## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin (CNTT), việc ứng dụng CNTT trong giáo dục trở thành một xu hướng tất yếu nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Tại thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, với dân số khoảng 342.900 người và hệ thống 8 trường trung học cơ sở (THCS), việc phát triển năng lực tự học (NLTH) cho học sinh thông qua ứng dụng CNTT là một nhiệm vụ cấp thiết. Nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học theo hướng phát triển NLTH cho học sinh các trường THCS trên địa bàn trong hai năm học 2021-2022 và 2022-2023. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng, nhận diện các khó khăn, thuận lợi và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao năng lực tự học cho học sinh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, đồng thời góp phần thực hiện các chủ trương của Đảng và Nhà nước về ứng dụng CNTT trong giáo dục.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và phát triển năng lực tự học, trong đó:

- **Lý thuyết năng lực tự học**: Bao gồm các nhóm năng lực nhận biết, giải quyết vấn đề, xác định kết luận, vận dụng kiến thức vào thực tiễn và tự đánh giá. NLTH được hiểu là khả năng tự giác, chủ động trong học tập, biết đặt mục tiêu, sử dụng phương pháp học hiệu quả và tự điều chỉnh quá trình học tập.

- **Lý thuyết quản lý ứng dụng CNTT trong giáo dục**: Quản lý ứng dụng CNTT là quá trình tổ chức, chỉ đạo, tạo điều kiện để giáo viên và học sinh sử dụng CNTT hiệu quả trong dạy và học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.

- **Mô hình đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực**: Tập trung vào việc phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh, sử dụng CNTT như một công cụ hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn:

- **Nguồn dữ liệu**: Thu thập từ 62 cán bộ quản lý (CBQL), 300 giáo viên (GV), 600 học sinh (HS) tại 8 trường THCS trên địa bàn thị xã Hoài Nhơn. Ngoài ra, phỏng vấn sâu 17 CBQL, GV và HS để bổ sung thông tin định tính.

- **Phương pháp phân tích**: Sử dụng phiếu khảo sát, phỏng vấn, quan sát và phân tích thống kê với các phép toán trung bình, tỉ lệ phần trăm và kiểm định thống kê để đánh giá thực trạng và hiệu quả quản lý ứng dụng CNTT.

- **Timeline nghiên cứu**: Thực hiện trong hai năm học 2021-2022 và 2022-2023, đảm bảo thu thập dữ liệu đầy đủ và phân tích sâu sắc về thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Nhận thức về tầm quan trọng của CNTT**: Khoảng 85% CBQL và 78% GV đánh giá CNTT là yếu tố quyết định chất lượng dạy học theo hướng phát triển NLTH. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 15% CBQL và 22% GV xem CNTT chỉ mang tính hỗ trợ.

2. **Khả năng ứng dụng CNTT của giáo viên**: 60% GV thành thạo hoặc khá tốt trong việc sử dụng CNTT để phát triển NLTH cho HS, trong khi 40% còn hạn chế hoặc chưa biết sử dụng hiệu quả.

3. **Mức độ ứng dụng CNTT trong dạy học**: Chỉ có khoảng 35% số bài giảng có ứng dụng CNTT, với 50% GV thường xuyên sử dụng CNTT trong giảng dạy. Tỉ lệ này thấp hơn so với mục tiêu đề ra.

4. **Năng lực tự học của học sinh**: Khoảng 55% HS sử dụng máy tính và mạng Internet thường xuyên để tự học, trong khi 45% còn hạn chế do thiếu kỹ năng hoặc thiết bị. Hơn 70% HS thể hiện thái độ tích cực với các hình thức học tập có ứng dụng CNTT.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của hạn chế trong quản lý ứng dụng CNTT là do cơ sở vật chất chưa đồng bộ, trình độ CNTT của một bộ phận GV và CBQL chưa đáp ứng yêu cầu, cùng với việc thiếu các biện pháp quản lý chặt chẽ và kiểm tra đánh giá thường xuyên. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, mức độ ứng dụng CNTT tại Hoài Nhơn còn thấp hơn trung bình toàn quốc. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỉ lệ GV sử dụng CNTT và biểu đồ tròn về mức độ nhận thức của CBQL và GV. Kết quả nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc nâng cao năng lực CNTT cho đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, đồng thời cần có chính sách đầu tư cơ sở vật chất phù hợp.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Nâng cao nhận thức và đào tạo kỹ năng CNTT cho CBQL và GV**: Tổ chức các khóa bồi dưỡng thường xuyên nhằm nâng cao trình độ CNTT, hướng tới 90% GV thành thạo CNTT trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT phối hợp với các trung tâm đào tạo.

