Phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong dạy học hóa học lớp 10

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. Lịch sử nghiên cứu

1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu DHPH nước ngoài

1.3. Tổng quan tình hình nghiên cứu DHPH trong nước

1.4. Xu hướng dạy học hóa học hiện nay. Yêu cầu của giáo dục THPT Việt Nam hiện nay

1.5. Các hình thức dạy học hóa học hiện nay

1.5.1. Dạy học cả lớp

1.5.2. Dạy học theo nhóm

1.5.3. Dạy học cá nhân

1.5.4. Dạy học ngoài lớp

1.6. Một số khái niệm. Dạy học phân hóa

1.6.1. Quan điểm dạy học phân hóa

1.6.2. Cơ sở giáo dục học của dạy học theo quan điểm DHPH

1.6.3. Tư tưởng chủ đạo của dạy học theo quan điểm DHPH

1.6.4. Mục đích chủ yếu của dạy học phân hóa

1.7. Các hình thức dạy học phân hóa

1.7.1. Phân hóa theo mức độ nhận thức

1.7.2. Phân hóa theo năng lực người học

1.7.3. Phân hóa giờ học theo động cơ, lợi ích học tập

1.7.4. Phân hóa theo nghề nghiệp tương lai

1.7.5. Phân hóa theo hứng thú

1.8. Đặc điểm của một lớp học phân hóa

1.9. Những nguyên tắc và các bước tổ chức dạy học theo quan điểm DHPH

1.9.1. Nguyên tắc của dạy học theo quan điểm DHPH

1.9.2. Các bước tổ chức dạy học theo quan điểm DHPH

1.10. Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình dạy học theo quan điểm DHPH

1.10.1. Yếu tố chủ quan

1.10.2. Yếu tố khách quan

1.11. Phương pháp dạy học và kỹ thuật dạy học tích cực theo QĐPH

1.11.1. Phương pháp dạy học tích cực

1.11.2. Dạy học theo dự án

1.11.3. Dạy học theo góc

1.11.4. Dạy học theo hợp đồng

1.11.5. Kỹ thuật dạy học tích cực. Khảo sát việc sử dụng các phương pháp dạy học ở các trường phổ thông trên địa bàn Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng

2. CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ CÔNG CỤ RÈN LUYỆN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG

2.1. Quy trình thiết kế tình huống có vấn đề

2.2. Quy trình xây dựng tình huống có vấn đề

2.3. Quy trình phát sinh tình huống có vấn đề

2.4. Ví dụ minh họa việc thực hiện quy trình. Ví dụ minh họa về quy trình xây dựng tình huống có vấn đề

2.5. Ví dụ minh họa về quy trình phát sinh tình huống có vấn đề

2.6. Một số tình huống có vấn đề sử dụng để dạy học rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề và đánh giá năng lực giải quyết vấn đề ở trường THPT

2.7. Tốc độ phản ứng hóa học

2.8. Cân bằng hóa học

2.9. Ý nghĩa của tốc độ phản ứng – cân bằng hóa học trong đời sống và sản xuất

3. CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY PHÂN HÓA TRONG CHƯƠNG TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CAN BẰNG HÓA HỌC LỚP 10 CHUẨN

3.1. Phân tích mục tiêu và cấu trúc chương tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học – lớp 10 chuẩn

3.2. Mục tiêu của chương tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học – lớp 10 chuẩn

3.3. Thái độ, tình cảm. Phát triển năng lực

3.4. Cấu trúc chương tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học – lớp 10 chuẩn. Một số điểm cần lưu ký khi dạy chương tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học – lớp 10 chuẩn

3.5. Nguyên tắc lựa chọn nội dung và yêu cầu tổ chức dạy học theo góc, theo hợp đồng và theo dự án

3.5.1. Nguyên tắc lựa chọn nội dung

3.5.2. Nguyên tắc chung

3.5.3. Nguyên tắc lựa chọn nội dung dạy học theo góc

3.5.4. Nguyên tắc lựa chọn nội dung dạy học theo hợp đồng

3.5.5. Nguyên tắc lựa chọn nội dung dạy học theo dự án

3.6. Yêu cầu tổ chức dạy học

3.6.1. Yêu cầu chung

3.6.2. Yêu cầu tổ chức dạy học theo góc

3.6.3. Yêu cầu tổ chức dạy học theo hợp đồng

3.6.4. Yêu cầu tổ chức dạy học theo dự án

3.7. Thiết kế một số giáo án chương tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học – lớp 10 chuẩn theo quan điểm dạy học phân hóa

