Quản Lý Hoạt Động Tự Chuyên Môn Tại Trường Trung Học Phổ Thông Ở Thành Phố Kon Tum

• Tác giả: Phan Thị Huỳnh Như
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Việt Phú
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Tự Chuyên Môn Tại Trường Trung Học Phổ Thông Ở Thành Phố Kon Tum
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Kon Tum

• LỜI CAM ĐOAN
• TRANG THÔNG TIN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• MỞ ĐẦU. MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
• 1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
• 1.2. CÁC NGHIÊN CỨU Ở NƯỚC NGOÀI
• 1.3. CÁC NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC
• 1.4. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN VÀ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
• 2.1. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
• 2.2. MỤC ĐÍCH KHẢO SÁT
• 2.3. NỘI DUNG KHẢO SÁT
• 2.4. CÁCH THỨC XỬ LÝ DỮ LIỆU
• 2.5. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC KHẢO SÁT
• 2.6. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO CỦA THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.7. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.8. THỰC TRẠNG NHẬN THỨC CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ, GIÁO VIÊN VỀ VAI TRÒ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.9. THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN NHIỆM VỤ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.10. THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.11. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM
• 2.12. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC THAM GIA XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC NHÀ TRƯỜNG, KẾ HOẠCH DẠY HỌC MÔN HỌC THEO YÊU CẦU CỦA CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018
• 2.13. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THỰC HIỆN KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN
• 2.14. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC ĐỔI MỚI HƯỚNG DẪN DẠY HỌC CỦA GIÁO VIÊN
• 2.15. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG VÀ TỰ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN
• 2.16. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC KHAI THÁC, SỬ DỤNG VÀ LÀM ĐỒ DÙNG, THIẾT BỊ DẠY HỌC
• 2.17. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VIỆC TỔ CHỨC CHO GIÁO VIÊN THỰC HIỆN LỰA CHỌN SÁCH GIÁO KHOA, TÀI LIỆU THAM KHẢO
• 2.18. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
• 2.19. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SINH HOẠT CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
• 3.1. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ XUẤT BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
• 3.1.1. ĐẢM BẢO TÍNH MỤC ĐÍCH
• 3.1.2. ĐẢM BẢO TÍNH KHOA HỌC
• 3.1.3. ĐẢM BẢO TÍNH KẾ THỪA
• 3.1.4. ĐẢM BẢO TÍNH THỰC TIỄN, KHẢ THI
• 3.1.5. ĐẢM BẢO TÍNH HIỆU QUẢ
• 3.2. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ KON TUM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
• 3.2.1. TỔ CHỨC NÂNG CAO NHẬN THỨC CHO CÁN BỘ QUẢN LÝ, GIÁO VIÊN VỀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA HOẠT ĐỘNG TỔ CHỨC CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 3.2.2. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN, KẾ HOẠCH CÁ NHÂN PHÙ HỢP VỚI ĐIỀU KIỆN NHÀ TRƯỜNG
• 3.2.3. TỔ CHỨC TỐT HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG VÀ TỰ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN
• 3.2.4. CẢI TIẾN HƯỚNG DẪN DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH ĐỔI MỚI SINH HOẠT CHUYÊN MÔN
• 3.2.5. ĐỔI MỚI CÔNG TÁC KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
• 3.2.6. TĂNG CƯỜNG VIỆC LÀM, SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG, THIẾT BỊ DẠY HỌC
• 3.2.7. TỔ CHỨC SINH HOẠT CHUYÊN MÔN THEO CHUYÊN ĐỀ, CỤM TRƯỜNG ĐỊNH KỲ
• 3.2.8. THỰC HIỆN TỐT VIỆC ĐÁNH GIÁ GIÁO VIÊN THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
• 3.3. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
• 3.3.1. MỤC ĐÍCH KHẢO NGHIỆM
• 3.3.2. NỘI DUNG KHẢO NGHIỆM
• 3.3.3. PHƯƠNG HƯỚNG KHẢO NGHIỆM
• 3.3.4. KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (BẢN SAO)

I. Tổng Quan Quản Lý Hoạt Động Tự Chọn THPT Kon Tum Bắt Đầu

Hoạt động tự chọn tại các trường THPT Kon Tum đóng vai trò then chốt trong việc phát triển năng lực và phẩm chất học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Quản lý hiệu quả hoạt động này không chỉ giúp học sinh củng cố kiến thức, kỹ năng đã học mà còn tạo cơ hội để các em khám phá sở thích, năng khiếu cá nhân, từ đó định hướng nghề nghiệp phù hợp. Theo nghiên cứu của Phan Thị Huỳnh Như (2023), quản lý hoạt động tự chọn là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông. Việc triển khai thành công đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh, đảm bảo mọi hoạt động đều hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh.

