## Tổng quan nghiên cứu

Trong 6 tháng đầu năm 2019, cả nước đã xảy ra 8.385 vụ tai nạn giao thông (TNGT), làm chết 3.810 người và bị thương khoảng X người. Đặc biệt, học sinh trung học phổ thông (THPT) chiếm tỷ lệ cao trong số các ca tử vong do TNGT, với khoảng 90% tổng số vụ TNGT của trẻ em liên quan đến nhóm này. Tình trạng vi phạm luật giao thông như không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, đi xe khi chưa đủ tuổi, và vi phạm tốc độ là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ tai nạn. Mặc dù công tác giáo dục an toàn giao thông (ATGT) đã được triển khai trong các trường THPT, nhưng việc phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng chức năng còn chưa đồng bộ, chưa xây dựng được cơ chế hoạt động thống nhất, dẫn đến hiệu quả giáo dục chưa cao.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục ATGT cho học sinh các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, góp phần nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông trong lứa tuổi học sinh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 3 trường THPT tại thành phố Móng Cái trong năm học 2018-2019 và 2019-2020, với đối tượng khảo sát gồm 84 cán bộ quản lý, giáo viên và 150 học sinh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, góp phần xây dựng môi trường giao thông an toàn, văn minh tại địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và giáo dục an toàn giao thông, trong đó:

- **Lý thuyết quản lý giáo dục**: Quản lý giáo dục là hoạt động tác động có hệ thống, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm đảm bảo sự hình thành nhân cách và phát triển toàn diện của học sinh. Quản lý giáo dục ATGT bao gồm lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá các hoạt động giáo dục ATGT trong nhà trường.

- **Lý thuyết giáo dục an toàn giao thông**: Giáo dục ATGT là quá trình truyền đạt kiến thức, kỹ năng và hình thành ý thức chấp hành luật giao thông cho học sinh, nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông. Giáo dục ATGT cần phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THPT, sử dụng các phương pháp giảng dạy tích cực như giảng giải, thảo luận, tạo tình huống, thi đua và khen thưởng.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý giáo dục, an toàn giao thông, giáo dục an toàn giao thông cho học sinh, đặc điểm tâm sinh lý học sinh THPT, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục ATGT.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp lý luận và thực tiễn:

- **Phương pháp lý luận**: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu, văn bản pháp luật, nghị quyết của Đảng và Nhà nước, các nghiên cứu khoa học liên quan đến quản lý giáo dục và giáo dục ATGT.

- **Phương pháp thực tiễn**: Quan sát trực tiếp, điều tra bằng phiếu hỏi với 84 cán bộ quản lý, giáo viên và 150 học sinh tại 3 trường THPT ở thành phố Móng Cái. Phỏng vấn chuyên gia để đánh giá tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất.

- **Phân tích số liệu**: Sử dụng thống kê toán học để xử lý và đánh giá mức độ tin cậy của kết quả khảo sát.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm học 2018-2019 đến 2019-2020, với cỡ mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho đối tượng nghiên cứu.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Nhận thức về giáo dục ATGT còn hạn chế**: Khoảng 65% học sinh và 70% giáo viên nhận thức đúng về mục tiêu và ý nghĩa của giáo dục ATGT, trong khi còn 30-35% chưa thực sự hiểu rõ hoặc chưa quan tâm đúng mức.

2. **Nội dung và phương pháp giáo dục chưa đa dạng**: Chỉ khoảng 40% trường THPT tổ chức các hoạt động giáo dục ATGT thường xuyên và có hệ thống. Phương pháp giảng dạy chủ yếu là truyền đạt lý thuyết, thiếu các hoạt động thực hành, tương tác.

3. **Phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng chức năng chưa chặt chẽ**: Chỉ 50% trường có sự phối hợp thường xuyên với công an giao thông và các tổ chức xã hội trong công tác giáo dục ATGT.

4. **Cơ sở vật chất và tài liệu hỗ trợ còn thiếu**: Khoảng 60% giáo viên phản ánh thiếu tài liệu, phương tiện dạy học và cơ sở vật chất phục vụ cho giáo dục ATGT.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của giáo dục ATGT, cũng như thiếu nguồn lực và sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan. So với các nghiên cứu tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, thành phố Móng Cái còn nhiều khó khăn về nguồn lực và cơ sở vật chất. Tuy nhiên, kết quả khảo sát cũng cho thấy sự tiến bộ trong nhận thức và ý thức chấp hành luật giao thông của học sinh, phản ánh hiệu quả bước đầu của các hoạt động giáo dục.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức đúng về giáo dục ATGT của học sinh và giáo viên, biểu đồ tròn về tỷ lệ trường có phối hợp với các lực lượng chức năng, và bảng tổng hợp các phương pháp giáo dục được sử dụng.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Xây dựng kế hoạch giáo dục ATGT chi tiết và phù hợp**: Đề xuất các trường THPT xây dựng kế hoạch giáo dục ATGT cụ thể, phù hợp với đặc điểm học sinh và điều kiện thực tế, triển khai hàng năm với mục tiêu rõ ràng. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu trường, thời gian: ngay từ đầu năm học.

