Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hoạt động kinh doanh quốc tế trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia. Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành sữa Việt Nam, với gần 20 năm kinh doanh quốc tế và vị thế dẫn đầu thị trường nội địa. Luận văn tập trung nghiên cứu chiến lược kinh doanh quốc tế của Vinamilk tại thị trường New Zealand trong giai đoạn 2010-2020, một thị trường chiến lược quan trọng giúp Vinamilk nâng cấp nguồn nguyên liệu và mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo ước tính, 60-70% nguyên liệu của Vinamilk được nhập khẩu từ New Zealand, nơi có nguồn sữa tươi chất lượng cao từ các nông trại nổi tiếng. Việc mua lại cổ phần công ty Miraka Limited tại New Zealand năm 2010 đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược quốc tế hóa của Vinamilk, tạo bàn đạp để mở rộng sang các thị trường Mỹ, châu Âu và nhiều khu vực khác. Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về kinh doanh quốc tế, phân tích thành tựu và hạn chế trong thực thi chiến lược của Vinamilk tại New Zealand, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện chiến lược phát triển trong những năm tới.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động kinh doanh quốc tế của Vinamilk tại New Zealand, giai đoạn 2010-2020, với ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí sản xuất và phát triển thương hiệu sữa Việt trên thị trường quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu chủ đạo trong lĩnh vực kinh doanh quốc tế và chiến lược kinh doanh, bao gồm:

  • Mô hình PEST: Phân tích các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội và công nghệ ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh quốc tế của Vinamilk tại New Zealand.
  • Phân tích SWOT: Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Vinamilk trong quá trình thực thi chiến lược kinh doanh quốc tế.
  • Mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter: Xác định mức độ cạnh tranh trong ngành sữa tại New Zealand, bao gồm nguy cơ từ doanh nghiệp mới, sức mạnh của khách hàng và nhà cung cấp, áp lực từ sản phẩm thay thế và mức độ cạnh tranh nội bộ.
  • Chuỗi giá trị (Value Chain): Phân tích các hoạt động tạo giá trị của Vinamilk từ khâu cung ứng nguyên liệu đến phân phối sản phẩm, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và lợi thế cạnh tranh.
  • Các chiến lược kinh doanh quốc tế: Bao gồm chiến lược chi phí thấp, khác biệt hóa, trọng tâm, cũng như các chiến lược phát triển quốc tế như chiến lược toàn cầu, đa quốc gia, xuyên quốc gia và quốc tế.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: kinh doanh quốc tế, chiến lược kinh doanh quốc tế, lợi thế cạnh tranh, chuỗi giá trị, áp lực cạnh tranh, và các hình thức kinh doanh quốc tế.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp định lượng với các bước cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính của Vinamilk, các tạp chí kinh tế, bài báo chuyên ngành, tổng cục thống kê và các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á.
  • Phương pháp chọn mẫu: Tập trung vào thị trường New Zealand, một trong những thị trường chiến lược của Vinamilk, với dữ liệu thu thập trong giai đoạn 2010-2020.
  • Phân tích số liệu: Sử dụng phương pháp so sánh số tương đối và số tuyệt đối để đánh giá hiệu quả kinh doanh và chiến lược.
  • Công cụ phân tích: Áp dụng phân tích PEST, SWOT, mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Porter và chuỗi giá trị để đánh giá toàn diện môi trường kinh doanh và nội lực của Vinamilk.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2020, tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2010-2020 nhằm đánh giá quá trình thực thi chiến lược kinh doanh quốc tế của Vinamilk tại New Zealand.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, khoa học và có cơ sở thực tiễn rõ ràng, giúp đưa ra các đánh giá và đề xuất phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chiến lược liên doanh và mua lại cổ phần tại New Zealand thành công
    Vinamilk đã mua cổ phần công ty Miraka Limited năm 2010, tạo nguồn nguyên liệu sữa tươi chất lượng cao từ nông trại Taupo. Đây là bước đi chiến lược giúp Vinamilk kiểm soát nguồn nguyên liệu thô, giảm chi phí sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Doanh thu từ thị trường nước ngoài của Vinamilk tăng trưởng ổn định, chiếm khoảng 20-25% tổng doanh thu trong giai đoạn 2015-2020.

