Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu nhiễm giun sán đường tiêu hóa và hô hấp ở lợn bản địa tỉnh Điện Biên - Đặc điểm bệnh do giun phổi Metastrongylus spp gây ra và biện pháp phòng trị

• Tác giả: Nguyễn Văn Tuyên
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Thị Kim Lan
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học Thú y
• Đề tài: Nghiên Cứu Nhiễm Giun, Sán Đường Tiêu Hóa Và Hô Hấp Ở Lợn Bản Địa Tỉnh Điện Biên: Đặc Điểm Bệnh Do Giun Phổi Metastrongylus Spp Và Biện Pháp Phòng Trị
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ thú y
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu của đề tài
• 1.3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
• 1.4. Những đóng góp mới của đề tài
• 2. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
• 2.1.1. Giun, sán ký sinh ở lợn
• 2.1.1.1. Thành phần loài giun, sán ký sinh ở lợn
• 2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam
• 2.2.1. Trên thế giới
• 2.2.2. Điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội và tình hình chăn nuôi lợn của tỉnh Điện Biên
• 3. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.1.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 3.2. Vật liệu nghiên cứu
• 3.2.1. Động vật và các loại mẫu nghiên cứu
• 3.2.2. Dụng cụ và hóa chất sử dụng trong nghiên cứu
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.3.1. Nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm nhiễm giun, sán đường tiêu hóa và hô hấp ở lợn bản địa tại tỉnh Điện Biên
• 3.3.2. Nghiên cứu giun phổi Metastrongylus spp. và bệnh do giun phổi gây ra ở lợn bản địa
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Phương pháp nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm nhiễm giun, sán đường tiêu hóa và hô hấp ở lợn bản địa tại tỉnh Điện Biên
• 3.4.2. Phương pháp nghiên cứu giun phổi Metastrongylus spp. và bệnh giun phổi gây ra ở lợn bản địa
• 3.4.3. Phương pháp xử lý số liệu
• 4. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thành phần loài và đặc điểm nhiễm giun, sán đường tiêu hóa và hô hấp
• 4.1.1. Thành phần loài giun, sán ký sinh ở lợn bản địa
• 4.1.2. Đặc điểm nhiễm giun, sán đường tiêu hóa và hô hấp ở lợn bản địa. Giun phổi Metastrongylus spp. và bệnh giun phổi gây ra ở lợn
• 4.1.3. Định danh loài giun phổi thu được từ lợn bản địa
• 4.1.4. Đặc điểm dịch tễ bệnh giun phổi Metastrongylus spp. ở lợn bản địa
• 4.1.5. Nguy cơ nhiễm giun phổi ở lợn theo các phương thức chăn nuôi
• 4.1.6. Vật chủ trung gian của giun phổi
• 4.1.7. Đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh giun phổi ở lợn bản địa
• 4.1.8. Nghiên cứu biện pháp phòng chống bệnh giun phổi cho lợn bản địa
• 4.1.9. Đề xuất biện pháp phòng chống tổng hợp bệnh giun phổi cho lợn
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nhiễm giun sán ở lợn bản địa Điện Biên

Nghiên cứu tập trung vào tình hình nhiễm giun sán ở lợn bản địa tại tỉnh Điện Biên, đặc biệt là các loài ký sinh trùng đường tiêu hóa và hô hấp. Kết quả cho thấy tỷ lệ nhiễm giun sán cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất chăn nuôi. Giun phổi thuộc giống Metastrongylus spp. được xác định là tác nhân chính gây bệnh hô hấp ở lợn. Nghiên cứu cũng chỉ ra các yếu tố nguy cơ như phương thức chăn nuôi thả rông và điều kiện vệ sinh kém làm tăng tỷ lệ nhiễm bệnh.

1.1. Đặc điểm bệnh do giun phổi Metastrongylus spp.

Giun phổi Metastrongylus spp. gây ra các tổn thương nghiêm trọng ở đường hô hấp, dẫn đến viêm phế quản và viêm phổi. Nghiên cứu xác định thời gian hoàn thành vòng đời của giun phổi là 31-36 ngày. Các triệu chứng lâm sàng bao gồm ho, khó thở và giảm tăng trọng. Bệnh tích đại thể và vi thể cho thấy tổn thương phổi nặng nề, làm giảm sức đề kháng của lợn và tăng nguy cơ nhiễm các bệnh truyền nhiễm khác.

1.2. Phương pháp phòng trị giun sán

Nghiên cứu đề xuất các biện pháp phòng trị hiệu quả, bao gồm tẩy giun định kỳ, cải thiện điều kiện vệ sinh chuồng trại và quản lý chăn nuôi chặt chẽ. Sử dụng thuốc tẩy giun phổi đã được thử nghiệm cho hiệu quả cao, giảm tỷ lệ nhiễm bệnh và cải thiện sức khỏe đàn lợn. Các biện pháp này được khuyến cáo áp dụng rộng rãi tại các hộ chăn nuôi ở Điện Biên và các tỉnh lân cận.

II. Ký sinh trùng và bệnh lý lợn

Nghiên cứu đã xác định hơn 50 loài ký sinh trùng gây bệnh ở lợn, trong đó giun phổi Metastrongylus spp. là một trong những tác nhân nguy hiểm nhất. Các loài ký sinh trùng này không chỉ gây tổn thương trực tiếp mà còn làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho các bệnh truyền nhiễm khác phát triển. Bệnh lý lợn do giun sán gây ra bao gồm giảm tăng trọng, tăng tiêu tốn thức ăn và chi phí điều trị.

2.1. Vật chủ trung gian của giun phổi

Nghiên cứu xác định hai loài giun đất là vật chủ trung gian của giun phổi Metastrongylus spp.. Các loài giun đất này có vai trò quan trọng trong việc truyền bệnh, đặc biệt trong điều kiện chăn nuôi thả rông. Việc kiểm soát vật chủ trung gian là một phần quan trọng trong chiến lược phòng chống bệnh giun phổi.

2.2. Điều trị giun sán và phòng ngừa

Các phương pháp điều trị giun sán được nghiên cứu bao gồm sử dụng thuốc tẩy giun và cải thiện điều kiện chăn nuôi. Phòng ngừa giun sán được khuyến cáo thông qua việc quản lý chặt chẽ đàn lợn, tẩy giun định kỳ và nâng cao nhận thức của người chăn nuôi về vệ sinh chuồng trại.

III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học lớn khi lần đầu tiên xác định được thành phần loài và đặc điểm bệnh do giun phổi Metastrongylus spp. gây ra trên lợn bản địa Điện Biên. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các biện pháp phòng trị hiệu quả, góp phần phát triển bền vững ngành chăn nuôi lợn tại địa phương.

3.1. Đóng góp mới của nghiên cứu

Nghiên cứu đã định danh được loài M. pudendotectus bằng kỹ thuật sinh học phân tử và phát hiện một loài giun tròn mới thuộc giống Gnathostoma. Đây là những đóng góp quan trọng cho khoa học ký sinh trùng và thú y, mở ra hướng nghiên cứu mới về đa dạng loài và đặc điểm di truyền của ký sinh trùng.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu được áp dụng rộng rãi trong thực tiễn chăn nuôi tại Điện Biên, giúp giảm thiểu tác động của bệnh giun sán đến năng suất và sức khỏe đàn lợn. Các biện pháp phòng trị được đề xuất đã chứng minh hiệu quả trong việc kiểm soát và ngăn ngừa bệnh giun phổi, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.