Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu nhận thức về cách diễn đạt ẩn dụ tình yêu trong tiếng Anh và tiếng Việt

Trường đại học

University of Danang

Chuyên ngành

English Linguistics

Người đăng

Ẩn danh

Thể loại

doctoral thesis

2018

235
7
0

Phí lưu trữ

40.000 VNĐ

Mục lục chi tiết

STATEMENT OF AUTHORSHIP

ABSTRACT

TABLE OF CONTENTS

ABBREVIATIONS AND TYPOGRAPHICAL CONVENTIONS

LIST OF THE TABLES

LIST OF THE FIGURES

1. AIMS AND OBJECTIVES OF THE STUDY

1.1. Aims of the study

1.2. Objectives of the study

1.3. Research questions

1.4. Focus and scope of the study

1.4.1. Focus of the study

2. LITERATURE REVIEW AND THEORETICAL BACKGROUND

2.1. The conceptual metaphor theory (CMT)

2.2. The systematicity of conceptual metaphors

2.3. Partialness of conceptual metaphors

2.4. Metaphorical coherence and understanding

2.5. Cognitive mechanism of conceptual metaphors

2.6. Types of conceptual metaphors

2.7. Limitations of the CMT

2.8. Recent development in conceptual metaphor

2.9. Categorization view of metaphor

2.10. Blending theory of metaphor

2.11. Neural theory of metaphor

2.12. The view based on the main meaning focus

2.13. Expression of metaphor

2.14. Metaphor and culture

2.15. Metaphor in literature and in poetry

2.16. Concepts of space, time and sensory perceptions

2.17. Love as an emotion

2.18. Conceptual metaphors of love

2.19. Previous studies of metaphors of love

2.20. Qualitative and quantitative methods

2.21. Descriptive and contrastive methods

2.22. Sources of data

2.23. Identification of linguistic metaphors

2.23.1. Charteris-Black’s method

2.23.2. MIP and MIPVU

2.24. Identification of conceptual metaphors

2.25. Identification of novel metaphors of love

2.26. Statistical analysis tool

2.27. Data analysis procedure

3. EXPRESSIONS OF METAPHOR OF LOVE IN ENGLISH POETRY

3.1. English spatial language used to express love

3.1.1. English terms of location used to express love

3.1.2. English terms of configuration used to express love

3.1.3. English terms of movement used to express love

3.2. English temporal language used to express love

3.2.1. English chronological terms used to express love

3.2.2. English kairotic terms used to express love

3.3. English sensory language used to express love

3.3.1. English terms of visual perception used to express love

3.3.2. English terms of tactile perception used to express love

3.3.3. English terms of gustatory perception used to express love

3.3.4. English terms of olfactory perception used to express love

3.3.5. English terms of auditory perception used to express love

3.4. Novelty of love metaphors in English poetry

3.4.1. Novelty of conceptual metaphors of love in English poetry

3.4.2. Novel use of love metaphors in English poetry

4. EXPRESSIONS OF METAPHOR OF LOVE IN VIETNAMESE POETRY

4.1. Vietnamese spatial language used to express love

4.1.1. Vietnamese terms of location used to express love

4.1.2. Vietnamese terms of configuration used to express love

4.1.3. Vietnamese terms of movement used to express love

4.2. Vietnamese temporal language used to express love

4.2.1. Vietnamese chronological terms used to express love

4.2.2. Vietnamese kairotic terms used to express love

4.3. Vietnamese sensory language used to express love

4.3.1. Vietnamese terms of visual perception used to express love

4.3.2. Vietnamese terms of tactile perception used to express love

4.3.3. Vietnamese terms of gustatory perception used to express love

4.3.4. Vietnamese terms of olfactory perception used to express love

4.3.5. Vietnamese terms of auditory perception used to express love

