I. Tổng Quan Về Cấu Trúc Vốn Công Ty Vận Tải VN
Bất kỳ công ty nào, khi hoạt động sản xuất kinh doanh, đều hướng đến mục tiêu tối đa hóa giá trị. Để đạt được mục tiêu này, các công ty phải thực hiện các chiến lược kinh doanh, đưa ra nhiều biện pháp nhằm phát huy nguồn lực và tạo lợi thế cạnh tranh. Một trong những biện pháp hết sức quan trọng và cần thiết là lựa chọn một cấu trúc vốn hợp lý. Đặc biệt trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, các công ty nói chung và các công ty niêm yết nói riêng đã và đang phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Do vậy vấn đề chủ động lựa chọn một cơ cấu tài trợ hợp lý giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay nhằm tối thiểu hoá chi phí sử dụng vốn và các rủi ro tài chính góp phần thực hiện tối đa hóa lợi nhuận càng trở nên cấp thiết đối với các nhà quản trị tài chính công ty.
1.1. Khái niệm cấu trúc vốn và tầm quan trọng của nó
Cấu trúc vốn là việc lựa chọn giữa đầu tư bằng vốn vay hay vốn chủ sở hữu, hay nói cách khác cấu trúc vốn là tỷ lệ giữa nợ vay và vốn chủ sở hữu của một công ty. Việc cân đối hai chỉ tiêu này trong quá trình kinh doanh là bài toán nan giải đối với các nhà quản trị, tỷ lệ nào được cho là hợp lý? Sử dụng nguồn lực nào để tiết kiệm chi phí và tạo ra lợi thế cạnh tranh? Đây là những câu hỏi thường xuyên xuất hiện trong quá trình quay vòng vốn của công ty và vấn đề cấu trúc vốn còn mang nhiều ý nghĩa thiết thực khi các công ty ở nước ta đang trong tiến trình cổ phần hóa hiện nay.
1.2. Đặc thù ngành vận tải và ảnh hưởng đến cấu trúc vốn
Mỗi ngành nghề kinh doanh đều có những đặc thù riêng. Vì vậy cấu trúc vốn của các công ty trong những ngành nghề khác nhau là khác nhau. Đối với ngành vận tải, cùng với sự phát triển và hội nhập kinh tế, các công ty vận tải nói chung và các công ty vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán đã có những bước phát triển đáng ghi nhận. Là một trong những ngành mũi nhọn trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế đất nước trong tương lai, ngành có chức năng vận chuyển hàng hóa và hành khách nhằm đáp ứng yêu cầu nguyên, nhiên vật liệu cho sản xuất, tiêu dùng và sự đi lại của nhân dân.
II. Thách Thức Trong Phân Tích Cấu Trúc Vốn Vận Tải
Việc nghiên cứu một cách có hệ thống về cấu trúc vốn của các công ty ngành vận tải trong từng thời điểm để xây dựng một chính sách tài trợ hợp lý để thu được hiệu quả cao trong kinh doanh là cấp thiết. Với thực tế trên, đề tài: "Phân tích cấu trúc vốn các công ty ngành vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam" được lựa chọn để nghiên cứu và viết luận văn tốt nghiệp. Mục tiêu nghiên cứu là hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về cấu trúc vốn và các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của công ty.
2.1. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến cấu trúc vốn
Các nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến cấu trúc vốn của các công ty vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam là gì? Các công ty ngành vận tải nên chú ý vấn đề gì khi xác định cấu trúc vốn? Các công ty ngành vận tải có xác định cấu trúc vốn tối ưu của mình không? Luận văn tập trung nghiên cứu cấu trúc vốn của các công ty ngành vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
2.2. Thu thập và xử lý dữ liệu tài chính của công ty
Số liệu phục vụ cho nghiên cứu được lấy từ báo cáo tài chính của các công ty ngành vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2010-2014. Luận văn chỉ giới hạn những công ty niêm yết có đầy đủ thông tin phục vụ cho quá trình nghiên cứu và có đủ số liệu cần thiết cho việc nghiên cứu.
