Tổng quan nghiên cứu

Quản lý tài chính doanh nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả kinh doanh. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp tư nhân còn thiếu bộ phận quản lý tài chính chuyên biệt, dẫn đến việc chức năng này bị kiêm nhiệm và chưa phát huy hết vai trò. Công ty cổ phần đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại, thành lập năm 2017 tại Hà Nội, là một doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin và dịch vụ liên quan. Trong giai đoạn 2019-2022, công ty đã đạt được sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế trong công tác quản lý tài chính như hiệu quả sử dụng vốn chưa cao, khả năng thanh toán và tỷ suất sinh lời còn thấp.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng công tác quản lý tài chính tại công ty, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản lý tài chính của công ty trong giai đoạn 2019-2022, với định hướng giải pháp đến năm 2025. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý tài chính tại các doanh nghiệp công nghệ vừa và nhỏ, đồng thời góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý tài chính doanh nghiệp: Quản lý tài chính là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, thực hiện và giám sát các hoạt động thu chi nhằm đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả, tối đa hóa lợi nhuận và phát triển bền vững doanh nghiệp.

  • Nguyên tắc quản lý tài chính: Bao gồm nguyên tắc đánh đổi rủi ro - lợi nhuận, nguyên tắc giá trị thời gian của tiền, nguyên tắc chi trả, nguyên tắc sinh lợi, nguyên tắc thị trường hiệu quả, và nguyên tắc gắn kết lợi ích giữa người quản lý và cổ đông.

  • Mô hình phân tích tài chính doanh nghiệp: Sử dụng các chỉ tiêu tài chính như tỷ số khả năng thanh toán, tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS), và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính.

Các khái niệm chính bao gồm quản lý cơ cấu tài sản và nguồn vốn, quản lý khả năng thanh toán, quản lý doanh thu và lợi nhuận, cùng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính như yếu tố kinh tế, chính sách nhà nước, văn hóa xã hội, công nghệ, và chất lượng đội ngũ quản lý.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2019-2021, các văn bản pháp luật liên quan và các nghiên cứu trước đây. Dữ liệu sơ cấp thu thập qua phỏng vấn sâu 10 chuyên viên và khảo sát bằng bảng hỏi với 110 nhân viên công ty, trong đó 100 phiếu hợp lệ được xử lý.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Excel để tổng hợp, xử lý số liệu; áp dụng phương pháp so sánh theo thời gian để đánh giá biến động các chỉ tiêu tài chính; phân tích tỷ số tài chính để đánh giá khả năng thanh toán, hiệu quả sử dụng vốn và lợi nhuận; tổng hợp thông tin bằng bảng biểu và đồ thị để minh họa kết quả.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung phân tích dữ liệu từ năm 2019 đến 2021, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Giảm sút doanh thu và lợi nhuận: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2021 đạt khoảng 3,377 tỷ đồng, giảm 59,47% so với năm 2020 (8,548 tỷ đồng). Lợi nhuận sau thuế giảm 73,86%, từ mức dương sang âm trong năm 2020, phản ánh sự suy thoái hoạt động kinh doanh do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và cạnh tranh thị trường gia tăng.

  2. Khả năng thanh toán và quản lý chi phí chưa hiệu quả: Tỷ lệ chi phí quản lý trên doanh thu tăng từ 5,89% lên 8,27% trong năm 2021, cho thấy công ty chưa kiểm soát tốt chi phí quản lý. Khả năng thanh toán ngắn hạn có dấu hiệu giảm sút, tiềm ẩn rủi ro tài chính.

  3. Cơ cấu lao động và chất lượng nguồn nhân lực: Số lượng lao động tăng từ 126 người năm 2020 lên 153 người năm 2021, trong đó lao động trình độ đại học tăng từ 25 lên 42 người. Tuy nhiên, công ty vẫn gặp khó khăn trong thu hút nhân lực chất lượng cao do quy mô nhỏ và chế độ đãi ngộ chưa cạnh tranh.

  4. Ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài và nội bộ: Biến động kinh tế, chính sách tài chính, và tác động của dịch bệnh đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động tài chính. Bên cạnh đó, cơ chế quản lý tài chính còn thiếu chặt chẽ, công cụ quản lý chưa đồng bộ và đội ngũ quản lý tài chính cần nâng cao năng lực.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự suy giảm doanh thu và lợi nhuận là do tác động của đại dịch Covid-19 làm giảm nhu cầu đầu tư công nghệ, chi phí nguyên liệu tăng cao và cạnh tranh thị trường ngày càng gay gắt. Việc thiếu các hoạt động xúc tiến bán hàng cũng làm giảm khả năng tiếp cận khách hàng tiềm năng. Tỷ lệ chi phí quản lý tăng cao phản ánh sự chưa hiệu quả trong kiểm soát chi phí vận hành.