1.1. Vai trò của hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp THPT Kon Tum

Hoạt động trải nghiệm, đặc biệt là trải nghiệm hướng nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh THPT Kon Tum định hướng tương lai. Các hoạt động này giúp học sinh khám phá các ngành nghề khác nhau, hiểu rõ hơn về yêu cầu của từng nghề và đánh giá xem bản thân có phù hợp với nghề đó hay không. Từ đó, học sinh có thể đưa ra quyết định sáng suốt hơn về lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp THPT. Việc quản lý hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp một cách bài bản sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh phát triển toàn diện.

1.2. Chương trình hoạt động tự chọn THPT Khung chương trình và mục tiêu

Chương trình hoạt động tự chọn THPT cần được thiết kế linh hoạt, đa dạng, đáp ứng nhu cầu và sở thích khác nhau của học sinh. Khung chương trình cần đảm bảo tính khoa học, sư phạm và phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Mục tiêu của chương trình là giúp học sinh phát triển các năng lực cốt lõi, kỹ năng mềm và phẩm chất cần thiết để thành công trong cuộc sống và sự nghiệp. Việc tổ chức hoạt động tự chọn hiệu quả sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

II. Thách Thức Quản Lý Hoạt Động Tự Chọn Tại THPT Kon Tum

Mặc dù có vai trò quan trọng, việc quản lý hoạt động tự chọn tại các trường THPT Kon Tum vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về nguồn lực, bao gồm cả nhân lực và vật lực. Đội ngũ giáo viên còn hạn chế về kinh nghiệm và kỹ năng trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, trong khi cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động còn thiếu thốn. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận giáo viên và phụ huynh về vai trò của hoạt động tự chọn chưa đầy đủ, dẫn đến sự quan tâm và đầu tư chưa đúng mức. Theo khảo sát của Phan Thị Huỳnh Như (2023), nhiều trường THPT tại Kon Tum gặp khó khăn trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động tự chọn phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.

2.1. Đánh giá hoạt động tự chọn THPT Phương pháp và tiêu chí đánh giá

Việc đánh giá hoạt động tự chọn là cần thiết để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các hoạt động. Phương pháp đánh giá cần đa dạng, kết hợp giữa đánh giá định tính và định lượng, đánh giá quá trình và đánh giá kết quả. Tiêu chí đánh giá cần rõ ràng, cụ thể, dựa trên mục tiêu và nội dung của từng hoạt động. Cần chú trọng đến việc thu thập thông tin phản hồi từ học sinh, giáo viên và phụ huynh để cải thiện chất lượng hoạt động tự chọn.

2.2. Quản lý nguồn lực cho hoạt động tự chọn Giải pháp tài chính và nhân sự

Để đảm bảo hiệu quả của hoạt động tự chọn, cần có giải pháp quản lý nguồn lực hiệu quả. Về tài chính, cần tăng cường đầu tư từ ngân sách nhà nước, đồng thời huy động các nguồn lực xã hội hóa. Về nhân sự, cần bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên phụ trách hoạt động tự chọn, đồng thời thu hút sự tham gia của các chuyên gia, tình nguyện viên từ các lĩnh vực khác nhau. Cần có chính sách đãi ngộ phù hợp để khuyến khích giáo viên tham gia vào hoạt động tự chọn.

