Nghiên cứu luận án tiến sĩ tại Hải Phòng (1888-1945)

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỞ ĐẦU

0.1. Lý do chọn đề tài

0.2. Mục đích nghiên cứu

0.3. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu

0.4. Đóng góp của luận án

0.5. Bố cục của luận án

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ VÀ NGUỒN TƯ LIỆU

1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Những nghiên cứu ở trong nước

2. CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

2.1. Vùng đất Hải Phòng từ khởi thủy đến năm 1874

2.2. Điều kiện tự nhiên và xã hội

2.3. Địa thế của Hải Phòng với quan hệ trong và ngoài nước

2.4. Hiệp ước Philastre năm 1874 và sự hình thành đô thị Hải Phòng

2.5. Hải Phòng: từ “nhượng địa” năm 1874 đến “thành phố” năm 1888

2.6. Quá trình hoàn thiện tổ chức hành chính

2.7. Quá trình tập trung dân cư đô thị

2.8. Bước đầu hình thành nền kinh tế đô thị

2.9. Biến đổi trong đời sống xã hội

2.10. Diện mạo thành phố Hải Phòng khi thành lập năm 1888

2.11. Chính sách đầu tư, khai thác và quy hoạch thành phố Hải Phòng của thực dân Pháp

2.11.1. Chính sách đầu tư, khai thác của thực dân Pháp

2.11.2. Quy hoạch thành phố Hải Phòng

3. CHƯƠNG 3: HOẠT ĐỘNG KINH TẾ

3.1. Kinh tế công nghiệp

3.1.1. Sản xuất công nghiệp giai đoạn 1874-1914

3.1.2. Sản xuất công nghiệp giai đoạn 1914-1929

3.1.3. Sản xuất công nghiệp giai đoạn 1929-1945

3.2. Kinh tế thương nghiệp

3.2.1. Hoạt động của cảng Hải Phòng

3.2.2. Hoạt động của thương nhân người Pháp

3.2.3. Hoạt động của thương nhân Trung Quốc

3.2.4. Hoạt động của thương nhân người Việt

3.3. Các ngành kinh tế khác

3.3.1. Giao thông vận tải, ngân hàng

3.3.2. Kinh tế thủ công nghiệp, ngư nghiệp, du lịch-dịch vụ

3.3.3. Kinh tế nông nghiệp

4. CHƯƠNG 4: ĐỜI SỐNG XÃ HỘI

4.1. Bộ máy chính quyền

4.2. Biến đổi dân số và cơ cấu dân cư

4.2.1. Biến đổi dân số

4.2.2. Các cộng đồng dân cư ở thành phố Hải Phòng

4.3. Biến đổi giai cấp và các phong trào đấu tranh cách mạng

4.3.1. Biến đổi giai cấp

4.3.2. Các phong trào đấu tranh cách mạng

5. CHƯƠNG 5: VĂN HÓA ĐẢM BẢO ĐỜI SỐNG

5.1. Phương tiện giao thông

5.2. Giáo dục, y tế, thể thao

5.3. Báo chí, xuất bản

5.4. Văn học nghệ thuật

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHẦN PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về luận án tiến sĩ

Luận án tiến sĩ 'Nghiên cứu luận án tiến sĩ tại Hải Phòng (1888-1945)' của tác giả Nguyễn Thị Hoài Phương tập trung vào việc phân tích sự hình thành và phát triển của thành phố Hải Phòng trong bối cảnh lịch sử từ năm 1888 đến năm 1945. Luận án không chỉ khắc họa bức tranh tổng thể về luận án tiến sĩ mà còn làm rõ những yếu tố tác động đến sự phát triển của thành phố này. Hải Phòng, với vị trí địa lý đặc biệt, đã trở thành một trung tâm kinh tế quan trọng, gắn liền với hoạt động giao thương và văn hóa. Tác giả đã sử dụng nhiều nguồn tư liệu phong phú, từ tài liệu lưu trữ đến khảo sát thực địa, nhằm cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử và văn hóa của thành phố.

1.1. Mục đích nghiên cứu

Mục đích của luận án là làm rõ quá trình hình thành và phát triển của thành phố Hải Phòng, từ những năm đầu thành lập cho đến khi kết thúc thời kỳ cận đại. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu giáo dục đại học và các hoạt động kinh tế, xã hội trong bối cảnh lịch sử. Luận án cũng nhằm phục dựng bức tranh sinh hoạt văn hóa của thành phố, từ đó nhận diện những đặc trưng riêng biệt của Hải Phòng so với các đô thị khác trong cả nước.

II. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu

Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về lịch sử nghiên cứu liên quan đến Hải Phòng, đặc biệt là trong giai đoạn từ 1888 đến 1945. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng Hải Phòng là một đô thị trẻ, với nhiều đặc điểm văn hóa và xã hội phong phú. Tác giả đã phân tích các tài liệu lịch sử, từ các công trình nghiên cứu trong nước đến các tài liệu nước ngoài, nhằm làm rõ bối cảnh lịch sử và sự phát triển của nghiên cứu khoa học tại Hải Phòng. Những nghiên cứu này đã góp phần quan trọng vào việc hiểu rõ hơn về lịch sử giáo dục và các hoạt động kinh tế của thành phố trong thời kỳ thuộc địa.

2.1. Nghiên cứu trong nước

Nghiên cứu về Hải Phòng trong nước đã được thực hiện qua nhiều công trình khác nhau, từ các tác phẩm của các nhà sử học nổi tiếng đến các nghiên cứu chuyên sâu về kinh tế và xã hội. Những tài liệu này đã cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự hình thành và phát triển của thành phố, đồng thời chỉ ra những yếu tố tác động đến phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục trong bối cảnh lịch sử. Tác giả đã chỉ ra rằng, mặc dù có nhiều nghiên cứu, nhưng vẫn còn thiếu những công trình chuyên sâu về Hải Phòng trong giai đoạn này.

III. Quá trình hình thành và phát triển của Hải Phòng

Chương này phân tích quá trình hình thành và phát triển của thành phố Hải Phòng từ năm 1888 đến 1945. Tác giả đã chỉ ra rằng, sự ra đời của Hải Phòng gắn liền với các yếu tố lịch sử, kinh tế và xã hội. Hải Phòng không chỉ là một cảng biển quan trọng mà còn là một trung tâm giao thương sôi động, nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa khác nhau. Tác giả đã sử dụng các nguồn tư liệu phong phú để làm rõ những biến đổi trong đời sống kinh tế và xã hội của thành phố, từ đó nhận diện những đặc trưng riêng biệt của Hải Phòng trong bối cảnh lịch sử Việt Nam.

3.1. Đặc điểm kinh tế

Hải Phòng đã phát triển mạnh mẽ về kinh tế trong giai đoạn này, với sự hình thành của nhiều ngành nghề và lĩnh vực kinh tế khác nhau. Tác giả đã phân tích các hoạt động kinh tế chủ yếu, từ công nghiệp đến thương mại, và chỉ ra rằng, sự phát triển này không chỉ góp phần vào sự thịnh vượng của thành phố mà còn ảnh hưởng đến đời sống của cư dân. Các hoạt động kinh tế đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thúc đẩy sự phát triển của giáo dục đại học tại Hải Phòng.

IV. Đời sống xã hội và văn hóa

Chương này tập trung vào đời sống xã hội và văn hóa của Hải Phòng trong giai đoạn 1888-1945. Tác giả đã chỉ ra rằng, Hải Phòng là nơi hội tụ của nhiều cộng đồng dân cư đa dạng, với các phong tục tập quán phong phú. Sự giao thoa văn hóa đã tạo ra một bức tranh văn hóa đa dạng, phản ánh sự phát triển của thành phố. Tác giả cũng nhấn mạnh vai trò của hệ thống giáo dục trong việc nâng cao nhận thức và phát triển văn hóa của cư dân Hải Phòng.

4.1. Các hoạt động văn hóa

Các hoạt động văn hóa tại Hải Phòng rất phong phú, từ nghệ thuật đến thể thao, từ giáo dục đến các hoạt động cộng đồng. Tác giả đã phân tích vai trò của các tổ chức văn hóa trong việc thúc đẩy đời sống tinh thần của cư dân. Những hoạt động này không chỉ góp phần vào việc xây dựng bản sắc văn hóa của thành phố mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của nghiên cứu khoa học và giáo dục đại học.

V. Kết luận và giá trị thực tiễn

Luận án đã khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu lịch sử Hải Phòng trong bối cảnh lịch sử Việt Nam. Tác giả đã chỉ ra rằng, việc hiểu rõ quá trình hình thành và phát triển của Hải Phòng không chỉ giúp nhận diện những đặc trưng riêng biệt của thành phố mà còn cung cấp những bài học quý giá cho sự phát triển hiện tại và tương lai. Luận án cũng nhấn mạnh vai trò của giáo dục đại học trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và phát triển kinh tế xã hội của thành phố.

5.1. Giá trị thực tiễn

Luận án không chỉ có giá trị về mặt lý thuyết mà còn có giá trị thực tiễn cao. Những kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa cho Hải Phòng trong tương lai. Tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học và phát triển bền vững cho thành phố, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Luận án tiến sĩ tại thành phố Hải Phòng từ năm 1888 đến năm 1945