Phân Tích Genotype Của Human Adenovirus Ở Bệnh Nhi Bị Viêm Phổi Mắc Phải Cộng Đồng

• Tác giả: Trần Quốc Việt
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Hùng Vân
• Trường học: Trường Đại Học Công Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học
• Đề tài: Phân Tích Genotype Human Adenovirus Ở Trẻ Em Bị Viêm Phổi
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Human Adenovirus (HAdVs)
• 1.2. Cấu trúc hệ gen
• 1.3. Cơ chế xâm nhập
• 1.4. Chu trình lây nhiễm
• 1.5. Cơ chế hình thành bệnh và triệu chứng phổ biến
• 1.5.1. Viêm hô hấp ở trẻ em
• 1.5.2. Sốt hầu họng (Pharyngoconjunctival Fever)
• 1.5.3. Nhiễm trùng hô hấp cấp (Acute Respiratory Disease)
• 1.5.4. Nhiễm trùng mắt (Infection of Eye)
• 1.5.5. Xuất huyết bàng quang cấp tính (Acute Hemorrhagic Cystitis)
• 1.5.6. Nhiễm trùng đường ruột (Diarrhea)
• 1.5.7. Nhiễm HAdV ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch
• 1.6. Viêm phổi mắc phải cộng đồng
• 1.6.1. Bệnh viêm phổi cộng đồng mắc phải do HAdV ở trẻ em
• 1.6.2. Tình hình nghiên cứu về viêm phổi mắc phải cộng đồng do HAdV gây ra trên Thế Giới và Việt Nam
• 1.7. Các kỹ thuật chẩn đoán cận lâm sàng
• 1.7.1. Phân lập virus
• 1.7.2. Phát hiện trực tiếp virus
• 1.7.3. Phát hiện kháng nguyên
• 1.7.4. Phát hiện kháng thể
• 1.7.5. Phát hiện nucleic acid
• 1.7.6. Dịch tễ học
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ VẬT LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.1.2. Thiết bị và dụng cụ
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Thu nhận mẫu
• 2.2.2. Quy trình thực hiện
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Tỷ lệ lưu hành Adenovirus trên đối tượng bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải
• 3.1.1. Tỷ lệ nhiễm HAdV ở đối tượng bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải
• 3.1.2. Phân bố tỷ lệ nhiễm HAdV theo nhóm tuổi
• 3.1.3. Tỷ lệ nhiễm theo khung thời gian trong năm
• 3.2. Đặc điểm kiểu gen HAdV ở bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải ở TP HCM trong khoảng thời gian 2019 – 2020
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Tỷ lệ lưu hành Adenovirus trên đối tượng bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải
• 4.2. Đặc điểm phân bố kiểu gen Human Adenovirus ở đối tượng bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA HỌC VIÊN
• LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN

I. Tổng quan về Phân Tích Genotype Human Adenovirus Ở Trẻ Em Bị Viêm Phổi

Viêm phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi. Trong số các tác nhân gây bệnh, Human Adenovirus (HAdV) nổi bật với khả năng gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Nghiên cứu về genotype của HAdV ở trẻ em bị viêm phổi giúp hiểu rõ hơn về sự lây lan và đặc điểm dịch tễ của virus này. Việc xác định kiểu gen không chỉ hỗ trợ trong việc chẩn đoán mà còn giúp định hướng điều trị hiệu quả.

1.1. Định nghĩa và Tầm quan trọng của Human Adenovirus

HAdV là một nhóm virus gây bệnh phổ biến ở trẻ em. Chúng có thể gây ra nhiều loại bệnh lý, từ cảm lạnh thông thường đến viêm phổi nặng. Việc hiểu rõ về HAdV là cần thiết để phát triển các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

1.2. Tình hình Nghiên cứu về HAdV ở Việt Nam

Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm HAdV trong cộng đồng còn hạn chế được nghiên cứu. Các báo cáo cho thấy HAdV có thể là nguyên nhân chính gây viêm phổi ở trẻ em, nhưng dữ liệu cụ thể về genotype vẫn còn thiếu.

II. Vấn đề và Thách thức trong Phân Tích Genotype HAdV

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về HAdV, nhưng việc xác định chính xác genotype vẫn gặp nhiều khó khăn. Các thách thức bao gồm sự đa dạng của virus và thiếu hụt công nghệ chẩn đoán hiện đại. Điều này ảnh hưởng đến khả năng phát hiện và điều trị kịp thời cho bệnh nhân.

