Nghiên Cứu Về Chiến Lược Lịch Sự Trong Giao Tiếp Xuyên Văn Hóa

• Trường học: Trường Đại Học
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Về Chiến Lược Lịch Sự Trong Giao Tiếp Xuyên Văn Hóa
• Loại tài liệu: Luận Văn

• 1. CHAPTER I: THEORETICAL BACKGROUND AND LITERATURE REVIEW
• 1.1. Cross-Cultural pragmatics (CCP) and interlanguage pragmatics (ILP)
• 1.2. Notion and scope
• 1.3. Pragmatic transfer and relevant issues
• 1.4. Speech act theory and disagreeing as a speech act
• 1.4.1. Notion of speech acts
• 1.4.2. Classification of speech acts
• 1.4.3. Disagreeing as a potential face threatening act
• 1.5. Politeness theory and its application to the present study
• 1.5.1. Definitions of politeness
• 1.5.2. Politeness approaches in literature
• 1.5.2.1. The strategic view
• 1.5.2.2. The normative view
• 1.5.3. Application of politeness approach in the present study
• 1.6. Disagreeing in previous studies and in the present study
• 1.6.1. Previous studies of disagreeing in English and Vietnamese
• 1.6.2. Summary of findings and shortcomings in the previous studies
• 1.6.3. Disagreeing in the present study
• 2. CHAPTER II: METHODOLOGY
• 2.1. An overview of research methods in inter-language pragmatics
• 2.2. A brief description of the two major research methods in ILP
• 2.3. Common trends in applying research methods to ILP studies
• 2.4. Some concluding remarks on ILP research methods
• 2.5. Research methods in the present study
• 2.5.1. The chosen research methods
• 2.5.2. Reasons for choosing the methods
• 2.5.3. Data collection instruments
• 2.5.3.1. Meta-pragmatic assessment questionnaires (MAQ)
• 2.5.3.2. Discourse completion task (DCT)
• 2.5.4. Procedures of developing instruments and gathering data
• 2.5.5. A description of the T-Test
• 2.5.6. Interpretation of the T-Test scores
• 2.5.7. Results of the T-Test
• 2.5.8. Chi-square analysis of the MAQ and DCT
• 2.5.8.1. A description of the Chi-square
• 2.5.8.2. Interpretation of the Chi-square
• 2.5.8.3. Results of the Chi-square analyses
• 3. CHAPTER III: CROSS-CULTURAL DIFFERENCES AND PRAGMATIC TRANSFER IN THE PERCEPTION OF RELATIVE POWER
• 3.1. Power and language in social interactions in previous studies
• 3.2. The concept and nature of power in social interactions
• 3.3. Previous studies of power and language in social interactions
• 3.4. Major findings and shortcomings in the previous studies of power
• 3.5. Power and language are closely interconnected
• 3.6. Power is conceptualized differently in different cultures
• 3.7. Factors that need taking into concern when studying power
• 3.8. Perception of P in the present study
• 3.8.1. The perception of P in the family context
• 3.8.1.1. Equal-power situations in the family context
• 3.8.1.2. Unequal-power situations in the family context
• 3.8.1.3. Concluding remarks of P perception in the family context
• 3.8.2. The perception of P in the university context
• 3.8.2.1. Equal-power situations in the university context
• 3.8.2.2. Unequal-power situations in the university context
• 3.8.2.3. Concluding remarks of P in the university context
• 3.8.3. The perception of P in the work context
• 3.8.3.1. Equal-power situations in the work context
• 3.8.3.2. Unequal-power situations in the work context
• 3.8.3.3. Concluding remarks of P in the work context
• 3.8.4. The perception of P in the social context
• 3.8.4.1. Equal-power situations in the social context
• 3.8.4.2. Unequal-power situations in the social context
• 3.8.4.3. Concluding remarks of P in the social context
• 4. CHAPTER IV: CROSS-CULTURAL DIFFERENCES AND PRAGMATIC TRANSFER IN THE USE OF DISAGREEING POLITENESS STRATEGIES
• 4.1. Disagreeing politeness strategies realized in the invested situations
• 4.2. Disagreeing strategies based on B&L’s framework
• 4.2.1. Bald on record
• 4.2.2. Don’t do the FTA (No FTA)
• 4.3. Disagreeing strategies in the analytical framework of the present study
• 4.4. Disagreeing politeness strategies in powerless situations
• 4.5. Disagreeing politeness strategies in powerful situations
• 4.6. On inverse PT and CC differences in power perception
• 4.7. On negative PT and CC differences in the use of disagreeing politeness strategies
• 4.8. On negative PT in the use of disagreeing politeness strategies in specific situations
• 4.9. On CC differences in the use of disagreeing politeness strategies in specific situations
• 4.10. On the use of disagreeing politeness strategies in powerful and powerless situations
• 4.11. Suggestions for further studies
• ARTICLES AND PROJECTS RELATED TO THE DISSERTATION
• APPENDIX B: CODING SYSTEM OF DISAGREEING POLITENESS STRATEGIES
• APPENDIX C: STATISTIC RESULTS