III. Phương Pháp Quản Lý Hoạt Động Tự Chọn Hiệu Quả Tại Kon Tum

Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tự chọn tại các trường THPT Kon Tum, cần áp dụng các phương pháp quản lý khoa học và phù hợp với điều kiện thực tế. Trước hết, cần xây dựng kế hoạch hoạt động tự chọn chi tiết, cụ thể, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với mục tiêu phát triển của nhà trường. Kế hoạch cần được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu và sở thích của học sinh, đồng thời tham khảo ý kiến của giáo viên, phụ huynh và các chuyên gia. Theo kinh nghiệm từ các trường tiên tiến, việc phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng bộ phận, cá nhân là yếu tố quan trọng để đảm bảo kế hoạch được triển khai hiệu quả.

3.1. Tổ chức hoạt động câu lạc bộ THPT Kon Tum Mô hình hoạt động và quản lý

Hoạt động câu lạc bộ là một hình thức hoạt động tự chọn hiệu quả, giúp học sinh phát triển các năng lực và kỹ năng khác nhau. Cần xây dựng mô hình hoạt động câu lạc bộ đa dạng, phù hợp với sở thích và năng khiếu của học sinh. Việc quản lý hoạt động câu lạc bộ cần đảm bảo tính khoa học, dân chủ và hiệu quả. Cần có quy chế hoạt động rõ ràng, quy định về quyền và nghĩa vụ của các thành viên, đồng thời có cơ chế kiểm tra, đánh giá thường xuyên.

3.2. Đổi mới hoạt động giáo dục kỹ năng sống THPT Nội dung và phương pháp

Hoạt động giáo dục kỹ năng sống đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh thích ứng với cuộc sống hiện đại. Nội dung hoạt động giáo dục kỹ năng sống cần thiết thực, gắn liền với các vấn đề mà học sinh quan tâm. Phương pháp giáo dục cần đổi mới, tăng cường tính tương tác, trải nghiệm và sáng tạo. Cần tạo điều kiện để học sinh tham gia vào các hoạt động thực tế, từ đó rèn luyện các kỹ năng cần thiết.

IV. Kinh Nghiệm Quản Lý Hoạt Động Tự Chọn Bài Học Thành Công

Việc học hỏi kinh nghiệm từ các trường THPT khác, đặc biệt là những trường có thành tích tốt trong việc quản lý hoạt động tự chọn, là một trong những cách hiệu quả để nâng cao chất lượng hoạt động tự chọn tại THPT Kon Tum. Cần chú trọng đến việc nghiên cứu, phân tích các mô hình hoạt động tự chọn thành công, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Chia sẻ kinh nghiệm, giao lưu học hỏi giữa các trường là một hình thức bồi dưỡng chuyên môn hiệu quả cho đội ngũ giáo viên.

4.1. Mô hình hoạt động tự chọn hiệu quả Phân tích và đánh giá các mô hình

Nghiên cứu các mô hình hoạt động tự chọn hiệu quả, từ đó xác định các yếu tố thành công và những hạn chế cần khắc phục. Cần đánh giá tính phù hợp của từng mô hình với điều kiện thực tế của nhà trường, đồng thời điều chỉnh, bổ sung để tạo ra mô hình phù hợp nhất. Cần chú trọng đến việc xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá mô hình hoạt động tự chọn.

4.2. Quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo Dự án STEAM THPT Kon Tum

Các dự án STEAM là một hình thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo hiệu quả, giúp học sinh phát triển các năng lực tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề. Việc quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo cần tạo điều kiện để học sinh tự do khám phá, thử nghiệm và sáng tạo. Cần có sự hỗ trợ, hướng dẫn của giáo viên và các chuyên gia để đảm bảo tính khoa học và sư phạm của các dự án.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Tự Chọn Kết Quả Nghiên Cứu

Nghiên cứu cho thấy, việc áp dụng các biện pháp quản lý hoạt động tự chọn một cách khoa học và bài bản đã mang lại những kết quả tích cực tại các trường THPT Kon Tum. Chất lượng hoạt động tự chọn được nâng cao, thu hút sự tham gia tích cực của học sinh. Học sinh có cơ hội phát triển toàn diện các năng lực, kỹ năng và phẩm chất cần thiết. Theo báo cáo của Sở Giáo dục và Đào tạo Kon Tum, tỷ lệ học sinh đạt kết quả tốt trong các hoạt động ngoại khóa, hoạt động thể thao, hoạt động văn nghệ tăng lên đáng kể sau khi áp dụng các biện pháp quản lý mới.

