Nghiên cứu hoạt tính kháng viêm và thành phần hóa học của cây Đòn Võ (Premna flavescens) tại Thái Nguyên

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA HỌ LAMIACEAE

1.1. Đặc điểm chung của họ Lamiacaea

1.2. Đặc điểm chi Premna

1.3. Các nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học chi Premna

1.4. Các bài thuốc dân gian

1.5. Hoạt tính sinh học của chi Premna

1.6. Thành phần hoá học có trong chi Premna

1.7. Giới thiệu về cây Đòn Võ (Premna flavescens Wall.)

1.8. Đặc điểm thực vật

1.9. Tác dụng dược lý của cây Đòn Võ

2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

2.2. Phương pháp chiết thực vật

2.3. Phương pháp sắc ký

2.3.1. Đặc điểm chung của phương pháp sắc ký

2.3.2. Cơ sở phương pháp sắc ký

2.3.3. Phân loại các phương pháp sắc ký

2.3.4. Sắc ký lớp mỏng

2.4. Phương pháp kết tinh lại

2.5. Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước

2.6. Các phương pháp xác định cấu trúc của hợp chất hữu cơ

2.6.1. Phổ hồng ngoại (Infrared spectroscopy, IR)

2.6.2. Phổ khối lượng (Mass spectroscopy, MS)

2.6.3. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân NMR (Nuclear Magnetic Resonance spectroscopy)

2.7. Phương pháp thử hoạt tính kháng viêm

3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Thu hái và xử lý mẫu

3.2. Dung môi, thiết bị và hoá chất

3.3. Quy trình tạo cặn chiết

3.4. Phân lập các chất từ cặn chiết

3.5. Dữ liệu phổ của các chất phân lập được

3.5.1. Dữ liệu phổ của hợp chất PF-1

3.5.2. Dữ liệu phổ của hợp chất PF-2

3.5.3. Dữ liệu phổ của hợp chất PF-3

3.5.4. Dữ liệu phổ của hợp chất PF-4

3.6. Chiết tách tinh dầu từ lá Đòn võ

3.7. Xác định thành phần hoá học của tinh dầu lá Đòn võ

3.8. Đánh giá hoạt tính kháng viêm của tinh dầu lá Đòn võ

4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

4.1. Xác định cấu trúc hoá học của hợp chất PF-1

4.2. Xác định cấu trúc hoá học của hợp chất PF-2

4.3. Xác định cấu trúc hoá học của hợp chất PF-3

4.4. Xác định cấu trúc hoá học của hợp chất PF-4

4.5. Kết quả xác định thành phần hoá học của tinh dầu Đòn võ

4.6. Kết quả thử hoạt tính sinh học của tinh dầu lá Đòn võ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về cây Đòn Võ Premna flavescens tại Thái Nguyên

Cây Đòn Võ, hay còn gọi là Cách chớ vàng, là một loài thực vật thuộc chi Premna. Loài cây này phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới, trong đó có tỉnh Thái Nguyên. Cây Đòn Võ được sử dụng trong y học dân gian để điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là các bệnh liên quan đến viêm và thoái hóa xương khớp. Mặc dù có nhiều ứng dụng, nhưng nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ vẫn còn hạn chế.

1.1. Đặc điểm sinh học của cây Đòn Võ

Cây Đòn Võ có hình thái đặc trưng với lá mọc đối và hoa có hình dáng đặc biệt. Cây thường cao từ 1-3 mét, có thể sống lâu năm và phát triển tốt trong điều kiện khí hậu ẩm ướt.

1.2. Ứng dụng trong y học dân gian

Người dân địa phương sử dụng cây Đòn Võ để điều trị các bệnh như viêm khớp, đau lưng và các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa. Các bài thuốc từ cây này thường được truyền miệng qua nhiều thế hệ.

II. Vấn đề nghiên cứu hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ

Mặc dù cây Đòn Võ được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian, nhưng vẫn thiếu các nghiên cứu khoa học hệ thống về hoạt tính kháng viêm của nó. Việc xác định hoạt tính kháng viêm là cần thiết để khẳng định giá trị dược lý của cây này. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào các loài khác trong chi Premna, trong khi cây Đòn Võ vẫn chưa được khai thác triệt để.

2.1. Thách thức trong nghiên cứu

Một trong những thách thức lớn là thiếu tài liệu nghiên cứu về thành phần hóa học của cây Đòn Võ. Điều này gây khó khăn trong việc xác định các hợp chất có hoạt tính kháng viêm.

