảng dạy phân hóa dựa trên phong cách học của sinh viên để cải thiện động lực học tập và kết quả học tập. Các nhà giáo dục nên xem xét nhu cầu học tập đa dạng của sinh viên và áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp để tạo ra một môi trường học tập tích cực và hiệu quả.
6.1. Đề Xuất Giải Pháp Cải Thiện Động Lực Học Tập Cho Sinh Viên
Chúng tôi rút ra được kết luận rằng khi giảng viên cố gắng kết hợp phong cách học tập của sinh viên một cách tích cực và hiệu quả thì học sinh sẽ cố gắng tham gia vào các hoạt động của lớp và sẽ yêu thích việc học. Vì vậy, giảng viên hãy cố gắng kết hợp những cách học tập phù hợp nhất với sinh viên của mình.
6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Tính Chủ Động Trong Học Tập
Mở ra một chương mới về việc tìm hiểu và áp dụng các phương pháp học tập giúp người học tiếp thu nhanh nhất, hiệu quả nhất. Đồng thời, người học sẽ luôn cố gắng tìm kiếm kiến thức một cách chủ động và sáng tạo. Luôn cố gắng học tập để mang đến cho xã hội những giá trị tốt đẹp nhất.