2.3. Phương pháp phân tích tài chính và thống kê
Để thực hiện đề tài này, tác giả đã kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Qua việc thu thập thông tin, dùng phương pháp thống kê mô tả, so sánh để phân tích, đánh giá thực trạng cấu trúc vốn của các công ty ngành vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
III. Phân Tích Chi Tiết Cấu Trúc Vốn Công Ty Vận Tải
Từ bộ dữ liệu thu thập được các các công ty vận tải niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, sau khi xác định các nhân tố tác động đến cấu trúc vốn, tác giả sử dụng hồi quy dữ liệu bảng thông qua mô hình hồi quy với ảnh hưởng cố định (FEM) và mô hình hồi quy với ảnh hưởng ngẫu nhiên (REM), từ đó phân tích các nhân tố tác động lên cấu trúc vốn của các công ty ngành vận tải. Từ kết quả kiểm định, tác giả đã phân tích và đưa ra một số kiến nghị phù hợp với thực trạng ngành vận tải hiện nay.
3.1. Đánh giá tỷ lệ nợ và vốn chủ sở hữu
Vốn là giá trị của tất cả tài sản hữu hình, vô hình mà công ty đầu tư vào hoạt động kinh doanh nhằm mang lại lợi nhuận trong tương lai. Vốn là điều kiện không thể thiếu khi tiến hành thành lập công ty và tiến hành hoạt động kinh doanh. Ở bất kỳ công ty nào, vốn được đầu tư vào quá trình sản xuất kinh doanh nhằm tăng thêm lợi nhuận, giá trị của công ty. Nhưng vấn đề chủ yếu là các công ty phải làm như thế nào để gia tăng giá trị cho vốn.
3.2. Phân tích khả năng thanh toán và rủi ro tài chính
Cấu trúc vốn là thuật ngữ tài chính nhằm mô tả nguồn gốc và phương pháp hình thành nên nguồn vốn để công ty có thể sử dụng mua sắm tài sản, phương tiện vật chất và hoạt động kinh doanh. Cấu trúc vốn đề cập tới cách thức công ty tìm kiếm nguồn tài chính thông qua các phương án kết hợp giữa bán cổ phần, quyền chọn mua cổ phần, phát hành trái phiếu và đi vay.
3.3. So sánh cấu trúc vốn giữa các công ty trong ngành
Cấu trúc vốn của công ty được định nghĩa là sự kết hợp giữa nợ và vốn cổ phần trong tổng nguồn vốn dài hạn mà công ty có thể huy động được để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh của mình. Trong đó, vốn cổ phần bao gồm vốn cổ phần thường, ưu đãi hay lợi nhuận giữ lại, nợ thường được đồng nhất với các khoản mục phải trả dài hạn như trả người bán dài hạn, vay và nợ dài hạn, thuế thu nhập phải trả được hoãn lại hoặc các khoản dự phòng phải trả dài hạn khác…
IV. Ứng Dụng Mô Hình Cấu Trúc Vốn Tối Ưu Cho Vận Tải
Cấu trúc vốn tối ưu là khái niệm liên quan tới việc đánh đổi giữa chi phí và lợi ích của công ty. Là một hỗn hợp nợ dài hạn, vốn cổ phần ưu đãi và vốn cổ phần thường cho phép tối thiểu hoá chi phí sử dụng vốn bình quân của công ty. Với một cấu trúc vốn có chi phí sử dụng vốn bình quân được tối thiểu hoá, tổng giá trị các chứng khoán của công ty (giá trị của công ty) được tối đa hoá. Do đó, cấu trúc vốn có chi phí sử dụng vốn tối thiểu gọi là cấu trúc vốn tối ưu.
4.1. Xác định chi phí vốn WACC cho công ty vận tải
Ngoài cấu trúc vốn tối ưu thì công ty cần xác định thêm cấu trúc vốn mục tiêu. Cấu trúc vốn mục tiêu là cấu trúc vốn mà một công ty thường xuyên sử dụng khi quyết định bổ sung nguồn vốn kinh doanh. Để xem xét điều chỉnh cấu trúc vốn hợp lý, các công ty thường sử dụng các chỉ tiêu cụ thể sau: Tính tự chủ về tài chính thể hiện năng lực vốn có của người chủ sở hữu trong tài trợ hoạt động kinh doanh.
4.2. Tối ưu hóa cấu trúc vốn để tăng giá trị doanh nghiệp
Tính tự chủ về tài chính của công ty được thể hiện qua chỉ tiêu tỷ suất nợ dài hạn và tỷ suất nợ dài hạn trên vốn chủ sở hữu. Chỉ số này phản ánh mức độ tài trợ tài sản của công ty bởi các khoản nợ dài hạn. Chỉ số này càng cao thể hiện mức độ phụ thuộc của công ty vào các khoản nợ càng lớn, tính tự chủ trong dài hạn càng thấp.
