Nhận thức của sinh viên và giảng viên về việc dạy và học thành ngữ trong kỹ năng nói cho sinh viên năm nhất

• Tác giả: Tran Thi My Linh
• Người hướng dẫn: Prof. Hoang Van Van
• Trường học: Hanoi National University of Education
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Nhận thức của sinh viên và giảng viên về việc dạy và học thành ngữ trong kỹ năng nói cho sinh viên năm nhất tại FOE HNUE
• Loại tài liệu: M.A minor programme thesis
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF FIGURES AND TABLES
• PART I. INTRODUCTION
• 1.1. Aims of the study
• 1.2. Methods of the study
• 1.3. Scope of the study
• 1.4. Organization of the study
• PART II. DEVELOPMENT
• 2. CHAPTER 1: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Idioms: Definitions and Types
• 2.2. The Roles of Idiomatic Competence in Language Acquisition
• 2.3. The Relationship between Idioms and Speaking Skill
• 2.4. Issues in Teaching Idioms
• 2.5. Idiom-Related Research in Language Teaching
• 3. CHAPTER 2: METHODOLOGY
• 4. CHAPTER 3: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Data collected from survey questionnaire
• 4.2. The situation of teaching and learning idioms
• 4.3. Lecturers’ and student’s self-evaluations on the effectiveness of their idioms teaching and learning
• 4.4. Data collected from interview
• 4.5. The teaching and learning of idioms
• 4.6. The importance of idioms learning and teaching
• 4.7. Ways of learning and teaching idioms
• 4.8. Challenges in teaching and learning idioms
• 4.9. Evaluations on the effectiveness of idioms teaching and learning
• 4.10. Shortage in teaching and learning idioms
• 4.11. Summary of the findings
• PART III. CONCLUSION
• 5.1. Recommendations for lecturers and students
• 5.2. Some suggested activities for idioms teaching to promote speaking skill
• 5.3. Limitations of the study
• 5.4. Recommendation for further study
• APPENDIX 1: Survey questionnaire 1 (for students)
• APPENDIX 1A: English version
• APPENDIX 1B: Vietnamese version
• APPENDIX 2: Survey questionnaire 2 (for lecturers)
• APPENDIX 3: Interview questions

I. Nhận thức của sinh viên về việc dạy và học thành ngữ

Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng nhận thức sinh viên về việc dạy và học thành ngữ trong kỹ năng nói là rất quan trọng. Sinh viên nhận thấy rằng việc học thành ngữ không chỉ giúp họ cải thiện khả năng giao tiếp mà còn làm phong phú thêm vốn từ vựng của họ. Theo khảo sát, 80% sinh viên cho rằng việc sử dụng thành ngữ trong giao tiếp hàng ngày giúp họ tự tin hơn khi nói tiếng Anh. Họ cũng cho rằng việc học thành ngữ giúp họ hiểu rõ hơn về văn hóa và cách diễn đạt của người bản ngữ. Tuy nhiên, một số sinh viên cũng bày tỏ lo ngại về việc khó khăn trong việc ghi nhớ và sử dụng thành ngữ một cách chính xác. Điều này cho thấy rằng cần có những phương pháp dạy học hiệu quả hơn để giúp sinh viên vượt qua những thách thức này.

1.1. Vai trò của thành ngữ trong kỹ năng nói

Thành ngữ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kỹ năng nói của sinh viên. Chúng không chỉ giúp sinh viên diễn đạt ý tưởng một cách tự nhiên mà còn làm cho cuộc hội thoại trở nên sinh động hơn. Theo ý kiến của nhiều giảng viên, việc sử dụng thành ngữ trong giao tiếp giúp sinh viên thể hiện bản thân một cách rõ ràng và hiệu quả hơn. Hơn nữa, việc học thành ngữ cũng giúp sinh viên phát triển khả năng tư duy phản biện và sáng tạo trong giao tiếp. Tuy nhiên, một số giảng viên cho rằng việc dạy thành ngữ cần được tích hợp vào chương trình giảng dạy một cách hợp lý để sinh viên có thể tiếp cận và áp dụng một cách hiệu quả.