2. **Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên**: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về phương pháp giáo dục ATGT hiện đại, kỹ năng tổ chức hoạt động thực hành cho giáo viên. Chủ thể: Sở GD&ĐT phối hợp với các chuyên gia, thời gian: 6 tháng đầu năm học.

3. **Tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng và gia đình**: Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, công an giao thông, đoàn thanh niên và cha mẹ học sinh trong công tác giáo dục và giám sát học sinh. Chủ thể: Ban giám hiệu, công an địa phương, hội cha mẹ học sinh, thời gian: liên tục trong năm học.

4. **Đầu tư cơ sở vật chất và tài liệu giáo dục**: Cân đối ngân sách để mua sắm tài liệu, phương tiện dạy học, xây dựng mô hình giáo dục ATGT thực tế trong trường học. Chủ thể: Sở GD&ĐT, nhà trường, thời gian: trong vòng 1 năm.

5. **Xây dựng tiêu chí đánh giá và khen thưởng**: Thiết lập hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả giáo dục ATGT và khen thưởng kịp thời cho giáo viên, học sinh có thành tích xuất sắc. Chủ thể: Ban giám hiệu, thời gian: triển khai hàng năm.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lý giáo dục**: Giúp hiểu rõ về quản lý giáo dục ATGT, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện hiệu quả trong trường học.

2. **Giáo viên các trường THPT**: Nắm bắt các phương pháp giáo dục ATGT phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh, nâng cao kỹ năng giảng dạy và tổ chức hoạt động.

3. **Cơ quan quản lý nhà nước về giao thông và giáo dục**: Tham khảo để xây dựng chính sách, chương trình phối hợp giữa các ngành nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ATGT.

4. **Phụ huynh học sinh và các tổ chức xã hội**: Hiểu rõ vai trò phối hợp trong giáo dục và giám sát học sinh, góp phần xây dựng môi trường giao thông an toàn.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao giáo dục an toàn giao thông cho học sinh THPT lại quan trọng?**  
Giáo dục ATGT giúp hình thành ý thức chấp hành luật giao thông, giảm thiểu tai nạn giao thông trong lứa tuổi học sinh, nhóm đối tượng có tỷ lệ tai nạn cao nhất.

2. **Những phương pháp giáo dục ATGT nào hiệu quả nhất?**  
Phương pháp giảng giải kết hợp thảo luận, tạo tình huống thực tế, thi đua và khen thưởng được đánh giá cao trong việc nâng cao nhận thức và kỹ năng của học sinh.

3. **Làm thế nào để tăng cường phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng chức năng?**  
Thiết lập cơ chế phối hợp rõ ràng, tổ chức các buổi tuyên truyền, tập huấn chung và xây dựng kế hoạch phối hợp cụ thể giữa các bên.

4. **Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý giáo dục ATGT?**  
Bao gồm nhận thức của cán bộ quản lý, năng lực giáo viên, sự phối hợp giữa các lực lượng, cơ sở vật chất và môi trường xã hội.

5. **Làm sao để đánh giá hiệu quả giáo dục ATGT trong trường học?**  
Thông qua kiểm tra, đánh giá thường xuyên về nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh, kết hợp với các tiêu chí thi đua, khen thưởng và báo cáo tai nạn giao thông liên quan đến học sinh.

## Kết luận

- Giáo dục an toàn giao thông cho học sinh THPT là nhiệm vụ cấp thiết nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông và nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông.  
- Quản lý giáo dục ATGT cần được thực hiện đồng bộ qua các chức năng: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, đánh giá.  
- Hiện nay, nhận thức và phương pháp giáo dục ATGT tại các trường THPT thành phố Móng Cái còn nhiều hạn chế, cần có các biện pháp cải thiện.  
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và giáo dục ATGT, trong đó chú trọng đào tạo giáo viên, phối hợp các lực lượng và đầu tư cơ sở vật chất.  
- Khuyến nghị các cơ quan quản lý, nhà trường và gia đình phối hợp chặt chẽ để xây dựng môi trường giao thông an toàn, văn minh cho học sinh.

**Hành động tiếp theo**: Triển khai các biện pháp đề xuất trong năm học tới, tổ chức đánh giá định kỳ và điều chỉnh phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu.  
**Kêu gọi**: Các bên liên quan cần chung tay thực hiện để bảo vệ an toàn cho thế hệ trẻ khi tham gia giao thông.