2.1. Đa dạng Genotype của HAdV

HAdV có hơn 100 kiểu gen khác nhau, mỗi kiểu gen có thể gây ra các triệu chứng lâm sàng khác nhau. Việc phân loại chính xác các kiểu gen là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về sự lây lan của virus.

2.2. Thiếu hụt Dữ liệu và Công nghệ Chẩn đoán

Nhiều cơ sở y tế chưa có đủ thiết bị và công nghệ để thực hiện các xét nghiệm gen. Điều này dẫn đến việc chẩn đoán không chính xác và ảnh hưởng đến điều trị.

III. Phương pháp Nghiên cứu Genotype HAdV Ở Trẻ Em Bị Viêm Phổi

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp real-time PCR để phát hiện HAdV trong mẫu bệnh phẩm. Các mẫu được thu thập từ trẻ em bị viêm phổi tại các bệnh viện nhi. Phương pháp này cho phép xác định nhanh chóng và chính xác sự hiện diện của virus.

3.1. Quy trình Thu thập và Xử lý Mẫu

Mẫu bệnh phẩm được thu thập từ họng và dịch hô hấp. Sau đó, DNA được chiết xuất và phân tích bằng kỹ thuật PCR để phát hiện HAdV.

3.2. Phân tích Genotype Bằng Kỹ thuật Sanger Sequencing

Sau khi xác định sự hiện diện của HAdV, các mẫu dương tính sẽ được phân tích trình tự gen để xác định kiểu gen. Kỹ thuật Sanger Sequencing cho phép xác định chính xác các biến thể gen.

IV. Kết quả Nghiên cứu và Ứng dụng Thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhiễm HAdV ở trẻ em bị viêm phổi là 7.44%. Các kiểu gen phổ biến được xác định bao gồm HAdV-B7 và HAdV-B3. Những thông tin này có thể giúp các bác sĩ lâm sàng trong việc chẩn đoán và điều trị.

4.1. Tỷ lệ Nhiễm HAdV Ở Trẻ Em

Nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ dương tính với HAdV cao hơn so với các nghiên cứu trước đó. Điều này cho thấy sự gia tăng lây nhiễm trong cộng đồng.

4.2. Ý Nghĩa của Việc Xác định Genotype

Việc xác định genotype giúp hiểu rõ hơn về sự lây lan của virus và các yếu tố nguy cơ liên quan đến diễn biến bệnh. Điều này hỗ trợ trong việc phát triển các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

V. Kết luận và Tương lai của Nghiên cứu Genotype HAdV

Nghiên cứu về genotype của HAdV ở trẻ em bị viêm phổi là rất cần thiết. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp thông tin quan trọng cho việc chẩn đoán mà còn giúp định hướng các biện pháp điều trị hiệu quả. Tương lai cần tiếp tục nghiên cứu để cập nhật thông tin về sự biến đổi của virus.

5.1. Tầm quan trọng của Nghiên cứu Liên tục

Cần có các nghiên cứu liên tục để theo dõi sự biến đổi của HAdV và các kiểu gen mới. Điều này giúp đảm bảo các biện pháp phòng ngừa và điều trị luôn được cập nhật.

5.2. Hướng đi Mới trong Nghiên cứu HAdV

Nghiên cứu có thể mở rộng sang các phương pháp chẩn đoán mới và phát triển vaccine. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ nhiễm và tử vong do HAdV ở trẻ em.

