Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Về Thức Nhận Thức Trong Các Bài Diễn Văn Truyền Cảm Hứng Tiếng Anh

• Tác giả: Trịnh Mai Sương
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Thu Hiền
• Trường học: Đại học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ Anh
• Đề tài: Tình thái nhận thức thể hiện trong các bài phát biểu truyền cảm hứng bằng tiếng Anh
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Quy Nhơn

• STATEMENT OF AUTHORSHIP
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF TABLES
• LIST OF FIGURES
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Aim and objectives
• 1.2. Scope of the study
• 1.3. Design of the study
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Definition of Modality
• 2.2. Classification of Modality
• 2.3. Definition of Epistemic Modality
• 2.4. Classification of Epistemic Modality
• 2.5. Epistemic Modality Markers
• 2.6. Theory of Motivation and Inspirational Speech
• 2.7. Maslow’s Hierarchy of Needs
• 2.8. A Review of Previous Study on Modality Used in Different Genres
• 3. CHƯƠNG 3: RESEARCH DESIGN AND METHODOLOGY
• 4. CHƯƠNG 4: FINDINGS AND DISCUSSION
• 4.1. Frequency of EM markers in the speeches
• 4.2. Modal Lexical Verbs
• 4.3. Degrees of commitment in the speeches
• 5. CHƯƠNG 5: CONCLUSIONS AND IMPLICATIONS
• 5.1. Limitations and Suggestions for Further Research
• APPENDIX

I. Giới thiệu

Nghiên cứu về thức nhận thức trong các bài diễn văn truyền cảm hứng tiếng Anh tập trung vào việc phân tích các phương tiện ngôn ngữ được sử dụng để thể hiện thức nhận thức. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định các loại dấu hiệu thức nhận thức và mức độ cam kết của người nói trong các bài diễn văn. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức mà các diễn giả sử dụng ngôn ngữ để truyền đạt cảm hứng mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực ngôn ngữ học. Theo Erika (2020), các bài diễn văn truyền cảm hứng có khả năng đánh thức những khả năng mới cho khán giả, từ đó tạo ra những tác động tích cực đến cuộc sống của họ.

1.1 Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích cách thức mà các diễn giả sử dụng thức nhận thức để thể hiện quan điểm và cảm xúc của họ. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc xác định các loại dấu hiệu thức nhận thức như trợ động từ, động từ từ vựng, trạng từ, tính từ và danh từ. Bằng cách này, nghiên cứu sẽ làm rõ cách mà các diễn giả thể hiện mức độ cam kết của họ đối với thông điệp mà họ truyền tải. Việc hiểu rõ về thức nhận thức không chỉ giúp nâng cao khả năng giao tiếp mà còn có thể áp dụng trong việc phát triển kỹ năng thuyết trình cho sinh viên và những người làm trong lĩnh vực truyền thông.

II. Tổng quan tài liệu

Chương này trình bày các khái niệm cơ bản về thức nhận thức và phân loại của nó. Thức nhận thức được định nghĩa là thái độ của người nói đối với sự thật của một tuyên bố. Các nhà nghiên cứu như Palmer (1986) và Lyons (1977) đã chỉ ra rằng thức nhận thức liên quan đến mức độ cam kết của người nói đối với thông tin được truyền đạt. Nghiên cứu này cũng xem xét các dấu hiệu thức nhận thức trong các bài diễn văn truyền cảm hứng, từ đó làm nổi bật vai trò của ngôn ngữ trong việc tạo ra cảm hứng cho khán giả. Việc phân tích các dấu hiệu này sẽ giúp hiểu rõ hơn về cách mà ngôn ngữ có thể được sử dụng để tạo ra tác động mạnh mẽ đến người nghe.

