Rối Loạn Giấc Ngủ Và Yếu Tố Liên Quan Ở Người Bệnh Sau Phẫu Thuật Chỉnh Hình Xương Chi Dưới Tại Bệnh Viện Việt Tiệp Hải Phòng

• Tác giả: Phạm Thị Quyên
• Người hướng dẫn: TS. Lê Minh Hoàng
• Trường học: Trường Đại Học Điều Dưỡng Nam Định
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Rối Loạn Giấc Ngủ Sau Phẫu Thuật Chỉnh Hình Xương Chi Dưới
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Nam Định

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về giấc ngủ và rối loạn giấc ngủ
• 1.2. Tổng quan về gẫy xương chi dưới
• 1.3. Một số yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ của người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.6. Các biến số nghiên cứu
• 2.7. Thước đo và tiêu chuẩn đánh giá các biến trong nghiên cứu
• 2.8. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.9. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 2.10. Sai số và biện pháp khắc phục sai số
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung liên quan đến đối tượng tham gia nghiên cứu
• 3.2. Đánh giá tình trạng rối loạn giấc ngủ của đối tượng tham gia nghiên cứu
• 3.3. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung liên quan đến đối tượng tham gia nghiên cứu
• 4.2. Đánh giá tình trạng rối loạn giấc ngủ của đối tượng tham gia nghiên cứu
• 4.3. Nhận xét một số yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Rối Loạn Giấc Ngủ Sau Phẫu Thuật Định Nghĩa Cơ Chế

Giấc ngủ là nhu cầu cơ bản, chiếm khoảng một phần ba cuộc đời mỗi người. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi năng lượng, sửa chữa mô não, và đảm bảo các chức năng sinh học diễn ra đầy đủ. Rối loạn giấc ngủ gây ra những hậu quả tiêu cực về sức khỏe, ảnh hưởng đến cả tâm lý và sinh lý. Sendir và cộng sự (2007) đã chỉ ra rằng rối loạn giấc ngủ có thể gây ra những vấn đề về tâm lý và sinh lý khác nhau. Đối với người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới, rối loạn giấc ngủ được phản ánh ở mức độ cao. Tình trạng này làm chậm quá trình hồi phục vết thương, gây khó khăn trong luyện tập và sinh hoạt hàng ngày, đồng thời làm giảm khả năng chịu đau. Hơn nữa, rối loạn giấc ngủ kéo dài có thể cản trở quá trình liền xương và vết thương, làm tăng nguy cơ biến chứng. Do đó, việc hiểu rõ về rối loạn giấc ngủ và các yếu tố liên quan là vô cùng quan trọng.

1.1. Định Nghĩa Giấc Ngủ Trạng Thái Sinh Lý và Vai Trò Quan Trọng

Giấc ngủ được định nghĩa là trạng thái có tính chu kì của sự sống, bao gồm sự giảm nhận thức và sự tương tác với môi trường, giảm vận động và những hoạt động cơ bắp, giảm một phần hoặc toàn bộ các hành vi và ý thức. Costa và Ceolim (2013) gợi ý rằng ngủ là một trạng thái bất tỉnh, trong đó một người có thể bị đánh thức bởi các cảm giác hoặc các kích thích khác. Ngoài ra, giấc ngủ là nhu cầu cơ bản cho tất cả mọi người, nó được xem như lương thực và nước cho sự sống còn của con người.

1.2. Cơ Chế Giấc Ngủ Giai Đoạn NREM và REM Chu Kỳ Ngủ

Có hai trạng thái ngủ chính bao gồm giấc ngủ chuyển động mắt nhanh (giấc ngủ REM) chiếm khoảng 25% tổng thời gian ngủ và giấc ngủ chuyển động mắt không nhanh (giấc ngủ NREM) chiếm khoảng 75% tổng thời gian ngủ. Giấc ngủ NREM bao gồm 4 giai đoạn N1, N2, N3 và N4. Một người trưởng thành và khỏe mạnh bước vào giấc ngủ NREM qua các giai đoạn. Giấc ngủ REM là giai đoạn ngủ mà nơi giấc mơ xảy ra và được cho là cần thiết trong quá trình phục hồi tinh thần.