Tổng quan nghiên cứu

Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, chiếm khoảng 19% trong tổng số các nguyên nhân tử vong theo Tổ chức Y tế Thế giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 4.000 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do viêm phổi. Trong số các tác nhân gây viêm phổi, Human Adenovirus (HAdV) là một trong những virus phổ biến, gây bệnh từ nhẹ đến nặng, đặc biệt là viêm phổi cộng đồng ở trẻ em. Tỷ lệ nhiễm HAdV trong các trường hợp viêm phổi cộng đồng ở trẻ em được ghi nhận khoảng 7,44% trên tổng số 1.223 mẫu nghiên cứu tại TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2019-2020. Đặc biệt, nhóm trẻ dưới 2 tuổi chiếm tới 83,5% số ca nhiễm, với tỷ lệ dương tính là 8,14%. Nhiễm HAdV có xu hướng gia tăng vào mùa đông và xuân, đạt đỉnh vào tháng 1 với tỷ lệ 20,54%, trong khi không ghi nhận ca nhiễm trong mùa khô từ tháng 4 đến tháng 6.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định tỷ lệ lưu hành HAdV trên bệnh nhi viêm phổi cộng đồng mắc phải, đồng thời phân bố các kiểu gen virus để hỗ trợ đánh giá nguy cơ diễn tiến bệnh và cung cấp dữ liệu dịch tễ học quan trọng. Nghiên cứu được thực hiện trên các mẫu bệnh phẩm hô hấp thu thập từ các bệnh viện nhi tại TP. Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian từ tháng 1/2019 đến tháng 12/2020. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần làm rõ đặc điểm dịch tễ và phân bố kiểu gen HAdV tại khu vực phía Nam Việt Nam mà còn có ý nghĩa thiết thực trong việc phát hiện sớm, phòng ngừa và điều trị viêm phổi do HAdV ở trẻ em.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về virus Human Adenovirus (HAdV), một loại virus DNA mạch kép thuộc họ Adenoviridae, có khả năng gây bệnh đa dạng từ viêm đường hô hấp, viêm kết mạc đến viêm đường tiêu hóa. Các kiểu gen HAdV được phân loại thành 7 nhóm từ A đến G, với hơn 100 kiểu gen đã được mô tả. Trong đó, nhóm B (đặc biệt là HAdV-B3 và HAdV-B7) và nhóm C được xác định là các yếu tố nguy cơ chính liên quan đến diễn tiến nặng và tử vong trong viêm phổi cộng đồng.

Khái niệm chính bao gồm:

• Tỷ lệ lưu hành HAdV: tỷ lệ phần trăm bệnh nhi viêm phổi cộng đồng có kết quả dương tính với HAdV.
• Kiểu gen (genotype): phân loại virus dựa trên trình tự gen vùng HVR mã hóa protein Hexon, giúp xác định chủng virus lưu hành.
• Chu trình lây nhiễm và cơ chế xâm nhập: virus xâm nhập tế bào chủ qua thụ thể đặc hiệu, nhân lên trong nhân tế bào, gây tổn thương mô phổi.
• Dịch tễ học theo mùa: sự biến động tỷ lệ nhiễm HAdV theo mùa trong năm, ảnh hưởng bởi điều kiện khí hậu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu tiến hành trên 1.223 mẫu bệnh phẩm hô hấp (quệt hầu họng, đàm, dịch rửa phế quản – phế nang) của trẻ em từ sơ sinh đến dưới 16 tuổi được chẩn đoán viêm phổi cộng đồng tại các bệnh viện nhi ở TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 1/2019 đến tháng 12/2020. Cỡ mẫu tối thiểu được tính toán là 196 mẫu, tuy nhiên nghiên cứu đã thu thập số lượng lớn hơn nhằm tăng độ tin cậy.

Quy trình nghiên cứu bao gồm:

• Xử lý mẫu: Mẫu đàm và dịch hô hấp dưới được xử lý tan nhầy bằng dung dịch N-acetyl-L-cystein (NALC) để đồng nhất mẫu, mẫu quệt hầu họng được đồng nhất trong dung dịch đệm TE 1X.
• Tách chiết DNA tổng số: sử dụng hệ thống tự động KingFisher Flex với bộ hóa chất tách chiết DNA/RNA PREP MAGBEAD.
• Phát hiện HAdV bằng Real-time PCR: sử dụng cặp mồi và đoạn dò đặc hiệu vùng gen hexon với kỹ thuật hydrolysis probe, phản ứng được thực hiện trên máy CFX96 Touch (Bio-Rad). Mẫu dương tính được xác định dựa trên tín hiệu huỳnh quang kênh Cy5.
• Xác định kiểu gen HAdV: khuếch đại vùng gen HVR mã hóa protein Hexon bằng PCR, kiểm tra sản phẩm trên gel agarose 2%, tinh sạch sản phẩm PCR và giải trình tự bằng phương pháp Sanger sequencing trên thiết bị ABI 3500 Analyzer. Trình tự gen được so sánh với cơ sở dữ liệu NCBI để phân loại kiểu gen.
• Phân tích thống kê: sử dụng phần mềm chuyên dụng để tính tỷ lệ dương tính, phân bố theo nhóm tuổi, thời gian và kiểu gen.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2019 đến tháng 12/2020, với các bước thu thập mẫu, xử lý, phân tích và tổng hợp kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ lưu hành HAdV: Trong tổng số 1.223 mẫu bệnh phẩm, có 91 mẫu dương tính với HAdV, chiếm tỷ lệ 7,44%. Tỷ lệ này cao hơn so với các báo cáo tại các quốc gia lân cận và khu vực Đông Nam Á.

