Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng với nhiều cơ hội mở ra cho người học. Tại Việt Nam, việc dạy phát âm tiếng Anh cho trẻ mẫu giáo gặp nhiều thách thức do sự khác biệt ngôn ngữ giữa tiếng Việt và tiếng Anh, đặc biệt là hệ thống âm thanh phức tạp của tiếng Anh. Trẻ từ 3-5 tuổi thường gặp khó khăn trong việc nhận biết chữ cái và âm thanh khác biệt so với tiếng mẹ đẻ, dẫn đến việc phát âm chưa chuẩn xác. Nghiên cứu này nhằm khảo sát nhận thức của giáo viên tiếng Anh như ngoại ngữ (EFL) về tác động của chương trình Jolly Phonics đến phát âm của trẻ mẫu giáo tại một trường mầm non ở thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định trong năm 2023.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá tác động của Jolly Phonics đến phát âm của trẻ và nhận thức của giáo viên về chương trình này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào bốn kỹ năng trong sách Phonics Pupil Book 1, gồm học âm chữ cái, viết chữ, ghép âm và nhận biết âm trong từ. Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp phân tích định lượng và định tính qua các bài kiểm tra, phỏng vấn và quan sát lớp học với 40 trẻ mẫu giáo và 5 giáo viên EFL.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cái nhìn sâu sắc giúp nâng cao kỹ năng dạy phát âm cho giáo viên, đồng thời góp phần cải thiện kết quả học tập phát âm của trẻ mẫu giáo, từ đó hỗ trợ phát triển chương trình giảng dạy và đào tạo giáo viên trong tương lai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết phát âm và các yếu tố ảnh hưởng: Phát âm được xem là yếu tố quan trọng trong giao tiếp và phát triển ngôn ngữ của trẻ. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm sự khác biệt ngôn ngữ mẹ đẻ, độ tuổi, môi trường tiếp xúc ngôn ngữ, động lực học tập và thái độ của người học.

  • Mô hình dạy phát âm qua Phonics: Phonics là phương pháp dạy đọc dựa trên việc kết nối âm thanh với chữ cái hoặc nhóm chữ cái. Jolly Phonics là chương trình synthetic phonics đa giác quan, dạy 42 âm tiếng Anh theo thứ tự tần suất xuất hiện, kết hợp âm thanh, hình ảnh, hành động và trò chơi nhằm phát triển kỹ năng phát âm, ghép âm, viết chữ và nhận biết từ khó.

  • Khái niệm nhận thức của giáo viên: Nhận thức được định nghĩa là khả năng hiểu và diễn giải thông tin, ảnh hưởng đến niềm tin và phương pháp giảng dạy của giáo viên. Nhận thức tích cực hay tiêu cực sẽ tác động trực tiếp đến cách thức áp dụng chương trình dạy học.

Các khái niệm chính bao gồm: phát âm, phonics, Jolly Phonics, nhận thức giáo viên, phát triển ngôn ngữ trẻ em, kỹ năng ghép âm, kỹ năng viết chữ, và kỹ năng nhận biết âm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed-methods) kết hợp phân tích định lượng và định tính nhằm thu thập dữ liệu toàn diện. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: 40 trẻ mẫu giáo (20 trẻ nhóm thực nghiệm học Jolly Phonics, 20 trẻ nhóm đối chứng học phương pháp truyền thống) và 5 giáo viên EFL có trình độ cử nhân và kinh nghiệm giảng dạy trên 2 năm.

  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Bao gồm bài kiểm tra trước và sau (pre-test, post-test) đánh giá kỹ năng phát âm, quan sát lớp học với checklist chi tiết, và phỏng vấn bán cấu trúc với giáo viên nhằm khai thác nhận thức và kinh nghiệm thực tiễn.

  • Phân tích dữ liệu: Dữ liệu định lượng được xử lý bằng thống kê mô tả, so sánh điểm số pre-test và post-test giữa hai nhóm. Dữ liệu định tính từ phỏng vấn và quan sát được mã hóa, phân tích theo quy trình giảm dữ liệu, trình bày và rút ra kết luận theo phương pháp của Miles và Huberman (1994).

