Quản Lý Nợ Thuế Trên Địa Bàn Thị Xã Phổ Yên, Tỉnh Thái Nguyên

Mục tiêu chính của hệ thống quản lý thuế hiện đại trên thế giới là tối ưu hoá các khoản thu thuế và các khoản phải thu khác, phù hợp với luật pháp đồng thời đảm bảo củng cố được niềm tin của người nộp thuế (NNT) vào hệ thống thuế. Theo tài liệu “Khái niệm và đặc điểm của thuế” của Thư viện Học liệu Mở Việt Nam (VOER):“Thuế là biện pháp đặc biệt theo đó, Nhà nước sử dụng quyền lực của mình để chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công nhằm thực hiện các chức năng kinh tế xã hội của Nhà nước”. Một mặt của mục tiêu này là tăng cường các dịch vụ hỗ trợ NNT để nâng cao sự tuân thủ tự giác của NNT; mặt khác là Cơ quan thuế (CQT) phát hiện các trường hợp không tuân thủ và có các biện pháp trừng phạt một cách nghiêm minh, đảm bảo công bằng và tạo sự tin cậy của NNT.

Nợ thuế là hiện tượng NNT không nộp đầy đủ và đúng hạn số thuế phải nộp vào NSNN theo quy định của pháp luật về thuế. Có thể hiểu nợ thuế ở khía cạnh đầy đủ hơn là tiền nợ thuế là khoản tiền được xác định là phải nộp vào NSNN đúng theo quy định của pháp luật nhưng hiện nay vẫn chưa được thực hiện và còn tồn đọng ở những ĐTNT có trách nhiệm nộp khoản thuế này cho các cơ quan Nhà nước. Người nợ thuế: Là NNT có khoản tiền nợ thuế theo định nghĩa nêu trên. Theo Quyết định số 1395/QĐ-TCT của Tổng Cục trưởng Tổng Cục thuế ngày 04/10/2011, nợ thuế là khoản tiền thuế, phí, lệ phí, phạt chậm nộp quá hạn chưa nộp vào NSNN.

Trong bối cảnh chung nền kinh tế hội nhập quốc tế, Thị xã Phổ Yên là cực kinh tế trọng điểm phía nam của tỉnh Thái Nguyên cũng đã và đang triển khai công tác quản lý thuế nói chung, trong đó có công tác quản lý nợ thuế, cưỡng chế nợ thuế. Những năm qua ở Chi cục thuế khu vực Phổ Yên - Phú Bình, việc triển khai công tác này trong thực tiễn đã đem lại nhiều kết quả tích cực song vẫn còn gặp nhiều tồn tại, vướng mắc như cơ chế chính sách thuế còn chưa đồng bộ, cơ chế quản lý chưa đáp ứng được yêu cầu.

Một bộ phận cán bộ thuế trình độ còn hạn chế nên đã để tình trạng NNT cố tình không nộp thuế còn diễn ra, nhiều khoản nợ thuế tồn tại nhiều năm chưa có khả năng thu hồi, nhiều đối tượng không còn hoạt động ở địa chỉ đã đăng ký với cơ quan quản lý. Việc xử lý các khoản nợ ảo, nợ không chính xác đã chuyển biến tuy nhiên vẫn còn chậm; công tác lập kế hoạch thu nợ hàng năm, công tác phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nợ còn bị hạn chế. Trong khi tình hình kinh tế không khởi sắc, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong kinh doanh, ý thức của NNT lại chưa cao cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trốn thuế, chiếm dụng tiền thuế vẫn diễn ra ngày càng nhiều, gây thất thu lớn cho NSNN.

Trong hoạt động thực tiễn, cùng với việc triển khai thực hiện Luật Quản lý thuế, ngành thuế phải chuyển đổi và kiện toàn hệ thống bộ máy quản lý thuế theo mô hình chức năng, bao gồm các bộ phận chính: Tuyên truyền – hỗ trợ NNT; Kê khai kế toán thuế; Quản lý nợ và cưỡng chế thuế; Thanh tra, kiểm tra đối tượng nộp thuế (ĐTNT) và Kiểm tra nội bộ. Trong đó, Quản lý nợ và cưỡng chế nợ 9 thuế là một trong những chức năng chính và cơ bản xuyên suốt quá trình quản lý thuế, giúp nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế của ĐTNT, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời tiền thuế cho NSNN, chống thất thu thuế và đảm bảo công bằng giữa các ĐTNT trong việc thu nộp thuế.

Quản lý được tình trạng nợ đọng thuế và kết quả đem lại từ việc đôn đốc thu hồi nợ thuế có tác động sâu sắc tới công tác quản lý thuế, tạo sự chuyển động mạnh mẽ cả từ phía ĐTNT và cơ quan quản lý thuế, là một trong những thước đo cơ bản để đánh giá chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý thuế.

Cần xây dựng và triển khai một hệ thống phần mềm quản lý thuế đồng bộ, tích hợp các chức năng như kê khai, nộp thuế, quản lý nợ, và thanh tra kiểm tra. Hệ thống này cần đảm bảo tính bảo mật, ổn định, và dễ sử dụng. Đồng thời, cần cập nhật thường xuyên các phiên bản mới để đáp ứng các thay đổi trong chính sách thuế.

AI có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu nợ thuế, phát hiện các dấu hiệu bất thường, và dự báo khả năng thu hồi nợ. Điều này giúp cơ quan thuế chủ động hơn trong việc đôn đốc thu nợ và ngăn chặn tình trạng trốn thuế. Cần đầu tư vào việc nghiên cứu và phát triển các ứng dụng AI phù hợp với đặc thù của công tác quản lý thuế tại Phổ Yên.

Chi cục thuế khu vực Phổ Yên - Phú Bình cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách thuế bằng nhiều hình thức khác nhau như tổ chức hội nghị, phát tờ rơi, đăng tải thông tin trên website, và sử dụng mạng xã hội. Đồng thời, cần xây dựng các kênh hỗ trợ NNT trực tuyến và trực tiếp để giải đáp thắc mắc và hướng dẫn kê khai, nộp thuế.

Cần phối hợp với các hiệp hội doanh nghiệp, tổ chức xã hội để xây dựng văn hóa tuân thủ thuế trong cộng đồng doanh nghiệp. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tổ chức các buổi tọa đàm, chia sẻ kinh nghiệm, và tôn vinh các doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật thuế. Đồng thời, cần tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng để khuyến khích các doanh nghiệp tự giác tuân thủ nghĩa vụ thuế.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế, cần có sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của UBND thị xã Phổ Yên. Cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng cho các cơ quan chức năng, và thường xuyên kiểm tra, đánh giá tiến độ thực hiện. Đồng thời, cần tạo điều kiện thuận lợi cho Chi cục thuế khu vực Phổ Yên - Phú Bình trong việc thực hiện nhiệm vụ.

Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên cần tăng cường hỗ trợ về chuyên môn, nghiệp vụ cho Chi cục thuế khu vực Phổ Yên - Phú Bình. Cần tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ thuế, và cung cấp các công cụ, phần mềm hỗ trợ công tác quản lý thuế. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các chi cục thuế trên địa bàn tỉnh để chia sẻ kinh nghiệm và giải quyết các vấn đề phát sinh.