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Về Chiến Lược Lịch Sự Xuyên Văn Hóa

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp xuyên văn hóa. Giao tiếp xuyên văn hóa (CC) đã thu hút sự quan tâm lớn, thể hiện qua nhiều nghiên cứu về pragmatics xuyên văn hóa (CCP). Các công trình của Blum-Kulka, House & Kasper (1989); Wierzbicka (1991); Kasper & Blum-Kulka (1993); Trosborg (1995); và Gass & Neu (1996) đã đặt nền móng cho lĩnh vực này. CCP tập trung vào so sánh văn hóa giao tiếp giữa các cộng đồng khác nhau, nhấn mạnh vào giá trị văn hóa và phong cách giao tiếp. Mục tiêu là giúp người học và người sử dụng tiếng Anh nhận thức được sự tương đồng và khác biệt giữa văn hóa giao tiếp của họ và văn hóa Anh, từ đó giảm thiểu các lỗi giao tiếp do pragmatic transfer. Nghiên cứu này tập trung vào chiến lược lịch sự trong bối cảnh giao tiếp đa văn hóa.

1.1. Pragmatics Xuyên Văn Hóa và Interlanguage Pragmatics Tổng Quan

CCP là một lĩnh vực nghiên cứu đặc biệt, thuộc nhánh pragmatics đối chiếu, tập trung vào việc so sánh các khía cạnh pragmatics giữa các cộng đồng văn hóa khác nhau. Sự xuất hiện và phát triển của lĩnh vực này xuất phát từ thực tế là cách mọi người giao tiếp khác nhau trong các xã hội và cộng đồng văn hóa khác nhau. Theo Wierzbicka (1991), những khác biệt này phản ánh các giá trị văn hóa, cách nói và phong cách giao tiếp khác nhau. Interlanguage pragmatics (ILP) nghiên cứu cách người học ngôn ngữ thứ hai thực hiện các hành động ngôn ngữ so với người bản xứ.

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu và Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Giao Tiếp Xuyên Văn Hóa

Nghiên cứu Giao tiếp Xuyên Văn Hóa hướng đến việc so sánh và đối chiếu sự tương đồng và khác biệt giữa một ngôn ngữ và tiếng Anh trong các hành động ngôn ngữ cụ thể. Nghiên cứu này cũng hướng đến việc tìm ra các đặc điểm tiềm năng của pragmatic transfer (PT) từ một ngôn ngữ sang tiếng Anh. Mục đích tổng thể của các nghiên cứu pragmatics xuyên văn hóa là giúp người học và người không phải là người bản ngữ tiếng Anh nhận thức được những điểm tương đồng và khác biệt tiềm năng giữa ngôn ngữ và văn hóa của họ với ngôn ngữ và văn hóa tiếng Anh, cũng như PT tiềm năng.

II. Thách Thức Giao Tiếp Đa Văn Hóa Rào Cản Văn Hóa và Lịch Sự Ngôn Ngữ

Giao tiếp hiệu quả trong môi trường đa văn hóa đối mặt với nhiều thách thức. Rào cản văn hóa trong giao tiếp có thể dẫn đến hiểu lầm, xung đột và thất bại trong hợp tác. Sự khác biệt về lễ nghi giao tiếp và phong tục tập quán giao tiếp giữa các nền văn hóa có thể tạo ra những tình huống khó xử. Hơn nữa, lịch sự ngôn ngữ có thể được diễn đạt và hiểu theo những cách khác nhau, gây ra sự bối rối và thậm chí xúc phạm. Nghiên cứu này khám phá các nguyên tắc lịch sự và cách chúng được áp dụng trong các bối cảnh giao tiếp quốc tế khác nhau.

