Luận Án Tiến Sĩ Sinh Học: Nghiên Cứu Thành Phần Loài Nấm Lớn Thuộc Ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota Ở Núi Ngọc Linh, Tỉnh Quảng Nam

• Tác giả: Trần Thị Phú
• Người hướng dẫn: TSKH. Trịnh Tam Kiệt
• Trường học: Học viện Khoa học và Công nghệ
• Chuyên ngành: Thực vật học
• Đề tài: Nghiên cứu thành phần loài nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của luận án
• 0.2. Mục đích của luận án
• 0.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
• 0.4. Những điểm mới của luận án
• 0.5. Tổng quan tài liệu
• 0.5.1. Một số hệ thống nấm chính
• 0.5.1.1. Hệ thống nấm theo Gaümann
• 0.5.1.2. Hệ thống nấm theo Ainsworth, Bisby
• 0.5.1.3. Hệ thống nấm “Dictionary of the fungi” của P. Kirk
• 0.5.1.4. Hệ thống nấm “Danh lục các loài nấm lớn ở Việt Nam” của Trịnh Tam Kiệt 2014
• 0.5.2. Tình hình nghiên cứu nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota trên thế giới
• 0.5.3. Tình hình nghiên cứu nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở Việt Nam
• 0.5.4. Đối tượng, nội dung, phương pháp nghiên cứu và điều kiện tự nhiên, xã hội vùng núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 0.5.4.2. Đối tượng nghiên cứu
• 0.5.4.3. Địa điểm nghiên cứu
• 0.5.4.4. Thời gian nghiên cứu
• 0.5.4.5. Nội dung nghiên cứu
• 0.5.4.5.1. Nghiên cứu đặc điểm hình thái, cấu trúc hiển vi một số nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.5.2. Xây dựng danh lục thành phần loài nấm lớn ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.5.3. Nghiên cứu đa dạng nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.5.4. Phân tích giá trị tài nguyên của nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.5.5. Xây dựng các khoá định loại đến ngành, lớp, bộ, họ chi và loài
• 0.5.4.5.6. Mô tả một số loài mới, loài có giá trị kinh tế và quan trọng
• 0.5.4.6. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5.4.6.1. Phương pháp thu thập mẫu nấm lớn
• 0.5.4.6.2. Cách bảo quản nấm từ địa điểm thu thập về phòng thí nghiệm
• 0.5.4.6.3. Phương pháp sử lý mẫu vật
• 0.5.4.6.4. Phương pháp phân tích đặc điểm hình thái của mẫu nấm
• 0.5.4.6.5. Phương pháp phân tích cấu trúc hiển vi của mẫu nấm
• 0.5.4.6.6. Phương pháp xử lý mẫu nấm trên kính hiển vi điện tử (SEM)
• 0.5.4.6.7. Phương pháp định loại nấm
• 0.5.4.6.8. Phương pháp phân tích tính đa dạng của nấm
• 0.5.4.7. Điều kiện tự nhiên vùng núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.7.1. Điều kiện tự nhiên núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 0.5.4.7.2. Điều kiện xã hội ở núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 1.1. Một số hệ thống nấm chính
• 1.1.1. Hệ thống nấm theo Gaümann (1964)
• 1.1.2. Hệ thống nấm theo Kreisel (1969)
• 1.1.3. Hệ thống nấm theo Ainsworth, Bisby (1971)
• 1.1.4. Hệ thống nấm “Dictionary of the fungi” của P. Kirk (2008)
• 1.1.5. Hệ thống nấm “Danh lục các loài nấm lớn ở Việt Nam” của Trịnh Tam Kiệt 2014
• 1.2. Tình hình nghiên cứu nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota trên thế giới
• 1.3. Tình hình nghiên cứu nấm lớn thuộc ngành Myxomycota, Ascomycota, Basidiomycota ở Việt Nam
• 1.4. Đối tượng, nội dung, phương pháp nghiên cứu và điều kiện tự nhiên, xã hội vùng núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam
• 2. CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH
• DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về nghiên cứu nấm lớn ở Núi Ngọc Linh

Nghiên cứu này tập trung vào thành phần loài nấm lớn thuộc ba ngành chính: Myxomycota, Ascomycota, và Basidiomycota tại Núi Ngọc Linh, tỉnh Quảng Nam. Núi Ngọc Linh được biết đến với hệ sinh thái đa dạng, điều kiện khí hậu ẩm ướt, tạo môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm. Mục tiêu của nghiên cứu là xây dựng danh lục thành phần loài, đánh giá tính đa dạng sinh học, và phân tích giá trị tài nguyên của các loài nấm này. Nghiên cứu cũng nhằm mô tả các loài mới và xây dựng khóa định loại, góp phần vào việc bảo tồn và khai thác bền vững nguồn tài nguyên nấm.