II. Nhận thức của giảng viên về việc dạy thành ngữ

Giảng viên tại FOE HNUE có nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của việc dạy thành ngữ trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp cho sinh viên. Họ cho rằng việc dạy thành ngữ không chỉ giúp sinh viên cải thiện khả năng nói mà còn giúp họ hiểu sâu hơn về ngôn ngữ và văn hóa. Theo khảo sát, 90% giảng viên đồng ý rằng việc sử dụng thành ngữ trong giảng dạy là cần thiết. Tuy nhiên, họ cũng nhận thấy rằng có nhiều thách thức trong việc dạy thành ngữ, bao gồm việc lựa chọn thành ngữ phù hợp và cách thức giảng dạy hiệu quả. Điều này cho thấy rằng cần có sự hỗ trợ và đào tạo cho giảng viên để họ có thể dạy thành ngữ một cách hiệu quả hơn.

2.1. Phương pháp dạy thành ngữ

Giảng viên đã áp dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau để giúp sinh viên tiếp cận với thành ngữ. Một số phương pháp phổ biến bao gồm việc sử dụng trò chơi, hoạt động nhóm và các tình huống thực tế để sinh viên có thể thực hành. Họ cũng khuyến khích sinh viên tìm hiểu và sử dụng thành ngữ trong các bài thuyết trình và bài viết của mình. Tuy nhiên, một số giảng viên cho rằng việc dạy thành ngữ cần được cải thiện hơn nữa để sinh viên có thể áp dụng một cách tự nhiên trong giao tiếp hàng ngày. Điều này cho thấy rằng việc phát triển các phương pháp dạy học sáng tạo và hiệu quả là rất cần thiết.

III. Thách thức trong việc dạy và học thành ngữ

Cả sinh viên và giảng viên đều gặp phải nhiều thách thức trong việc dạy và học thành ngữ. Sinh viên thường cảm thấy khó khăn trong việc ghi nhớ và sử dụng thành ngữ một cách chính xác. Họ cũng bày tỏ lo ngại về việc không hiểu rõ ngữ cảnh sử dụng của thành ngữ. Trong khi đó, giảng viên gặp khó khăn trong việc lựa chọn thành ngữ phù hợp để dạy và cách thức truyền đạt hiệu quả. Điều này cho thấy rằng cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa sinh viên và giảng viên để vượt qua những thách thức này. Việc tổ chức các buổi hội thảo và khóa học bổ sung có thể giúp cả hai bên cải thiện kỹ năng và kiến thức về thành ngữ.

3.1. Giải pháp cho việc dạy và học thành ngữ

Để cải thiện việc dạy và học thành ngữ, cần có những giải pháp cụ thể. Một trong những giải pháp là tổ chức các buổi học thực hành, nơi sinh viên có thể áp dụng thành ngữ trong các tình huống giao tiếp thực tế. Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ trong giảng dạy cũng có thể giúp sinh viên tiếp cận với thành ngữ một cách dễ dàng hơn. Các ứng dụng học tập và trang web giáo dục có thể cung cấp cho sinh viên nhiều tài liệu và bài tập liên quan đến thành ngữ. Cuối cùng, việc khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động ngoại khóa liên quan đến ngôn ngữ cũng có thể giúp họ cải thiện kỹ năng nói và sử dụng thành ngữ một cách tự nhiên.