  2. Tăng cường chuỗi cung ứng khép kín và giá trị gia tăng sản phẩm
    Vinamilk phát triển chuỗi cung ứng từ thượng nguồn đến tay người tiêu dùng, tập trung vào sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Cơ cấu doanh thu chi nhánh nước ngoài cho thấy tỷ trọng sản phẩm cao cấp tăng lên khoảng 15% trong tổng doanh thu xuất khẩu, phản ánh sự thành công trong việc nâng cao giá trị sản phẩm.

  3. Ứng dụng chiến lược đa quốc gia kết hợp toàn cầu hóa
    Vinamilk áp dụng chiến lược xuyên quốc gia, vừa tận dụng lợi thế chi phí thấp từ New Zealand, vừa thích ứng với yêu cầu địa phương tại các thị trường xuất khẩu. Điều này giúp công ty duy trì lợi thế cạnh tranh và mở rộng thị phần quốc tế. So với các đối thủ cạnh tranh trong ngành, Vinamilk giữ vững vị trí dẫn đầu với thị phần nội địa trên 50% và tăng trưởng xuất khẩu trung bình 12% mỗi năm.

  4. Hạn chế trong quản lý và thích ứng thị trường
    Mặc dù đạt nhiều thành tựu, Vinamilk còn gặp khó khăn trong việc thích ứng nhanh với các biến động chính trị, pháp luật và yêu cầu kỹ thuật tại New Zealand. Việc quản lý chuỗi cung ứng quốc tế còn phức tạp, chi phí vận hành cao hơn dự kiến khoảng 10-12% so với kế hoạch ban đầu.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy chiến lược kinh doanh quốc tế của Vinamilk tại New Zealand đã phát huy hiệu quả trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường. Việc mua lại cổ phần công ty Miraka Limited không chỉ giúp Vinamilk kiểm soát nguồn nguyên liệu mà còn tạo ra lợi thế chi phí thấp, phù hợp với mô hình chiến lược chi phí thấp trong kinh doanh quốc tế.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này tương đồng với xu hướng toàn cầu hóa và đa quốc gia, khi các doanh nghiệp tận dụng lợi thế địa phương để phát triển chuỗi giá trị toàn cầu. Việc áp dụng mô hình chiến lược xuyên quốc gia giúp Vinamilk cân bằng giữa áp lực giảm chi phí và yêu cầu thích ứng địa phương, điều mà nhiều doanh nghiệp đa quốc gia khác cũng đang hướng tới.

Tuy nhiên, những hạn chế về quản lý và thích ứng thị trường phản ánh sự phức tạp trong môi trường kinh doanh quốc tế, đòi hỏi Vinamilk cần nâng cao năng lực quản trị và linh hoạt trong chiến lược để ứng phó hiệu quả hơn với các biến động pháp lý và thị trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu xuất khẩu, bảng phân tích SWOT chi tiết và mô hình chuỗi giá trị của Vinamilk tại New Zealand để minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực quản lý chuỗi cung ứng quốc tế
    Vinamilk cần đầu tư vào hệ thống quản lý logistics và công nghệ thông tin để tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí vận chuyển và tồn kho. Mục tiêu giảm chi phí vận hành ít nhất 8% trong vòng 2 năm tới, do bộ phận quản lý chuỗi cung ứng phối hợp với các đối tác tại New Zealand thực hiện.

  2. Đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển sản phẩm phù hợp thị trường địa phương
    Tăng cường nghiên cứu thị trường New Zealand để phát triển sản phẩm phù hợp với sở thích và yêu cầu tiêu chuẩn địa phương, nâng cao tỷ lệ sản phẩm có giá trị gia tăng cao lên 20% trong 3 năm tới. Bộ phận R&D phối hợp với marketing và đối tác địa phương chịu trách nhiệm triển khai.

  3. Mở rộng hợp tác liên doanh và đầu tư tại các thị trường tiềm năng khác
    Học hỏi mô hình thành công tại New Zealand, Vinamilk nên mở rộng liên doanh, mua lại cổ phần tại các thị trường như Mỹ, châu Âu, nhằm đa dạng hóa nguồn nguyên liệu và thị trường tiêu thụ. Kế hoạch thực hiện trong 5 năm tới, do Ban điều hành công ty chủ trì.