5.1. Hoạt động tình nguyện THPT Kon Tum Tác động và hiệu quả xã hội

Hoạt động tình nguyện là một hình thức hoạt động tự chọn ý nghĩa, giúp học sinh phát triển lòng nhân ái, trách nhiệm với cộng đồng. Cần khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động tình nguyện phù hợp với khả năng và điều kiện của bản thân. Việc quản lý hoạt động tình nguyện cần đảm bảo an toàn và hiệu quả cho học sinh, đồng thời tạo ra những tác động tích cực cho xã hội.

5.2. Phát triển năng lực học sinh THPT Vai trò của hoạt động tự chọn

Hoạt động tự chọn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực học sinh THPT. Các hoạt động này tạo cơ hội để học sinh vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào thực tế, đồng thời phát triển các năng lực tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên và gia đình để tạo điều kiện tốt nhất cho học sinh phát triển toàn diện.

VI. Tương Lai Quản Lý Tự Chọn Đổi Mới Hoạt Động Giáo Dục

Trong tương lai, việc quản lý hoạt động tự chọn tại các trường THPT Kon Tum cần tiếp tục được đổi mới, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng hội nhập quốc tế. Cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào việc tổ chức hoạt động tự chọn, tạo ra những hình thức hoạt động mới mẻ, hấp dẫn, phù hợp với sở thích của học sinh. Theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cần chú trọng đến việc phát triển các hoạt động STEAM, các dự án nghiên cứu khoa học, các cuộc thi sáng tạo để khuyến khích học sinh phát huy tối đa tiềm năng của bản thân.

6.1. Đổi mới hoạt động giáo dục THPT Xu hướng và thách thức

Đổi mới hoạt động giáo dục THPT là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực của toàn ngành giáo dục. Cần nắm bắt các xu hướng đổi mới giáo dục trên thế giới, đồng thời đối mặt với những thách thức đặt ra, như sự thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ, sự đa dạng về nhu cầu và sở thích của học sinh. Cần có giải pháp phù hợp để vượt qua những thách thức này.

6.2. Hoạt động thể thao THPT Kon Tum Phát triển thể chất và tinh thần

Hoạt động thể thao đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thể chất và tinh thần cho học sinh THPT Kon Tum. Cần tạo điều kiện để học sinh tham gia vào các hoạt động thể thao phù hợp với sức khỏe và sở thích của bản thân. Việc quản lý hoạt động thể thao cần đảm bảo an toàn và công bằng cho học sinh, đồng thời khuyến khích tinh thần đoàn kết, trung thực và cao thượng.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn (TCM) tại các trường trung học phổ thông (THPT) đóng vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng dạy và học. Thành phố Kon Tum, với dân số khoảng 174.754 người, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 36,32%, có 6 trường THPT với tổng số 6.854 học sinh, trong đó 22,9% là học sinh dân tộc thiểu số. Nghiên cứu tập trung khảo sát thực trạng quản lý hoạt động TCM tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum trong năm học 2022-2023 nhằm đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp.

Mục tiêu nghiên cứu là xác định thực trạng quản lý hoạt động TCM, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường THPT trên địa bàn. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 6 trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum, với đối tượng nghiên cứu là cán bộ quản lý, tổ trưởng tổ chuyên môn, giáo viên và các thành viên tổ chuyên môn. Thời gian khảo sát thực hiện trong năm học 2022-2023, với kế hoạch áp dụng các biện pháp quản lý trong giai đoạn 2023-2028.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp số liệu cụ thể về thực trạng quản lý hoạt động TCM, làm cơ sở khoa học cho các nhà quản lý giáo dục tại địa phương trong việc điều chỉnh, hoàn thiện công tác quản lý, góp phần nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường học. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết quản lý theo hệ thống: Quản lý hoạt động TCM được xem như một hệ thống hoàn chỉnh bao gồm các yếu tố như chủ thể quản lý (hiệu trưởng, tổ trưởng tổ chuyên môn), khách thể quản lý (giáo viên, học sinh), các nguồn lực (nhân lực, vật lực) và các quy trình quản lý (lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá). Mục tiêu là tối ưu hóa sự phối hợp các yếu tố để đạt hiệu quả cao nhất trong hoạt động chuyên môn.