Tổng quan nghiên cứu

Việc giảng dạy và học thành ngữ trong kỹ năng nói tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực giao tiếp của sinh viên, đặc biệt là sinh viên năm nhất khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Theo báo cáo khảo sát, khoảng 60% giảng viên và 63% sinh viên đánh giá thành ngữ là yếu tố quan trọng hoặc rất quan trọng trong phát triển kỹ năng nói. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 66% sinh viên cho biết họ đã từng được dạy thành ngữ tại trường, trong khi 100% giảng viên khẳng định họ có giảng dạy thành ngữ. Thời lượng dành cho việc dạy thành ngữ trong mỗi tiết học thường chỉ khoảng 10 phút, cho thấy sự hạn chế về thời gian và sự chú trọng chưa đầy đủ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng giảng dạy và học thành ngữ trong phát triển kỹ năng nói cho sinh viên năm nhất, đồng thời tìm hiểu nhận thức của giảng viên và sinh viên về hiệu quả của quá trình này. Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường động lực và sự tham gia của sinh viên trong việc học thành ngữ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên và giảng viên khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trong năm học 2016-2017.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng nói, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực giảng dạy tiếng Anh có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng giao tiếp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về thành ngữ và vai trò của năng lực thành ngữ trong việc tiếp thu ngôn ngữ. Thành ngữ được định nghĩa là các cụm từ có nghĩa không thể suy ra từ nghĩa từng phần tử cấu thành, mang tính cố định và thường được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp hàng ngày. Các mô hình nghiên cứu tập trung vào:

• Năng lực thành ngữ: Khả năng sử dụng và hiểu thành ngữ một cách phù hợp trong giao tiếp, được xem là một phần quan trọng của năng lực giao tiếp ngôn ngữ.
• Mối quan hệ giữa thành ngữ và kỹ năng nói: Thành ngữ giúp người học sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên, tăng tính lưu loát và thể hiện sự thành thạo.
• Phương pháp giảng dạy thành ngữ: Bao gồm việc dạy thành ngữ trong ngữ cảnh, sử dụng các hoạt động tích hợp kỹ năng, và áp dụng các chiến lược như đoán nghĩa theo ngữ cảnh, so sánh với ngôn ngữ mẹ đẻ, và sử dụng các phương tiện hỗ trợ đa phương tiện.

Các khái niệm chính bao gồm: thành ngữ (idioms), năng lực thành ngữ (idiomatic competence), phương pháp giảng dạy tích hợp (integrated teaching approach), và hoạt động liên quan đến thành ngữ (idiom-related activities).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed-method) kết hợp khảo sát định lượng và phỏng vấn sâu định tính. Mẫu nghiên cứu gồm 50 sinh viên năm nhất và 10 giảng viên khoa Tiếng Anh, được chọn theo phương pháp chọn mẫu có chủ đích (purposive sampling) nhằm đảm bảo thu thập thông tin phong phú và phù hợp.

Dữ liệu được thu thập qua:

• Bảng câu hỏi khảo sát: Bao gồm câu hỏi đóng và mở, sử dụng thang đo Likert 5 điểm để đánh giá nhận thức và quan điểm về việc dạy và học thành ngữ.
• Phỏng vấn bán cấu trúc: Thực hiện với 6 sinh viên và 3 giảng viên nhằm làm rõ hơn các quan điểm và kinh nghiệm thực tế.

Quy trình thu thập dữ liệu gồm ba giai đoạn: giới thiệu nghiên cứu và mời tham gia, phát và thu thập bảng khảo sát, tiến hành phỏng vấn sâu. Dữ liệu được phân tích bằng phương pháp phân tích nội dung, thống kê tần suất và tỷ lệ phần trăm, đồng thời so sánh giữa quan điểm của giảng viên và sinh viên.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về tầm quan trọng của thành ngữ: 60% giảng viên và 63% sinh viên đánh giá thành ngữ là quan trọng hoặc rất quan trọng trong phát triển kỹ năng nói. Chỉ khoảng 4% sinh viên cho rằng thành ngữ không quan trọng.

2. Thực trạng giảng dạy thành ngữ: 100% giảng viên khẳng định họ có giảng dạy thành ngữ, trong khi chỉ 66% sinh viên cho biết đã từng được học thành ngữ tại trường. Thời gian dành cho việc dạy thành ngữ trong mỗi tiết học chủ yếu là khoảng 10 phút (86% sinh viên và 100% giảng viên).