2.1. Rào Cản Văn Hóa Trong Giao Tiếp Các Yếu Tố Ảnh Hưởng

Rào cản văn hóa trong giao tiếp phát sinh từ sự khác biệt về giá trị, niềm tin, phong tục và ngôn ngữ. Các yếu tố như khoảng cách quyền lực, chủ nghĩa cá nhân so với chủ nghĩa tập thể, và phong cách giao tiếp trực tiếp so với gián tiếp có thể ảnh hưởng đáng kể đến cách mọi người tương tác. Hiểu rõ những yếu tố này là rất quan trọng để vượt qua những thách thức giao tiếp trong môi trường đa văn hóa.

2.2. Lịch Sự Ngôn Ngữ Định Nghĩa và Biến Thể Xuyên Văn Hóa

Lịch sự ngôn ngữ là một khái niệm phức tạp, thay đổi theo văn hóa. Những gì được coi là lịch sự ở một nền văn hóa có thể bị coi là thô lỗ hoặc không phù hợp ở một nền văn hóa khác. Nghiên cứu này sẽ khám phá các phạm trù lịch sự khác nhau và cách chúng được thể hiện trong các ngôn ngữ và văn hóa giao tiếp khác nhau, bao gồm cả việc sử dụng lịch sự dương tính và lịch sự âm tính.

III. Thuyết Lịch Sự Brown Levinson Ứng Dụng Trong Giao Tiếp Xuyên Văn Hóa

Thuyết Lịch Sự của Brown và Levinson cung cấp một khuôn khổ để phân tích cách mọi người duy trì và đe dọa 'face' (diện) trong giao tiếp. Face bao gồm cả positive face (mong muốn được chấp nhận và thích) và negative face (mong muốn được tự chủ và không bị cản trở). Các hành động có thể đe dọa face được gọi là Face-threatening acts (FTAs). Nghiên cứu này sử dụng khuôn khổ Brown và Levinson để phân tích cách các chiến lược lịch sự được sử dụng để giảm thiểu FTAs trong các tình huống giao tiếp xuyên văn hóa khác nhau. Lịch sự trong giao tiếp không chỉ là một kỹ năng mà còn là một yếu tố quan trọng để xây dựng mối quan hệ và duy trì hòa khí.

3.1. Các Khái Niệm Cơ Bản Face saving và Face threatening acts FTAs

Face-saving là nỗ lực để duy trì hoặc phục hồi face của một người trong một tương tác xã hội. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các chiến lược lịch sự để tránh làm tổn thương cảm xúc của người khác hoặc để bảo vệ danh tiếng của bản thân. Ngược lại, Face-threatening acts (FTAs) là những hành động có thể làm tổn hại đến face của một người.

3.2. Phân Loại Chiến Lược Lịch Sự Theo Brown Levinson

Brown và Levinson xác định một loạt các chiến lược lịch sự, bao gồm: positive politeness (nhấn mạnh sự tương đồng và đồng ý), negative politeness (tôn trọng quyền tự chủ và tránh áp đặt), bald on record (nói trực tiếp mà không có bất kỳ nỗ lực nào để giảm thiểu FTA), và off record (nói gián tiếp, để lại cho người nghe suy luận ý định của người nói). Việc lựa chọn chiến lược lịch sự nào phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ thân thiết, khoảng cách quyền lực và mức độ nghiêm trọng của FTA.

IV. Phương Pháp Nghiên Cứu Chiến Lược Lịch Sự Trong Giao Tiếp Quốc Tế

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp cả định tính và định lượng để thu thập và phân tích dữ liệu. Các công cụ thu thập dữ liệu bao gồm bảng câu hỏi đánh giá metapragmatic assessment questionnaires (MAQ) và bài kiểm tra hoàn thành hội thoại discourse completion task (DCT). Dữ liệu định lượng được phân tích bằng T-Test và Chi-square để xác định sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nhóm văn hóa. Dữ liệu định tính được phân tích để khám phá các mẫu và chủ đề liên quan đến văn hóa giao tiếp và pragmatic transfer. Phương pháp này cung cấp một cái nhìn toàn diện về chiến lược lịch sự trong giao tiếp quốc tế.

4.1. Meta pragmatic Assessment Questionnaires MAQ Thiết Kế và Ứng Dụng

Meta-pragmatic assessment questionnaires (MAQ) là một công cụ được sử dụng để đánh giá nhận thức của người tham gia về các quy tắc và chuẩn mực pragmatics trong một ngôn ngữ hoặc nền văn hóa cụ thể. Trong nghiên cứu này, MAQ được sử dụng để khám phá cách người học tiếng Anh người Việt Nam nhận thức về lịch sự ngôn ngữ và các chiến lược lịch sự khác nhau.

