I. Tính cấp thiết của phát triển nguồn nhân lực tại khu công nghiệp Bắc Giang
Khu công nghiệp (KCN) được xem là những "hạt nhân" cho phát triển kinh tế ở nhiều quốc gia. Việc hình thành và phát triển các KCN đã trở thành giải pháp quan trọng để thu hút vốn đầu tư, phát triển nền công nghiệp và phát triển kinh tế xã hội. Mô hình KCN đã có lịch sử phát triển từ các nước công nghiệp phát triển như Anh, Mỹ đến các quốc gia đang phát triển như Hàn Quốc, Singapore. Tại Việt Nam, KCN đã phát triển mạnh mẽ từ năm 1986, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều địa phương. Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm phát triển KCN, khẳng định đây là định hướng quan trọng để đạt mục tiêu công nghiệp hóa đến năm 2030. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp trong KCN vẫn sử dụng công nghệ sản xuất thấp, dẫn đến năng lực nguồn nhân lực (NLNNL) thấp và khả năng thích ứng với công nghệ còn hạn chế. Sự phát triển của KCN cũng tạo ra tình trạng thiếu lao động có trình độ chuyên môn cao, trong khi lao động phổ thông lại dư thừa. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra thách thức lớn cho các DNKCN trong việc phát triển nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn kỹ thuật (CMKT) để đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh.
II. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại khu công nghiệp Bắc Giang
Bắc Giang, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, có tiềm năng về đất đai và tài nguyên khoáng sản. Tỉnh đã thực hiện quy hoạch và phát triển mạnh các KCN, coi đây là khâu đột phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tính đến năm 2018, Bắc Giang có 6 KCN được phê duyệt, trong đó 4 KCN đã đi vào hoạt động. Các KCN này chủ yếu tập trung vào sản xuất điện, điện tử, cơ khí chế tạo và dệt may. Tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực tại các DNKCN còn thấp, chủ yếu là lao động có trình độ kỹ thuật thấp. Tỷ lệ lao động được đào tạo nghề còn hạn chế, kỹ năng và tay nghề chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất. Thái độ lao động của NLNNL cũng chưa đạt yêu cầu, phần lớn xuất thân từ nông thôn, mang theo tác phong sản xuất nông nghiệp. Do đó, việc phát triển nguồn nhân lực chuyên môn kỹ thuật là rất cần thiết để thích ứng với cuộc CMCN 4.0.
III. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực chuyên môn kỹ thuật tại khu công nghiệp Bắc Giang
Để phát triển nguồn nhân lực chuyên môn kỹ thuật tại các KCN Bắc Giang, cần có những giải pháp cụ thể. Đầu tiên, các DNKCN cần đánh giá thực trạng năng lực NLNNL và tìm ra các biện pháp phát triển phù hợp. Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho NLNNL là một trong những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, cần có chính sách đãi ngộ hợp lý để thu hút và giữ chân NLNNL có trình độ. Phát triển văn hóa doanh nghiệp cũng là yếu tố cần thiết để tạo môi trường làm việc tích cực. Cuối cùng, việc hợp tác giữa các doanh nghiệp và cơ sở đào tạo là rất quan trọng để đảm bảo NLNNL được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sản xuất kinh doanh.
IV. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của nghiên cứu
Nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực tại các KCN Bắc Giang không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn cao. Về lý luận, nghiên cứu đã hoàn thiện khung lý thuyết về phát triển nguồn nhân lực chuyên môn kỹ thuật. Về thực tiễn, nghiên cứu đã chỉ ra hiện trạng năng lực NLNNL và những hạn chế trong phát triển NLNNL tại các DNKCN. Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm phát triển NLNNL chuyên môn kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu sản xuất trong bối cảnh CMCN 4.0. Những giải pháp này không chỉ giúp các DNKCN nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của tỉnh Bắc Giang.
