Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ qua trò chơi

ỜI CAM ĐOAN

ỜI CẢM ƠN

MỤC ỤC

MỞ ĐẦU

1. ý do chọn đề tài

2. Mục ích nghiên cứu

3. Khách thể và ối tƣợng nghiên cứu

4. Giả thuyết khoa học

5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu

6. Luận điểm cần bảo vệ

7. Đóng góp mới của luận án

8. Bố cục của Luận án

1. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ KHIẾM THỊ KÈM RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỈ 5-6 TUỔI THÔNG QUA CHƠI

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Nghiên cứu về giáo dục trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.1.2. Nghiên cứu về phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.1.3. Nghiên cứu về phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.1.4. Đánh giá chung về nghiên cứu tổng quan

1.2. Những vấn đề chung về trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.2.1. Khái niệm và ph n loại

1.2.2. Nguyên nh n cơ bản gây khiếm thị k m rối loạn phổ tự k ở trẻ em

1.2.3. Tiêu chí nhận biết trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ

1.2.4. Ảnh hƣởng của khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ đến các lĩnh vực phát triển của trẻ

1.3. Kỹ năng giao tiếp của trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.3.1. Khái niệm kĩ năng, kĩ năng giao tiếp và phát triển kĩ năng giao tiếp

1.3.2. Đặc điểm kỹ năng giao tiếp của trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.3.3. Đánh giá kỹ năng giao tiếp của trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.4. Chơi và phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị k m rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.1. Khái niệm và vai tr của chơi đối với việc phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm RLPTK

1.4.2. Đặc điểm chơi của trẻ khiếm thị k m rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.4.3. Các bƣớc tổ chức chơi cho trẻ khiếm thị k m rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

1.4.4. Quá trình phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.5. Mục đích, nghĩa phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.6. Nội dung phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.7. Phƣơng pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.8. Hình thức phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.4.9. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển kĩ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

1.5. Kết luận chƣơng 1

2. CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ KHIẾM THỊ KÈM RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỈ 5-6 TUỔI THÔNG QUA CHƠI

2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng

2.1.1. Mục đích khảo sát

2.1.2. Nội dung, phƣơng pháp và công cụ khảo sát

2.1.3. Mẫu khách thể và địa bàn khảo sát thực trạng

2.1.4. Các bƣớc khảo sát thực trạng

2.2. Đánh giá kết quả khảo sát

2.2.1. Thực trạng mức độ kỹ năng giao tiếp của trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi

2.2.2. Kết quả đánh giá thực trạng phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

2.3. Thực trạng nhận thức của GV về tầm quan trọng phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thông qua chơi

2.4. Thực trạng nhận thức của giáo viên về ảnh hƣởng của khiếm thị và rối loạn phổ tự k đến sự phát triển của trẻ

2.5. Thực trạng nội dung phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự k 5-6 tuổi thông qua chơi

2.6. Thực trạng biện pháp giáo viên sử dụng để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự k 5-6 tuổi thông qua chơi

2.7. Các hình thức phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự k 5-6 tuổi thông qua chơi

2.8. Thực trạng yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự k 5-6 tuổi thông qua chơi

2.9. Đánh giá chung về kết quả khảo sát thực trạng

2.9.1. Kết quả đạt đƣợc

2.9.2. Hạn chế và nguyên nhân

2.10. Kết luận chƣơng 2

3. CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ KHIẾM THỊ KÈM RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỈ 5-6 TUỔI THÔNG QUA CHƠI

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Đảm bảo tính giáo dục

3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống

3.1.3. Đảm bảo tính toàn diện

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn

3.1.5. Đảm bảo tính tiếp cận cá nhân

3.1.6. Đảm bảo tính tự nguyện tham gia

3.2. Đề xuất biện pháp phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

3.2.1. Nhóm biện pháp chuẩn bị phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

3.2.2. Nhóm biện pháp thực hiện phát triển KNGT cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

3.2.3. Nhóm biện pháp bổ trợ phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ rối loạn phổ tự kỉ 5-6 tuổi thông qua chơi

3.3. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất

3.4. Kết luận chƣơng 3

4. CHƢƠNG 4: THỰC NGHIỆM PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG GIAO TIẾP CHO TRẺ KHIẾM THỊ KÈM RỐI LOẠN PHỔ TỰ KỈ 5-6 TUỔI THÔNG QUA CHƠI

