Quản lý di tích lịch sử văn hóa tại quận 2 TP.HCM trong bối cảnh đô thị hóa

MỞ ĐẦU

Lý do chọn đề tài

Tổng quan tình hình nghiên cứu

Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu

Lý thuyết nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu

Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Cấu trúc luận văn

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN

1.1. Khái niệm di sản văn hóa

1.2. Khái niệm di tích lịch sử văn hóa

1.3. Khái niệm đô thị và quá trình đô thị hóa

1.4. Khái niệm quản lý di sản và di tích lịch sử văn hóa

1.5. Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế xã hội đối với việc bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích

1.6. Tổng quan về quận 2

1.6.1. Lịch sử hình thành quận 2

1.6.2. Quá trình đô thị hóa quận 2

1.6.3. Thành tựu sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển quận 2

1.7. Tổng quan về hệ thống di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn quận 2

1.7.1. Các di tích lịch sử tiêu biểu

1.7.2. Một số di tích nằm trong khu quy hoạch

1.8. Tiểu kết chương 1

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA Ở QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.1. Giá trị tiêu biểu của di tích trên địa bàn quận 2

2.2. Vai trò, chức năng của đình trong bối cảnh đô thị hóa hiện nay

2.3. Hoạt động quản lý nhà nước trong việc bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị di tích

2.3.1. Tổ chức bộ máy

2.3.2. Việc triển khai hoạt động quản lý nhà nước đối với di tích trên địa bàn quận 2

2.3.2.1. Ban hành văn bản pháp quy quản lý di tích

2.3.2.2. Cơ cấu nhân sự

2.3.2.3. Nguồn kinh phí

2.3.2.4. Công tác kiểm kê, lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích

2.3.2.5. Công tác xây dựng kế hoạch, dự án bảo tồn di tích

2.3.2.6. Công tác tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về di tích

2.3.3. Hoạt động quản lý của cộng đồng

2.4. Đánh giá những ưu điểm, hạn chế trong công tác quản lý di tích ở quận 2

2.4.1. Những việc làm được

2.4.2. Những mặt tồn tại, hạn chế

3. CHƯƠNG 3: CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA QUẬN 2

3.1. Các yếu tố tác động đối với việc quản lý di tích lịch sử - văn hóa quận 2

3.2. Những tác động của quá trình đô thị hóa đối với các công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa

3.3. Bối cảnh kinh tế và hội nhập

3.4. Bối cảnh văn hóa, xã hội

3.5. Gắn quy hoạch đô thị với bảo tồn DSVH

3.6. Bổ sung cơ sở pháp lý, quản lý đối với di sản chưa được xếp hạng

3.7. Tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước

3.8. Kiện toàn và nâng cao chất lượng bộ máy nhân sự

3.9. Đẩy mạnh công tác phân cấp quản lý về bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa

3.10. Xây dựng chương trình, kế hoạch dài hạn, ngắn hạn bảo tồn di tích lịch sử-văn hóa

3.11. Huy động nguồn lực, đẩy mạnh công tác xã hội hóa

3.12. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, quảng bá giá trị di tích

3.13. Phát động các cuộc thi, tìm hiểu về Di sản văn hóa

3.14. Phát huy giá trị di tích lịch sử- văn hóa trong phát triển kinh tế du lịch

3.15. Tăng cường công tác bảo vệ, thanh tra, kiểm tra xử lý các vi phạm về di tích lịch sử văn hóa

3.16. Tiểu kết chương 3

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Chương này tập trung vào việc xác định các khái niệm cơ bản liên quan đến quản lý di tích lịch sử văn hóa trong bối cảnh đô thị hóa. Các khái niệm như di sản văn hóa, di tích lịch sử văn hóa, và quản lý di sản được phân tích chi tiết. Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế xã hội và bảo tồn di tích cũng được đề cập. Phần này cung cấp nền tảng lý thuyết để hiểu rõ hơn về thực trạng và giải pháp quản lý di tích tại Quận 2, TP.HCM.

1.1 Khái niệm di sản văn hóa

Di sản văn hóa được định nghĩa là những giá trị vật thể và phi vật thể được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trong bối cảnh đô thị hóa, việc bảo tồn di sản văn hóa trở nên cấp thiết để duy trì bản sắc văn hóa dân tộc.

1.2 Khái niệm di tích lịch sử văn hóa

Di tích lịch sử văn hóa là những công trình, địa điểm có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. Việc quản lý các di tích này đòi hỏi sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng.

II. Thực trạng quản lý di tích lịch sử văn hóa tại Quận 2

Chương này phân tích thực trạng công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa tại Quận 2, TP.HCM. Các giá trị tiêu biểu của di tích, vai trò của đình trong bối cảnh đô thị hóa, và hoạt động quản lý nhà nước được đánh giá chi tiết. Những ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý cũng được chỉ ra.

2.1 Giá trị tiêu biểu của di tích

Các di tích tại Quận 2 mang giá trị lịch sử, văn hóa sâu sắc, phản ánh quá trình hình thành và phát triển của địa phương. Tuy nhiên, nhiều di tích đang đối mặt với nguy cơ bị phá hủy do đô thị hóa.

2.2 Hoạt động quản lý nhà nước

Công tác quản lý nhà nước bao gồm việc ban hành văn bản pháp quy, kiểm kê di tích, và xây dựng kế hoạch bảo tồn. Tuy nhiên, việc triển khai còn nhiều hạn chế, đặc biệt là thiếu nguồn lực và nhân sự chuyên môn.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý di tích lịch sử văn hóa

Chương này đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý di tích lịch sử văn hóa tại Quận 2. Các yếu tố tác động như đô thị hóa, bối cảnh kinh tế, và xã hội được phân tích. Các giải pháp bao gồm tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý, huy động nguồn lực, và đẩy mạnh công tác tuyên truyền.

3.1 Tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý

Cần kiện toàn bộ máy nhân sự và nâng cao chất lượng quản lý. Việc phân cấp quản lý cũng cần được thực hiện hiệu quả để đảm bảo sự phối hợp giữa các cấp chính quyền.

3.2 Huy động nguồn lực và xã hội hóa

Việc huy động nguồn lực từ cộng đồng và các tổ chức xã hội là cần thiết để hỗ trợ công tác bảo tồn. Các chương trình tuyên truyền, giáo dục cũng cần được đẩy mạnh để nâng cao nhận thức của người dân.

Giải pháp quản lý di tích lịch sử văn hóa ở quận 2 TP.HCM trong thời kỳ đô thị hóa