3. Tiêu chí lựa chọn thành ngữ để dạy: Giảng viên ưu tiên lựa chọn thành ngữ phù hợp với trình độ học sinh (100%) và liên quan đến nội dung bài học (70%). Sinh viên cũng quan tâm đến các tiêu chí này với tỷ lệ lần lượt là 27% và 38%. Tần suất sử dụng thành ngữ cũng được chú trọng (40% giảng viên, 25% sinh viên).

4. Phương pháp giảng dạy và hoạt động liên quan: Thành ngữ chủ yếu được dạy tích hợp trong các hoạt động kỹ năng đọc (60% giảng viên, 38% sinh viên) và kỹ năng nghe (20% giảng viên, 4% sinh viên). Việc dạy tích hợp kỹ năng (đọc, nghe, nói) chiếm tỷ lệ cao (80% giảng viên, 50% sinh viên). Tuy nhiên, hoạt động dạy thành ngữ tích hợp kỹ năng nói còn hạn chế (40% giảng viên, 15% sinh viên).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sự đồng thuận về tầm quan trọng của thành ngữ trong phát triển kỹ năng nói, phù hợp với các nghiên cứu trước đây nhấn mạnh vai trò của năng lực thành ngữ trong giao tiếp tự nhiên và lưu loát. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa nhận thức của giảng viên và sinh viên về việc đã được dạy thành ngữ phản ánh sự hạn chế trong việc truyền đạt và thực hiện các hoạt động giảng dạy thành ngữ.

Thời lượng dạy thành ngữ còn rất hạn chế, chủ yếu dưới 15 phút mỗi tiết, dẫn đến việc sinh viên không có đủ thời gian để thực hành và vận dụng thành ngữ trong giao tiếp. Việc lựa chọn thành ngữ dựa trên tiêu chí phù hợp trình độ và nội dung bài học là hợp lý, giúp tăng tính hiệu quả và khả năng tiếp thu của sinh viên.

Phương pháp giảng dạy tích hợp kỹ năng được áp dụng khá phổ biến, tuy nhiên, hoạt động thực hành nói với thành ngữ chưa được chú trọng đúng mức, gây ảnh hưởng đến khả năng vận dụng thành ngữ trong giao tiếp thực tế. Các hoạt động đa dạng như đóng vai, chia sẻ thành ngữ, trò chơi từ vựng được giảng viên sử dụng nhằm tăng tính sinh động và hứng thú cho sinh viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm các phương pháp giảng dạy và hoạt động liên quan, cũng như bảng so sánh tiêu chí lựa chọn thành ngữ giữa giảng viên và sinh viên, giúp minh họa rõ nét hơn về thực trạng và nhận thức hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng thời lượng dạy thành ngữ trong mỗi tiết học: Giảng viên cần dành ít nhất 15-20 phút cho việc giới thiệu và thực hành thành ngữ, nhằm tạo điều kiện cho sinh viên tiếp xúc và vận dụng thành ngữ hiệu quả hơn. Thời gian này có thể được phân bổ linh hoạt trong các hoạt động tích hợp kỹ năng.

2. Phát triển các hoạt động giảng dạy tích hợp kỹ năng nói với thành ngữ: Thiết kế các bài tập đóng vai, thảo luận nhóm, và trò chơi ngôn ngữ tập trung vào việc sử dụng thành ngữ trong giao tiếp thực tế, giúp sinh viên nâng cao sự tự tin và khả năng vận dụng thành ngữ.

3. Lựa chọn thành ngữ phù hợp với trình độ và nội dung bài học: Giảng viên nên tham khảo các danh sách thành ngữ phổ biến, có tần suất sử dụng cao và liên quan mật thiết đến chủ đề bài học để tăng tính ứng dụng và dễ nhớ cho sinh viên.

