I. Thực trạng sử dụng kháng sinh tại Điện Biên
Nghiên cứu phân tích thực trạng sử dụng kháng sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên giai đoạn 2015-2018. Kết quả cho thấy mức độ tiêu thụ kháng sinh tăng đáng kể, đặc biệt là các nhóm cephalosporin, fluoroquinolon, và penicillin. Xu hướng này phản ánh tình trạng lạm dụng kháng sinh, dẫn đến gia tăng tỷ lệ kháng kháng sinh. Các khoa lâm sàng, đặc biệt là Khoa Điều trị Tích cực - Chống độc (ĐTTC-CĐ), ghi nhận mức tiêu thụ kháng sinh cao nhất. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc quản lý và kiểm soát sử dụng kháng sinh hợp lý.
1.1. Mức độ tiêu thụ kháng sinh
Phân tích dữ liệu từ năm 2015 đến 2018 cho thấy mức tiêu thụ kháng sinh toàn viện tăng trung bình 15% mỗi năm. Các nhóm kháng sinh như cephalosporin thế hệ 3 (C3G) và fluoroquinolon chiếm tỷ lệ cao nhất. Đặc biệt, ceftriaxon và ciprofloxacin là hai loại kháng sinh được sử dụng phổ biến nhất. Sự gia tăng này liên quan đến tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện, đặc biệt là viêm phổi bệnh viện (VPBV).
1.2. Xu hướng sử dụng kháng sinh
Xu hướng sử dụng kháng sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên cho thấy sự chuyển dịch từ các kháng sinh phổ hẹp sang phổ rộng. Điều này phản ánh sự gia tăng các chủng vi khuẩn đa kháng, đặc biệt là Acinetobacter baumannii và Pseudomonas aeruginosa. Các phác đồ điều trị thường kết hợp nhiều loại kháng sinh, dẫn đến nguy cơ kháng thuốc cao hơn.
II. Tình hình sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi bệnh viện
Nghiên cứu tập trung vào tình hình sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi bệnh viện (VPBV) tại Khoa ĐTTC-CĐ. Kết quả cho thấy, các phác đồ điều trị thường tuân theo hướng dẫn của IDSA/ATS (2016), nhưng vẫn tồn tại nhiều bất cập. Các kháng sinh như meropenem, imipenem, và amikacin được sử dụng phổ biến, nhưng tỷ lệ kháng thuốc của các chủng vi khuẩn gây bệnh ngày càng cao.
2.1. Đặc điểm vi sinh
Phân tích mẫu bệnh phẩm từ bệnh nhân VPBV cho thấy, Acinetobacter baumannii và Klebsiella pneumoniae là hai tác nhân chính. Tỷ lệ kháng thuốc của các chủng này đối với carbapenem lên đến 50%. Điều này đòi hỏi cần có sự điều chỉnh trong phác đồ điều trị và tăng cường các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn.
2.2. Phác đồ điều trị
Các phác đồ điều trị VPBV thường kết hợp beta-lactam và aminoglycoside. Tuy nhiên, việc lựa chọn kháng sinh ban đầu không phù hợp với khuyến cáo của IDSA/ATS trong 30% trường hợp. Điều này dẫn đến kéo dài thời gian điều trị và tăng chi phí y tế.
III. Đánh giá và kiến nghị
Nghiên cứu đã chỉ ra những thách thức trong việc quản lý sử dụng kháng sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên. Để cải thiện tình hình, cần triển khai chương trình quản lý kháng sinh (AMS) hiệu quả, bao gồm đào tạo nhân viên y tế, xây dựng phác đồ điều trị chuẩn, và tăng cường giám sát việc sử dụng kháng sinh.
3.1. Cải thiện quản lý kháng sinh
Việc triển khai AMS cần tập trung vào việc xây dựng hướng dẫn sử dụng kháng sinh cụ thể, đặc biệt cho các bệnh nhiễm khuẩn thường gặp như VPBV. Đồng thời, cần tăng cường giám sát việc kê đơn và sử dụng kháng sinh, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.
3.2. Tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn
Để giảm tỷ lệ kháng kháng sinh, cần thực hiện các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn nghiêm ngặt, bao gồm vệ sinh tay, sử dụng thiết bị y tế an toàn, và cách ly bệnh nhân nhiễm khuẩn đa kháng. Điều này sẽ góp phần giảm thiểu nguy cơ lây lan vi khuẩn kháng thuốc trong bệnh viện.