2.1 Định nghĩa và phân loại thức nhận thức

Định nghĩa về thức nhận thức đã được nhiều nhà nghiên cứu đưa ra, trong đó có Hoye (1997) và Verstraete (2001). Họ cho rằng thức nhận thức không chỉ đơn thuần là việc thể hiện sự thật mà còn là cách mà người nói thể hiện quan điểm và cảm xúc của mình. Phân loại thức nhận thức có thể được chia thành ba loại chính: thức nhận thức về khả năng, thức nhận thức về nghĩa vụ và thức nhận thức về động lực. Mỗi loại đều có vai trò quan trọng trong việc thể hiện mức độ cam kết của người nói đối với thông điệp mà họ muốn truyền tải.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp định tính và định lượng để phân tích dữ liệu từ 30 bài diễn văn truyền cảm hứng. Các bài diễn văn này được chọn từ các video nổi tiếng trên Youtube và Ted Talks. Phân tích dữ liệu sẽ tập trung vào việc xác định tần suất và loại hình của các dấu hiệu thức nhận thức. Kết quả cho thấy có sự ưu tiên rõ rệt cho các trợ động từ so với các loại dấu hiệu khác. Điều này cho thấy rằng các diễn giả thường chọn các thiết bị ngôn ngữ thể hiện mức độ cam kết cao để khẳng định quan điểm cá nhân của họ.

3.1 Phân tích dữ liệu

Quá trình phân tích dữ liệu sẽ được thực hiện thông qua việc mã hóa các dấu hiệu thức nhận thức và đánh giá mức độ cam kết của người nói. Các dấu hiệu này sẽ được phân loại theo tần suất xuất hiện và mức độ ảnh hưởng đến thông điệp tổng thể của bài diễn văn. Kết quả phân tích sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách mà ngôn ngữ được sử dụng để tạo ra cảm hứng và động lực cho khán giả. Việc hiểu rõ về các dấu hiệu này không chỉ có giá trị trong nghiên cứu ngôn ngữ mà còn có thể áp dụng trong thực tiễn giao tiếp hàng ngày.

IV. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các dấu hiệu thức nhận thức được sử dụng phổ biến trong các bài diễn văn truyền cảm hứng. Các trợ động từ chiếm ưu thế hơn so với các loại dấu hiệu khác, trong khi danh từ thức nhận thức là loại ít được sử dụng nhất. Điều này cho thấy rằng các diễn giả có xu hướng chọn các thiết bị ngôn ngữ thể hiện sự cam kết cao để khẳng định quan điểm của họ. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc sử dụng các dấu hiệu này có thể tạo ra tác động mạnh mẽ đến khán giả, giúp họ cảm thấy được truyền cảm hứng và động lực để hành động.

4.1 Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu này không chỉ có giá trị trong lĩnh vực ngôn ngữ học mà còn có thể áp dụng trong thực tiễn giao tiếp. Việc hiểu rõ về thức nhận thức và cách sử dụng nó trong các bài diễn văn truyền cảm hứng có thể giúp các diễn giả cải thiện kỹ năng thuyết trình của mình. Hơn nữa, nghiên cứu cũng mở ra hướng nghiên cứu mới cho các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ học, đặc biệt là trong việc phân tích các thể loại diễn văn khác nhau.

V. Kết luận

Nghiên cứu về thức nhận thức trong các bài diễn văn truyền cảm hứng tiếng Anh đã chỉ ra rằng ngôn ngữ có thể được sử dụng một cách hiệu quả để tạo ra cảm hứng và động lực cho khán giả. Các dấu hiệu thức nhận thức đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện quan điểm và cảm xúc của người nói. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức mà ngôn ngữ được sử dụng trong các bài diễn văn mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ học.

5.1 Đề xuất nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu này đã chỉ ra nhiều khía cạnh thú vị về thức nhận thức trong các bài diễn văn truyền cảm hứng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều lĩnh vực chưa được khám phá. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phân tích thức nhận thức trong các thể loại diễn văn khác nhau hoặc so sánh giữa các ngôn ngữ khác nhau. Điều này sẽ giúp làm rõ hơn về vai trò của ngôn ngữ trong việc tạo ra cảm hứng và động lực cho khán giả.