4.2. Discourse Completion Task DCT Thu Thập Dữ Liệu Về Hành Vi Giao Tiếp

Discourse completion task (DCT) là một công cụ thu thập dữ liệu, trong đó người tham gia được trình bày với một loạt các tình huống giả định và được yêu cầu viết ra cách họ sẽ phản ứng trong những tình huống đó. DCT được sử dụng để thu thập dữ liệu về hành vi giao tiếp thực tế và khám phá cách mọi người sử dụng chiến lược lịch sự trong các bối cảnh khác nhau.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Văn Hóa Đến Chiến Lược Lịch Sự Khi Bất Đồng

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể về văn hóa giao tiếp và pragmatic transfer trong việc sử dụng chiến lược lịch sự khi bất đồng. Người học tiếng Anh người Việt Nam có xu hướng sử dụng các chiến lược lịch sự gián tiếp hơn so với người bản xứ, đặc biệt trong các tình huống có sự khác biệt về quyền lực. Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng pragmatic transfer từ tiếng Việt sang tiếng Anh có thể dẫn đến các lỗi giao tiếp và hiểu lầm. Hiểu rõ những khác biệt này là rất quan trọng để cải thiện giao tiếp đa văn hóa.

5.1. So Sánh Chiến Lược Lịch Sự Của Người Việt và Người Bản Ngữ Anh

Nghiên cứu đã thực hiện so sánh văn hóa giao tiếp giữa người Việt Nam và người nói tiếng Anh bản ngữ trong việc sử dụng các chiến lược lịch sự. Kết quả cho thấy có sự khác biệt đáng kể trong cách hai nhóm này thể hiện sự lịch sự trong giao tiếp và ứng phó với các tình huống giao tiếp khác nhau. Các phân tích chỉ ra rằng người Việt Nam có xu hướng sử dụng các chiến lược gián tiếp hơn, trong khi người bản ngữ Anh có thể trực tiếp hơn trong việc bày tỏ quan điểm.

5.2. Pragmatic Transfer Ảnh Hưởng Tiếng Việt Đến Giao Tiếp Tiếng Anh

Nghiên cứu đã xem xét pragmatic transfer từ tiếng Việt sang tiếng Anh và ảnh hưởng của nó đến chiến lược lịch sự của người học. Các phân tích chỉ ra rằng các quy tắc giao tiếp và chuẩn mực lịch sự của tiếng Việt có thể ảnh hưởng đến cách người học tiếng Anh người Việt Nam sử dụng chiến lược lịch sự trong tiếng Anh, dẫn đến những khác biệt và thậm chí là những lỗi trong giao tiếp tiếng Anh.

VI. Kết Luận Ứng Dụng và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Về Giao Tiếp Quốc Tế

Nghiên cứu này cung cấp những hiểu biết sâu sắc về chiến lược lịch sự trong giao tiếp quốc tế và tầm quan trọng của việc nhận thức văn hóa giao tiếp. Kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để phát triển các chương trình đào tạo giao tiếp đa văn hóa và cải thiện hiệu quả giao tiếp giữa các nền văn hóa khác nhau. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc khám phá các yếu tố khác ảnh hưởng đến chiến lược lịch sự, chẳng hạn như giới tính, tuổi tác và bối cảnh xã hội.

6.1. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Trong Đào Tạo Giao Tiếp Đa Văn Hóa

Nghiên cứu này có thể được ứng dụng trong các chương trình đào tạo giao tiếp đa văn hóa nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa giao tiếp và trang bị cho người học những kỹ năng cần thiết để ứng xử trong giao tiếp đa văn hóa một cách hiệu quả. Việc hiểu rõ các chiến lược lịch sự và cách chúng thay đổi theo văn hóa có thể giúp người học tránh được những hiểu lầm và xây dựng mối quan hệ tốt hơn.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Mở Rộng Phạm Vi và Yếu Tố Ảnh Hưởng

Nghiên cứu này có thể được mở rộng để khám phá các yếu tố khác ảnh hưởng đến chiến lược lịch sự, chẳng hạn như giới tính, tuổi tác và bối cảnh xã hội. Ngoài ra, các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc so sánh chiến lược lịch sự trong các nền văn hóa khác nhau và khám phá các tác động của toàn cầu hóa đến văn hóa giao tiếp.