2.2. Nhu cầu nghiên cứu sâu hơn

Cần có các nghiên cứu sâu hơn để phân lập và xác định các hợp chất có hoạt tính kháng viêm từ cây Đòn Võ. Điều này không chỉ giúp khẳng định giá trị dược lý mà còn mở ra cơ hội cho việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên.

III. Phương pháp nghiên cứu hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ

Để nghiên cứu hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ, nhóm nghiên cứu đã áp dụng các phương pháp chiết xuất và phân lập hợp chất. Các phương pháp này bao gồm chiết rắn-lỏng, sắc ký lớp mỏng và sắc ký cột. Sau khi thu được các hợp chất, hoạt tính kháng viêm được đánh giá trên dòng tế bào đại thực bào RAW 264.7.

3.1. Phương pháp chiết xuất

Chiết xuất được thực hiện bằng cách sử dụng dung môi n-hexan để thu hồi các hợp chất từ lá cây Đòn Võ. Phương pháp này giúp tách biệt các hợp chất có hoạt tính kháng viêm.

3.2. Phương pháp đánh giá hoạt tính

Hoạt tính kháng viêm được đánh giá thông qua thử nghiệm MTT, nhằm xác định khả năng ức chế sản sinh NO của các hợp chất chiết xuất từ cây Đòn Võ.

IV. Kết quả nghiên cứu thành phần hóa học của cây Đòn Võ

Nghiên cứu đã phân lập được 4 hợp chất chính từ lá cây Đòn Võ, bao gồm friedelinol, ethyl p-methoxycinamate, β-sitosterol và 7-oxo-beta-sitosterol. Phân tích tinh dầu lá Đòn Võ bằng phương pháp GC/MS cho thấy có 51 hợp chất, trong đó nhóm sesquiterpenoid chiếm ưu thế. Kết quả này khẳng định sự phong phú về thành phần hóa học của cây Đòn Võ.

4.1. Các hợp chất chính được phân lập

Các hợp chất như friedelinol và β-sitosterol đã được xác định có tiềm năng dược lý cao. Những hợp chất này có thể đóng góp vào hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ.

4.2. Phân tích tinh dầu lá Đòn Võ

Phân tích tinh dầu cho thấy β-Caryophyllene là hợp chất chính, có khả năng ức chế viêm. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc phát triển sản phẩm từ tinh dầu của cây Đòn Võ.

V. Ứng dụng thực tiễn của cây Đòn Võ trong y học

Kết quả nghiên cứu cho thấy cây Đòn Võ có hoạt tính kháng viêm mạnh, với giá trị IC50 = 5,88 ± 0,19 𝜇g/mL. Điều này chứng tỏ tiềm năng của cây Đòn Võ trong việc phát triển các sản phẩm hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm nhiễm. Cây Đòn Võ có thể được ứng dụng trong các bài thuốc dân gian và sản phẩm dược phẩm.

5.1. Tiềm năng trong điều trị bệnh

Hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh lý như viêm khớp, thoái hóa xương khớp và các bệnh lý viêm nhiễm khác.

5.2. Phát triển sản phẩm từ thiên nhiên

Cây Đòn Võ có thể trở thành nguồn nguyên liệu quý giá cho ngành dược phẩm, mở ra cơ hội cho việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên an toàn và hiệu quả.

VI. Kết luận và triển vọng nghiên cứu về cây Đòn Võ

Nghiên cứu về cây Đòn Võ đã chỉ ra rằng loài cây này có hoạt tính kháng viêm đáng kể và thành phần hóa học phong phú. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu để khai thác triệt để tiềm năng của cây Đòn Võ trong y học. Việc nghiên cứu sâu hơn sẽ giúp khẳng định giá trị dược lý và mở ra hướng đi mới cho các sản phẩm từ thiên nhiên.

6.1. Tương lai của nghiên cứu

Cần có các nghiên cứu tiếp theo để xác định rõ hơn về cơ chế hoạt động của các hợp chất trong cây Đòn Võ. Điều này sẽ giúp phát triển các sản phẩm dược phẩm hiệu quả hơn.

6.2. Khuyến nghị cho nghiên cứu tiếp theo

Khuyến khích các nhà nghiên cứu tiếp tục khai thác các hợp chất khác trong cây Đòn Võ và đánh giá hoạt tính sinh học của chúng. Điều này sẽ góp phần làm phong phú thêm tài liệu nghiên cứu về loài cây này.

Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính kháng viêm của cây Đòn Võ (Premna flavescens) ở Thái Nguyên