2. **Xây dựng kế hoạch ứng dụng CNTT trong dạy học theo hướng phát triển NLTH**: Mỗi trường cần xây dựng kế hoạch chi tiết, định lượng số bài giảng ứng dụng CNTT, phấn đấu đạt trên 50% bài giảng có ứng dụng CNTT trong năm học tiếp theo.

3. **Đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị hiện đại**: Mở rộng mạng Internet, trang bị phòng máy tính, thiết bị hỗ trợ dạy học thông minh, đảm bảo 100% trường THCS có đủ thiết bị phục vụ dạy học CNTT trong 3 năm tới.

4. **Tăng cường kiểm tra, đánh giá và khen thưởng**: Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ việc ứng dụng CNTT, khen thưởng các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc để tạo động lực phát triển.

5. **Xây dựng môi trường học tập tương tác và kho học liệu điện tử**: Phát triển kho học liệu điện tử, khuyến khích GV và HS sử dụng các nền tảng học tập trực tuyến, tăng cường tương tác qua mạng xã hội giáo dục.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lý giáo dục**: Nhận diện các biện pháp quản lý hiệu quả, nâng cao năng lực quản lý ứng dụng CNTT trong trường học.

2. **Giáo viên trung học cơ sở**: Áp dụng các phương pháp dạy học tích hợp CNTT để phát triển năng lực tự học cho học sinh.

3. **Nhà hoạch định chính sách giáo dục**: Tham khảo các đề xuất nhằm xây dựng chính sách hỗ trợ ứng dụng CNTT trong giáo dục phổ thông.

4. **Nghiên cứu sinh và học viên cao học ngành quản lý giáo dục**: Là tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu và thực trạng ứng dụng CNTT trong giáo dục.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao cần phát triển năng lực tự học cho học sinh?**  
Năng lực tự học giúp học sinh chủ động tiếp nhận kiến thức, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và thích nghi với môi trường học tập hiện đại.

2. **Ứng dụng CNTT có vai trò gì trong phát triển năng lực tự học?**  
CNTT cung cấp công cụ, tài nguyên học tập đa dạng, tạo môi trường học tập tương tác, giúp học sinh nâng cao hiệu quả tự học.

3. **Những khó khăn chính trong quản lý ứng dụng CNTT hiện nay là gì?**  
Bao gồm hạn chế về cơ sở vật chất, trình độ CNTT của giáo viên và cán bộ quản lý, cũng như thiếu các biện pháp kiểm tra, đánh giá hiệu quả.

4. **Làm thế nào để nâng cao kỹ năng CNTT cho giáo viên?**  
Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng thực hành, khuyến khích tự học và chia sẻ kinh nghiệm trong cộng đồng giáo viên.

5. **Kho học liệu điện tử có lợi ích gì cho giáo viên và học sinh?**  
Giúp tiết kiệm thời gian chuẩn bị bài giảng, cung cấp tài liệu phong phú, hỗ trợ học sinh tự học và giáo viên đổi mới phương pháp dạy học.

## Kết luận

- Nghiên cứu đã làm rõ thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học theo hướng phát triển năng lực tự học tại các trường THCS thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định.  
- Phát hiện nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, trình độ CNTT của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý.  
- Đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT trong dạy học.  
- Khuyến nghị tăng cường đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất và xây dựng môi trường học tập số hiện đại.  
- Tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đánh giá hiệu quả các biện pháp trong các năm tiếp theo để hoàn thiện chính sách và thực tiễn quản lý.

Hành động tiếp theo là triển khai các biện pháp đề xuất, tổ chức đào tạo và kiểm tra đánh giá định kỳ nhằm đảm bảo mục tiêu nâng cao năng lực tự học cho học sinh thông qua ứng dụng CNTT được thực hiện hiệu quả.