4.4. Novelty of love metaphors in Vietnamese poetry

4.4.1. Novelty of conceptual metaphors of love in Vietnamese poetry

4.4.2. Novel use of love metaphors in Vietnamese poetry

5. SIMILARITIES AND DIFFERENCES BETWEEN ENGLISH AND VIETNAMESE EXPRESSIONS OF METAPHOR OF LOVE

5.1. Similarities and differences between English and Vietnamese conceptual metaphors of love

5.2. Similarities and differences between English and Vietnamese expressions of metaphor of love

6. CONCLUSIONS AND IMPLICATIONS

6.1. Limitation and suggestions for further research

LIST OF PUBLICATIONS

LIST OF THE POEMS

DECISION ON THE ADOPTION OF THE DOCTORAL RESEARCH TOPIC

Tóm tắt

I. Ẩn dụ tình yêu

Ẩn dụ tình yêu là một khái niệm trung tâm trong nghiên cứu này. Nghiên cứu tập trung vào việc khám phá cách tình yêu được biểu đạt thông qua các ẩn dụ trong thơ ca hiện đại tiếng Anh và tiếng Việt. Ẩn dụ tình yêu không chỉ là một công cụ ngôn ngữ mà còn phản ánh cách con người nhận thức và trải nghiệm tình yêu. Nghiên cứu sử dụng lý thuyết ẩn dụ khái niệm của Lakoff và Johnson (1980) để phân tích các biểu đạt ẩn dụ trong ba chiều không gian, thời gian và cảm giác. Kết quả cho thấy tình yêu được khái niệm hóa thông qua 21 ẩn dụ khái niệm trong cả hai ngôn ngữ.

1.1. Nhận thức về ẩn dụ

Nhận thức về ẩn dụ là quá trình con người hiểu và diễn giải các biểu đạt ẩn dụ trong ngôn ngữ. Nghiên cứu này sử dụng các phương pháp nhận diện ẩn dụ của Charteris-Black (2004) và Pragglejaz Group (2007) để đảm bảo tính chính xác trong việc xác định các ẩn dụ ngôn ngữẩn dụ khái niệm. Kết quả cho thấy nhận thức về ẩn dụ không chỉ phụ thuộc vào ngữ cảnh mà còn bị ảnh hưởng bởi văn hóa và kinh nghiệm cá nhân.

1.2. Ẩn dụ trong thơ ca

Ẩn dụ trong thơ ca là một công cụ mạnh mẽ để biểu đạt cảm xúc và ý tưởng. Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích các biểu đạt ẩn dụ trong thơ ca hiện đại tiếng Anh và tiếng Việt. Kết quả cho thấy ẩn dụ trong thơ ca không chỉ mang tính truyền thống mà còn có sự sáng tạo thông qua các kỹ thuật như mở rộng, chi tiết hóa, đặt câu hỏi và kết hợp.

II. Tình yêu trong tiếng Anh và tiếng Việt

Nghiên cứu so sánh cách tình yêu được biểu đạt thông qua ẩn dụ trong tiếng Anh và tiếng Việt. Kết quả cho thấy có sự tương đồng và khác biệt trong cách hai ngôn ngữ sử dụng các biểu đạt ẩn dụ để mô tả tình yêu. Sự tương đồng có thể bắt nguồn từ tính phổ quát của ẩn dụ khái niệm, trong khi sự khác biệt chịu ảnh hưởng của yếu tố văn hóa.

2.1. Tình yêu trong tiếng Anh

Tình yêu trong tiếng Anh được biểu đạt thông qua các ẩn dụ liên quan đến không gian, thời gian và cảm giác. Nghiên cứu chỉ ra rằng tình yêu thường được khái niệm hóa như một hành trình, một ngọn lửa hoặc một thực thể sống. Các biểu đạt ẩn dụ trong tiếng Anh thường mang tính truyền thống nhưng cũng có sự sáng tạo thông qua các kỹ thuật như mở rộng và kết hợp.

2.2. Tình yêu trong tiếng Việt

Tình yêu trong tiếng Việt cũng được biểu đạt thông qua các ẩn dụ liên quan đến không gian, thời gian và cảm giác. Tuy nhiên, nghiên cứu phát hiện thêm một nguồn ẩn dụ mới trong tiếng Việt là thị giác, điều này không được tìm thấy trong dữ liệu tiếng Anh. Các biểu đạt ẩn dụ trong tiếng Việt thường mang tính văn hóa và phản ánh trải nghiệm cá nhân.

III. Ngữ nghĩa tình yêu

Ngữ nghĩa tình yêu là một khía cạnh quan trọng trong nghiên cứu này. Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích cách các biểu đạt ẩn dụ chuyển tải ý nghĩa của tình yêu trong thơ ca hiện đại tiếng Anh và tiếng Việt. Kết quả cho thấy ngữ nghĩa tình yêu không chỉ phụ thuộc vào ngữ cảnh mà còn bị ảnh hưởng bởi văn hóa và kinh nghiệm cá nhân.