  4. Nâng cao năng lực thích ứng với môi trường pháp lý và chính trị quốc tế
    Thiết lập bộ phận chuyên trách theo dõi và phân tích các thay đổi pháp luật, chính sách tại các thị trường quốc tế, đặc biệt là New Zealand, nhằm giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống cảnh báo sớm trong 1 năm, do phòng pháp chế và quan hệ quốc tế đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam
    Đặc biệt là các doanh nghiệp có ý định mở rộng kinh doanh quốc tế, có thể học hỏi kinh nghiệm xây dựng và thực thi chiến lược kinh doanh quốc tế hiệu quả từ Vinamilk.

  2. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị Kinh doanh, Kinh tế Quốc tế
    Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và phân tích thực tiễn sâu sắc về chiến lược kinh doanh quốc tế, giúp nâng cao hiểu biết và kỹ năng nghiên cứu.

  3. Các chuyên gia tư vấn chiến lược và phát triển thị trường quốc tế
    Tài liệu là nguồn tham khảo quý giá để xây dựng các giải pháp chiến lược phù hợp với đặc thù ngành sữa và thị trường quốc tế.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp
    Giúp hiểu rõ hơn về vai trò và thách thức của doanh nghiệp Việt Nam trong kinh doanh quốc tế, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao Vinamilk chọn New Zealand làm thị trường chiến lược đầu tiên trong kinh doanh quốc tế?
    New Zealand là nguồn cung cấp nguyên liệu sữa chất lượng cao, chiếm 60-70% nguyên liệu nhập khẩu của Vinamilk. Việc mua cổ phần công ty Miraka giúp Vinamilk kiểm soát nguồn nguyên liệu, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.

  2. Chiến lược kinh doanh quốc tế của Vinamilk có điểm gì nổi bật?
    Vinamilk áp dụng chiến lược xuyên quốc gia, kết hợp giữa giảm chi phí và thích ứng địa phương, phát triển chuỗi cung ứng khép kín và sản phẩm giá trị gia tăng cao, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

  3. Những khó khăn chính Vinamilk gặp phải khi kinh doanh tại New Zealand là gì?
    Khó khăn bao gồm quản lý chuỗi cung ứng phức tạp, chi phí vận hành cao hơn dự kiến, và thách thức trong việc thích ứng nhanh với các quy định pháp luật và yêu cầu thị trường địa phương.

  4. Vinamilk đã áp dụng những công cụ phân tích nào để xây dựng chiến lược?
    Công ty sử dụng phân tích PEST để đánh giá môi trường vĩ mô, SWOT để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, cùng mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Porter và chuỗi giá trị để tối ưu hóa hoạt động.

  5. Vinamilk có kế hoạch mở rộng kinh doanh quốc tế như thế nào trong tương lai?
    Vinamilk dự kiến mở rộng liên doanh, mua lại cổ phần tại các thị trường tiềm năng như Mỹ, châu Âu, đồng thời nâng cao năng lực quản lý và phát triển sản phẩm phù hợp với từng thị trường để tăng trưởng bền vững.

Kết luận

  • Vinamilk đã thành công trong việc xây dựng và thực thi chiến lược kinh doanh quốc tế tại New Zealand, tạo nền tảng vững chắc cho mở rộng thị trường toàn cầu.
  • Việc kiểm soát nguồn nguyên liệu thô từ New Zealand giúp Vinamilk giảm chi phí sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm.
  • Chiến lược xuyên quốc gia được áp dụng hiệu quả, cân bằng giữa áp lực giảm chi phí và yêu cầu thích ứng địa phương.
  • Hạn chế về quản lý chuỗi cung ứng và thích ứng pháp lý cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả kinh doanh quốc tế.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường quản lý, phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường sẽ giúp Vinamilk duy trì và phát triển vị thế trên trường quốc tế.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng thị trường và nâng cao năng lực quản trị quốc tế.

Call-to-action: Các doanh nghiệp Việt Nam và nhà quản lý nên tham khảo mô hình chiến lược của Vinamilk để học hỏi và áp dụng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của doanh nghiệp Việt.