Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam, sự hài lòng của khách hàng trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty Dai-ichi Life Việt Nam chi nhánh Đồng Nai, với gần 120 năm kinh nghiệm toàn cầu, đang nỗ lực không ngừng để nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm giữ chân khách hàng và mở rộng thị phần. Tuy nhiên, theo thống kê năm 2021, chi nhánh Đồng Nai ghi nhận 11 vụ phàn nàn từ khách hàng và tỷ lệ khách hàng chấm dứt hợp đồng dao động từ 2-5% mỗi năm, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. Nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng về chất lượng dịch vụ bảo hiểm nhân thọ tại Dai-ichi Life Đồng Nai, khảo sát trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 năm 2022. Mục tiêu cụ thể là đo lường mức độ tác động của các nhân tố như sự tin cậy, sự đồng cảm, khả năng đáp ứng, năng lực phục vụ và phương tiện hữu hình đến sự hài lòng của khách hàng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần gia tăng sự gắn kết và trung thành của khách hàng, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện các chỉ số kinh doanh quan trọng như tỷ lệ giữ chân khách hàng và mức độ hài lòng tổng thể.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1985, 1988, 1991), một trong những mô hình phổ biến nhất để đánh giá chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng. Mô hình này tập trung vào năm khía cạnh chính: (1) Sự tin cậy (Reliability) – khả năng thực hiện dịch vụ đúng hạn và chính xác; (2) Khả năng đáp ứng (Responsiveness) – sự sẵn sàng và nhanh chóng phục vụ khách hàng; (3) Năng lực phục vụ (Assurance/Competence) – trình độ chuyên môn và thái độ phục vụ của nhân viên; (4) Sự đồng cảm (Empathy) – sự quan tâm và chăm sóc cá nhân hóa khách hàng; (5) Phương tiện hữu hình (Tangibles) – trang thiết bị, cơ sở vật chất và ngoại hình nhân viên. Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo thuyết kỳ vọng-xác nhận của Oliver (1989) để giải thích cơ chế hình thành sự hài lòng dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và cảm nhận thực tế của khách hàng. Thuyết nhu cầu Maslow cũng được vận dụng để hiểu rõ hơn về các cấp độ nhu cầu của khách hàng, từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu tự khẳng định, từ đó giúp doanh nghiệp điều chỉnh dịch vụ phù hợp.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua thảo luận nhóm với 7 chuyên gia và khách hàng đang sử dụng dịch vụ tại Dai-ichi Life Đồng Nai nhằm điều chỉnh thang đo và bổ sung các biến quan sát phù hợp. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát trực tiếp 300 khách hàng đang sử dụng dịch vụ bảo hiểm nhân thọ tại chi nhánh Đồng Nai trong khoảng thời gian 3 tháng (5-8/2022). Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0 với các kỹ thuật phân tích: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các nhân tố, và phân tích hồi quy tuyến tính để đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến sự hài lòng của khách hàng. Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích (purposive sampling) nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm khách hàng mục tiêu. Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo các bước: xây dựng thang đo, khảo sát thử, thu thập dữ liệu chính thức, phân tích và báo cáo kết quả.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Sự tin cậy là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của khách hàng với hệ số hồi quy β = 0.38, mức ý nghĩa p < 0.01. Khách hàng đánh giá cao việc công ty thực hiện đúng cam kết, chi trả quyền lợi đúng hạn và bảo mật thông tin cá nhân. Trung bình điểm đánh giá sự tin cậy đạt 4.2/5, cao hơn 15% so với mức trung bình chung.
Năng lực phục vụ đứng thứ hai với hệ số β = 0.29, p < 0.01. Nhân viên có trình độ chuyên môn cao, thái độ niềm nở và khả năng giải đáp thắc mắc nhanh chóng giúp khách hàng cảm thấy yên tâm. Điểm trung bình của nhóm biến này là 4.0, cao hơn 12% so với mức trung bình.
Khả năng đáp ứng có ảnh hưởng tích cực với β = 0.21, p < 0.05. Sự sẵn sàng hỗ trợ và xử lý yêu cầu kịp thời của nhân viên được khách hàng đánh giá tốt, tuy nhiên điểm trung bình 3.8 thấp hơn so với hai nhân tố trên.
Sự đồng cảm và phương tiện hữu hình cũng có tác động tích cực nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn, lần lượt β = 0.15 và β = 0.12, cả hai đều có ý nghĩa thống kê p < 0.05. Khách hàng đánh giá cao sự quan tâm cá nhân và cơ sở vật chất hiện đại, tuy nhiên vẫn còn tiềm năng cải thiện.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ và dịch vụ nói chung, khẳng định vai trò quan trọng của sự tin cậy và năng lực phục vụ trong việc tạo dựng sự hài lòng khách hàng. Sự tin cậy được xem là nền tảng để khách hàng yên tâm khi tham gia hợp đồng bảo hiểm dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh dịch vụ bảo hiểm có tính vô hình và không thể kiểm chứng trước khi sử dụng. Năng lực phục vụ của nhân viên thể hiện qua kiến thức chuyên môn và thái độ phục vụ cũng là yếu tố then chốt giúp khách hàng cảm nhận được giá trị dịch vụ. Khả năng đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng, tuy nhiên điểm số thấp hơn cho thấy cần cải thiện quy trình và đào tạo nhân viên. Sự đồng cảm và phương tiện hữu hình tuy có ảnh hưởng thấp hơn nhưng không thể xem nhẹ, bởi chúng tạo nên sự khác biệt trong trải nghiệm dịch vụ và góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp của công ty. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố và bảng thống kê điểm trung bình các biến quan sát để minh họa chi tiết.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường xây dựng và duy trì sự tin cậy: Công ty cần tiếp tục đảm bảo thực hiện đúng cam kết về thời gian chi trả quyền lợi và bảo mật thông tin khách hàng. Đào tạo nhân viên về đạo đức nghề nghiệp và quy trình xử lý khiếu nại nhằm giảm thiểu sai sót và phàn nàn. Mục tiêu giảm tỷ lệ phàn nàn xuống dưới 1% trong vòng 12 tháng, do phòng chăm sóc khách hàng thực hiện.
