I. Giới thiệu về sâu keo mùa thu
Sâu keo mùa thu (Spodoptera frugiperda) là một trong những loài sâu hại nghiêm trọng nhất đối với nông nghiệp, đặc biệt là trên cây bắp. Loài này có nguồn gốc từ châu Mỹ và đã lan rộng ra nhiều quốc gia, gây thiệt hại lớn cho mùa màng. Nghiên cứu về đặc điểm sinh học của sâu keo mùa thu là cần thiết để hiểu rõ hơn về hành vi và khả năng sinh trưởng của chúng trên các loại thực vật khác nhau. Việc xác định các loài thực vật ký chủ và khả năng gây hại của sâu keo mùa thu sẽ giúp nông dân có biện pháp phòng trừ hiệu quả hơn. Theo nghiên cứu, sâu keo mùa thu có thể gây hại trên hơn 353 loài thực vật thuộc 76 họ khác nhau, cho thấy sự đa dạng trong khả năng thích nghi của chúng.
1.1. Đặc điểm sinh học của sâu keo mùa thu
Sâu keo mùa thu có hai chủng di truyền chính: chủng R và chủng C, mỗi chủng có khả năng gây hại khác nhau trên các loại cây trồng. Đặc điểm sinh học của sâu keo mùa thu bao gồm vòng đời ngắn, khả năng sinh sản cao và khả năng thích nghi với nhiều loại thực vật. Nghiên cứu cho thấy, khi được nuôi trên cây bắp, tỷ lệ sống sót của ấu trùng đạt 100%, trong khi trên các loại cây khác, tỷ lệ này thấp hơn. Điều này cho thấy cây bắp là ký chủ ưa thích nhất của sâu keo mùa thu, từ đó nông dân cần chú ý đến việc quản lý và phòng trừ sâu hại này trên cây bắp.
II. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện tại Trung tâm Bảo vệ Thực vật Phía Nam, tỉnh Tiền Giang, từ tháng 04 đến tháng 12 năm 2022. Mục tiêu chính là xác định ảnh hưởng của các loại thực vật khác nhau đến đặc điểm sinh học và khả năng sinh trưởng của sâu keo mùa thu. Các thí nghiệm được thiết kế để khảo sát sự chọn lựa ký chủ của sâu keo mùa thu trong điều kiện có và không có ký chủ ưa thích. Kết quả từ các thí nghiệm này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc phát triển các biện pháp phòng trừ hiệu quả. Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc theo dõi sự phát triển của sâu keo mùa thu trên các loại thực vật khác nhau và đánh giá hiệu quả của các chế phẩm vi sinh trong việc phòng trừ sâu hại.
2.1. Thiết kế thí nghiệm
Các thí nghiệm được thực hiện trong điều kiện nhà lưới để đảm bảo kiểm soát tốt các yếu tố môi trường. Mỗi thí nghiệm sẽ được lặp lại nhiều lần để đảm bảo tính chính xác của kết quả. Các loại thực vật được chọn bao gồm cây bắp, cỏ voi, lá lúa, và lá cải. Mỗi loại thực vật sẽ được nuôi cấy với một số lượng ấu trùng sâu keo mùa thu nhất định để theo dõi sự phát triển và tỷ lệ sống sót. Kết quả sẽ được ghi nhận và phân tích để đưa ra những nhận định chính xác về khả năng sinh trưởng của sâu keo mùa thu trên từng loại thực vật.
III. Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy sâu keo mùa thu có khả năng sinh trưởng tốt nhất trên cây bắp, với tỷ lệ sống sót và khả năng sinh sản cao. Trong điều kiện không có cây ký chủ ưa thích, sâu keo mùa thu vẫn có thể tồn tại và phát triển trên các loại thực vật khác như cỏ voi, nhưng với tỷ lệ thấp hơn. Các chế phẩm vi sinh được thử nghiệm cho thấy hiệu quả phòng trừ đáng kể, với chế phẩm nấm xanh (M. anisopliae) đạt hiệu quả cao nhất. Kết quả này cho thấy tiềm năng ứng dụng của các chế phẩm vi sinh trong việc kiểm soát sâu keo mùa thu, từ đó giúp nông dân có thêm lựa chọn trong việc bảo vệ mùa màng.
3.1. Đánh giá hiệu quả phòng trừ
Các chế phẩm vi sinh được thử nghiệm cho thấy hiệu quả phòng trừ khác nhau. Chế phẩm nấm xanh (M. anisopliae) với liều lượng 3 kg/ha cho hiệu quả phòng trừ cao nhất, đạt 71,7% sau 10 ngày. Điều này cho thấy việc sử dụng chế phẩm vi sinh không chỉ giúp kiểm soát sâu hại mà còn bảo vệ môi trường, giảm thiểu việc sử dụng hóa chất độc hại trong nông nghiệp. Nghiên cứu này mở ra hướng đi mới trong việc quản lý sâu keo mùa thu, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của sinh học trong nông nghiệp bền vững.