1.3. Định Nghĩa Rối Loạn Giấc Ngủ Khó Ngủ Mất Ngủ Chất Lượng Kém

Học viện Y khoa Hoa Kỳ xác định rối loạn giấc ngủ là khó ngủ, khó duy trì giấc ngủ, thức dậy sớm, hoặc chất lượng giấc ngủ kém. Nói chung, rối loạn giấc ngủ được coi là bất kỳ sự gián đoạn thực sự hay cảm nhận nào về mô hình giấc ngủ dẫn đến các chức năng thay đổi ban ngày, được báo cáo bởi người bệnh. Norgaard và cộng sự (2011) gợi ý rằng giấc ngủ bị rối loạn được định nghĩa về mặt lâm sàng như là khó khăn liên tục trong việc bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ hoặc giấc ngủ không phục hồi, làm thay đổi chức năng ban ngày, suy nhược cơ thể hoặc làm giảm các hoạt động xã hội, nghề nghiệp.

II. Thực Trạng Rối Loạn Giấc Ngủ Sau Phẫu Thuật Nghiên Cứu Tại Việt Tiệp

Rối loạn giấc ngủ là một vấn đề phổ biến sau phẫu thuật chỉnh hình. Hầu hết người bệnh đều trải qua tình trạng này, đặc biệt là trong những đêm đầu tiên sau phẫu thuật. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ người bệnh bị rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật là khá cao. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn làm chậm quá trình hồi phục. Nghiên cứu của Kain và Caldwell-Andrews (2003) về đặc điểm ngủ của người bệnh người lớn được phẫu thuật cho thấy 42% người bệnh phàn nàn về giấc ngủ không đạt yêu cầu sau phẫu thuật chỉnh hình và giấc ngủ của họ vẫn không đạt yêu cầu sau 4 ngày là 23% trường hợp. Ở Việt Nam, trong nghiên cứu của Phan Thị An Dung (2016) đã chỉ ra rằng mức độ rối loạn giấc ngủ của người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới ở mức cao.

2.1. Tỷ Lệ Rối Loạn Giấc Ngủ Các Nghiên Cứu Trên Thế Giới và Tại Việt Nam

Buyukyilmaz và cộng sự (2011) đã nghiên cứu trên 75 người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình, trong đó số người bệnh có rối loạn giấc ngủ trong đêm thứ hai sau khi phẫu thuật chiếm 47%. Chouchou và cộng sự (2013) đã chỉ ra rằng giấc ngủ có thể bị xáo trộn nghiêm trọng sau phẫu thuật với thời gian ngủ chậm và giấc ngủ chuyển động nhanh và sự gián đoạn giấc ngủ xảy ra thường xuyên hơn.

2.2. Triệu Chứng Rối Loạn Giấc Ngủ Khó Ngủ Gián Đoạn Thức Dậy Sớm

Từ việc tổng hợp từ các nghiên cứu thấy rằng những người bệnh sau phẫu thuật thường phàn nàn về giấc ngủ không đạt yêu cầu do khó ngủ, tổng thời gian của giấc ngủ giảm, tăng sự gián đoạn giấc ngủ, kết quả là thức dậy sớm vào buổi sáng sau ngày phẫu thuật đầu tiên và kéo dài đến tối ngày thứ 4 sau phẫu thuật.

III. Nguyên Nhân Rối Loạn Giấc Ngủ Đau Lo Âu Môi Trường Bệnh Viện

Có nhiều yếu tố có thể gây ra rối loạn giấc ngủ sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới. Trong đó, đau sau phẫu thuật là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Cơn đau có thể khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ hoặc thường xuyên thức giấc vào ban đêm. Bên cạnh đó, lo âu sau phẫu thuật cũng là một yếu tố quan trọng. Người bệnh có thể lo lắng về quá trình hồi phục, khả năng vận động, hoặc các biến chứng có thể xảy ra. Môi trường bệnh viện ồn ào, ánh sáng mạnh, và các thủ tục y tế cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của người bệnh.

3.1. Đau Sau Phẫu Thuật Mức Độ Đau và Ảnh Hưởng Đến Giấc Ngủ

Sau phẫu thuật, đau là một trong những yếu tố chính gây rối loạn giấc ngủ. Mức độ đau khác nhau ở mỗi người bệnh và có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ. Việc sử dụng thuốc giảm đau có thể giúp giảm đau, nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ.