2. Phân bố theo nhóm tuổi: Trẻ dưới 2 tuổi chiếm 83,5% số ca nhiễm HAdV, với tỷ lệ dương tính trong nhóm này là 8,14%, cao hơn đáng kể so với các nhóm tuổi lớn hơn.

3. Phân bố theo mùa: Nhiễm HAdV có xu hướng tăng vào mùa đông và xuân, bắt đầu tăng từ tháng 11, đạt đỉnh vào tháng 1 với tỷ lệ 20,54%, và không ghi nhận ca nhiễm trong giai đoạn tháng 4-6 (mùa khô ở miền Nam).

4. Phân bố kiểu gen: Trong 70 mẫu dương tính được giải trình tự, có 7 kiểu gen HAdV lưu hành gồm HAdV-B7 (chiếm 50,99%), HAdV-B3, HAdV-C1, HAdV-C2, HAdV-C6, HAdV-D8 và HAdV-F41. Kiểu gen HAdV-B7 là chủ đạo, tiếp theo là nhóm C. Đáng chú ý, HAdV-D8 và HAdV-F41 được ghi nhận là các kiểu gen mới xuất hiện trong khu vực nghiên cứu.

Thảo luận kết quả

Tỷ lệ lưu hành HAdV 7,44% trong viêm phổi cộng đồng ở trẻ em tại TP. Hồ Chí Minh cao hơn so với các nghiên cứu trong khu vực, phản ánh mức độ lưu hành virus đáng kể và cần được quan tâm trong chẩn đoán và điều trị. Việc trẻ dưới 2 tuổi chiếm đa số ca nhiễm phù hợp với đặc điểm miễn dịch non yếu của nhóm tuổi này, làm tăng nguy cơ mắc bệnh nặng.

Sự phân bố theo mùa cho thấy HAdV có tính mùa vụ rõ rệt, tương đồng với các nghiên cứu quốc tế, với đỉnh dịch vào mùa lạnh và giảm mạnh trong mùa khô, điều này có thể liên quan đến điều kiện khí hậu ảnh hưởng đến sự lây lan virus.

Phân tích kiểu gen cho thấy HAdV-B7 và HAdV-B3 là các kiểu gen phổ biến nhất, phù hợp với các báo cáo cho thấy nhóm B có liên quan đến diễn tiến bệnh nặng và tỷ lệ tử vong cao hơn. Sự xuất hiện của các kiểu gen mới như HAdV-D8 và HAdV-F41 cho thấy sự đa dạng di truyền và khả năng xuất hiện các chủng mới, đòi hỏi giám sát chặt chẽ để phát hiện sớm các biến thể có thể ảnh hưởng đến lâm sàng và điều trị.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ dương tính theo tháng, biểu đồ tròn phân bố kiểu gen và bảng so sánh tỷ lệ nhiễm theo nhóm tuổi, giúp minh họa rõ ràng các xu hướng dịch tễ và phân bố genotypes.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giám sát dịch tễ HAdV: Thiết lập hệ thống giám sát liên tục tại các bệnh viện nhi để theo dõi tỷ lệ nhiễm và biến đổi kiểu gen HAdV, nhằm phát hiện sớm các chủng mới và xu hướng dịch bệnh. Thời gian thực hiện: ngay lập tức và duy trì liên tục. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế, các bệnh viện nhi.

2. Áp dụng kỹ thuật Real-time PCR trong chẩn đoán lâm sàng: Khuyến khích sử dụng kỹ thuật sinh học phân tử để phát hiện nhanh và chính xác HAdV trong các trường hợp viêm phổi cộng đồng, giúp phân biệt với các tác nhân khác và hướng dẫn điều trị kịp thời. Thời gian: trong vòng 6 tháng tới. Chủ thể: Bệnh viện, phòng xét nghiệm.

3. Phát triển phác đồ điều trị dựa trên kiểu gen: Nghiên cứu và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với các kiểu gen HAdV phổ biến, đặc biệt là nhóm B có nguy cơ diễn tiến nặng, nhằm giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong. Thời gian: 1-2 năm. Chủ thể: Viện nghiên cứu y học, bệnh viện.

4. Tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng: Tổ chức các chương trình giáo dục về phòng ngừa viêm phổi do HAdV, đặc biệt trong mùa dịch, nhấn mạnh vệ sinh cá nhân và hạn chế tiếp xúc trong mùa cao điểm. Thời gian: hàng năm trước mùa dịch. Chủ thể: Sở Y tế, trường học, cộng đồng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ nhi khoa và chuyên gia y tế: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu dịch tễ và phân bố kiểu gen HAdV giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác, đánh giá nguy cơ và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhi viêm phổi cộng đồng.

2. Nhà nghiên cứu virus học và dịch tễ học: Luận văn cung cấp cơ sở dữ liệu về đa dạng kiểu gen HAdV và xu hướng lưu hành theo mùa, hỗ trợ nghiên cứu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh và phát triển vaccine.

3. Cơ quan quản lý y tế và chính sách: Thông tin về tỷ lệ lưu hành và kiểu gen HAdV giúp hoạch định chính sách giám sát, phòng chống dịch và đầu tư trang thiết bị xét nghiệm hiện đại.

4. Phòng xét nghiệm sinh học phân tử: Hướng dẫn chi tiết quy trình tách chiết DNA, kỹ thuật Real-time PCR và giải trình tự gen, giúp nâng cao chất lượng xét nghiệm và phát hiện sớm virus.

Câu hỏi thường gặp

1. Human Adenovirus là gì và tại sao cần nghiên cứu phân bố kiểu gen?
   Human Adenovirus là virus DNA gây nhiều bệnh nhiễm trùng, đặc biệt viêm phổi ở trẻ em. Phân bố kiểu gen giúp xác định chủng virus lưu hành, đánh giá nguy cơ diễn tiến bệnh và hỗ trợ điều trị hiệu quả.

2. Tỷ lệ nhiễm HAdV trong viêm phổi cộng đồng ở trẻ em là bao nhiêu?
   Nghiên cứu tại TP. Hồ Chí Minh ghi nhận tỷ lệ dương tính với HAdV là 7,44% trên tổng số 1.223 mẫu, cao hơn so với nhiều quốc gia trong khu vực.

3. Các kiểu gen HAdV phổ biến nhất là gì?
   Kiểu gen HAdV-B7 chiếm ưu thế với 50,99%, tiếp theo là HAdV-B3 và các kiểu gen nhóm C. Ngoài ra, các kiểu gen mới như HAdV-D8 và HAdV-F41 cũng được phát hiện.

4. Kỹ thuật nào được sử dụng để phát hiện và phân loại HAdV?
   Kỹ thuật Real-time PCR được sử dụng để phát hiện virus nhanh chóng và chính xác. Phân loại kiểu gen dựa trên giải trình tự vùng HVR mã hóa protein Hexon bằng phương pháp Sanger sequencing.

5. Làm thế nào để phòng ngừa viêm phổi do HAdV ở trẻ em?
   Phòng ngừa bao gồm giữ vệ sinh cá nhân, hạn chế tiếp xúc với người bệnh trong mùa dịch, nâng cao nhận thức cộng đồng và áp dụng các biện pháp giám sát dịch tễ hiệu quả.

Kết luận

• Tỷ lệ lưu hành Human Adenovirus trong viêm phổi cộng đồng ở trẻ em TP. Hồ Chí Minh là 7,44%, với nhóm tuổi dưới 2 tuổi chiếm ưu thế (83,5%).
• Nhiễm HAdV có tính mùa vụ rõ rệt, tăng cao vào mùa đông và xuân, đạt đỉnh vào tháng 1.
• Phân bố kiểu gen đa dạng với HAdV-B7 chiếm ưu thế (50,99%), cùng sự xuất hiện của các kiểu gen mới như HAdV-D8 và HAdV-F41.
• Kỹ thuật Real-time PCR và giải trình tự gen vùng HVR là công cụ hiệu quả trong phát hiện và phân loại HAdV.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho giám sát dịch tễ, chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị viêm phổi do HAdV.

Next steps: Mở rộng nghiên cứu trên các vùng miền khác, phát triển phác đồ điều trị dựa trên kiểu gen, và thiết lập hệ thống giám sát dịch tễ liên tục.

Call to action: Các cơ quan y tế và bệnh viện cần phối hợp triển khai kỹ thuật sinh học phân tử trong chẩn đoán viêm phổi do HAdV để nâng cao hiệu quả điều trị và phòng ngừa dịch bệnh.