I. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh phổ thông
Việc phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh phổ thông trong dạy học Công nghệ 12 là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Năng lực kỹ thuật không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng thực hành, tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. Theo Luật Giáo dục, mục tiêu giáo dục trung học phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện, trong đó có năng lực cá nhân và tính sáng tạo. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tích hợp giáo dục công nghệ vào chương trình học. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc dạy học theo hướng phát triển năng lực sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động và sáng tạo.
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu về năng lực kỹ thuật
Lịch sử nghiên cứu về năng lực kỹ thuật cho thấy sự phát triển không ngừng của các phương pháp dạy học. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực có thể nâng cao năng lực học sinh trong lĩnh vực công nghệ. Nhiều quốc gia đã áp dụng các mô hình giáo dục tiên tiến nhằm phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh. Việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nơi mà kỹ năng công nghệ trở thành yếu tố quyết định trong việc tìm kiếm việc làm và phát triển nghề nghiệp.
II. Thực trạng phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh trong dạy học Công nghệ 12
Thực trạng dạy học Công nghệ 12 cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Mặc dù môn học này có vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh, nhưng chất lượng dạy học vẫn chưa đạt yêu cầu. Nhiều giáo viên chưa có đủ kiến thức và kỹ năng để giảng dạy hiệu quả, dẫn đến việc học sinh không phát huy được năng lực của mình. Hơn nữa, nhận thức của học sinh về môn học này còn hạn chế, nhiều em coi đây là môn học phụ. Điều này ảnh hưởng đến sự hứng thú và động lực học tập của học sinh. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào đào tạo giáo viên, cải tiến chương trình học và nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của giáo dục công nghệ.
2.1. Khả năng và điều kiện phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh
Khả năng phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chương trình học, phương pháp dạy học và điều kiện cơ sở vật chất. Nhiều trường học hiện nay vẫn thiếu trang thiết bị dạy học hiện đại, điều này ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy. Hơn nữa, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như học tập trải nghiệm, dự án và hợp tác còn hạn chế. Để nâng cao năng lực học sinh, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc tạo ra môi trường học tập tích cực và hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
III. Phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh trong dạy học Công nghệ 12
Phát triển năng lực kỹ thuật cho học sinh trong dạy học Công nghệ 12 cần được thực hiện thông qua các biện pháp cụ thể. Cần xây dựng một quy trình dạy học rõ ràng, trong đó chú trọng đến việc phát triển năng lực nhận thức kỹ thuật, năng lực hành động kỹ thuật và năng lực sáng tạo kỹ thuật. Việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại như học tập dự án, thảo luận nhóm và thực hành sẽ giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết. Hơn nữa, việc kết hợp lý thuyết với thực hành sẽ tạo ra cơ hội cho học sinh áp dụng kiến thức vào thực tế, từ đó nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ.
3.1. Biện pháp và kỹ thuật dạy học phát triển năng lực nhận thức kỹ thuật
Để phát triển năng lực nhận thức kỹ thuật, giáo viên cần áp dụng các biện pháp dạy học tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập. Việc sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy sẽ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Hơn nữa, việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hội thảo và cuộc thi sẽ tạo ra cơ hội cho học sinh thể hiện khả năng và phát triển kỹ năng mềm. Điều này không chỉ giúp học sinh nâng cao năng lực học sinh mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo.