4. Sử dụng đa dạng phương tiện hỗ trợ giảng dạy: Áp dụng video, clip thực tế, bảng từ vựng tương tác và các tài liệu đa phương tiện để minh họa ngữ cảnh sử dụng thành ngữ, giúp sinh viên dễ dàng hình dung và ghi nhớ.

5. Tổ chức các buổi tập huấn nâng cao năng lực giảng dạy thành ngữ cho giảng viên: Cung cấp kiến thức và kỹ năng về phương pháp giảng dạy thành ngữ hiệu quả, giúp giảng viên tự tin và sáng tạo hơn trong việc truyền đạt nội dung.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học và cao đẳng: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng và phương pháp giảng dạy thành ngữ, giúp giảng viên cải tiến chương trình và phương pháp giảng dạy.

2. Sinh viên ngành Sư phạm Tiếng Anh: Giúp sinh viên hiểu rõ vai trò của thành ngữ trong giao tiếp và chuẩn bị kỹ năng cần thiết để trở thành giáo viên tương lai.

3. Nhà nghiên cứu và chuyên gia giáo dục ngôn ngữ: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và phân tích về giảng dạy thành ngữ trong bối cảnh học tiếng Anh như ngoại ngữ tại Việt Nam.

4. Nhà quản lý giáo dục và xây dựng chương trình đào tạo: Tham khảo để điều chỉnh nội dung và thời lượng giảng dạy thành ngữ trong các khóa học tiếng Anh, nâng cao chất lượng đào tạo.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao thành ngữ lại quan trọng trong kỹ năng nói tiếng Anh?
   Thành ngữ giúp người học sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên, tăng tính lưu loát và thể hiện sự thành thạo. Ví dụ, trong IELTS, sử dụng thành ngữ là một tiêu chí đánh giá năng lực từ bậc 7 trở lên.

2. Sinh viên gặp khó khăn gì khi học thành ngữ?
   Khó khăn chính là hiểu nghĩa không theo nghĩa đen, thiếu ngữ cảnh phù hợp và thời gian thực hành hạn chế. Ngoài ra, sự thiếu tự tin khi sử dụng thành ngữ cũng là rào cản lớn.

3. Phương pháp nào hiệu quả để dạy thành ngữ?
   Phương pháp tích hợp kỹ năng, dạy thành ngữ trong ngữ cảnh thực tế, kết hợp hoạt động tương tác như đóng vai, thảo luận nhóm được đánh giá cao về hiệu quả.

4. Làm thế nào để chọn thành ngữ phù hợp để dạy?
   Nên chọn thành ngữ có tần suất sử dụng cao, phù hợp trình độ học sinh và liên quan đến nội dung bài học nhằm tăng khả năng tiếp thu và vận dụng.

5. Giảng viên có thể sử dụng công cụ hỗ trợ nào để dạy thành ngữ?
   Video, clip thực tế, bảng từ vựng tương tác, trò chơi ngôn ngữ và các tài liệu đa phương tiện giúp minh họa ngữ cảnh và tăng hứng thú học tập.

Kết luận

• Thành ngữ đóng vai trò thiết yếu trong phát triển kỹ năng nói tiếng Anh, được cả giảng viên và sinh viên đánh giá cao.
• Thực trạng giảng dạy thành ngữ còn hạn chế về thời gian và phương pháp, ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của sinh viên.
• Việc lựa chọn thành ngữ dựa trên tiêu chí phù hợp trình độ và nội dung bài học giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy.
• Phương pháp giảng dạy tích hợp kỹ năng, đặc biệt là các hoạt động thực hành nói, cần được tăng cường để phát huy tối đa năng lực thành ngữ của sinh viên.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện chất lượng giảng dạy và học tập thành ngữ, góp phần nâng cao năng lực giao tiếp tiếng Anh cho sinh viên năm nhất khoa Tiếng Anh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Hành động tiếp theo: Giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên áp dụng các đề xuất trong nghiên cứu để cải tiến chương trình đào tạo, đồng thời tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực giảng dạy thành ngữ nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ngoại ngữ hiện nay.