1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu nấm lớn

Nghiên cứu nấm lớn không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang lại giá trị thực tiễn cao. Nhiều loài nấm được sử dụng làm thực phẩm, dược liệu, hoặc có tiềm năng trong nghiên cứu sinh học. Núi Ngọc Linh là khu vực chưa được khám phá đầy đủ về hệ thống nấm, do đó, nghiên cứu này sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng cho các nhà khoa học và nhà quản lý tài nguyên.

1.2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu bao gồm các loài nấm thuộc ba ngành Myxomycota, Ascomycota, và Basidiomycota. Phương pháp nghiên cứu bao gồm thu thập mẫu vật, phân tích hình thái và cấu trúc hiển vi, cũng như sử dụng các công cụ phân loại hiện đại để xác định và mô tả các loài nấm.

II. Đặc điểm hình thái và cấu trúc hiển vi của nấm

Nghiên cứu tập trung vào việc mô tả chi tiết đặc điểm hình thái và cấu trúc hiển vi của các loài nấm thuộc ba ngành Myxomycota, Ascomycota, và Basidiomycota. Các đặc điểm như hình dạng quả thể, màu sắc, cấu trúc bào tử, và phương thức sinh sản được phân tích kỹ lưỡng. Điều này giúp xác định chính xác các loài nấm và phân biệt chúng với các loài khác trong cùng ngành.

2.1. Đặc điểm hình thái của nấm lớn

Các loài nấm lớn được nghiên cứu có hình dạng quả thể đa dạng, từ dạng tán, dạng bóng, đến dạng sợi. Màu sắc quả thể cũng thay đổi tùy theo loài, từ trắng, nâu, đến đỏ. Những đặc điểm này là cơ sở quan trọng để phân loại và định danh các loài nấm.

2.2. Cấu trúc hiển vi của nấm

Cấu trúc hiển vi của nấm bao gồm các đặc điểm như hình dạng bào tử, cấu trúc túi bào tử, và sự hiện diện của các yếu tố bất thụ. Những đặc điểm này được quan sát dưới kính hiển vi điện tử quét (SEM), giúp cung cấp thông tin chi tiết về cấu trúc tế bào và phương thức sinh sản của nấm.

III. Danh lục thành phần loài và đa dạng sinh học

Nghiên cứu đã xây dựng danh lục thành phần loài nấm lớn tại Núi Ngọc Linh, bao gồm 300 loài thuộc 121 chi, 48 họ, 21 bộ, và 7 lớp. Điều này cho thấy sự đa dạng sinh học cao của hệ thống nấm tại khu vực này. Các loài nấm được phân bố theo các phương thức sống khác nhau, từ hoại sinh, ký sinh, đến cộng sinh, phản ánh sự phong phú của hệ sinh thái nấm.

3.1. Danh lục thành phần loài nấm

Danh lục thành phần loài nấm lớn được xây dựng dựa trên các mẫu vật thu thập và phân tích. Các loài nấm được phân loại theo ngành, lớp, bộ, họ, và chi, cung cấp cái nhìn tổng quan về hệ thống nấm tại Núi Ngọc Linh.

3.2. Đa dạng sinh học của nấm

Nghiên cứu chỉ ra rằng hệ thống nấm tại Núi Ngọc Linh có mức độ đa dạng cao, với nhiều loài mới được ghi nhận. Sự đa dạng này không chỉ thể hiện qua số lượng loài mà còn qua các phương thức sống và yếu tố địa lý cấu thành hệ thống nấm.

IV. Giá trị tài nguyên và ứng dụng của nấm

Nghiên cứu đã phân tích giá trị tài nguyên của các loài nấm lớn tại Núi Ngọc Linh, bao gồm các loài có giá trị dược liệu, thực phẩm, và nghiên cứu khoa học. Một số loài nấm quý hiếm được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam, cần được bảo tồn và khai thác bền vững.

4.1. Nấm dược liệu và thực phẩm

Nhiều loài nấm tại Núi Ngọc Linh có giá trị dược liệu cao, được sử dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Các loài nấm ăn được cũng được ghi nhận, mang lại tiềm năng kinh tế cho địa phương.

4.2. Nấm quý hiếm và bảo tồn

Một số loài nấm quý hiếm được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam, cần được bảo tồn để duy trì sự đa dạng sinh học và giá trị tài nguyên của hệ thống nấm tại Núi Ngọc Linh.