2. Lý thuyết đổi mới giáo dục: Tập trung vào việc đổi mới nội dung, phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh, đồng thời đổi mới quản lý hoạt động chuyên môn nhằm tạo môi trường học tập tích cực, chủ động, sáng tạo.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, tổ chuyên môn, hoạt động tổ chuyên môn, đổi mới giáo dục phổ thông, năng lực chuyên môn giáo viên, và chuẩn nghề nghiệp giáo viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và nghiên cứu thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ 6 trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum, với tổng số 279 người tham gia khảo sát gồm 18 cán bộ quản lý (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng), 38 tổ trưởng tổ chuyên môn, 12 trưởng phòng tổ chuyên môn và 223 giáo viên. Ngoài ra, nghiên cứu còn sử dụng các văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo Kon Tum, các báo cáo, hồ sơ hoạt động tổ chuyên môn và các tài liệu liên quan.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để phân tích số liệu khảo sát, đánh giá mức độ quản lý theo 4 mức độ: tốt, khá, trung bình và yếu. Tính điểm trung bình cho từng tiêu chí khảo sát để đánh giá thực trạng. Phân tích định tính qua phỏng vấn sâu, quan sát hoạt động tổ chuyên môn và nghiên cứu tài liệu.

• Timeline nghiên cứu: Khảo sát thực hiện trong năm học 2022-2023, phân tích và đánh giá kết quả trong quý cuối năm 2023, đề xuất biện pháp quản lý và kế hoạch triển khai giai đoạn 2023-2028.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng quản lý hoạt động TCM còn nhiều hạn chế: Kết quả khảo sát cho thấy khoảng 40% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá công tác quản lý hoạt động TCM ở mức trung bình hoặc yếu. Một số hoạt động chuyên môn mang tính hình thức, chưa đi vào trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học theo chương trình mới.

2. Yếu tố chủ quan ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý: Phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng, tổ trưởng tổ chuyên môn có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý. Khoảng 73,5% cán bộ quản lý đã được bồi dưỡng nâng cao năng lực, tuy nhiên vẫn còn một bộ phận chưa đáp ứng yêu cầu về chuyên môn và kỹ năng quản lý.

3. Điều kiện vật chất và trang thiết bị còn hạn chế: Mặc dù các trường đã được đầu tư cơ sở vật chất, nhưng phòng thí nghiệm, thiết bị dạy học hiện đại còn thiếu, ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động chuyên môn đổi mới. Khoảng 60% giáo viên phản ánh thiếu thiết bị hỗ trợ dạy học tích cực.

4. Chất lượng giáo dục có xu hướng cải thiện nhưng chưa đồng đều: Tỷ lệ học sinh đạt học lực khá giỏi tăng nhẹ, ví dụ trường THPT Kon Tum có tỷ lệ học lực khá giỏi đạt 92,8% năm học 2022-2023, tăng so với năm trước. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 1,2% học sinh chưa hoàn thành chương trình lớp học cuối năm, cần quan tâm cải thiện.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trong quản lý hoạt động TCM là do năng lực quản lý của một số cán bộ quản lý và tổ trưởng tổ chuyên môn chưa đồng đều, dẫn đến việc tổ chức hoạt động chuyên môn chưa hiệu quả, chưa phát huy hết vai trò của tổ chuyên môn trong đổi mới phương pháp dạy học. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế cho thấy, việc nâng cao năng lực lãnh đạo và quản lý chuyên môn là yếu tố quyết định để tổ chức hoạt động TCM hiệu quả.

Điều kiện vật chất chưa đáp ứng đủ cũng là một rào cản lớn, ảnh hưởng đến việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, đổi mới kiểm tra đánh giá. Việc đầu tư trang thiết bị hiện đại, phòng học chức năng là cần thiết để hỗ trợ giáo viên và học sinh.