3.2. Lo Âu Sau Phẫu Thuật Tâm Lý và Ảnh Hưởng Đến Giấc Ngủ

Lo âu là một yếu tố tâm lý quan trọng ảnh hưởng đến giấc ngủ sau phẫu thuật. Người bệnh có thể lo lắng về quá trình hồi phục, khả năng vận động, hoặc các biến chứng có thể xảy ra. Stress sau phẫu thuật và trầm cảm sau phẫu thuật cũng có thể góp phần gây ra rối loạn giấc ngủ.

3.3. Môi Trường Bệnh Viện Tiếng Ồn Ánh Sáng và Ảnh Hưởng Đến Giấc Ngủ

Môi trường bệnh viện có thể không lý tưởng cho giấc ngủ. Tiếng ồn, ánh sáng, và các thủ tục y tế có thể làm gián đoạn giấc ngủ của người bệnh. Việc tạo ra một môi trường yên tĩnh và thoải mái có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

IV. Nghiên Cứu Tại Bệnh Viện Việt Tiệp Kết Quả Về Rối Loạn Giấc Ngủ

Nghiên cứu tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng năm 2018 cho thấy tình trạng rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới là khá cao. Điểm trung bình rối loạn giấc ngủ của đối tượng nghiên cứu là M = 47,2 ± 4,07/tổng điểm 60 của thang đo SDQ. 100% người bệnh sau phẫu thuật ngày thứ 4 đều có rối loạn giấc ngủ. Trong đó số người bệnh có rối loạn giấc ngủ mức độ cao chiếm tỷ lệ lớn 75,3%, còn lại là số người bệnh có rối loạn giấc ngủ mức độ trung bình (24,7%). Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng lo âu là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất đến tình trạng rối loạn giấc ngủ của người bệnh.

4.1. Mức Độ Rối Loạn Giấc Ngủ Đánh Giá Bằng Thang Đo SDQ

Nghiên cứu sử dụng thang đo SDQ để đánh giá mức độ rối loạn giấc ngủ của người bệnh. Kết quả cho thấy điểm trung bình rối loạn giấc ngủ là khá cao, cho thấy tình trạng rối loạn giấc ngủ là một vấn đề đáng quan tâm.

4.2. Yếu Tố Liên Quan Đau Lo Âu và Vị Trí Không Thoải Mái

Nghiên cứu xác định các yếu tố liên quan đến rối loạn giấc ngủ, bao gồm đau, lo âu, và vị trí không thoải mái. Lo âu là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất, tiếp theo là đau và vị trí không thoải mái.

V. Giải Pháp Cải Thiện Giấc Ngủ Biện Pháp Tâm Lý và Vật Lý Trị Liệu

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới, cần áp dụng các biện pháp toàn diện, bao gồm cả biện pháp tâm lý và vật lý trị liệu. Hỗ trợ tâm lý có thể giúp người bệnh giảm lo âu và stress, từ đó cải thiện giấc ngủ. Vật lý trị liệu và tập luyện phục hồi chức năng có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn và dễ ngủ hơn. Bên cạnh đó, việc tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái cũng rất quan trọng.

5.1. Hỗ Trợ Tâm Lý Giảm Lo Âu và Stress Sau Phẫu Thuật

Hỗ trợ tâm lý có thể giúp người bệnh đối phó với lo âu và stress sau phẫu thuật. Các biện pháp như thư giãn, thiền, và yoga có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.

5.2. Vật Lý Trị Liệu Giảm Đau và Cải Thiện Vận Động

Vật lý trị liệu và tập luyện phục hồi chức năng có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Các bài tập nhẹ nhàng có thể giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn và dễ ngủ hơn.

5.3. Vệ Sinh Giấc Ngủ Tạo Môi Trường Ngủ Yên Tĩnh và Thoải Mái

Vệ sinh giấc ngủ bao gồm việc tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái. Điều này có thể bao gồm việc điều chỉnh ánh sáng, tiếng ồn, và nhiệt độ trong phòng ngủ.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Về Rối Loạn Giấc Ngủ

Tình trạng rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới là một vấn đề cần được quan tâm. Nghiên cứu tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng đã chỉ ra rằng rối loạn giấc ngủ có liên quan đến các yếu tố như đau, lo âu, và vị trí không thoải mái. Để cải thiện chất lượng giấc ngủ cho người bệnh, cần áp dụng các biện pháp toàn diện, bao gồm cả biện pháp tâm lý và vật lý trị liệu. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp khác nhau để cải thiện giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Mức Độ và Yếu Tố Liên Quan

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức độ rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới là khá cao và có liên quan đến các yếu tố như đau, lo âu, và vị trí không thoải mái.

