Phân tích đa dạng di truyền của các giống nấm sò sử dụng chỉ thị phân tử RAPD

• Tác giả: Nguyễn Thị Ngọc Ánh
• Người hướng dẫn: TS. Đinh Trường Sơn
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Công nghệ Sinh học
• Đề tài: Phân tích đa dạng di truyền của một số mẫu giống nấm sò bằng chỉ thị phân tử RAPD
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN I: MỞ ĐẦU
• 1.1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1.1. Giới thiệu chung về nấm sò
• 1.1.2. Khái quát chung
• 1.1.3. Đặc điểm hình thái. Chu trình sống của nấm sò
• 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của nấm sò
• 1.1.5. Giá trị dinh dưỡng và giá trị dược liệu của nấm sò
• 1.1.6. Tình hình nghiên cứu và nuôi trồng nấm sò
• 1.1.7. Đa dạng di truyền
• 1.1.8. Các phương pháp nghiên cứu trong đánh giá đa dạng di truyền
• 1.1.8.1. Các phương pháp truyền thống
• 1.1.8.2. Chỉ thị phân tử
• 1.1.8.2.1. Chỉ thị RAPD
• 1.1.8.3. Một số nghiên cứu về đa dạng di truyền của nấm sò bằng chỉ thị phân tử RAPD
• 1.2. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Vật liệu, hóa chất và thiết bị trong nghiên cứu. Hóa chất và trang thiết bị trong nghiên cứu
• 1.2.2. Nội dung nghiên cứu
• 1.2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 1.2.3.1. Phương pháp đánh giá sự sinh trưởng của các giống nấm sò trên môi trường nhân giống cấp 1
• 1.2.3.2. Tách chiết DNA tổng số
• 1.2.3.3. Phương pháp chạy PCR
• 1.2.3.4. Phương pháp điện di trên gel agarose
• 1.2.3.5. Phương pháp xử lý số liệu
• 1.2.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 1.3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 1.3.1. Đánh giá sự sinh trưởng của các mẫu giống nấm sò trên môi trường nhân giống cấp 1
• 1.3.2. Đánh giá đa dạng di truyền của 10 mẫu giống nấm sò
• 1.3.2.1. Kết quả tách chiết DNA tổng số
• 1.3.2.2. Kết quả sử dụng chỉ thị RAPD trong phân tích đa dạng di truyền
• 1.4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Phân tích di truyền và đa dạng di truyền

Phân tích di truyền là trọng tâm của khóa luận, sử dụng chỉ thị phân tử RAPD để đánh giá đa dạng di truyền của 10 mẫu giống nấm sò. Kết quả cho thấy sự đa dạng cao với tỷ lệ đa hình từ 83,33% đến 100%. Kỹ thuật RAPD đã nhân bản 1284 băng vạch, phát hiện 302 locus, trong đó 294 locus đa hình. Hệ số PIC dao động từ 0,33 đến 0,46, chỉ số Rp trung bình là 12,84. Phân tích gen này giúp xác định hệ số tương đồng di truyền, từ 0,464 đến 0,775, và phân nhóm các mẫu nấm thành 3 nhóm chính.

1.1. Ứng dụng RAPD trong nông nghiệp

Chỉ thị phân tử RAPD được ứng dụng rộng rãi trong nghiên cứu di truyền nhờ khả năng phân tích đa hình cao và thiết kế mồi đơn giản. Trong khóa luận, RAPD được sử dụng để đánh giá đặc điểm di truyền nấm, giúp bảo tồn và phát triển nguồn gen nấm sò. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc tuyển chọn và lai tạo giống nấm có phẩm chất tốt và năng suất cao, góp phần thúc đẩy nông nghiệp bền vững.

II. Giống nấm sò và đặc điểm di truyền

Giống nấm sò (Pleurotus spp.) là đối tượng nghiên cứu chính của khóa luận. Nấm sò có đặc điểm di truyền đa dạng, thích nghi với nhiều điều kiện sinh thái và giá thể nuôi trồng. Khóa luận đã đánh giá sự sinh trưởng của 10 mẫu giống nấm trên môi trường nhân giống cấp 1, với tốc độ sinh trưởng dao động từ 2,61 đến 5,31 mm/ngày. Phân tích di truyền bằng RAPD cho thấy sự đa dạng cao, giúp phân loại và bảo tồn nguồn gen nấm ăn và nấm dược liệu.

2.1. Đặc điểm hình thái và chu trình sống

Nấm sò có hình dạng phễu lệch, mọc thành cụm, với màu sắc đa dạng từ trắng, xám, nâu đến tím. Chu trình sống của nấm bắt đầu từ bào tử, phát triển thành hệ sợi sơ cấp và thứ cấp, sau đó hình thành quả thể. Phương pháp phân tích di truyền đã xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của nấm, bao gồm nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng và dinh dưỡng.

III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả

Khóa luận sử dụng phương pháp phân tích di truyền bao gồm tách chiết DNA tổng số, chạy PCR và điện di trên gel agarose. Kết quả tách chiết DNA cho độ tinh sạch cao, phù hợp cho phản ứng PCR. Kỹ thuật RAPD đã nhân bản thành công các đoạn DNA đặc trưng, tạo ra các băng vạch sắc nét và rõ ràng. Kết quả nghiên cứu đã xác định được hệ số tương đồng di truyền và phân nhóm các mẫu giống nấm sò.

3.1. Đánh giá sinh trưởng và đa dạng di truyền

Khóa luận đã đánh giá sự sinh trưởng của các mẫu giống nấm sò trên môi trường nhân giống cấp 1, với tốc độ sinh trưởng nhanh và ổn định. Phân tích đa dạng di truyền bằng RAPD cho thấy sự đa dạng cao, giúp phân loại và bảo tồn nguồn gen nấm sò. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển các giống nấm có phẩm chất tốt và năng suất cao.

IV. Giá trị dinh dưỡng và dược liệu của nấm sò

Nấm sò không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn mang lại nhiều lợi ích dược liệu. Nấm chứa nhiều protein, vitamin, chất xơ và khoáng chất, hỗ trợ tăng cường sức khỏe. Các hoạt chất trong nấm sò có khả năng kháng ung thư, kháng viêm, chống oxy hóa và điều hòa hệ miễn dịch. Nghiên cứu di truyền về nấm sò giúp phát triển các giống nấm có giá trị dinh dưỡng và dược liệu cao, đóng góp vào ngành nông nghiệp và y học.

4.1. Ứng dụng trong y học và thực phẩm

Nấm sò được sử dụng làm thực phẩm chức năng nhờ các hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chứng minh khả năng kháng ung thư, kháng viêm và chống oxy hóa của nấm sò. Phân tích di truyền giúp xác định các đặc điểm di truyền liên quan đến giá trị dinh dưỡng và dược liệu, từ đó phát triển các giống nấm có lợi ích cao cho con người.