I. Tổng Quan Nghiên Cứu Stress Lo Âu Trầm Cảm ở NV Cam Ranh
Các vấn đề về sức khỏe tâm thần (SKTT) ngày càng trở nên phổ biến, ảnh hưởng đến mọi người. Stress kéo dài có thể phá vỡ cân bằng cuộc sống, gây ra các vấn đề như stress, lo âu, trầm cảm và các bệnh lý khác. Kinh tế và xã hội phát triển, áp lực cuộc sống tăng lên, dẫn đến các vấn đề SKTT ngày càng nhiều. Theo WHO, có 20% dân số bị rối loạn lo âu (RLLA) và khoảng 5% mắc trầm cảm. Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) ước tính khoảng 20% dân số thế giới bị stress nghề nghiệp, và con số này tiếp tục tăng. Nghiên cứu cho thấy gánh nặng bệnh tật do SKTT chiếm 32,4% số năm sống mất đi do bệnh tật (YLD) và 13% số năm sống điều chỉnh theo khuyết tật (DALYs).
1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Về Sức Khỏe Tâm Thần
Nghiên cứu về sức khỏe tâm thần là cần thiết để hiểu rõ hơn về các yếu tố nguy cơ, nguyên nhân và tác động của các vấn đề như stress, lo âu và trầm cảm. Việc nghiên cứu giúp xác định các biện pháp can thiệp hiệu quả để cải thiện sức khỏe tâm thần cho các nhóm đối tượng khác nhau, đặc biệt là những người làm việc trong môi trường áp lực cao. Theo Lương Ngọc Khuê và cộng sự, rối loạn tâm thần chiếm 4,93% gánh nặng bệnh tật năm 2018.
1.2. Thực Trạng Stress Lo Âu Trầm Cảm Tại Việt Nam
Tại Việt Nam, các vấn đề về sức khỏe tâm thần chưa được quan tâm đúng mức so với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, gánh nặng do các rối loạn tâm thần gây ra là không hề nhỏ. Việc thiếu hụt các nguồn lực và dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cũng là một thách thức lớn. Các nghiên cứu về stress, lo âu và trầm cảm tại Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt là trong các ngành nghề đặc thù như hàng không.
II. Thách Thức Stress Lo Âu Trầm Cảm Ở Nhân Viên Sân Bay
Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh là một môi trường làm việc đặc thù, đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao để đảm bảo sự hài lòng của khách hàng. Nhân viên phải làm việc theo ca kíp, tiếp xúc với nhiều yếu tố gây căng thẳng, như nhiệt độ, tiếng ồn, và áp lực từ hành khách. Do đó, nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần là rất cao. Hiện tại, chưa có nghiên cứu cụ thể nào về stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh.
2.1. Áp Lực Công Việc và Môi Trường Làm Việc Đặc Thù
Môi trường làm việc tại sân bay thường xuyên chịu áp lực cao từ nhiều phía. Thời gian làm việc không ổn định (ca kíp), tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như tiếng ồn, nhiệt độ cao, và áp lực từ hành khách. Những yếu tố này có thể dẫn đến stress, lo âu và trầm cảm cho nhân viên. Nghiên cứu của ILO chỉ ra rằng, áp lực công việc là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra stress trên toàn cầu.
2.2. Thiếu Nghiên Cứu Về Sức Khỏe Tâm Thần ở Nhân Viên Hàng Không
Số lượng nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của nhân viên hàng không, đặc biệt là tại các sân bay ở Việt Nam, còn rất hạn chế. Việc thiếu thông tin này gây khó khăn cho việc xây dựng các chương trình can thiệp và hỗ trợ sức khỏe tâm thần hiệu quả. Nghiên cứu về tình trạng stress, lo âu và trầm cảm ở nhân viên sân bay là cần thiết để có cái nhìn tổng quan và đưa ra các giải pháp phù hợp.