6.2. Khuyến Nghị Biện Pháp Cải Thiện Giấc Ngủ Toàn Diện

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ cho người bệnh, cần áp dụng các biện pháp toàn diện, bao gồm cả biện pháp tâm lý và vật lý trị liệu, cũng như tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh và thoải mái.

6.3. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Đánh Giá Hiệu Quả Can Thiệp

Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp khác nhau để cải thiện giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình.

Tổng quan nghiên cứu

Giấc ngủ chiếm khoảng một phần ba thời gian cuộc đời con người và đóng vai trò thiết yếu trong việc phục hồi sức khỏe, sửa chữa mô và duy trì chức năng sinh học. Tuy nhiên, rối loạn giấc ngủ là một vấn đề phổ biến và nghiêm trọng ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hồi phục và chất lượng cuộc sống. Theo ước tính, 100% người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng trong ngày thứ 4 đều gặp phải rối loạn giấc ngủ, trong đó 75,3% ở mức độ cao. Rối loạn giấc ngủ không chỉ làm chậm quá trình liền xương mà còn làm tăng cảm giác đau, gây khó khăn trong vận động và sinh hoạt hàng ngày, đồng thời làm tăng nguy cơ sử dụng thuốc giảm đau quá mức.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá tình trạng rối loạn giấc ngủ và nhận xét các yếu tố liên quan như đau, lo âu, vị trí không thoải mái và yếu tố môi trường chăm sóc ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng trong năm 2018. Nghiên cứu được thực hiện trên 150 người bệnh trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 5 năm 2018, tập trung vào các biến số nhân khẩu học, lâm sàng và các yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc điều dưỡng, cải thiện giấc ngủ và thúc đẩy quá trình hồi phục cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính về giấc ngủ: lý thuyết bảo tồn năng lượng, lý thuyết khôi phục và lý thuyết sửa chữa và phục hồi. Lý thuyết bảo tồn năng lượng cho rằng giấc ngủ giúp giảm tiêu hao năng lượng, với sự trao đổi chất giảm khoảng 10% trong khi ngủ. Lý thuyết khôi phục nhấn mạnh vai trò của giấc ngủ trong việc sửa chữa não bộ và cơ thể, đặc biệt là giấc ngủ sóng chậm (SWS) và giấc ngủ REM. Lý thuyết sửa chữa và phục hồi cho thấy giấc ngủ là cần thiết để duy trì chức năng sinh lý và tâm thần, với sự tăng phân chia tế bào và tổng hợp protein trong thời gian ngủ.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: rối loạn giấc ngủ (được đo bằng bộ câu hỏi SDQ), đau (đánh giá bằng thang điểm VAS), lo âu (đo bằng thang HADS-A), vị trí không thoải mái (đánh giá qua bộ câu hỏi CIQ) và yếu tố môi trường chăm sóc (đánh giá qua bộ câu hỏi riêng về tác động môi trường bệnh viện). Khung nghiên cứu tập trung vào mối quan hệ giữa các yếu tố này với tình trạng rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang với cỡ mẫu 150 người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới tại khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng, trong giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 5 năm 2018. Mẫu được chọn theo kỹ thuật thuận tiện, đảm bảo các tiêu chuẩn bao gồm: người bệnh trên 18 tuổi, không có tiền sử bệnh nghiêm trọng, có khả năng giao tiếp và không có biến chứng sau phẫu thuật.

Dữ liệu được thu thập qua bộ câu hỏi tự điền, kết hợp với thông tin từ hồ sơ bệnh án. Các biến số được đo bằng các công cụ chuẩn hóa đã được kiểm định độ tin cậy và tính hợp lệ như SDQ, VAS, HADS-A, CIQ và bộ câu hỏi về môi trường chăm sóc. Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20.0, sử dụng kiểm định tương quan Pearson và phân tích hồi quy đa biến để xác định mối liên quan giữa các yếu tố với rối loạn giấc ngủ. Nghiên cứu tuân thủ các quy định đạo đức, đảm bảo sự đồng thuận và bảo mật thông tin người tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tình trạng rối loạn giấc ngủ cao: Điểm trung bình rối loạn giấc ngủ của người bệnh là 47,2 ± 4,07 trên thang điểm 60 của SDQ, với 100% người bệnh ngày thứ 4 sau phẫu thuật gặp rối loạn giấc ngủ. Trong đó, 75,3% ở mức độ cao và 24,7% ở mức độ trung bình.