Tổng quan nghiên cứu

Epistemic modality (EM) là một lĩnh vực nghiên cứu ngôn ngữ học đã được quan tâm trong nhiều thập kỷ, đặc biệt trong việc thể hiện thái độ nhận thức và mức độ cam kết của người nói đối với nội dung phát ngôn. Trong bối cảnh các bài phát biểu truyền cảm hứng bằng tiếng Anh ngày càng phổ biến trên các nền tảng như YouTube và TED Talks, việc phân tích cách thức sử dụng các phương tiện ngôn ngữ biểu đạt EM trong thể loại này trở nên cần thiết. Nghiên cứu tập trung vào 30 bài phát biểu truyền cảm hứng của các diễn giả bản ngữ, nhằm xác định các loại dấu hiệu epistemic được sử dụng phổ biến và mức độ cam kết của người nói trong các phát biểu đó.

Mục tiêu chính của luận văn là khảo sát các loại dấu hiệu EM gồm modal auxiliaries (động từ khiếm khuyết), modal lexical verbs (động từ từ vựng), modal adverbs (trạng từ), modal adjectives (tính từ) và modal nouns (danh từ) trong các bài phát biểu truyền cảm hứng tiếng Anh. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các bài phát biểu được phát hành trên các trang web uy tín trong khoảng thời gian gần đây, nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu. Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức sử dụng EM trong giao tiếp nói, đặc biệt trong thể loại phát biểu truyền cảm hứng, góp phần nâng cao hiệu quả truyền đạt và thuyết phục trong ngôn ngữ học ứng dụng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về modality và epistemic modality của các học giả uy tín như Palmer (1986, 2013), Lyons (1977), và Nuyts (2000). Modality được định nghĩa là thái độ hoặc quan điểm của người nói đối với nội dung phát ngôn, bao gồm các khía cạnh như khả năng, sự cần thiết, và sự cho phép. Epistemic modality tập trung vào mức độ cam kết của người nói đối với sự thật của phát ngôn, thể hiện qua các dấu hiệu ngôn ngữ như modal auxiliaries (must, can, may, should, will, would…), modal lexical verbs (think, believe, suppose…), modal adverbs (probably, possibly, certainly…), modal adjectives (possible, certain, likely…) và modal nouns (possibility, certainty, doubt…).

Ngoài ra, nghiên cứu còn ứng dụng mô hình tháp nhu cầu của Maslow để giải thích vai trò của phát biểu truyền cảm hứng trong việc thúc đẩy động lực và sự tự thực hiện của con người. Lý thuyết này giúp hiểu được cách các diễn giả lựa chọn từ ngữ để tác động đến các cấp độ nhu cầu khác nhau của người nghe, từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu tự hoàn thiện.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Dữ liệu gồm 30 bài phát biểu truyền cảm hứng của các diễn giả bản ngữ được thu thập từ các nguồn chính thống như YouTube và TED Talks. Các bài phát biểu được chuyển ngữ và phân tích chi tiết về các dấu hiệu EM theo khung lý thuyết của Palmer (1986, 2001).

Cỡ mẫu gồm 30 bài phát biểu được chọn ngẫu nhiên nhưng đảm bảo tính đại diện cho thể loại. Phân tích định lượng được thực hiện bằng cách đếm tần suất xuất hiện của từng loại dấu hiệu EM và tính tỷ lệ phần trăm so với tổng số dấu hiệu. Phân tích định tính tập trung vào việc giải thích ngữ cảnh sử dụng, mức độ cam kết của người nói và chức năng giao tiếp của các dấu hiệu này. Quá trình phân tích dữ liệu được thực hiện trong khoảng thời gian nghiên cứu từ năm 2020 đến 2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tần suất sử dụng các loại dấu hiệu EM: Modal auxiliaries chiếm tỷ lệ cao nhất với 44,78% (530 lần xuất hiện), tiếp theo là modal adverbs với 31,78%, modal lexical verbs chiếm 20%, trong khi modal adjectives và modal nouns chiếm tỷ lệ rất thấp lần lượt là 3,67% và 0,33%. Điều này cho thấy modal auxiliaries là phương tiện chủ đạo để thể hiện EM trong các bài phát biểu truyền cảm hứng.

