I. Tính cấp thiết của đề tài
Việc tổ chức dạy học chủ đề trong môn Lịch sử lớp 10 theo chương trình 2018 là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã có những thay đổi căn bản, nhấn mạnh việc phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, khuyến khích học sinh chủ động, sáng tạo trong quá trình học tập. Việc tổ chức dạy học theo chủ đề không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy, khả năng giải quyết vấn đề và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Theo đó, việc xác định các chủ đề phù hợp và tổ chức dạy học hiệu quả là rất quan trọng. Chương trình giáo dục hiện hành đã chỉ ra rằng việc tổ chức dạy học theo chủ đề sẽ giúp học sinh có cái nhìn tổng quát hơn về lịch sử, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình tổ chức dạy học các chủ đề môn Lịch sử lớp 10 ở trường THPT. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các biện pháp tổ chức dạy học chủ đề Lịch sử, nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Nghiên cứu sẽ được thực hiện trên cơ sở lý luận dạy học bộ môn, đặc biệt là tổ chức dạy học theo chủ đề trong giáo dục. Phạm vi nội dung sẽ bao gồm các chủ đề lịch sử lớp 10 theo chương trình 2018, với mục tiêu xác định yêu cầu cần đạt và hình thức tổ chức dạy học phù hợp. Để đảm bảo tính khả thi, nghiên cứu sẽ được tiến hành tại một số trường THPT trên địa bàn thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận.
III. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu là xác định các yêu cầu cần đạt của chủ đề Lịch sử lớp 10 và đề xuất các hình thức, biện pháp tổ chức dạy học hiệu quả. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc tìm hiểu cơ sở lý luận về tổ chức dạy học chủ đề, điều tra thực trạng dạy học Lịch sử theo chương trình giáo dục hiện hành, và đề xuất các biện pháp tổ chức dạy học chủ đề. Đặc biệt, nghiên cứu sẽ tập trung vào việc phát triển các phẩm chất và năng lực của học sinh thông qua các hoạt động học tập tích cực, từ đó nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử.
IV. Giả thuyết khoa học
Giả thuyết khoa học của đề tài cho rằng chất lượng dạy học môn Lịch sử sẽ được nâng cao nếu xác định được hệ thống các chủ đề với các tiêu chí đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình môn Lịch sử. Việc đề xuất các hình thức, biện pháp tổ chức dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dạy học. Điều này không chỉ giúp giáo viên có phương pháp giảng dạy hiệu quả mà còn tạo điều kiện cho học sinh phát triển toàn diện về phẩm chất và năng lực.
V. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở phương pháp luận của đề tài dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục. Phương pháp nghiên cứu bao gồm các phương pháp lý thuyết, điều tra thực tiễn và thử nghiệm sư phạm. Nghiên cứu sẽ sử dụng các tài liệu tâm lý học, giáo dục học để xác định các cơ sở lý luận cho việc tổ chức dạy học chủ đề. Đồng thời, điều tra thực tiễn sẽ giúp thu thập dữ liệu về thực trạng dạy học Lịch sử ở các trường THPT, từ đó đánh giá hiệu quả của các biện pháp tổ chức dạy học được đề xuất.
VI. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
Luận án không chỉ góp phần làm phong phú thêm lý luận về phương pháp dạy học Lịch sử mà còn cung cấp các biện pháp tổ chức dạy học chủ đề hiệu quả cho giáo viên. Kết quả nghiên cứu sẽ là nguồn tài liệu tham khảo quý giá cho sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh chuyên ngành sư phạm Lịch sử. Đồng thời, nghiên cứu cũng giúp nâng cao chất lượng dạy học môn Lịch sử ở các trường THPT, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
