I. Tính cấp thiết của nghiên cứu
Việt Nam là một quốc gia nông nghiệp, trong đó cây lúa đóng vai trò chủ đạo. Cây lúa không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn góp phần quan trọng vào nền kinh tế quốc dân. Trong giai đoạn 2010-2015, sản lượng gạo xuất khẩu đạt khoảng 7 triệu tấn mỗi năm, mang lại gần 3 tỷ USD cho đất nước. Tuy nhiên, nông dân đồng bằng sông Hồng đang gặp khó khăn trong việc duy trì sản xuất do nhiều rủi ro trong nông nghiệp như thiên tai, sâu bệnh và biến động giá cả. Chính phủ đã triển khai nhiều chương trình bảo hiểm nông nghiệp nhưng tỷ lệ tham gia vẫn thấp, chỉ đạt dưới 3% tổng diện tích gieo trồng. Điều này cho thấy cần thiết phải nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định tham gia bảo hiểm của nông dân.
II. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát của nghiên cứu là xác định và làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến ý định tham gia bảo hiểm cây lúa của hộ nông dân tại đồng bằng sông Hồng. Nghiên cứu cũng sẽ phân tích sự khác biệt về ý định tham gia bảo hiểm giữa các nhóm hộ nông dân khác nhau. Các mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa lý thuyết về bảo hiểm nông nghiệp, phân tích thực trạng tham gia bảo hiểm, xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố và đề xuất giải pháp thúc đẩy tham gia bảo hiểm. Câu hỏi nghiên cứu sẽ tập trung vào các nhân tố như thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức kiểm soát hành vi và chính sách hỗ trợ phí của Chính phủ.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là các nhân tố ảnh hưởng đến ý định tham gia bảo hiểm cây lúa của hộ nông dân. Phạm vi nghiên cứu bao gồm nội dung liên quan đến các nhân tố như thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức kiểm soát hành vi, truyền thông và chính sách hỗ trợ phí của Chính phủ. Về thời gian, nghiên cứu sẽ xem xét các giai đoạn từ 2011-2019 và không gian nghiên cứu tập trung vào đồng bằng sông Hồng, đặc biệt là hai tỉnh Nam Định và Thái Bình.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu kết hợp giữa phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính sẽ phỏng vấn các nhóm đối tượng như lãnh đạo công ty bảo hiểm, chuyên gia và nông dân đã tham gia bảo hiểm để kiểm tra mô hình và xây dựng thang đo. Sau đó, nghiên cứu định lượng sẽ được thực hiện thông qua bảng hỏi chính thức để điều tra các nhân tố ảnh hưởng đến ý định tham gia bảo hiểm. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy đa biến sẽ được sử dụng để kiểm định mô hình và giả thuyết nghiên cứu.
V. Đóng góp mới của luận án
Luận án sẽ làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến bảo hiểm cây lúa, đặc biệt là phương thức bảo hiểm theo chỉ số thời tiết. Nghiên cứu sẽ chỉ ra thực trạng bảo hiểm cây lúa tại đồng bằng sông Hồng và lý do hộ nông dân chưa mặn mà với bảo hiểm. Đề xuất mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định tham gia bảo hiểm sẽ bao gồm 6 nhân tố: thái độ, chuẩn chủ quan, nhận thức kiểm soát hành vi, truyền thông, thủ tục tham gia và chính sách hỗ trợ phí của Chính phủ. Các giải pháp nhằm thúc đẩy ý định tham gia bảo hiểm sẽ được đề xuất để phát triển bảo hiểm cây lúa tại Việt Nam.