Mặc dù chất lượng giáo dục có cải thiện, nhưng sự phân hóa giữa các trường và các tổ chuyên môn còn rõ nét, đòi hỏi sự quan tâm đồng bộ từ các cấp quản lý. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố mức độ đánh giá quản lý hoạt động TCM, bảng thống kê tỷ lệ học sinh đạt học lực khá giỏi và chưa hoàn thành chương trình theo từng trường.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực quản lý cho hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chuyên môn: Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng lãnh đạo, quản lý đổi mới giáo dục, kỹ năng tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng phát triển năng lực học sinh. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm đầu, do Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trung tâm bồi dưỡng.

2. Xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn linh hoạt, phù hợp thực tiễn: Khuyến khích các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch năm học chi tiết, bám sát chương trình giáo dục phổ thông 2018, tăng cường sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, thảo luận đổi mới phương pháp dạy học. Thực hiện ngay từ năm học 2023-2024, do hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chuyên môn chủ trì.

3. Đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học: Tăng cường đầu tư phòng thí nghiệm, thiết bị dạy học hiện đại, hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Lập kế hoạch đầu tư giai đoạn 2023-2028, phối hợp giữa Sở Giáo dục và UBND thành phố.

4. Tăng cường kiểm tra, đánh giá và giám sát hoạt động tổ chuyên môn: Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động TCM, tổ chức kiểm tra định kỳ, lấy ý kiến phản hồi từ giáo viên và học sinh để điều chỉnh kịp thời. Thực hiện từ năm học 2023-2024, do Ban giám hiệu và tổ chuyên môn phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Giúp hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn, từ đó xây dựng chính sách và kế hoạch quản lý phù hợp.

2. Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng các trường THPT: Cung cấp cơ sở khoa học để nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý hoạt động chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường.

3. Tổ trưởng tổ chuyên môn và giáo viên: Hỗ trợ xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn hiệu quả, đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao năng lực chuyên môn và trách nhiệm nghề nghiệp.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông, giúp phát triển nghiên cứu sâu hơn trong lĩnh vực này.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là gì?
   Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là quá trình tổ chức, điều hành, kiểm tra và đánh giá các hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn trong trường học nhằm đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng dạy và học. Ví dụ, hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chuyên môn phối hợp xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn theo chương trình mới.

2. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả quản lý tổ chuyên môn?
   Phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chuyên môn là yếu tố quyết định. Năng lực quản lý tốt giúp tổ chức hoạt động chuyên môn hiệu quả, tạo môi trường học tập tích cực cho giáo viên và học sinh.

3. Làm thế nào để nâng cao năng lực quản lý cho tổ trưởng tổ chuyên môn?
   Thông qua các khóa bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo, quản lý đổi mới giáo dục và thực hành sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học. Việc này giúp tổ trưởng tổ chuyên môn có khả năng điều hành, phối hợp và hỗ trợ giáo viên tốt hơn.

4. Tại sao cơ sở vật chất lại quan trọng trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn?
   Cơ sở vật chất như phòng thí nghiệm, thiết bị dạy học hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên áp dụng phương pháp dạy học tích cực, đổi mới kiểm tra đánh giá, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.

5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn?
   Có thể đánh giá qua các tiêu chí như mức độ thực hiện kế hoạch chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học, kết quả học tập của học sinh, sự tham gia tích cực của giáo viên trong sinh hoạt chuyên môn và phản hồi từ các bên liên quan.

Kết luận

• Quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường THPT trên địa bàn thành phố Kon Tum còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục.
• Năng lực quản lý của hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chuyên môn là yếu tố chủ chốt quyết định hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn.
• Điều kiện vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu đổi mới giáo dục.
• Chất lượng giáo dục có xu hướng cải thiện nhưng chưa đồng đều giữa các trường và tổ chuyên môn.
• Cần triển khai đồng bộ các biện pháp nâng cao năng lực quản lý, đầu tư cơ sở vật chất và đổi mới phương pháp dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Next steps: Triển khai các khóa bồi dưỡng quản lý, xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn linh hoạt, đầu tư trang thiết bị hiện đại và thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn 2023-2028.

Call-to-action: Các nhà quản lý giáo dục và hiệu trưởng các trường THPT cần chủ động áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tổ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.