2. Modal auxiliaries phổ biến nhất: Trong nhóm modal auxiliaries, ‘would’ chiếm 38% tổng số modal auxiliaries, thể hiện tính giả định và sự tentativeness trong phát ngôn. ‘Will’ chiếm 22%, biểu thị sự dự đoán chắc chắn hơn. Các modal như ‘can’ và ‘could’ chiếm 13%, thường dùng để diễn tả khả năng hoặc giả thiết.

3. Mức độ cam kết của người nói: Các dấu hiệu EM thể hiện mức độ cam kết cao chiếm ưu thế, với nhiều trường hợp sử dụng ‘must’, ‘will’, ‘certainly’, ‘definitely’ để nhấn mạnh sự chắc chắn và thuyết phục. Tuy nhiên, cũng có sự xuất hiện của các dấu hiệu mức độ cam kết trung bình và thấp như ‘might’, ‘could’, ‘possibly’ nhằm tạo sự mềm mại, tránh khẳng định tuyệt đối, phù hợp với mục đích truyền cảm hứng và thuyết phục.

4. So sánh với các nghiên cứu trước: Kết quả tương đồng với các nghiên cứu trước đây về EM trong các thể loại ngôn ngữ khác như bài phát biểu chính trị và bài báo khoa học, khi modal auxiliaries luôn là loại dấu hiệu phổ biến nhất. Tuy nhiên, trong phát biểu truyền cảm hứng, sự kết hợp linh hoạt giữa các loại dấu hiệu với mức độ cam kết đa dạng giúp tăng tính thuyết phục và cảm xúc.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân modal auxiliaries chiếm ưu thế có thể do tính linh hoạt và khả năng biểu đạt sắc thái cam kết khác nhau của chúng, từ sự chắc chắn tuyệt đối (‘must’) đến sự giả định nhẹ nhàng (‘would’). Việc sử dụng ‘would’ nhiều cho thấy diễn giả thường lựa chọn cách diễn đạt mang tính giả định, tạo sự gần gũi và tránh áp đặt, phù hợp với mục tiêu truyền cảm hứng.

Mức độ cam kết đa dạng phản ánh chiến lược giao tiếp tinh tế của diễn giả nhằm vừa thể hiện sự tự tin, vừa tạo không gian cho người nghe tự suy ngẫm và đồng cảm. Các biểu đồ phân phối tần suất và mức độ cam kết có thể minh họa rõ nét sự phân bố này, giúp người đọc dễ dàng hình dung.

So với các nghiên cứu về EM trong bài phát biểu chính trị, phát biểu truyền cảm hứng có xu hướng sử dụng nhiều dấu hiệu thể hiện sự cam kết cá nhân và cảm xúc hơn, phù hợp với đặc điểm thể loại và mục đích giao tiếp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo về modal auxiliaries trong giảng dạy tiếng Anh giao tiếp: Các giáo viên nên tập trung hướng dẫn học viên cách sử dụng modal auxiliaries để thể hiện các mức độ cam kết khác nhau, giúp nâng cao kỹ năng thuyết phục và truyền cảm hứng trong giao tiếp.

2. Phát triển tài liệu học tập dựa trên các dấu hiệu EM phổ biến trong phát biểu truyền cảm hứng: Biên soạn các bài tập và tình huống thực tế sử dụng modal verbs, adverbs, và lexical verbs nhằm giúp người học làm quen và vận dụng hiệu quả.

3. Khuyến khích nghiên cứu sâu hơn về vai trò của modal adjectives và nouns trong giao tiếp nói: Mặc dù ít xuất hiện, các loại dấu hiệu này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nhấn mạnh và tạo điểm nhấn cho phát ngôn, cần được khai thác thêm trong các nghiên cứu tiếp theo.

4. Ứng dụng kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực truyền thông và đào tạo diễn thuyết: Các chuyên gia truyền thông và huấn luyện viên diễn thuyết có thể sử dụng các phát hiện để thiết kế bài giảng và chương trình đào tạo giúp diễn giả nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ thuyết phục và truyền cảm hứng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Sinh viên và học viên ngành Ngôn ngữ Anh: Giúp hiểu sâu về cách thức sử dụng các dấu hiệu ngôn ngữ biểu đạt thái độ nhận thức và cam kết trong giao tiếp nói, đặc biệt trong thể loại phát biểu truyền cảm hứng.

