I. Tính cấp thiết của việc phát triển năng lực số
Việc phát triển năng lực số cho sinh viên đại học hiện nay là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh giáo dục toàn cầu. Năng lực số không chỉ là điều kiện tiên quyết để sinh viên có thể học tập và làm việc trong môi trường giáo dục hiện đại mà còn là yếu tố quyết định đến sự thành công trong nghiên cứu và phát triển nghề nghiệp. Theo các nghiên cứu gần đây, mặc dù sinh ra trong kỷ nguyên công nghệ, nhiều sinh viên vẫn thiếu hụt năng lực số cần thiết. Điều này đặt ra thách thức cho các cơ sở giáo dục trong việc trang bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. "Năng lực số là yếu tố quan trọng giúp sinh viên thành công trong học tập và nghề nghiệp" (Killen, 2020). Do đó, việc phát triển năng lực số cho sinh viên không chỉ giúp họ thành công trong học tập mà còn đáp ứng nhu cầu của xã hội về nguồn nhân lực chất lượng cao.
II. Các khái niệm cơ bản về năng lực số
Chương này trình bày các khái niệm cơ bản liên quan đến năng lực số của sinh viên đại học. Năng lực số được định nghĩa là khả năng sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông để tìm kiếm, đánh giá, sử dụng và tạo ra thông tin. Cấu trúc của năng lực số bao gồm nhiều thành phần như khả năng tìm kiếm thông tin, đánh giá độ tin cậy của thông tin, và khả năng tạo ra nội dung số. Việc hiểu rõ các khái niệm này là rất quan trọng để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. "Năng lực số không chỉ là việc sử dụng công nghệ mà còn là khả năng tư duy phản biện và sáng tạo trong việc sử dụng công nghệ" (European Commission, 2018). Điều này cho thấy rằng việc phát triển năng lực số cần phải được tích hợp vào chương trình đào tạo một cách đồng bộ và hiệu quả.
III. Thực trạng phát triển năng lực số cho sinh viên
Chương này phân tích thực trạng phát triển năng lực số cho sinh viên đại học tại các trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh. Nghiên cứu cho thấy rằng, mặc dù có nhiều chương trình đào tạo về công nghệ thông tin, nhưng năng lực số của sinh viên vẫn chưa đạt yêu cầu. Các yếu tố như phương pháp giảng dạy, cơ sở vật chất và sự hỗ trợ từ giảng viên đều ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực số. "Thực trạng cho thấy sinh viên cần được trang bị thêm kỹ năng thực hành và ứng dụng công nghệ trong học tập" (Martin & các cộng sự, 2020). Điều này chỉ ra rằng cần có những biện pháp cụ thể để cải thiện tình hình này, nhằm nâng cao năng lực số cho sinh viên.
IV. Biện pháp phát triển năng lực số cho sinh viên
Chương này đề xuất các biện pháp phát triển năng lực số cho sinh viên đại học thông qua việc tích hợp nội dung phát triển năng lực số vào các học phần trong chương trình đào tạo. Các biện pháp này bao gồm việc thiết kế các khóa học thực hành, tổ chức các buổi hội thảo và mời các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ thông tin đến giảng dạy. "Việc tích hợp nội dung phát triển năng lực số vào chương trình đào tạo sẽ giúp sinh viên có cơ hội thực hành và áp dụng kiến thức vào thực tiễn" (Tập đoàn Meta, 2022). Điều này không chỉ giúp sinh viên nâng cao năng lực số mà còn chuẩn bị cho họ những kỹ năng cần thiết để tham gia vào thị trường lao động trong tương lai.
V. Kết luận và khuyến nghị
Chương cuối cùng tổng kết các kết quả nghiên cứu và đưa ra khuyến nghị cho việc phát triển năng lực số cho sinh viên đại học. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở giáo dục, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội để tạo ra môi trường học tập thuận lợi cho sinh viên. "Chỉ khi có sự hợp tác giữa các bên liên quan, việc phát triển năng lực số mới đạt được hiệu quả cao nhất" (Killen, 2020). Khuyến nghị cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thường xuyên đánh giá và điều chỉnh chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường lao động.