4.3. Ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính đến lợi nhuận
Tỷ suất nợ dài hạn trên vốn chủ sở hữu thể hiện mức độ đảm bảo nợ dài hạn bởi vốn chủ sở hữu. Tính ổn định về nguồn tài trợ thể hiện mức độ ổn định khi sử dụng các nguồn tài trợ cho hoạt động kinh doanh. Tính ổn định liên quan đến nguồn vốn sử dụng có tính chất thường xuyên hay tạm thời. Quan điểm này dẫn đến phân loại lại nguồn vốn trình bày trên BCĐKT.
V. Thực Trạng và Giải Pháp Cấu Trúc Vốn Vận Tải VN
Để tiến hành phân tích tính ổn định của nguồn tài trợ, thường sử dụng các tiêu chí cơ bản sau: Tỷ suất nguồn vốn thường xuyên và Tỷ suất nguồn vốn tạm thời. Hai tỷ suất này cùng phản ánh tính ổn định nguồn tài trợ của công ty, hay trong tổng nguồn vốn thì nguồn vốn thường xuyên chiếm bao nhiêu phần trăm. Tỷ suất này càng cao, chứng tỏ nguồn tài trợ của công ty cổ phần có tính ổn định càng lớn trong một thời gian dài và chưa chịu áp lực thanh toán trong ngắn hạn.
5.1. Đánh giá hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời
Ngược lại, nếu tỷ suất ngày càng thấp, chứng tỏ nguồn tài trợ của công ty chủ yếu là nguồn ngắn hạn và chịu áp lực rất lớn trong thanh toán nợ ngắn hạn. Nếu công ty không thanh toán kịp thời các khoản nợ thì có nguy cơ bị phá sản. Cấu trúc tài sản chỉ ra là tài sản gồm 2 bộ phận là: bộ phận tài sản dài hạn và bộ phận tài sản ngắn hạn.
5.2. Giải pháp tái cấu trúc vốn cho công ty vận tải
Cấu trúc vốn thể hiện tính tự chủ và tính ổn định của nguồn tài trợ. Mặt khác, do sự vận động của tài sản thường tách rời với trách nhiệm pháp lý về thời hạn sử dụng và gắn liền với chi phí sử dụng vốn, nên các nguồn vốn phải được huy động và sử dụng sao cho hợp lý. Mối quan hê này nên thể hiện tính an toàn, bền vững, cân đối trong tài trợ và sử dụng nguồn vốn của công ty, hay nói cách khác mối quan hệ này thể hiện cân bằng tài chính.
5.3. Chính sách tài chính hỗ trợ ngành vận tải
Do đó, cân bằng tài chính là một yêu cầu hết sức cấp bách, thường xuyên và cần phải duy trì cần bằng tài chính để đảm bảo khả năng thanh toán và việc sử dụng vốn được hiệu quả hơn. Tính cân bằng tài chính trong dài hạn được đánh giá thông qua chỉ tiêu vốn lưu động ròng (VLĐR) đó là phần chênh lệch giữa nguồn vốn thường xuyên và tài sản dài hạn hay là phần chênh lệch giữa tài sản ngắn hạn với nguồn vốn tạm thời.
VI. Kết Luận và Triển Vọng Cấu Trúc Vốn Vận Tải VN
Giá trị công ty là giá trị của toàn bộ tài sản hiện có của công ty tại thời điểm đánh giá sau khi trừ đi các khoản nợ phải trả, có thể xác định thị trường hoặc theo giá sổ sách, được thể hiện bằng công thức: Giá trị công ty = Tổng tài sản - Nợ phải trả. Như vậy, giá trị công ty là giá trị tài sản thuộc quyền sở hữu của các chủ sở hữu công ty.
6.1. Tóm tắt kết quả phân tích và đánh giá
Để xác định giá trị công ty có nhiều phương pháp khác nhau như định giá trên cơ sở BCĐKT, theo giá trị điều chỉnh, dựa trên cơ sở báo cáo KQKD hay định giá theo quan điểm vận đồng của đồng vốn. Xác định giá trị của công ty theo quan điểm vận động của đồng vốn với kỳ vọng gia tăng giá trị công ty tức là gia tăng vốn chủ sở hữu được thể hiện như sau: Tại thời điểm đầu tư hay bắt đầu một kỳ hoạt động, giá trị của công ty được xác định là : Vốn chủ sở hữu (E) = Tổng TS (V) - Nợ phải trả ( D).
6.2. Triển vọng và khuyến nghị cho ngành vận tải
Sau một kỳ hoạt động, tổng giá trị tài sản của công ty là V1. Nhà đầu tư với tư cách là chủ nợ đạt...