2. Giáo viên và giảng viên tiếng Anh: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để xây dựng giáo án, bài giảng về modal verbs và các phương tiện biểu đạt epistemic modality, nâng cao hiệu quả giảng dạy.

3. Diễn giả, huấn luyện viên kỹ năng mềm và truyền cảm hứng: Hỗ trợ phát triển kỹ năng lựa chọn từ ngữ phù hợp để tăng sức thuyết phục và tạo động lực cho người nghe trong các bài phát biểu.

4. Nhà nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng và giao tiếp: Là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về ngôn ngữ học giao tiếp, đặc biệt trong lĩnh vực ngôn ngữ học xã hội và ngôn ngữ học tâm lý.

Câu hỏi thường gặp

1. Epistemic modality là gì và tại sao nó quan trọng trong phát biểu truyền cảm hứng?
   Epistemic modality thể hiện mức độ cam kết và thái độ của người nói đối với sự thật của phát ngôn. Trong phát biểu truyền cảm hứng, nó giúp diễn giả thể hiện sự chắc chắn hoặc giả định, từ đó tạo niềm tin và động lực cho người nghe.

2. Modal auxiliaries nào được sử dụng phổ biến nhất trong các bài phát biểu truyền cảm hứng?
   ‘Would’ và ‘will’ là hai modal auxiliaries phổ biến nhất, với ‘would’ thể hiện sự giả định và tentativeness, còn ‘will’ biểu thị sự dự đoán chắc chắn hơn, giúp diễn giả linh hoạt trong cách diễn đạt.

3. Tại sao mức độ cam kết đa dạng lại cần thiết trong phát biểu truyền cảm hứng?
   Mức độ cam kết đa dạng giúp diễn giả vừa thể hiện sự tự tin, vừa tạo không gian cho người nghe suy ngẫm và đồng cảm, từ đó tăng hiệu quả thuyết phục và truyền cảm hứng.

4. Modal adjectives và modal nouns có vai trò gì trong biểu đạt epistemic modality?
   Dù ít xuất hiện, modal adjectives và nouns giúp nhấn mạnh và tạo điểm nhấn cho phát ngôn, góp phần làm rõ mức độ chắc chắn hoặc khả năng của sự việc được đề cập.

5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu này vào việc học và giảng dạy tiếng Anh?
   Giáo viên và học viên có thể tập trung luyện tập sử dụng modal auxiliaries và các dấu hiệu EM khác trong các tình huống giao tiếp thực tế, đặc biệt là trong các bài tập phát biểu và thuyết trình nhằm nâng cao kỹ năng thuyết phục và truyền cảm hứng.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định modal auxiliaries là loại dấu hiệu epistemic modality phổ biến nhất trong các bài phát biểu truyền cảm hứng tiếng Anh, chiếm gần 45% tổng số dấu hiệu.
• ‘Would’ và ‘will’ là hai modal auxiliaries được sử dụng nhiều nhất, thể hiện sự giả định và dự đoán với mức độ cam kết khác nhau.
• Mức độ cam kết của người nói đa dạng, từ thấp đến cao, giúp tăng tính thuyết phục và tạo sự gần gũi với người nghe.
• Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ cách thức sử dụng các phương tiện ngôn ngữ biểu đạt thái độ nhận thức trong giao tiếp nói, đặc biệt trong thể loại phát biểu truyền cảm hứng.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng phạm vi nghiên cứu với số lượng bài phát biểu lớn hơn và khảo sát sâu hơn về vai trò của modal adjectives và nouns trong giao tiếp.

Call-to-action: Các nhà nghiên cứu, giảng viên và diễn giả được khuyến khích áp dụng và phát triển thêm các kết quả nghiên cứu này nhằm nâng cao hiệu quả giao tiếp và truyền cảm hứng trong thực tiễn.