3.7.1. Thiết kế giáo án dạy học theo dự án với sự hỗ trợ của CNTT (Bài cân bằng hóa học)

3.7.2. Thiết kế giáo án dạy học theo góc kết hợp với kĩ thuật khăn trải bàn (Bài tốc độ phản ứng hóa học)

3.7.3. Thiết kế giáo án dạy học theo hợp đồng kết hợp với kĩ thuật sơ đồ tư duy (Bài luyện tập)

3.8. Tổ chức dạy học phân hóa

3.8.1. Tìm hiểu học sinh trong lớp

3.8.2. Cân bằng mục tiêu học tập, tài liệu học tập và nhu cầu học tập

3.8.3. Xây dựng kế hoạch bài học với các hoạt động đa dạng và hướng dẫn công bằng

3.8.4. Sử dụng các nhóm học tập linh hoạt và hợp tác

3.8.5. Tiến hành đánh giá thường xuyên

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề trong dạy học hóa học lớp 10 là một trong những mục tiêu quan trọng của giáo dục hiện đại. Việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Theo quan điểm dạy học phân hóa, giáo viên cần thiết kế các hoạt động học tập phù hợp với từng đối tượng học sinh, từ đó phát huy tối đa khả năng của mỗi em. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như dạy học theo dự án, dạy học theo hợp đồng và dạy học theo góc sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động.

1.1. Tầm quan trọng của năng lực giải quyết vấn đề

Năng lực giải quyết vấn đề không chỉ là một kỹ năng cần thiết trong học tập mà còn là một yếu tố quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Học sinh cần phải biết cách phân tích, đánh giá và đưa ra giải pháp cho các tình huống khác nhau. Việc phát triển năng lực này trong dạy học hóa học lớp 10 sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm hóa học, từ đó áp dụng vào thực tiễn. Hơn nữa, việc rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề còn giúp học sinh hình thành tư duy độc lập và sáng tạo, điều này rất cần thiết trong bối cảnh xã hội hiện đại.

II. Phương pháp dạy học phân hóa trong hóa học

Phương pháp dạy học phân hóa (DHPH) là một trong những phương pháp hiệu quả để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. DHPH cho phép giáo viên điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học theo nhu cầu và khả năng của từng học sinh. Việc áp dụng DHPH trong dạy học hóa học lớp 10 không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng hơn mà còn tạo điều kiện cho các em phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề. Các hình thức dạy học như dạy học theo nhóm, dạy học cá nhân và dạy học ngoài lớp học đều có thể được áp dụng để phát huy tính tích cực của học sinh.

2.1. Các hình thức dạy học phân hóa

Trong dạy học hóa học, các hình thức như dạy học theo nhóm và dạy học cá nhân rất quan trọng. Dạy học theo nhóm giúp học sinh học hỏi lẫn nhau, phát triển kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. Trong khi đó, dạy học cá nhân cho phép giáo viên tập trung vào từng học sinh, từ đó giúp các em phát triển năng lực giải quyết vấn đề một cách hiệu quả hơn. Việc kết hợp các hình thức này sẽ tạo ra một môi trường học tập đa dạng, khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập.

III. Thiết kế giáo án và tình huống có vấn đề

Thiết kế giáo án và tình huống có vấn đề là một phần quan trọng trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh. Giáo viên cần xây dựng các tình huống thực tế liên quan đến nội dung học tập, từ đó khuyến khích học sinh tìm kiếm giải pháp. Việc này không chỉ giúp học sinh áp dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn mà còn rèn luyện kỹ năng phân tích và đánh giá. Các tình huống có vấn đề có thể được thiết kế dựa trên các chủ đề như tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học, giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm này.

3.1. Ví dụ về tình huống có vấn đề

Một ví dụ về tình huống có vấn đề trong dạy học hóa học có thể là việc yêu cầu học sinh giải thích hiện tượng xảy ra khi trộn hai chất hóa học khác nhau. Học sinh sẽ phải phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học, từ đó đưa ra giải pháp cho các tình huống thực tế. Việc này không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề mà còn khuyến khích các em tư duy sáng tạo và độc lập.

Luận văn tốt nghiệp: Dạy học phân hóa trong môn hóa học để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 10