  • Thời gian nghiên cứu: Thực hiện trong 12 tuần tại trường Eco-school, Quy Nhơn, năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tác động tích cực của Jolly Phonics đến phát âm trẻ: Kết quả post-test cho thấy nhóm trẻ học Jolly Phonics có điểm trung bình cao hơn nhóm đối chứng khoảng 25%, đặc biệt trong kỹ năng nhận biết âm và ghép âm. Ví dụ, trẻ nhóm thực nghiệm đạt trung bình 85% điểm phần ghép âm, trong khi nhóm đối chứng chỉ đạt 60%.

  2. Nhận thức tích cực của giáo viên về chương trình: 100% giáo viên tham gia phỏng vấn đánh giá Jolly Phonics là phương pháp hiệu quả, giúp trẻ phát triển kỹ năng phát âm nhanh và chính xác hơn. Giáo viên nhấn mạnh tính đa giác quan, vui nhộn và phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ mẫu giáo.

  3. Chiến lược giảng dạy đa dạng và linh hoạt: Giáo viên sử dụng kết hợp các hoạt động như hát, vận động theo âm, trò chơi tương tác và phần mềm Jolly Phonics App để tăng cường sự hứng thú và khả năng ghi nhớ của trẻ.

  4. Một số khó khăn trong quá trình áp dụng: Giáo viên phản ánh cần thêm thời gian đào tạo chuyên sâu và tài liệu hỗ trợ để áp dụng hiệu quả hơn, đồng thời cần sự phối hợp từ phụ huynh để củng cố phát âm tại nhà.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy Jolly Phonics giúp cải thiện đáng kể kỹ năng phát âm và nhận thức âm vị của trẻ mẫu giáo. Việc áp dụng phương pháp đa giác quan tạo điều kiện cho trẻ tiếp thu âm thanh một cách tự nhiên và sinh động, phù hợp với giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ từ 3-4 tuổi.

So sánh với nhóm đối chứng, sự khác biệt về điểm số phản ánh hiệu quả vượt trội của Jolly Phonics trong việc phát triển kỹ năng ghép âm và nhận biết âm, hai yếu tố then chốt trong phát âm chuẩn. Các biểu đồ so sánh điểm số pre-test và post-test có thể minh họa rõ ràng sự tiến bộ của nhóm thực nghiệm.

Nhận thức tích cực của giáo viên là yếu tố quan trọng thúc đẩy việc áp dụng chương trình thành công. Tuy nhiên, khó khăn về đào tạo và tài liệu cũng là thách thức cần được giải quyết để tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy.

Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của Jolly Phonics trong bối cảnh giáo dục mầm non Việt Nam, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn cho việc phát triển chương trình đào tạo giáo viên và xây dựng chính sách giáo dục phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo chuyên sâu cho giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn về phương pháp Jolly Phonics, tập trung vào kỹ thuật giảng dạy đa giác quan và sử dụng công cụ hỗ trợ, nhằm nâng cao năng lực sư phạm và tự tin áp dụng chương trình. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo, trường mầm non.

  2. Phát triển tài liệu và phần mềm hỗ trợ phù hợp: Biên soạn tài liệu hướng dẫn chi tiết, thiết kế phần mềm tương tác phù hợp với đặc điểm trẻ mẫu giáo Việt Nam để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả học tập. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Nhà xuất bản giáo dục, đơn vị phát triển phần mềm.

  3. Tăng cường phối hợp với phụ huynh: Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo cho phụ huynh về cách hỗ trợ phát âm cho trẻ tại nhà, tạo môi trường học tập liên tục và đồng bộ. Thời gian: liên tục hàng năm; Chủ thể: Giáo viên, ban đại diện phụ huynh.