So với các nghiên cứu tại các doanh nghiệp cùng ngành, kết quả cho thấy công ty cần cải thiện quản lý tài chính để nâng cao khả năng thanh toán và tối ưu hóa chi phí. Việc tăng cường đào tạo và nâng cao trình độ đội ngũ quản lý tài chính là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả quản lý. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ biến động doanh thu, lợi nhuận và tỷ lệ chi phí quản lý qua các năm để minh họa rõ nét xu hướng và mức độ ảnh hưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác lập kế hoạch tài chính: Xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết, dự báo dòng tiền và phân bổ nguồn vốn hợp lý nhằm đảm bảo khả năng thanh toán và tối ưu hóa chi phí. Thời gian thực hiện: ngay trong năm 2024. Chủ thể: Ban tài chính - kế toán công ty.

  2. Nâng cao năng lực đội ngũ quản lý tài chính: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tài chính, kỹ năng phân tích báo cáo tài chính và quản lý rủi ro tài chính. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Phòng nhân sự phối hợp với ban tài chính.

  3. Hoàn thiện cơ chế quản lý và công cụ tài chính: Xây dựng và cập nhật các quy chế, quy trình quản lý tài chính phù hợp với đặc thù công ty, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch. Thời gian: 2024. Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng tài chính.

  4. Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến bán hàng và mở rộng thị trường: Thiết lập các chiến lược marketing, tăng cường quan hệ khách hàng và phát triển kênh phân phối nhằm tăng doanh thu. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Phòng kinh doanh và marketing.

  5. Cải thiện chính sách đãi ngộ và thu hút nhân lực chất lượng cao: Xây dựng chính sách lương thưởng cạnh tranh, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp để giữ chân và thu hút nhân sự trình độ cao. Thời gian: 2024. Chủ thể: Phòng nhân sự và ban lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ vừa và nhỏ: Nhận diện các vấn đề quản lý tài chính thực tiễn, từ đó xây dựng chiến lược tài chính phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Phòng tài chính - kế toán các doanh nghiệp: Áp dụng các phương pháp phân tích tài chính và quản lý vốn, cải thiện quy trình quản lý tài chính nội bộ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính doanh nghiệp: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Hiểu rõ thực trạng quản lý tài chính tại doanh nghiệp công nghệ, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý tài chính doanh nghiệp là gì?
    Quản lý tài chính doanh nghiệp là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, thực hiện và giám sát các hoạt động tài chính nhằm đảm bảo sử dụng vốn hiệu quả, tối đa hóa lợi nhuận và phát triển bền vững doanh nghiệp.

  2. Tại sao quản lý tài chính lại quan trọng đối với doanh nghiệp công nghệ?
    Doanh nghiệp công nghệ thường có vốn đầu tư lớn và rủi ro cao, quản lý tài chính hiệu quả giúp đảm bảo dòng tiền ổn định, tối ưu hóa chi phí và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

  3. Các chỉ tiêu tài chính nào được sử dụng để đánh giá hiệu quả quản lý tài chính?
    Các chỉ tiêu phổ biến gồm tỷ số khả năng thanh toán, tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS), và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE).

  4. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính doanh nghiệp?
    Bao gồm yếu tố kinh tế vĩ mô, chính sách nhà nước, văn hóa xã hội, công nghệ, chất lượng đội ngũ quản lý và cơ chế quản lý nội bộ.

  5. Làm thế nào để cải thiện công tác quản lý tài chính tại doanh nghiệp nhỏ?
    Cần xây dựng kế hoạch tài chính chi tiết, nâng cao năng lực đội ngũ quản lý, hoàn thiện cơ chế và công cụ quản lý, đồng thời đẩy mạnh hoạt động kinh doanh và thu hút nhân lực chất lượng cao.

Kết luận

  • Quản lý tài chính là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và sự phát triển bền vững của Công ty cổ phần đầu tư phát triển công nghệ Thời Đại.
  • Thực trạng tài chính giai đoạn 2019-2021 cho thấy doanh thu và lợi nhuận giảm sút do ảnh hưởng của dịch bệnh và cạnh tranh thị trường.
  • Công tác quản lý chi phí, khả năng thanh toán và chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế cần được cải thiện.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, bao gồm lập kế hoạch tài chính, đào tạo nhân sự, hoàn thiện cơ chế quản lý và đẩy mạnh hoạt động kinh doanh.
  • Tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh các giải pháp trong giai đoạn 2024-2025 để đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững của công ty.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực quản lý tài chính sẽ giúp doanh nghiệp thích ứng tốt hơn với biến động thị trường và tận dụng cơ hội phát triển trong tương lai.