2.3. Tác động của COVID 19 đến sức khỏe tâm thần nhân viên
Dịch bệnh COVID-19 đã tác động mạnh mẽ đến ngành hàng không nói chung và sức khỏe tâm thần của nhân viên hàng không nói riêng. Sự lo lắng về nguy cơ lây nhiễm, giảm thu nhập do cắt giảm chuyến bay và những thay đổi trong quy trình làm việc đều có thể góp phần làm gia tăng tình trạng stress, lo âu và trầm cảm ở nhân viên. Đây là một yếu tố quan trọng cần được xem xét trong các nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của nhân viên hàng không.
III. Phương Pháp Nghiên Cứu Stress Lo Âu Trầm Cảm Tại Cam Ranh
Nghiên cứu được thực hiện để mô tả tình trạng stress, lo âu, trầm cảm của nhân viên Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh và xác định các yếu tố liên quan. Thiết kế nghiên cứu cắt ngang, kết hợp định lượng và định tính, được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2020. Tổng số 422 nhân viên tham gia trả lời bộ câu hỏi định lượng. Thông tin định tính được thu thập từ 05 cuộc PVS và 04 cuộc TLN.
3.1. Thiết Kế Nghiên Cứu và Đối Tượng Tham Gia
Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang kết hợp định lượng và định tính để thu thập thông tin về tình trạng stress, lo âu và trầm cảm của nhân viên. Nghiên cứu định lượng sử dụng bộ câu hỏi để khảo sát 422 nhân viên. Nghiên cứu định tính thông qua phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm để tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng. Thiết kế này giúp có cái nhìn toàn diện về vấn đề nghiên cứu.
3.2. Công Cụ và Phương Pháp Thu Thập Dữ Liệu
Tình trạng stress, lo âu, trầm cảm được đánh giá bằng thang đo DASS-21. Số liệu định lượng được xử lý và phân tích bằng phần mềm Epidata 3. Dữ liệu định tính được phân tích theo chủ đề. Các phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm: phát phiếu khảo sát, phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm. Thang đo DASS-21 được Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia biên dịch và sử dụng.
IV. Kết Quả Tỷ Lệ Stress Lo Âu Trầm Cảm Của NV Sân Bay
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ stress, lo âu, trầm cảm của nhân viên lần lượt là 55,9%, 47,4%, 21,3%. Biểu hiện của lo âu có mối liên quan có ý nghĩa thống kê với thâm niên công tác, thu nhập cá nhân, trình độ học vấn, và số con hiện có. Yếu tố công việc cũng liên quan đến tình trạng lo âu: đặc thù công việc, nhiệt độ nơi làm việc, sự phù hợp giữa mức thu nhập và lao động.
4.1. Tình Trạng Stress Lo Âu Trầm Cảm Theo Thang Đo DASS 21
Nghiên cứu cho thấy một tỷ lệ đáng kể nhân viên tại Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh đang trải qua các vấn đề về stress, lo âu và trầm cảm. Tỷ lệ này cao hơn so với một số nghiên cứu khác ở các ngành nghề khác, cho thấy tính đặc thù của môi trường làm việc tại sân bay. Việc sử dụng thang đo DASS-21 giúp đánh giá một cách khách quan tình trạng sức khỏe tâm thần của nhân viên.
4.2. Yếu Tố Liên Quan Đến Lo Âu và Trầm Cảm
Nghiên cứu xác định được một số yếu tố liên quan đến tình trạng lo âu và trầm cảm, bao gồm yếu tố nhân khẩu học và yếu tố công việc. Thâm niên công tác, thu nhập cá nhân, trình độ học vấn, số con, đặc thù công việc, nhiệt độ nơi làm việc và sự phù hợp giữa thu nhập và lao động là những yếu tố quan trọng cần được xem xét. Biểu hiện trầm cảm liên quan tới yếu tố nhân khẩu học như thâm niên công tác, tần suất hút thuốc lá, tần suất sử dụng rượu bia.