  4. Áp dụng rộng rãi Jolly Phonics trong hệ thống mầm non: Khuyến khích các trường mầm non áp dụng chương trình Jolly Phonics như một phần của chương trình giảng dạy chính thức, đặc biệt tại các khu vực đô thị và nông thôn có điều kiện cơ sở vật chất phù hợp. Thời gian: 2-3 năm; Chủ thể: Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường mầm non.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên mầm non và giáo viên tiếng Anh: Nghiên cứu cung cấp kiến thức thực tiễn và chiến lược giảng dạy phát âm hiệu quả, giúp nâng cao kỹ năng sư phạm và áp dụng Jolly Phonics trong lớp học.

  2. Nhà quản lý giáo dục và chuyên viên đào tạo: Thông tin về hiệu quả chương trình và các khuyến nghị hỗ trợ xây dựng chính sách đào tạo giáo viên, phát triển chương trình giảng dạy phù hợp.

  3. Phụ huynh có con trong độ tuổi mẫu giáo: Hiểu rõ hơn về phương pháp dạy phát âm hiện đại, cách hỗ trợ con em học tiếng Anh tại nhà, góp phần nâng cao kết quả học tập.

  4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích sâu sắc về tác động của Jolly Phonics, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về phương pháp dạy phát âm cho trẻ em.

Câu hỏi thường gặp

  1. Jolly Phonics là gì và có phù hợp với trẻ mẫu giáo không?
    Jolly Phonics là chương trình dạy phát âm tiếng Anh theo phương pháp synthetic phonics đa giác quan, sử dụng âm thanh, hình ảnh và hành động. Chương trình rất phù hợp với trẻ mẫu giáo vì tính tương tác cao và phù hợp với đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ từ 3-5 tuổi.

  2. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của Jolly Phonics trong việc cải thiện phát âm?
    Hiệu quả được đánh giá qua các bài kiểm tra trước và sau khi áp dụng chương trình, quan sát lớp học và phỏng vấn giáo viên. Kết quả nghiên cứu cho thấy trẻ học Jolly Phonics có điểm số phát âm cao hơn nhóm đối chứng khoảng 25%.

  3. Giáo viên cần chuẩn bị gì để áp dụng Jolly Phonics hiệu quả?
    Giáo viên cần được đào tạo bài bản về phương pháp, sử dụng các công cụ hỗ trợ như flashcards, phần mềm tương tác, đồng thời linh hoạt kết hợp các hoạt động đa giác quan như hát, vận động, trò chơi để thu hút trẻ.

  4. Phụ huynh có thể hỗ trợ con học Jolly Phonics như thế nào?
    Phụ huynh nên phối hợp với giáo viên, tạo môi trường luyện tập phát âm tại nhà qua việc nghe nhạc, đọc truyện, chơi trò chơi liên quan đến âm thanh, đồng thời khuyến khích con thực hành thường xuyên.

  5. Có những khó khăn nào khi áp dụng Jolly Phonics tại Việt Nam?
    Khó khăn gồm thiếu tài liệu phù hợp, giáo viên chưa được đào tạo chuyên sâu, và sự phối hợp chưa đồng bộ giữa nhà trường và gia đình. Cần có chính sách hỗ trợ đào tạo và phát triển tài liệu để khắc phục.

Kết luận

  • Jolly Phonics có tác động tích cực rõ rệt đến phát âm của trẻ mẫu giáo, giúp cải thiện kỹ năng nhận biết âm và ghép âm lên đến khoảng 25% so với phương pháp truyền thống.
  • Giáo viên đánh giá cao tính đa giác quan, vui nhộn và phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ trong chương trình Jolly Phonics.
  • Việc áp dụng thành công đòi hỏi sự đào tạo chuyên sâu cho giáo viên, phát triển tài liệu hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với phụ huynh.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ hiệu quả của Jolly Phonics trong bối cảnh giáo dục mầm non Việt Nam, cung cấp cơ sở cho phát triển chương trình giảng dạy và chính sách đào tạo giáo viên.
  • Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng đào tạo, phát triển tài liệu, tăng cường phối hợp gia đình và áp dụng rộng rãi chương trình trong hệ thống mầm non.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên mầm non nên xem xét tích hợp Jolly Phonics vào chương trình giảng dạy, đồng thời tham gia các khóa đào tạo để nâng cao hiệu quả dạy phát âm cho trẻ.