3.1. Ngữ nghĩa tiềm ẩn

Ngữ nghĩa tiềm ẩn là những ý nghĩa không được biểu đạt trực tiếp trong ngôn ngữ nhưng có thể được suy ra từ ngữ cảnh. Nghiên cứu chỉ ra rằng các biểu đạt ẩn dụ trong thơ ca thường mang ngữ nghĩa tiềm ẩn liên quan đến tình yêu, chẳng hạn như sự khao khát, hy vọng hoặc nỗi đau.

3.2. Từ khóa ngữ nghĩa

Từ khóa ngữ nghĩa là những từ hoặc cụm từ quan trọng trong việc chuyển tải ý nghĩa của tình yêu. Nghiên cứu xác định các từ khóa ngữ nghĩa trong thơ ca hiện đại tiếng Anh và tiếng Việt, chẳng hạn như 'fire', 'journey', 'lửa', 'hành trình'. Các từ khóa ngữ nghĩa này giúp hiểu rõ hơn về cách tình yêu được biểu đạt thông qua ẩn dụ.

IV. Nghiên cứu ẩn dụ

Nghiên cứu ẩn dụ là một phương pháp quan trọng trong việc phân tích các biểu đạt ẩn dụ trong ngôn ngữ. Nghiên cứu này sử dụng các công cụ công nghệ như SPSS20 và Microsoft Excel 2013 để phân tích 3300 mẫu dữ liệu (1650 trong mỗi ngôn ngữ) được thu thập từ 547 bài thơ tình. Kết quả cho thấy nghiên cứu ẩn dụ không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cách tình yêu được biểu đạt mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự tương đồng và khác biệt giữa hai ngôn ngữ.

4.1. So sánh ngôn ngữ

So sánh ngôn ngữ là một phương pháp quan trọng trong nghiên cứu này. Nghiên cứu so sánh cách tình yêu được biểu đạt thông qua ẩn dụ trong tiếng Anh và tiếng Việt. Kết quả cho thấy có sự tương đồng và khác biệt trong cách hai ngôn ngữ sử dụng các biểu đạt ẩn dụ để mô tả tình yêu.

4.2. Latent Semantic Indexing

Latent Semantic Indexing (LSI) là một phương pháp phân tích ngữ nghĩa tiềm ẩn trong ngôn ngữ. Nghiên cứu sử dụng LSI để phân tích các biểu đạt ẩn dụ trong thơ ca hiện đại tiếng Anh và tiếng Việt. Kết quả cho thấy LSI giúp hiểu rõ hơn về cách tình yêu được biểu đạt thông qua ẩn dụ và cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự tương đồng và khác biệt giữa hai ngôn ngữ.

01/03/2025

Nghiên cứu nhận thức về ẩn dụ tình yêu trong tiếng Anh và tiếng Việt là một tài liệu chuyên sâu khám phá cách thức ẩn dụ được sử dụng để diễn đạt tình yêu trong hai ngôn ngữ. Nghiên cứu này không chỉ làm rõ sự tương đồng và khác biệt trong cách tiếp cận văn hóa và ngôn ngữ mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách thức tư duy và biểu đạt của người bản ngữ. Độc giả sẽ hiểu rõ hơn về sự phong phú của ẩn dụ trong ngôn ngữ và cách chúng phản ánh văn hóa, tư duy con người.

Để mở rộng kiến thức về ẩn dụ và so sánh ngôn ngữ, bạn có thể tham khảo Luận văn thạc sĩ A Contrastive Analysis on Metaphor about Power in English and Vietnamese Idioms from Cognitive Linguistics Perspective, nghiên cứu này phân tích sâu về ẩn dụ quyền lực trong thành ngữ. Ngoài ra, Luận văn thạc sĩ Nghĩa Ẩn Dụ Từ Vựng Liên Quan Đến Bộ Phận Cơ Thể Trong Tiếng Chăm Có Liên Hệ Với Tiếng Việt cung cấp góc nhìn thú vị về ẩn dụ từ vựng liên quan đến cơ thể. Cuối cùng, Luận án Tiến sĩ Nghiên Cứu Phạm Trù Ăn Trong Thành Ngữ Tiếng Việt sẽ giúp bạn hiểu thêm về cách phạm trù văn hóa được thể hiện qua ngôn ngữ.