Quản Lý Chống Thất Thu Thuế Giá Trị Gia Tăng Đối Với Doanh Nghiệp Ngoài Quốc Doanh Tại Cục Thuế Tỉnh Bắc Ninh

Thuế GTGT là nguồn thu quan trọng, chiếm tỷ lệ đáng kể trong ngân sách nhà nước (NSNN). Việc quản lý hiệu quả thuế GTGT giúp đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động của nhà nước, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế và các dịch vụ công cộng khác. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ động viên từ thuế và phí đạt từ 20% đến 30% GDP cả nước, cho thấy vai trò to lớn của thuế trong việc đảm bảo nguồn thu cho NSNN.

Bắc Ninh, từ khi tái lập tỉnh năm 1997, vẫn là một tỉnh nhỏ với số thu NSNN hàng năm còn thấp. Do đó, việc quản lý hiệu quả thuế GTGT có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường nguồn thu cho tỉnh, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Cần có các biện pháp khắc phục hạn chế để thuế GTGT phát huy tối đa vai trò tạo nguồn thu và thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.

Các hình thức gian lận thuế GTGT thường gặp ở doanh nghiệp NQD bao gồm: kê khai sai doanh thu, chi phí, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, trốn thuế, chậm nộp thuế. Các hành vi này không chỉ gây thất thu cho ngân sách mà còn tạo ra sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh. Mức độ gian lận về thuế có xu hướng gia tăng với những thủ đoạn trốn thuế ngày càng tinh vi.

Thất thu thuế GTGT ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu của ngân sách nhà nước địa phương, làm giảm khả năng đầu tư vào các công trình công cộng, dịch vụ xã hội và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội khác. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các tỉnh như Bắc Ninh, nơi nguồn thu ngân sách còn hạn chế. Do đó, việc chống thất thu thuế GTGT có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển của tỉnh.

Cần rà soát và tối ưu hóa quy trình kê khai thuế GTGT để đơn giản hóa thủ tục, giảm thiểu thời gian và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp NQD. Đồng thời, cần tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình kê khai, đảm bảo kê khai đúng, đủ và kịp thời. Cục thuế tỉnh Bắc Ninh đã thay đổi phương thức từ quản lý theo đối tượng chuyển sang quản lý theo chức năng, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về thuế theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, công khai, minh bạch các thủ tục hành chính về thuế, thúc đẩy việc thực hiện chế độ kế toán trong các doanh nghiệp.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là hóa đơn điện tử, có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT. Hóa đơn điện tử giúp giảm thiểu gian lận, tăng cường tính minh bạch và tạo thuận lợi cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế. Cần đẩy mạnh triển khai hóa đơn điện tử và các ứng dụng công nghệ thông tin khác trong quản lý thuế.

Cần xác định các tiêu chí rủi ro và tập trung thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp NQD có rủi ro cao về thuế, như: doanh nghiệp có doanh thu lớn nhưng nộp thuế thấp, doanh nghiệp có giao dịch bất thường, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực có nguy cơ gian lận cao. Tính chất, mức độ vi phạm pháp luật về thuế của doanh nghiệp ngoài quốc doanh có sự khác nhau giữa doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp tập trung với các doanh nghiệp tại các cụm công nghiệp, điểm công nghiệp làng nghề hoặc đa nghề.

Để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra thuế, cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ thanh tra thuế. Đồng thời, cần trang bị đầy đủ các phương tiện, công cụ hỗ trợ cho công tác thanh tra, kiểm tra. Mặt khác Cục thuế đã đặc biệt coi trọng và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm nhằm ngăn ngừa, phát hiện, chấn chỉnh các hành vi vi phạm pháp luật về thuế.

Cục thuế TP Hà Nội có nhiều kinh nghiệm trong công tác chống thất thu thuế, đặc biệt là trong việc quản lý các doanh nghiệp NQD. Cần nghiên cứu, học hỏi các giải pháp, mô hình quản lý thuế hiệu quả từ Hà Nội, như: quản lý rủi ro, thanh tra chuyên sâu, tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế.

Nghiên cứu và áp dụng các mô hình quản lý thuế GTGT hiệu quả đã được chứng minh trên thực tế, như: mô hình quản lý thuế theo chức năng, mô hình quản lý thuế dựa trên rủi ro, mô hình quản lý thuế điện tử. Cần lựa chọn mô hình phù hợp với điều kiện thực tế của Bắc Ninh và triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả.

Cần kiến nghị với Nhà nước, Bộ Tài chính về việc hoàn thiện chính sách thuế GTGT, khắc phục các kẽ hở, bất cập trong quy định hiện hành. Đồng thời, cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành luật thuế GTGT để đảm bảo tính rõ ràng, minh bạch và dễ thực hiện.

Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về thuế cho người nộp thuế, đặc biệt là các doanh nghiệp NQD. Cần đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, như: tổ chức hội nghị, hội thảo, phát tờ rơi, xây dựng trang web, sử dụng mạng xã hội. Thường xuyên tuyên truyền các chính sách pháp luật về thuế cho người nộp thuế nắm bắt kịp thời, hướng dẫn giải thích tận tình các chính sách thuế mới, những chính sách đã được sửa đổi bổ sung để người nộp thuế thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.