2. Mối liên quan giữa lo âu và rối loạn giấc ngủ: Lo âu là yếu tố dự báo mạnh nhất với hệ số tương quan r = 0,65 (p < 0,01) và hệ số hồi quy β = 0,394 (p < 0,01). Người bệnh càng lo âu nhiều thì mức độ rối loạn giấc ngủ càng tăng.

3. Đau tại vị trí phẫu thuật ảnh hưởng lớn: Mức độ đau có tương quan r = 0,626 (p < 0,01) và β = 0,296 (p < 0,01) với rối loạn giấc ngủ. Cơn đau càng nặng thì giấc ngủ càng bị rối loạn nghiêm trọng.

4. Vị trí không thoải mái cũng là yếu tố dự báo: Có tương quan r = 0,30 (p < 0,01) và β = 0,141 (p < 0,05) với rối loạn giấc ngủ. Người bệnh cảm thấy không thoải mái khi nằm có xu hướng bị rối loạn giấc ngủ cao hơn.

5. Giải thích biến thiên: Các yếu tố đau, lo âu và vị trí không thoải mái giải thích được 53,5% độ biến thiên của rối loạn giấc ngủ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy rối loạn giấc ngủ là vấn đề phổ biến và nghiêm trọng ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới, phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy tỷ lệ rối loạn giấc ngủ cao trong 4 ngày đầu sau phẫu thuật. Mối liên hệ chặt chẽ giữa lo âu và rối loạn giấc ngủ phản ánh tác động tâm lý mạnh mẽ của phẫu thuật và quá trình hồi phục, đồng thời phù hợp với các nghiên cứu quốc tế về vai trò của lo âu trong mất ngủ. Đau cũng là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng khởi phát và duy trì giấc ngủ, làm tăng số lần thức giấc và giảm tổng thời gian ngủ.

Vị trí không thoải mái khi nằm do các dụng cụ cố định hoặc đau nhức cũng góp phần làm giảm chất lượng giấc ngủ, điều này được minh chứng qua điểm số vị trí không thoải mái và mối tương quan với rối loạn giấc ngủ. Các yếu tố môi trường chăm sóc tuy có ảnh hưởng nhưng không phải là yếu tố dự báo chính trong nghiên cứu này, có thể do môi trường bệnh viện được kiểm soát tương đối tốt.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ rối loạn giấc ngủ theo các nhóm lo âu, đau và vị trí không thoải mái, cũng như bảng hồi quy đa biến thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý đau, hỗ trợ tâm lý và cải thiện tư thế nằm cho người bệnh để nâng cao chất lượng giấc ngủ và thúc đẩy quá trình hồi phục.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý đau hiệu quả: Áp dụng các phương pháp giảm đau đa mô thức, theo dõi và đánh giá mức độ đau thường xuyên để điều chỉnh phác đồ phù hợp, nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của đau đến giấc ngủ. Thời gian thực hiện: ngay sau phẫu thuật và trong suốt thời gian nằm viện. Chủ thể thực hiện: đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng.

2. Hỗ trợ tâm lý và giảm lo âu: Tổ chức các buổi tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật thư giãn, giảm căng thẳng cho người bệnh, đồng thời theo dõi mức độ lo âu để can thiệp kịp thời. Thời gian: từ ngày đầu sau phẫu thuật đến khi xuất viện. Chủ thể: nhân viên y tế chuyên môn về tâm lý và điều dưỡng.

3. Cải thiện tư thế nằm và vị trí thoải mái: Thiết kế và sử dụng các dụng cụ hỗ trợ tư thế phù hợp, hướng dẫn người bệnh cách thay đổi tư thế an toàn, giảm cảm giác không thoải mái khi nằm bất động. Thời gian: trong suốt quá trình nằm viện. Chủ thể: điều dưỡng và kỹ thuật viên vật lý trị liệu.

4. Tối ưu hóa môi trường chăm sóc: Giảm thiểu tiếng ồn, ánh sáng không cần thiết vào ban đêm, hạn chế các thủ thuật gây gián đoạn giấc ngủ, tạo không gian yên tĩnh và thoải mái cho người bệnh. Thời gian: liên tục trong quá trình điều trị. Chủ thể: toàn bộ nhân viên bệnh viện.

