Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2018-2022, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa đã chứng kiến sự phát triển đáng chú ý của ngành du lịch với lượng khách du lịch tăng từ 3.520 lượt năm 2018 lên 10.598 lượt năm 2022, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 16,2% năm 2022. Doanh thu từ du lịch cũng tăng từ 528 triệu đồng năm 2018 lên 1.450 triệu đồng năm 2022, cho thấy tiềm năng phát triển kinh tế từ ngành này. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước về du lịch tại địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về du lịch tại huyện Lang Chánh trong 5 năm qua, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch nhanh, mạnh và bền vững. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại huyện Lang Chánh, một huyện miền núi có nhiều tiềm năng du lịch sinh thái và văn hóa đặc sắc, với các điểm đến như thác Ma Hao, bản du lịch cộng đồng Năng Cát và nhiều di tích lịch sử văn hóa. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý nhà nước và các bên liên quan nhằm hoàn thiện công tác quản lý, khai thác hiệu quả nguồn lực du lịch địa phương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn xây dựng khung lý thuyết dựa trên các khái niệm cơ bản về quản lý, quản lý nhà nước và quản lý nhà nước về du lịch. Quản lý được hiểu là quá trình tác động có mục đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra. Quản lý nhà nước là hoạt động quyền lực của Nhà nước sử dụng pháp luật và chính sách để điều chỉnh các hoạt động xã hội. Quản lý nhà nước về du lịch là sự tác động của các cơ quan quản lý bằng quyền lực nhà nước thông qua các quy định pháp luật nhằm tạo sự thống nhất, minh bạch và phát triển bền vững du lịch. Khung lý thuyết tập trung vào sáu trụ cột chính: tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch; xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch; công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực du lịch; cấp và thu hồi giấy phép kinh doanh du lịch; công tác thu hút đầu tư và xúc tiến du lịch; công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về du lịch. Ngoài ra, luận văn phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về du lịch như tổ chức hệ thống chính trị địa phương, bộ máy và công chức quản lý, điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch, sự tham gia của doanh nghiệp, tình hình kinh tế - xã hội và nhận thức của người dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo của UBND tỉnh Thanh Hóa, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND huyện Lang Chánh, các tài liệu khoa học, sách, luận văn liên quan. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn chuyên gia, cán bộ quản lý nhà nước về du lịch tại tỉnh và huyện Lang Chánh nhằm phản ánh thực trạng và định hướng quản lý. Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh và đánh giá. Cỡ mẫu phỏng vấn được lựa chọn dựa trên tiêu chí chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy. Thời gian nghiên cứu tập trung trong giai đoạn 2018-2022, phù hợp với phạm vi nghiên cứu và dữ liệu thu thập được. Phương pháp phân tích chú trọng đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về du lịch, xác định các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp khả thi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng lượng khách du lịch và doanh thu: Lượng khách du lịch đến Lang Chánh tăng từ 3.520 lượt năm 2018 lên 10.598 lượt năm 2022, trong đó khách quốc tế chiếm khoảng 16,2% năm 2022. Doanh thu từ du lịch tăng từ 528 triệu đồng năm 2018 lên 1.450 triệu đồng năm 2022, tổng doanh thu giai đoạn đạt khoảng 3,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, năm 2021 do ảnh hưởng dịch COVID-19, lượng khách và doanh thu giảm mạnh, lần lượt còn 1.212 lượt khách và 181,8 triệu đồng doanh thu.

  2. Phát triển cơ sở hạ tầng du lịch: Số cơ sở lưu trú tăng từ 4 nhà nghỉ năm 2018 lên 8 nhà nghỉ năm 2022, cùng với sự gia tăng homestay và bungalow, công suất đón khách đạt khoảng 400 lượt khách/ngày/đêm. Các công trình hạ tầng như đường du lịch lên thác 7 tầng, hệ thống thoát nước bản Năng Cát được đầu tư với tổng vốn gần 8,4 tỷ đồng, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ.

  3. Công tác quản lý nhà nước còn nhiều hạn chế: Bộ máy quản lý nhà nước về du lịch tại huyện còn thiếu đồng bộ, đội ngũ cán bộ quản lý chưa đáp ứng đủ về số lượng và trình độ chuyên môn. Việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch phát triển du lịch chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp liên ngành hiệu quả. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực du lịch chưa được chú trọng đúng mức, ảnh hưởng đến chất lượng quản lý và dịch vụ.