4.1. Những vấn đề chung về tổ chức thực nghiệm

4.1.1. Mục đích thực nghiệm

4.1.2. Nội dung thực nghiệm

4.1.3. Giả thuyết khoa học

4.1.4. Địa bàn và khách thể thực nghiệm

4.1.5. Quy trình thực nghiệm

4.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm

4.3. Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm và kết quả thực nghiệm

4.3.1. Trƣờng hợp nghiên cứu 01

4.3.2. Trƣờng hợp nghiên cứu 02

4.3.3. Trƣờng hợp nghiên cứu 03

4.3.4. So sánh kết quả trƣớc và sau thực nghiệm của 03 trƣờng hợp

4.4. Kết luận chƣơng 4

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

I. Giới thiệu về phát triển kỹ năng giao tiếp

Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ là một vấn đề quan trọng trong giáo dục đặc biệt. Trẻ em trong nhóm này thường gặp khó khăn trong việc tương tác xã hội, điều này ảnh hưởng đến khả năng hòa nhập của các em. Việc phát triển kỹ năng giao tiếp không chỉ giúp trẻ cải thiện khả năng tương tác mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Theo nghiên cứu, trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỷ thường thiếu các kỹ năng như lắng nghe, phản hồi và duy trì cuộc trò chuyện. Do đó, việc áp dụng các phương pháp giáo dục phù hợp, đặc biệt là thông qua trò chơi giáo dục, có thể mang lại hiệu quả tích cực trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ.

1.1. Tầm quan trọng của kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành công trong cuộc sống của trẻ. Đối với trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ, việc phát triển kỹ năng giao tiếp là cần thiết để giúp các em hòa nhập với xã hội. Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em có kỹ năng giao tiếp tốt hơn có khả năng xây dựng mối quan hệ xã hội tốt hơn, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc phát triển kỹ năng giao tiếp thông qua trò chơi không chỉ giúp trẻ học hỏi mà còn tạo ra môi trường an toàn để các em thực hành và cải thiện khả năng tương tác của mình.

II. Phương pháp phát triển kỹ năng giao tiếp qua trò chơi

Việc sử dụng trò chơi giáo dục để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ đã được chứng minh là hiệu quả. Trò chơi không chỉ tạo ra môi trường học tập vui vẻ mà còn giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội cần thiết. Các hoạt động như chơi nhóm, đóng vai, và các trò chơi tương tác giúp trẻ học cách lắng nghe, chia sẻ và thể hiện cảm xúc. Theo các chuyên gia, việc can thiệp sớm thông qua trò chơi có thể giúp trẻ cải thiện đáng kể kỹ năng giao tiếp và khả năng hòa nhập xã hội. Hơn nữa, trò chơi còn giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, từ đó tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển cá nhân trong tương lai.

2.1. Các loại trò chơi phù hợp

Các loại trò chơi phù hợp cho trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ bao gồm trò chơi tương tác, trò chơi nhóm và các hoạt động nghệ thuật. Những trò chơi này không chỉ giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp mà còn khuyến khích sự sáng tạo và khả năng làm việc nhóm. Việc lựa chọn trò chơi cần dựa trên đặc điểm và nhu cầu của từng trẻ, nhằm đảm bảo rằng các em có thể tham gia một cách tích cực và hiệu quả. Các giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để tạo ra môi trường chơi an toàn và hỗ trợ cho trẻ.

III. Đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp

Đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị và rối loạn phổ tự kỷ là rất quan trọng. Các nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em tham gia vào các hoạt động trò chơi giáo dục có sự cải thiện rõ rệt trong kỹ năng giao tiếp và khả năng tương tác xã hội. Việc theo dõi và đánh giá thường xuyên giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu của trẻ, từ đó điều chỉnh phương pháp can thiệp cho phù hợp. Các chuyên gia khuyến nghị rằng việc sử dụng các công cụ đánh giá định kỳ sẽ giúp giáo viên và phụ huynh nắm bắt được tiến trình phát triển của trẻ, từ đó có những điều chỉnh kịp thời.

3.1. Các chỉ số đánh giá

Các chỉ số đánh giá hiệu quả can thiệp bao gồm mức độ tham gia của trẻ trong các hoạt động trò chơi, khả năng lắng nghe và phản hồi trong giao tiếp, cũng như sự cải thiện trong các kỹ năng xã hội khác. Việc ghi nhận những thay đổi này không chỉ giúp đánh giá hiệu quả của chương trình can thiệp mà còn tạo động lực cho trẻ trong quá trình học tập. Các giáo viên cần sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng để có cái nhìn toàn diện về sự phát triển của trẻ.

Luận án tiến sĩ: Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ khiếm thị kèm rối loạn phổ tự kỷ thông qua chơi