4.3. Mối liên hệ giữa chăm sóc người thân và trầm cảm
Nghiên cứu cho thấy yếu tố gia đình, cụ thể là vấn đề chăm sóc người thân già yếu, có liên quan đến tình trạng trầm cảm ở nhân viên. Điều này có thể do áp lực và gánh nặng từ việc chăm sóc người thân, dẫn đến stress và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp cho nhân viên có trách nhiệm chăm sóc người thân để giảm bớt gánh nặng và cải thiện sức khỏe tâm thần.
V. Giải Pháp Giảm Stress Ứng Dụng Thực Tiễn Tại Sân Bay
Từ kết quả nghiên cứu, cần có các giải pháp hỗ trợ nhân viên có con nhỏ hoặc phải chăm sóc người thân già yếu, như sắp xếp làm việc theo giờ hành chính. Lãnh đạo sân bay cần hỗ trợ đầy đủ về trang phục phòng hộ, hỗ trợ cho người làm việc ở môi trường nhiệt độ khắc nghiệt. Nhân viên không nên lạm dụng rượu bia. Về phía quản lý, xem xét phân bố lại thời gian làm việc, ưu tiên những nhân viên có con nhỏ, chăm sóc người thân già yếu được làm việc trong giờ hành chính.
5.1. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ và Tạo Điều Kiện Làm Việc Tốt Hơn
Cần có các chính sách hỗ trợ nhân viên có con nhỏ hoặc phải chăm sóc người thân già yếu bằng cách sắp xếp công việc linh hoạt hơn. Cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ cá nhân và cải thiện điều kiện làm việc, đặc biệt là ở những khu vực có nhiệt độ cao. Khuyến khích nhân viên tham gia các chương trình tư vấn và hỗ trợ tâm lý để giải quyết các vấn đề cá nhân.
5.2. Thay Đổi Trong Quản Lý Thời Gian và Tổ Chức Công Việc
Xem xét lại lịch trình làm việc, giảm thiểu thời gian làm việc ca kíp và tạo cơ hội cho nhân viên nghỉ ngơi đầy đủ. Phân công công việc hợp lý, tránh quá tải cho nhân viên. Tạo môi trường làm việc thân thiện và hỗ trợ lẫn nhau giữa các đồng nghiệp. Hạn chế thời gian làm việc theo chế độ ca kíp (nếu có thể).
VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Về Stress Lo Âu Trầm Cảm
Nghiên cứu cho thấy tình trạng stress, lo âu, trầm cảm ở nhân viên Cảng hàng không quốc tế Cam Ranh là một vấn đề đáng quan tâm. Các yếu tố liên quan đến sức khỏe tâm thần của nhân viên cần được xem xét để đưa ra các giải pháp can thiệp phù hợp. Cần có các nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của các yếu tố môi trường làm việc và yếu tố cá nhân đến stress, lo âu, trầm cảm của nhân viên.
6.1. Tầm Quan Trọng Của Các Nghiên Cứu Tiếp Theo
Cần có các nghiên cứu tiếp theo để đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp và hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho nhân viên. Nghiên cứu nên tập trung vào việc xác định các yếu tố bảo vệ và các yếu tố nguy cơ cụ thể cho từng nhóm đối tượng. Cần xem xét các yếu tố về văn hóa và giới tính trong các nghiên cứu về sức khỏe tâm thần.
6.2. Đề Xuất Các Biện Pháp Phòng Ngừa và Can Thiệp Sớm
Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần xây dựng các chương trình phòng ngừa và can thiệp sớm để giảm thiểu tình trạng stress, lo âu, trầm cảm cho nhân viên. Các chương trình này nên bao gồm các hoạt động giáo dục sức khỏe, tư vấn tâm lý và các biện pháp cải thiện điều kiện làm việc. Các biện pháp này cần được thực hiện một cách liên tục và có hệ thống.