5. Đào tạo nâng cao nhận thức cho nhân viên y tế: Tổ chức các khóa đào tạo về tầm quan trọng của giấc ngủ và các yếu tố ảnh hưởng, kỹ năng chăm sóc giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình. Thời gian: định kỳ hàng năm. Chủ thể: ban giám đốc bệnh viện và phòng đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên điều dưỡng và y tế tại khoa Chấn thương chỉnh hình: Nghiên cứu cung cấp kiến thức chuyên sâu về rối loạn giấc ngủ và các yếu tố liên quan, giúp cải thiện chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới, nâng cao hiệu quả điều trị và sự hài lòng của người bệnh.

2. Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình và chuyên gia phục hồi chức năng: Thông tin về tác động của đau, lo âu và tư thế nằm đến giấc ngủ hỗ trợ trong việc xây dựng kế hoạch điều trị toàn diện, phối hợp đa ngành để tối ưu hóa quá trình hồi phục.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành điều dưỡng, y học: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang, sử dụng các công cụ đánh giá chuẩn hóa và phân tích hồi quy đa biến trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sau phẫu thuật.

4. Quản lý bệnh viện và các nhà hoạch định chính sách y tế: Kết quả nghiên cứu giúp nhận diện các vấn đề cần ưu tiên trong chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình, từ đó xây dựng các chương trình đào tạo, cải tiến quy trình chăm sóc và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hồi phục sau phẫu thuật chỉnh hình?
   Rối loạn giấc ngủ làm chậm quá trình liền xương, tăng cảm giác đau và mệt mỏi, gây khó khăn trong vận động và sinh hoạt hàng ngày, từ đó làm giảm hiệu quả phục hồi và tăng nguy cơ biến chứng.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật?
   Lo âu được xác định là yếu tố dự báo mạnh nhất, với mối tương quan cao (r = 0,65), cho thấy người bệnh càng lo âu thì mức độ rối loạn giấc ngủ càng nghiêm trọng.

3. Làm thế nào để đánh giá mức độ đau và lo âu của người bệnh trong nghiên cứu?
   Mức độ đau được đánh giá bằng thang điểm VAS, trong khi mức độ lo âu được đo bằng thang HADS-A, cả hai đều là công cụ chuẩn hóa, dễ sử dụng và có độ tin cậy cao.

4. Vị trí không thoải mái ảnh hưởng như thế nào đến giấc ngủ của người bệnh?
   Vị trí không thoải mái khi nằm do các dụng cụ cố định hoặc đau nhức làm người bệnh khó thay đổi tư thế, gây khó ngủ và tăng rối loạn giấc ngủ, được chứng minh qua mối tương quan tích cực với rối loạn giấc ngủ.

5. Những biện pháp nào có thể cải thiện giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình?
   Các biện pháp bao gồm quản lý đau hiệu quả, hỗ trợ tâm lý giảm lo âu, cải thiện tư thế nằm, tối ưu hóa môi trường chăm sóc và đào tạo nhân viên y tế về chăm sóc giấc ngủ.

Kết luận

• Rối loạn giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới tại Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng ở mức cao, với 75,3% người bệnh bị rối loạn giấc ngủ mức độ cao vào ngày thứ 4 sau phẫu thuật.
• Các yếu tố đau, lo âu và vị trí không thoải mái có mối liên quan chặt chẽ và giải thích hơn 53% độ biến thiên của rối loạn giấc ngủ.
• Lo âu là yếu tố dự báo mạnh nhất, tiếp theo là đau và vị trí không thoải mái, nhấn mạnh vai trò của chăm sóc toàn diện về thể chất và tâm lý.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện chất lượng giấc ngủ, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và phục hồi chức năng cho người bệnh.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các biện pháp can thiệp, đào tạo nhân viên và nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố môi trường chăm sóc để hoàn thiện quy trình chăm sóc người bệnh.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ sở y tế và nhân viên điều dưỡng nên áp dụng các khuyến nghị từ nghiên cứu để nâng cao chất lượng chăm sóc giấc ngủ, đồng thời tiếp tục nghiên cứu và cải tiến nhằm tối ưu hóa kết quả điều trị cho người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình xương chi dưới.