I. Cơ sở lý luận phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên cho sinh viên dân tộc thiểu số
Chương này tập trung vào việc xây dựng cơ sở lý luận cho việc phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên (NLNNGV) cho sinh viên dân tộc thiểu số (SVDTTS) tại các trường đại học. Các nghiên cứu trước đây về NLNNGV và phát triển NLNNGV được tổng hợp, phân tích để làm nền tảng cho luận án. Các khái niệm công cụ như năng lực, năng lực nghề nghiệp, và năng lực nghề nghiệp giáo viên được định nghĩa rõ ràng. Đặc biệt, luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển NLNNGV cho SVDTTS, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông và yêu cầu đặc thù của giáo dục vùng dân tộc thiểu số.
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Phần này tổng hợp các nghiên cứu liên quan đến năng lực nghề nghiệp giáo viên và phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên. Các nghiên cứu trong và ngoài nước được phân tích để chỉ ra những khoảng trống trong nghiên cứu về SVDTTS. Đặc biệt, luận án nhấn mạnh sự thiếu vắng các nghiên cứu chuyên sâu về phát triển NLNNGV cho SVDTTS, đặc biệt là trong bối cảnh các trường đại học miền núi phía Bắc.
1.2. Các khái niệm công cụ
Các khái niệm như năng lực, năng lực nghề nghiệp, và năng lực nghề nghiệp giáo viên được định nghĩa và phân tích chi tiết. Luận án cũng làm rõ khái niệm phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên và đặc điểm của sinh viên dân tộc thiểu số. Các khái niệm này là nền tảng để xây dựng các biện pháp phát triển NLNNGV cho SVDTTS.
II. Thực trạng phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên cho sinh viên dân tộc thiểu số
Chương này đánh giá thực trạng phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên cho SVDTTS tại các trường đại học khu vực miền núi phía Bắc. Các khảo sát thực tế được tiến hành với 450 SVDTTS, 180 giảng viên và cán bộ quản lý, cùng 150 giáo viên phổ thông. Kết quả cho thấy NLNNGV của SVDTTS còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong năng lực dạy học và giáo dục. Quá trình phát triển NLNNGV cũng gặp nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.
2.1. Thực trạng năng lực nghề nghiệp giáo viên của SVDTTS
Kết quả khảo sát cho thấy NLNNGV của SVDTTS còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong năng lực dạy học và năng lực giáo dục. Các kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cũng chưa được phát triển đầy đủ. Điều này cho thấy sự cần thiết phải cải thiện chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy để nâng cao NLNNGV cho SVDTTS.
2.2. Thực trạng phát triển NLNNGV cho SVDTTS
Quá trình phát triển NLNNGV cho SVDTTS tại các trường đại học còn nhiều bất cập. Các chương trình đào tạo chưa phù hợp với đặc điểm của SVDTTS, thiếu sự liên kết giữa trường đại học và trường phổ thông. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển NLNNGV cũng được phân tích, bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan.
III. Biện pháp phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên cho sinh viên dân tộc thiểu số
Chương này đề xuất các biện pháp cụ thể để phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên cho SVDTTS tại các trường đại học khu vực miền núi phía Bắc. Các biện pháp được xây dựng dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, tính khả thi và tính hiệu quả. Các biện pháp bao gồm phát triển chương trình dạy học, biên soạn tài liệu học tập, đa dạng hóa môi trường học tập, và kết hợp giữa đào tạo trực tiếp và chuyển đổi số.
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
Các biện pháp được đề xuất dựa trên các nguyên tắc như đảm bảo mục tiêu giáo dục, tính đối tượng, tính thực tiễn, tính hệ thống, và tính khả thi. Các nguyên tắc này đảm bảo rằng các biện pháp phù hợp với đặc điểm của SVDTTS và có thể triển khai hiệu quả trong thực tế.
3.2. Các biện pháp cụ thể
Các biện pháp cụ thể bao gồm: phát triển chương trình dạy học theo hướng mở, biên soạn hệ thống học liệu phù hợp, đa dạng hóa môi trường học tập, và kết hợp giữa đào tạo trực tiếp và chuyển đổi số. Các biện pháp này được thiết kế để nâng cao NLNNGV cho SVDTTS, đáp ứng yêu cầu của giáo dục phổ thông vùng dân tộc thiểu số.