  4. Nhận thức và sự tham gia của cộng đồng dân cư: Người dân địa phương có nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của phát triển du lịch, dẫn đến sự tham gia còn hạn chế trong các hoạt động du lịch cộng đồng và bảo vệ tài nguyên du lịch. Sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng chưa thực sự hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trong quản lý nhà nước về du lịch tại Lang Chánh xuất phát từ cơ cấu tổ chức bộ máy chưa hoàn chỉnh, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao và hạn chế trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. So với các địa phương khác trong tỉnh Thanh Hóa và các huyện miền núi, Lang Chánh có tiềm năng du lịch phong phú nhưng chưa khai thác hiệu quả do quản lý chưa đồng bộ. Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo ngành và các nghiên cứu trước đây về quản lý nhà nước du lịch tại các địa phương tương tự. Việc đầu tư hạ tầng và phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng là điểm sáng, tuy nhiên cần có sự quản lý chặt chẽ để đảm bảo phát triển bền vững, tránh khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên và văn hóa. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng lượng khách và doanh thu, bảng thống kê cơ sở lưu trú và sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý để minh họa rõ nét thực trạng và các vấn đề tồn tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác xây dựng và thực thi văn bản pháp luật về du lịch: UBND huyện cần chủ động xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với đặc thù địa phương, đồng thời tổ chức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến cán bộ quản lý, doanh nghiệp và người dân nhằm nâng cao nhận thức và tuân thủ pháp luật. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm tới.

  2. Hoàn thiện tổ chức bộ máy và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý: Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý nhà nước về du lịch, đồng thời bổ sung nhân sự đủ về số lượng và chất lượng. Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả để quản lý đồng bộ các hoạt động du lịch. Chủ thể thực hiện là UBND huyện và các cơ quan liên quan, trong vòng 3 năm.

  3. Phát triển hạ tầng và đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch như giao thông, lưu trú, dịch vụ vui chơi giải trí; khuyến khích phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn văn hóa truyền thống. Thời gian triển khai từ nay đến 2030, phối hợp với doanh nghiệp và cộng đồng dân cư.

  4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập kế hoạch thanh tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động kinh doanh du lịch, bảo vệ tài nguyên và môi trường. Đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân. Thực hiện liên tục hàng năm.

  5. Nâng cao nhận thức và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng dân cư: Tổ chức các chương trình đào tạo, tuyên truyền về vai trò của du lịch bền vững, khuyến khích người dân tham gia quản lý, bảo vệ tài nguyên và phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng. Chủ thể là chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội, thực hiện trong 2-3 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước địa phương: UBND huyện Lang Chánh, các phòng ban liên quan có thể sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để hoàn thiện chính sách, quy hoạch và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch.

  2. Doanh nghiệp và nhà đầu tư du lịch: Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, nhà đầu tư có thể khai thác thông tin về tiềm năng, thực trạng và các giải pháp phát triển du lịch tại Lang Chánh để xây dựng kế hoạch đầu tư phù hợp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công, du lịch: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về quản lý nhà nước và phát triển du lịch vùng miền núi.

  4. Cộng đồng dân cư địa phương: Người dân và các tổ chức xã hội có thể hiểu rõ hơn về vai trò của mình trong phát triển du lịch bền vững, từ đó tích cực tham gia và hưởng lợi từ các hoạt động du lịch.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về du lịch là gì?
    Quản lý nhà nước về du lịch là hoạt động của các cơ quan nhà nước sử dụng quyền lực và pháp luật để điều chỉnh, hướng dẫn các hoạt động du lịch nhằm phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên và quyền lợi các bên liên quan.

  2. Tại sao huyện Lang Chánh có tiềm năng phát triển du lịch?
    Lang Chánh có nhiều cảnh quan thiên nhiên hoang sơ như thác Ma Hao, hệ thống thác nước đa dạng, khí hậu mát mẻ quanh năm và nền văn hóa đặc sắc của các dân tộc Thái, Mường, tạo nên nguồn tài nguyên du lịch phong phú.

  3. Những khó khăn chính trong quản lý du lịch tại Lang Chánh là gì?
    Khó khăn gồm bộ máy quản lý chưa hoàn chỉnh, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, công tác tuyên truyền pháp luật chưa hiệu quả, hạ tầng du lịch còn hạn chế và nhận thức của người dân chưa đầy đủ.

  4. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch gồm những gì?
    Bao gồm hoàn thiện văn bản pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ quản lý, phát triển hạ tầng và sản phẩm du lịch, tăng cường thanh tra kiểm tra, đồng thời nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng dân cư.

  5. Làm thế nào để người dân địa phương tham gia phát triển du lịch?
    Thông qua các chương trình đào tạo, tuyên truyền về du lịch bền vững, khuyến khích người dân tham gia quản lý, bảo vệ tài nguyên và phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng, tạo điều kiện để họ hưởng lợi trực tiếp từ du lịch.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về du lịch tại huyện Lang Chánh trong giai đoạn 2018-2022, chỉ ra những thành tựu và hạn chế rõ ràng.
  • Lượng khách du lịch và doanh thu tăng trưởng tích cực, tuy nhiên công tác quản lý còn nhiều điểm cần cải thiện để phát triển bền vững.
  • Đề xuất các giải pháp thiết thực tập trung vào hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực quản lý, phát triển hạ tầng, tăng cường thanh tra và nâng cao nhận thức cộng đồng.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và cộng đồng dân cư.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất, theo dõi, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm thúc đẩy du lịch Lang Chánh phát triển nhanh, mạnh và bền vững.

Hãy hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng ngành du lịch huyện Lang Chánh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội địa phương!