Nghiên cứu tình trạng nhạy cảm ngà răng tại TP.HCM: Yếu tố nguy cơ và hiệu quả điều trị bằng kem đánh răng chống nhạy cảm

• Tác giả: Trần Ngọc Phương Thảo
• Người hướng dẫn: PGS. Mai Đình Hưng
• Trường học: Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Răng Hàm Mặt
• Đề tài: Tình trạng nhạy cảm ngà răng ở thành phố Hồ Chí Minh, yếu tố nguy cơ, hiệu quả điều trị bằng một số thuốc đánh răng chống nhạy cảm
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC TIẾNG ANH
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Khái niệm nhạy cảm ngà, dịch tễ học, phân bố nhạy cảm ngà, tình hình nghiên cứu trên thế giới và tại Việt nam
• 1.2. Cơ chế bệnh sinh, nguyên nhân, yếu tố khởi phát nhạy cảm ngà và một số yếu tố nguy cơ liên quan đến nhạy cảm ngà

I. Tình trạng nhạy cảm ngà răng tại TP

Nghiên cứu tập trung vào tình trạng nhạy cảm ngà răng tại TP.HCM, một vấn đề sức khỏe răng miệng phổ biến. Nhạy cảm ngà răng được định nghĩa là cơn đau nhói thoáng qua khi ngà răng tiếp xúc với các kích thích ngoại lai như nhiệt độ, hóa chất, hoặc cọ xát. Tại TP.HCM, tỷ lệ người mắc nhạy cảm ngà răng khá cao, đặc biệt ở nhóm tuổi từ 30-40. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tụt lợi và mòn men răng là hai yếu tố chính dẫn đến tình trạng này. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh e ngại việc vệ sinh răng miệng và khám nha khoa.

1.1. Dịch tễ học nhạy cảm ngà răng

Theo các nghiên cứu dịch tễ, nhạy cảm ngà răng chiếm tỷ lệ từ 4-74% dân số, tùy thuộc vào phương pháp khảo sát. Tại TP.HCM, tỷ lệ này dao động từ 30-50%, với sự khác biệt giữa các nhóm tuổi và giới tính. Nữ giới có tỷ lệ mắc cao hơn nam giới, đặc biệt ở nhóm tuổi trung niên. Các yếu tố như chải răng không đúng cách, sử dụng thực phẩm chua, và bệnh nha chu được xác định là nguyên nhân chính gây ra nhạy cảm ngà răng.

1.2. Phân bố nhạy cảm ngà răng

Nhạy cảm ngà răng thường xuất hiện ở vùng cổ răng, đặc biệt là mặt ngoài của răng hàm nhỏ và răng hàm lớn thứ nhất. Các nghiên cứu cho thấy, hơn 90% trường hợp nhạy cảm ngà răng xảy ra do tụt lợi và mất lớp men răng. Ngoài ra, mảng bám răng cũng được xem là yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ nhạy cảm ngà răng.

II. Yếu tố nguy cơ nhạy cảm ngà răng

Nghiên cứu đã xác định các yếu tố nguy cơ nhạy cảm ngà răng chính bao gồm tụt lợi, mòn men răng, chải răng không đúng cách, và sử dụng thực phẩm chua. Tụt lợi là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhạy cảm ngà răng, đặc biệt ở nhóm tuổi trung niên. Mòn men răng do chải răng quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải cứng cũng làm tăng nguy cơ này. Ngoài ra, thực phẩm chua và nước ngọt có gas có thể làm mòn bề mặt răng, dẫn đến nhạy cảm ngà răng.

2.1. Tụt lợi và mòn men răng

Tụt lợi và mòn men răng là hai yếu tố chính gây ra nhạy cảm ngà răng. Tụt lợi làm lộ ngà răng, trong khi mòn men răng làm mất lớp bảo vệ tự nhiên của răng. Cả hai yếu tố này đều làm tăng độ nhạy cảm của răng khi tiếp xúc với các kích thích ngoại lai.

2.2. Chải răng không đúng cách

Việc chải răng không đúng cách, đặc biệt là sử dụng bàn chải cứng và chải răng theo chiều ngang, là nguyên nhân phổ biến gây mòn men răng và tụt lợi. Điều này làm tăng nguy cơ nhạy cảm ngà răng.

III. Hiệu quả điều trị bằng kem đánh răng chống nhạy cảm

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả điều trị nhạy cảm ngà răng bằng kem đánh răng chống nhạy cảm. Các loại kem đánh răng chứa thành phần như potassium nitrate và strontium chloride đã được chứng minh có hiệu quả trong việc giảm nhạy cảm ngà răng. Kết quả cho thấy, sau 4 tuần sử dụng, mức độ nhạy cảm ngà răng giảm đáng kể ở 80% bệnh nhân. Kem đánh răng chống nhạy cảm không chỉ giúp giảm đau mà còn ngăn ngừa sự tiến triển của nhạy cảm ngà răng.

3.1. Cơ chế hoạt động của kem đánh răng chống nhạy cảm

Kem đánh răng chống nhạy cảm hoạt động bằng cách bít kín các ống ngà, ngăn chặn sự dẫn truyền kích thích đến dây thần kinh. Các thành phần như potassium nitrate giúp làm dịu các dây thần kinh, trong khi strontium chloride giúp tái khoáng hóa bề mặt răng.

3.2. Kết quả điều trị

Kết quả nghiên cứu cho thấy, kem đánh răng chống nhạy cảm giúp giảm nhạy cảm ngà răng đáng kể sau 4 tuần sử dụng. 80% bệnh nhân ghi nhận sự cải thiện rõ rệt, đặc biệt khi tiếp xúc với các kích thích ngoại lai như nhiệt độ và hóa chất.

IV. Phòng ngừa nhạy cảm ngà răng

Nghiên cứu cũng đề xuất các biện pháp phòng ngừa nhạy cảm ngà răng, bao gồm chải răng đúng cách, sử dụng bàn chải mềm, và hạn chế thực phẩm chua. Việc giáo dục bệnh nhân về cách chăm sóc răng miệng đúng cách là yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa nhạy cảm ngà răng. Ngoài ra, sử dụng kem đánh răng chống nhạy cảm thường xuyên cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

4.1. Chải răng đúng cách

Việc chải răng đúng cách với bàn chải mềm và chải theo chiều dọc giúp giảm nguy cơ mòn men răng và tụt lợi, từ đó ngăn ngừa nhạy cảm ngà răng.

4.2. Hạn chế thực phẩm chua

Thực phẩm chua và nước ngọt có gas có thể làm mòn bề mặt răng, dẫn đến nhạy cảm ngà răng. Việc hạn chế sử dụng các loại thực phẩm này là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh.