Luận án tiến sĩ sinh học: Nghiên cứu thành phần và phân bố các loài ve sầu Hemiptera Cicadidae ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Huyên
• Người hướng dẫn: Phạm Hồng Thái
• Trường học: Học viện Khoa học và Công nghệ
• Chuyên ngành: Côn trùng học
• Đề tài: Nghiên cứu thành phần, phân bố của các loài ve sầu (Hemiptera: Cicadidae) ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận, Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sỹ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 2. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN
• 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 4. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• 5. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC
• 5.1. Nghiên cứu họ Ve sầu Cicadidae trên thế giới
• 5.2. Các nghiên cứu về hệ thống và phân loại (khóa định loại, danh lục) họ ve sầu ve sầu Cicadidae trên thế giới
• 5.3. Các nghiên cứu về phân bố của ve sầu họ Cicadidae trên thế giới
• 5.4. Tình hình nghiên cứu ve sầu ở Việt Nam
• 5.5. Các nghiên cứu về thành phần loài và xây dựng khóa định loại ve sầu họ Cicadidae ở Việt Nam
• 5.6. Các nghiên cứu về phân bố của ve sầu họ Cicadidae ở Việt Nam
• 6. ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 6.1. Địa điểm nghiên cứu
• 6.2. Phương pháp nghiên cứu
• 6.2.1. Các phương pháp trong nghiên cứu thành phần loài và tính đa dạng và xây dựng khoá định loại tới phân họ, giống và loài ve sầu họ Cicadidae ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận
• 6.2.2. Các phương pháp nghiên cứu về phân bố của ve sầu họ Cicadidae
• 6.3. Nội dung nghiên cứu
• 7. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 7.1. Thành phần loài và tính đa dạng ve sầu họ Cicadidae ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận
• 7.2. Khóa định loại các loài ve sầu họ Cicadidae ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận, Việt Nam
• 7.3. Phân bố của các loài ve sầu họ Cicadidae ở vùng Đông Bắc và một số điểm phụ cận, Việt Nam
• 7.4. Phân bố theo vùng địa lý
• 8. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• PHỤ LỤC: BẢN ĐỒ PHÂN BỐ CỦA CÁC LOÀI VE SẦU Ở VÙNG ĐÔNG BẮC VÀ PHỤ CẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nghiên cứu loài ve sầu

Nghiên cứu tập trung vào việc xác định thành phần loài và phân bố loài của họ Cicadidae tại vùng Đông Bắc Việt Nam. Kết quả cho thấy sự đa dạng cao với 62 loài được ghi nhận, trong đó có một loài mới được mô tả. Nghiên cứu này cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc bảo tồn và quản lý đa dạng sinh học.

1.1. Đặc điểm sinh học

Các loài ve sầu thuộc họ Cicadidae có vòng đời phức tạp, phần lớn thời gian sống dưới đất. Chúng là chỉ số quan trọng để đánh giá sự toàn vẹn của sinh cảnh rừng. Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên hệ giữa đặc điểm sinh học của ve sầu với môi trường sống, đặc biệt là các khu rừng nhiệt đới.

1.2. Môi trường sống

Vùng Đông Bắc Việt Nam với địa hình đa dạng, bao gồm núi đá vôi và cao nguyên, là nơi lý tưởng cho sự phân bố của các loài ve sầu. Nghiên cứu ghi nhận sự phân bố của các loài theo độ cao và địa hình, phản ánh sự thích nghi của chúng với các điều kiện môi trường khác nhau.

II. Phân bố loài

Nghiên cứu đã xác định sự phân bố loài của họ Cicadidae tại vùng Đông Bắc Việt Nam và các điểm phụ cận. Kết quả cho thấy sự phân bố không đồng đều, với một số loài chỉ xuất hiện ở các khu vực đặc thù như núi đá vôi hoặc rừng nguyên sinh.

2.1. Phân bố theo địa lý

Các loài ve sầu được phân bố chủ yếu ở các khu vực có độ cao từ 500m đến 1000m so với mực nước biển. Sự phân bố này phản ánh sự thích nghi của chúng với điều kiện khí hậu và thảm thực vật đặc trưng của vùng Đông Bắc Việt Nam.

2.2. Phân bố theo sinh cảnh

Nghiên cứu chỉ ra rằng các loài ve sầu có xu hướng tập trung ở các khu rừng nguyên sinh và khu vực có độ che phủ cao. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc bảo tồn các sinh cảnh này để duy trì sự đa dạng của họ Cicadidae.

III. Tác động môi trường

Nghiên cứu đánh giá tác động môi trường lên sự phân bố và đa dạng của các loài ve sầu. Kết quả cho thấy sự suy thoái rừng và biến đổi khí hậu có ảnh hưởng tiêu cực đến quần thể ve sầu, đặc biệt là các loài có tính đặc hữu cao.

3.1. Suy thoái rừng

Sự suy thoái rừng do khai thác gỗ và chuyển đổi đất đai đã làm giảm đáng kể số lượng các loài ve sầu. Nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp bảo tồn để ngăn chặn sự mất mát đa dạng sinh học.

3.2. Biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến chu kỳ sống và sự phân bố của các loài ve sầu. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự thay đổi nhiệt độ và lượng mưa có thể làm thay đổi cấu trúc quần thể và phân bố của chúng trong tương lai.

IV. Bảo tồn loài

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn loài ve sầu tại vùng Đông Bắc Việt Nam, bao gồm việc thiết lập các khu bảo tồn và tăng cường giám sát đa dạng sinh học. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chính sách bảo tồn hiệu quả.

4.1. Thiết lập khu bảo tồn

Nghiên cứu đề xuất việc thiết lập các khu bảo tồn tại các khu vực có sự đa dạng cao của các loài ve sầu. Điều này sẽ giúp bảo vệ các loài đặc hữu và duy trì sự cân bằng sinh thái.

4.2. Giám sát đa dạng sinh học

Việc tăng cường giám sát đa dạng sinh học thông qua các chương trình nghiên cứu và điều tra định kỳ sẽ giúp theo dõi sự thay đổi quần thể ve sầu và đưa ra các biện pháp bảo tồn kịp thời.