Nâng cao năng lực phục vụ của nhân viên: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kiến thức sản phẩm và kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống. Thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả làm việc định kỳ để khuyến khích thái độ phục vụ tích cực. Mục tiêu tăng điểm hài lòng về năng lực phục vụ lên 4.5/5 trong 6 tháng tới, do phòng nhân sự phối hợp với phòng đào tạo thực hiện.
Cải thiện khả năng đáp ứng khách hàng: Rà soát và tối ưu hóa quy trình xử lý yêu cầu, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để rút ngắn thời gian phản hồi. Phát triển kênh hỗ trợ trực tuyến 24/7 nhằm đáp ứng nhanh các thắc mắc và yêu cầu của khách hàng. Mục tiêu giảm thời gian xử lý yêu cầu xuống dưới 24 giờ, do phòng công nghệ thông tin và chăm sóc khách hàng phối hợp thực hiện trong 9 tháng.
Tăng cường sự đồng cảm và chăm sóc cá nhân hóa: Xây dựng chương trình chăm sóc khách hàng định kỳ, đặc biệt trong các dịp lễ tết và sinh nhật, nhằm tạo sự gắn kết và cảm nhận được sự quan tâm. Đào tạo nhân viên kỹ năng lắng nghe và thấu hiểu nhu cầu khách hàng. Mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng đánh giá cao sự đồng cảm lên 80% trong 1 năm, do phòng marketing và chăm sóc khách hàng phối hợp thực hiện.
Nâng cấp phương tiện hữu hình và cơ sở vật chất: Đầu tư cải thiện trang thiết bị phục vụ khách hàng tại các văn phòng, đồng thời nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp của nhân viên qua đồng phục và tài liệu truyền thông. Mục tiêu hoàn thiện cơ sở vật chất trong vòng 12 tháng, do ban quản lý chi nhánh chủ trì.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và quản lý công ty bảo hiểm nhân thọ: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng dịch vụ và giữ chân khách hàng hiệu quả.
Nhân viên tư vấn và chăm sóc khách hàng: Cung cấp kiến thức về các yếu tố tạo nên sự hài lòng, giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp, phục vụ và xử lý tình huống thực tế.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, marketing: Là tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng mô hình SERVQUAL trong lĩnh vực bảo hiểm, đồng thời cung cấp phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng.
Các doanh nghiệp dịch vụ khác: Có thể áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu để nâng cao chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng trong các ngành nghề có đặc điểm tương tự như tài chính, ngân hàng, viễn thông.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao sự tin cậy lại quan trọng nhất trong dịch vụ bảo hiểm nhân thọ?
Sự tin cậy tạo nền tảng cho khách hàng yên tâm khi ký hợp đồng dài hạn, đảm bảo quyền lợi được chi trả đúng hạn và chính xác. Ví dụ, khách hàng sẽ không hài lòng nếu công ty chậm trễ chi trả quyền lợi bảo hiểm.Làm thế nào để đo lường sự hài lòng của khách hàng một cách chính xác?
Sử dụng thang đo Likert 5 điểm với các biến quan sát cụ thể về các khía cạnh dịch vụ, kết hợp phân tích thống kê như Cronbach’s Alpha và EFA để đảm bảo độ tin cậy và tính hợp lệ của thang đo.Khả năng đáp ứng có thể được cải thiện bằng cách nào?
Tối ưu hóa quy trình xử lý yêu cầu, ứng dụng công nghệ hỗ trợ phản hồi nhanh, đào tạo nhân viên về kỹ năng xử lý tình huống và giao tiếp hiệu quả.Sự đồng cảm ảnh hưởng thế nào đến lòng trung thành của khách hàng?
Sự đồng cảm giúp khách hàng cảm nhận được sự quan tâm cá nhân, tạo mối quan hệ gắn bó lâu dài, từ đó tăng khả năng khách hàng tiếp tục sử dụng dịch vụ và giới thiệu cho người khác.Phương tiện hữu hình có thực sự quan trọng trong dịch vụ vô hình như bảo hiểm?
Mặc dù dịch vụ bảo hiểm là vô hình, nhưng cơ sở vật chất hiện đại và hình ảnh chuyên nghiệp của nhân viên giúp khách hàng tin tưởng và đánh giá cao chất lượng dịch vụ, góp phần nâng cao sự hài lòng tổng thể.
Kết luận
- Nghiên cứu xác định năm nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng khách hàng tại Dai-ichi Life Đồng Nai: sự tin cậy, năng lực phục vụ, khả năng đáp ứng, sự đồng cảm và phương tiện hữu hình.
- Sự tin cậy và năng lực phục vụ có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao sự hài lòng.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp quản trị nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng cường sự gắn kết khách hàng.
- Nghiên cứu được thực hiện trong thời gian 3 tháng năm 2022 với mẫu khảo sát 300 khách hàng, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao.
- Đề nghị các phòng ban liên quan của công ty triển khai các giải pháp cải tiến trong vòng 6-12 tháng tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi để nâng cao hiệu quả quản trị khách hàng.
Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo công ty nên tổ chức hội thảo nội bộ để phổ biến kết quả nghiên cứu và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể nhằm nâng cao sự hài lòng khách hàng, từ đó gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường bảo hiểm nhân thọ.